۱. مرحوم قطب الدین راوندی روایت کرده است :

روزی از امام جعفر صادق علیه السلام سؤ ال کردند: روزگار خود را چگونه سپری می فرمائی ؟

حضرد در جواب فرمود: عمر خویش را بر چهار پایه و رکن اساسی سپری می نمایم :

می دانم آنچه که روزی برای من مقدر شده است ، به من خواهد رسید و نصیب دیگری نمی گردد.

می دانم دارای وظائف و مسئولیت هائی هستم ، که غیر از خودم کسی توان انجام آن ها را ندارد.

می دانم مرا مرگ در می یابد و ناگهان بدون خبر قبلی مرا می رباید؛ پس باید هر لحظه آماده مرگ باشم .

و می دانم خدای متعال بر تمام امور و حالات من آگاه و شاهد است و باید مواظب اعمال و حرکات خود باشم .(۶۳۱)

۲. در روایات متعددی وارد شده است :

هرگاه که امام جعفر صادق علیه السلام در باغستان و مزرعه ، بیل در دست داشته و مشغول کشاورزی و کارگری می بود؛ و اصحاب و دوستان ، حضرت را با آن حالت مشاهده می کردند، عرضه می داشتند: یاابن رسول الله ! چرا در این موقعیت خود را به زحمت انداخته اید؟!

اجازه فرمائید تا ما کمک کنیم و شما استراحت نمائید؟

حضرت در جواب می فرمود: مرا به حال خود وا گذارید، من علاقه مندم که خداوند مرا در حالتی مشاهده نماید که با دست خود زحمت می کشم و کار می کنم و جسم خود را برای بدست آوردن روزی حلال به زحمت و مشقت انداخته ام .(۲)

۳. بعضی از بزرگان همانند مرحوم إ ربلی حکایت کرده اند:

روزی مگسی بر صورت منصور دوانیقی نشست و منصور با دست خود آن را دور ساخت ، مگس بار دیگر برگشت و بر همان جای اول نشست و باز منصور آن را دور کرد.

و این کار چند مرتبه تکرار شد تا آن که منصور به خشم آمد، در همان حال ، امام جعفر صادق علیه السلام وارد شد.

منصور گفت : یاابن رسول الله ! خداوند متعال برای چه مگس را آفریده است ؟

حضرت در پاسخ فرمود: برای آن که به وسیله آن ، جباران را ذلیل و متواضع گرداند.(۳)

۴. مرحوم نراقی در کتاب ارزشمند خود آورده است :

شخصی نزد امام جعفر صادق علیه السلام حضور یافت ؛ و عرضه داشت : یاابن رسول الله ! پدرم پیر و ضعیف گشته است به طوری که همانند بچه کوچک باید در خدمت او باشم ؛ و نیز او را برای قضاء حاجت بغل می کنم .

حضرت فرمود: چنانچه توان داشته باشی باید این کار را ادامه دهی ؛ و نیز باید با کمال ملاطفت و مهربانی برایش لقمه بگیری و دهانش بگذاری .

و انجام این امور فردای قیامت ، راه ورود به بهشت را برایت آسان می گرداند.(۴)

۵. صفوان جمال حکاین کند:

روزی در خدمت آن حضرت بودم ، که فرمود: ای صفوان ! آیا تعداد سفیران و پیامبرانی را که خداوند متعال برای هدایت بندگان ؛ مبعوث گردانیده است ، می دانی ؟

عرض کردم : خیر، نمی دانم .

امام صادق علیه السلام فرمود: خداوند یک صد و بیست و چهار هزار پیغمبر بر انگیخت و به همان تعداد نیز وصی و جانشین منصوب و معرفی کرده ، که تمامی آن ها اهل صدق حدیث و ادای امانت و زاهد در امور دنیا بوده اند.

