«لحاف دوزی» هنری رو به فراموشی در کردستان



به گزارش خبرگزاری تسنیم از سنندج، در سال های اخیر کیفیت پتوهای ایرانی روند رو به رشدی را طی کرده و اغلب رسانه های جمعی نیز با تبلیغ فراوان پتوهای مختلف سعی می کنند، رشد چشمگیر صنعت نساجی را به شهروندان گوشزد و آنها را ترغیب و تشویق به خرید پتو کنند. البته برخی از امتیازات این محصول مانند گرمای مناسب ، سبک بودن ، طرح های متنوع و زیبا و قابل شست وشو بودن سبب شده تا اغلب شهروندان ترجیح دهند از پتو برای مصرف خانگی خود استفاده کنند.

امروزه رشد صنعت نساجی موجب فراموش شدن برخی از مشاغل قدیمی مانند لحاف دوزی شده به گونه ای که کمتر می توان مغازه های لحاف دوزی را که زمانی یکی از مشاغل پررونق در استان کردستان بود، یافت؛ آنها یی که در گذشته با کمان حلاجی در کوچه ها و خیابان ها می گشتند تا لحاف یا تشکی را حلاجی کنند.

تنها در گوشه و کناره های برخی از محله های قدیمی سطح شهر یا در دل بازار سنندجی ها می توان چند مغازه لحاف دوزی را یافت که چراغ آن کم سو شده و دیگر مانند گذشته بازار پررونقی ندارد.

«اقبال ملایی» متولد سال ۱۳۳۶ در سنندج یکی از قدیمی ترین لحاف دوزهای شهرستان سنندج بوده که عمر خود را در این کار سپری کرده است؛ خبرنگار تسنیم پای درددل های این استادکار نشسته که مشروح آن از نظر خوانندگان محترم می گذرد:

تسنیم: از چه سالی فعالیت خود رو آغاز کردید و به چه دلیل به آن روی آوردید؟

ملایی: لحاف دوزی حرفه خانوادگی ما بود و از کودکی و زمانی که به یاد دارم با این شغل بزرگ شدم. پدرم یکی از لحاف دوزان به نام در دوران خود بود که به صورت سیار به مناطق مختلف سطح شهر و گاها به روستاهای شهرستان ها می رفت و کار حلاجی و لحاف دوزی مردم را انجام می داد.

علاوه بر پدرم دایی ام نیز لحاف دوز بود؛ در قدیم درس خواندن تا مقطع کوتاهی ادامه داشت، تا حدی که توانایی خواندن و نوشتن را داشته باشیم و بعد از آن معمولا هر فرد شغل پدری خود را به ارث می برد و آن را ادامه می داد و یا برای آموختن حرفه ای مناسب نزد استادکاری می رفت و بعد از مدتی شاگردی و یاد گرفتن فوت و فن کار برای خود بصورت مستقل مغازه ای دایر می کرد؛ من نیز از سن ۷ سالگی نزد استادکاران مختلف این حرفه را یاد گرفتم و نهایتا در سال ۶۳ بعد از چند سال شاگردی به صورت مستقل کار لحاف دوزی را ادامه دادم.

تسنیم: امروزه استقبال مردم از لحاف دوزی چگونه است؟

ملایی: وضعیت لحاف دوزهای شهر تعریفی ندارد و اغلب لحاف دوزان از کار و کسب خود راضی نیستند و با وجود سختی کار و گرد و خاک ناشی از کار، درآمد بسیار ناچیزی دارند.

۱۰ سال گذشته من همانند سایر استادکاران ۴ شاگرد داشتم و این شغل مخارج زندگی ۴ خانواده را تامین می کرد اما متأسفانه در سال های اخیر با توسعه ماشین های نساجی و تولید پتو، لحاف و تشک ها و بالشت های صنعتی، رفته رفته از رونق لحاف دوزی دستی کاسته شده و این هنر رو به فراموشی است و امروز بسیاری از مغازه های لحاف دوزی تعطیل شده یا اساتید این هنر خانه نشین شده اند و دیگر کسی برای شاگردی مراجعه نمی کند چراکه درآمدم به سختی کفاف مخارج زندگی خانواده خودم را می دهد.

تسنیم: مشتریان شما بیشتر چه کسانی هستند؟

ملایی: دوخت تشک و بالش تقریبا رونق خود را دارد اما دوخت لحاف به تعداد کم آن هم جهت سرویس عروس و داماد تهیه می شود. این روزها کمتر کسی سراغ لحاف های سنتی است و افرادی که مراجعه می کنند بیشتر از خانواده های قدیمی هستند که برای جهاز تازه عروس خود لحاف سفارش می دهند و بقیه افراد بیشتر بالشت سفارش می دهند و معمولا مواد اولیه و پشم های قدیمی و کهنه بالشت ها خود را آورده تا برایشان بالشت یا پشتی های با سبک های جدید بدوزیم.

تسنیم: مشکلات پیش روی استادکاران این حرفه چیست و چه درخواستی از مسئولان دارید؟

ملایی: عدم توجه و حمایت مسئولان یکی از معضلات اصلی و فراموشی این حرفه است؛ با ورود نساجی صنعتی مردم دیگر همانند گذشته برای دوخت لحاف و بالشت مراجعه نمی کنند و دیگر کسی به عنوان شاگرد و یادگیری این حرفه پیش قدم نمی شود و اگر این روند ادامه یابد قطعا لحاف دوزی فراموش و نسل های آینده از آن محروم می شوند.

از دیگر مشکلات پیش روی استادکاران این حرفه عدم حمایت بیمه ای است. با وجود گرد و غبار و آلودگی ناشی از پنبه و پشم در این حرفه حمایت چندانی از ما نمی شود.

از مسئولان استان کردستان انتظار می رود علاوه بر کمک به رونق دهی مجدد شغل لحاف دوزی و زنده نگه داشتن آن، استادکاران این حرفه را حمایت کنند تا این هنر که گویای فرهنگ اصیل ایرانی است، به فراموشی سپرده نشود.

انتهای پیام/ز/ش

پرسش و پاسخ در «لحاف دوزی» هنری رو به فراموشی در کردستان

گفتگو با هوش مصنوعی