سقاخانههای اصفهان در خطرنابودی است

به گزارش خبرنگار مهر، شامگاه دوشنبه، آئین رونمایی از چاپ دوم کتاب های «شاه دز کجاست؟» و «سقاخانه ها و سنگاب های اصفهان» در انتشارات سازمان فرهنگی شهرداری اصفهان برگزار شد. این مراسم به همت مرکز اصفهان شناسی و خانه ملل و با حضور منصور دادمهر، پژوهشگر و نویسنده کتاب «سقاخانه ها و سنگاب های اصفهان»، برگزار شد.
در این نشست، منصور دادمهر سخنانی تأثیرگذار درباره اهمیت تاریخی، فرهنگی و معنوی سقاخانه ها و سنگاب های اصفهان ایراد کرد و از وضعیت کنونی این آثار باستانی و خطراتی که آن ها را تهدید می کند، به شدت ابراز نگرانی کرد.
وی در ابتدای سخنانش به انگیزه های شخصی و حرفه ای خود در تحقیق درباره سقاخانه ها و سنگاب های اصفهان پرداخت و اظهار کرد: به دلیل گذشت سال ها از تاریخچه این میراث فرهنگی، بسیاری از سقاخانه ها و سنگاب ها یا نابود شده اند یا به طور جدی در معرض تخریب قرار دارند. من بر این شدم که این زبان خاموش سنن اجتماعی را از دل تاریخ بیدار کنم و با عکسبرداری و پژوهش در مورد این آثار، آن ها را به نسل های آینده بشناسانم.
نویسنده کتاب «سقاخانه ها و سنگاب های اصفهان» افزود: «آب» و «آتش»، دو عنصر اساسی در تاریخ ایران باستان، در شکل گیری سقاخانه ها نقش مهمی ایفا کرده اند.
وی ادامه داد: ایرانیان باستان در آئین های مذهبی خود احترام ویژه ای به آب و آتش قائل بودند. او گفت که «در آئین زرتشتی، معابد آبی و آتشکده ها برای ستایش این دو عنصر ساخته می شدند و پس از اسلام نیز ایرانیان سنت های پیشین را در قالب های جدید حفظ کردند. سقاخانه ها به عنوان محل هایی برای تلاقی دو عنصر مقدس آب و آتش به وجود آمدند.
دادمهر به ویژگی های خاص سقاخانه ها پرداخت و تأکید کرد: این مکان ها، علاوه بر اهمیت مذهبی، به عنوان محلی برای تجمع مردم و برگزاری مراسم های معنوی و مذهبی در شب های جمعه و ایام خاص نقش مهمی داشته اند.
وی گفت: برخی از سقاخانه ها توسط افراد نیکوکار و واقفین ساخته می شدند و به عنوان محل هایی برای رفع عطش و نیازهای مردم استفاده می شدند. این مکان ها نه تنها از نظر اجتماعی، بلکه از نظر فرهنگی و معنوی نیز اهمیت ویژه ای دارند.
این پژوهشگر از وضعیت کنونی سقاخانه ها و سنگاب های اصفهان گلایه کرد و به خطرات نابودی این میراث فرهنگی در نتیجه توسعه شهری اشاره کرد.
وی تأکید کرد: بسیاری از این آثار به ویژه سنگاب ها به دلیل بی توجهی مسئولین و توسعه های شهری تخریب شده اند و برخی دیگر هنوز در معرض تخریب قرار دارند.
دادمهر خواستار ایجاد موزه ای به نام موزه آب برای حفظ و معرفی این میراث تاریخی و فرهنگی شد و گفت: موزه ای که نه تنها آثار تاریخی را حفظ کند، بلکه بتواند پژوهش های علمی و آموزشی در زمینه تاریخ آب و استفاده از آن در گذشته انجام دهد.
وی از مسئولین خواست تا با توجه به اهمیت سقاخانه ها و سنگاب ها به عنوان بخشی از میراث فرهنگی اصفهان، در طرح های شهری و عمرانی خود، این آثار را نادیده نگیرند و از تخریب بیشتر آن ها جلوگیری کنند.
این پژوهشگر به اهمیت حفظ هویت فرهنگی و دینی مردم ایران در ارتباط با آب و آتش اشاره کرد و گفت: باید از این میراث فرهنگی در برابر تهدیدهای مدرن محافظت کنیم.