سپس حضرت در ادامه فرمایش خود افزود: خداوند متعال پیغمبری بهتر و با فضیلت تر از حضرت محمد مصطفی صلی الله علیه و آله نفرستاد.
و نیز جانشینی بهتر و با فضیلت تر از جانشین آن بزرگوار یعنی ؛ حضرت امیرالمؤ منین امام علی بن ابی طالب علیه السلام معرفی نکرده است .(۵)

در مدح و عظمت صادق آل محمد علیه السلام

ای مهر تو بهترین علایق
جان ها به زیارت تو شایق

ما را نبود به جز خیالت
یاری خوش و همدمی موافق

بیماری روح را دوا نیست
جز مهر تو ای طبیب حاذق

ای نور جمال کبریائی
ای نور تو زینت مشارق

روزی که دمید نور خلقت
رخسار تو بود صبح صادق

از جلوه تو، تبارک الله
فرمود به خلقت تو خالق

حسن تو خود از جمال زهرا ست
ای زاده بهترین خلایق

بر تخت کمال و تاج عصمت
آخر که بود به جز تو لایق

تفسیر کلام ایزدی بود
گفتار تو ای امام صادق

باشد سخن تو جاودانی
بوده است چو با عمل مطابق

افسوس شدی شهید، آخر
از حیله ناکس منافق

از داغ تو شد جهان عزادار
زیرا به تو عالمی است عاشق (۶)

مهمترین سفارش در آخرین لحظات

مرحوم شیخ صدوق رضوان الله تعالی علیه و دیگر بزرگان آورده اند:

یکی از راویان حدیث و از اصحاب و دوستان امام جعفر صادق علیه السلام به نام ابوبصیر لیث مرادی حکایت کند:

پس از آن که امام جعفر صادق علیه السلام به شهادت رسید، روزی جهت اظهار هم دردی و عرض تسلیت به اهل منزل حضرت ، رهسپار منزل آن امام مظلوم علیه السلام گردیدم .

همین که وارد منزل حضرت شدم ، همسرش حمیده را گریان دیدم ؛ و من نیز در غم و مصیبت از دست دادن آن امام همام علیه السلام بسیار گریستم .

و چون لحظاتی به این منوال گذشت ، افراد آرامش خود را باز یافتند. آن گاه همسر آن حضرت به من خطاب کرد و اظهار داشت :

ای ابوبصیر! چنانچه در آخرین لحظات عمر امام جعفر صادق علیه السلام در جمع ما و دیگر اعضاء خانواده می بودی ، از کلامی بسیار مهم استفاده می بردی .

ابوبصیر گوید: از آن بانوی کریمه توضیح خواستم ؟

پاسخ داد: در آن هنگام ، که ضعف شدیدی بر امام علیه السلام وارد شده بود فرمود: تمام اعضاء خانواده و آشنایان و نزدیکان را بگوئید که در کنار من حاضر و جمع شوند.

وقتی تمامی افراد حضور یافتند، حضرت به یکایک آنان نگاهی عمیق انداخت و سپس خطاب به جمع حاضر فرمود:

کسانی که نسبت به نماز بی اعتنا باشند، شفاعت ما اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام شامل حالشان نمی گردد.(۷)

قابل دقت است که حضرت نفرمود: شفاعت ما شامل افراد بی نماز نمی شود؛ بلکه فرمود: شفاعت ما شامل حال افراد بی اعتناء به نماز، نمی شود.

پی نوشتها:

۱- مستدرک الوسائل : ج ۱۲، ص ۱۷۲، ح ۱۵.
۲- کافی : ج ۵، ص ۷۶، بحارالا نوار: ج ۴۷، ص ۵۷، وافی : ج ۱۷، ص ۳۰ و ۳۶.
۳- کشف الغمة : ج ۲، ص ۳۷۳.
۴- جامع السعادات : ج ۲، ص ۲۶۵.
۵- بحارالا نوار: ج ۱۶، ص ۳۵۲، به نقل از اختصاص شیخ مفید.
۶- اشعار از شاعر محترم : آقای حسان .
۷- ثواب الا عمال : ص ۲۰۵، بحارالا نوار: ج ۴۷، ص ۲، ح ۵.

http://www.aviny.com/Occasion/Ahlebeit/ImamSadegh/Shahadat/۸۶/Ghesar/۵Dars.aspx