وی تأکید کرد: حفظ سقاخانه ها و سنگاب ها باید به عنوان یک اولویت فرهنگی در نظر گرفته شود و خواستار همکاری مردم، پژوهشگران و مسئولین در این زمینه شد. وی افزود که اگر این میراث ها از دست بروند، بخشی از تاریخ و هویت فرهنگی اصفهان و ایران به فراموشی خواهد سپرده شد.
در این نشست، منصور دادمهر سخنانی تأثیرگذار درباره اهمیت تاریخی، فرهنگی و معنوی سقاخانه ها و سنگاب های اصفهان ایراد کرد و از وضعیت کنونی این آثار باستانی و خطراتی که آن ها را تهدید می کند، به شدت ابراز نگرانی کرد.
وی در ابتدای سخنانش به انگیزه های شخصی و حرفه ای خود در تحقیق درباره سقاخانه ها و سنگاب های اصفهان پرداخت و اظهار کرد: به دلیل گذشت سال ها از تاریخچه این میراث فرهنگی، بسیاری از سقاخانه ها و سنگاب ها یا نابود شده اند یا به طور جدی در معرض تخریب قرار دارند. من بر این شدم که این زبان خاموش سنن اجتماعی را از دل تاریخ بیدار کنم و با عکسبرداری و پژوهش در مورد این آثار، آن ها را به نسل های آینده بشناسانم.
نویسنده کتاب «سقاخانه ها و سنگاب های اصفهان» افزود: «آب» و «آتش»، دو عنصر اساسی در تاریخ ایران باستان، در شکل گیری سقاخانه ها نقش مهمی ایفا کرده اند.
وی ادامه داد: ایرانیان باستان در آئین های مذهبی خود احترام ویژه ای به آب و آتش قائل بودند. او گفت که «در آئین زرتشتی، معابد آبی و آتشکده ها برای ستایش این دو عنصر ساخته می شدند و پس از اسلام نیز ایرانیان سنت های پیشین را در قالب های جدید حفظ کردند. سقاخانه ها به عنوان محل هایی برای تلاقی دو عنصر مقدس آب و آتش به وجود آمدند.
دادمهر به ویژگی های خاص سقاخانه ها پرداخت و تأکید کرد: این مکان ها، علاوه بر اهمیت مذهبی، به عنوان محلی برای تجمع مردم و برگزاری مراسم های معنوی و مذهبی در شب های جمعه و ایام خاص نقش مهمی داشته اند.
وی گفت: برخی از سقاخانه ها توسط افراد نیکوکار و واقفین ساخته می شدند و به عنوان محل هایی برای رفع عطش و نیازهای مردم استفاده می شدند. این مکان ها نه تنها از نظر اجتماعی، بلکه از نظر فرهنگی و معنوی نیز اهمیت ویژه ای دارند.
این پژوهشگر از وضعیت کنونی سقاخانه ها و سنگاب های اصفهان گلایه کرد و به خطرات نابودی این میراث فرهنگی در نتیجه توسعه شهری اشاره کرد.
وی تأکید کرد: بسیاری از این آثار به ویژه سنگاب ها به دلیل بی توجهی مسئولین و توسعه های شهری تخریب شده اند و برخی دیگر هنوز در معرض تخریب قرار دارند.
دادمهر خواستار ایجاد موزه ای به نام موزه آب برای حفظ و معرفی این میراث تاریخی و فرهنگی شد و گفت: موزه ای که نه تنها آثار تاریخی را حفظ کند، بلکه بتواند پژوهش های علمی و آموزشی در زمینه تاریخ آب و استفاده از آن در گذشته انجام دهد.
وی از مسئولین خواست تا با توجه به اهمیت سقاخانه ها و سنگاب ها به عنوان بخشی از میراث فرهنگی اصفهان، در طرح های شهری و عمرانی خود، این آثار را نادیده نگیرند و از تخریب بیشتر آن ها جلوگیری کنند.
این پژوهشگر به اهمیت حفظ هویت فرهنگی و دینی مردم ایران در ارتباط با آب و آتش اشاره کرد و گفت: باید از این میراث فرهنگی در برابر تهدیدهای مدرن محافظت کنیم.
وی تأکید کرد: حفظ سقاخانه ها و سنگاب ها باید به عنوان یک اولویت فرهنگی در نظر گرفته شود و خواستار همکاری مردم، پژوهشگران و مسئولین در این زمینه شد. وی افزود که اگر این میراث ها از دست بروند، بخشی از تاریخ و هویت فرهنگی اصفهان و ایران به فراموشی خواهد سپرده شد.
پرسش و پاسخ در
سقاخانههای اصفهان در خطرنابودی است
گفتگو با هوش مصنوعی