راه های اثبات هلال ماه رمضان و شوال



به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، ماه شوال که روز اول آن عید فطر و روزه گرفتن در آن روز سعید حرام است، همانند هر ماه قمری از راه های معین شرعی ثابت می شود. تعیین و تبیین طرق شناسایی اول ماه از شئون مرجع تقلید است، اما تشخیص موضوع و این که آیا اول ماه شده است یا نه، امر تقلیدی نیست بلکه به عهده شخص مکلف است که آن را از راه های بیان شده توسط مجتهد معلوم می کند، به همین جهت است که چه بسا پیش آید که تشخیص اهل تقلید با تشخیص مرجع تقلید در این موضوع متفاوت باشد.

در کتاب «عروة الوثقی مع تعالیق الإمام الخمینی» صفحه ۵۷۲ در بیان طرق ثبوت هلال رمضان و شوال برای روزه و افطار چنین آمده است:

اول: آن که خود انسان ماه را ببیند، اگرچه دیگران ندیده باشند.

دوم: خبر متواتر به این معنا که برای افراد زیادی اثبات شده باشد و آن را نقل کرده باشند.

سوم: «شیاع» که باعث یقین به رؤیت هلال شود؛ شیاع یعنی عده ای که از گفتۀ آنان یقین حاصل می شود، بگویند: ماه را دیده ایم و در حکم شیاع است هر آن چه که مفید علم و یقین شود، اگر چه به ضمیمه و کمک قرائن باشد.

دستاوردهای نجومی مسیر کشف هلال را همواره کرده است

حال در عصری که دستاوردهای نجومی به اوج پیشرفت خود دست یافته اند، ابزار مناسبی برای رؤیت هلال ماه هستند و از آنجایی که بر اساس احکام شرعی، خود فرد می تواند در صدد رؤیت هلال برآید، دور از منطق و عقلانیت است در دنیای علم کنونی کسی موضوع رؤیت هلال را امری سیاسی و حکومتی جلوه دهد.

رؤیت هلال ماه توسط مکلفین هم صورت می گیرد

مهدی آذر طوسی استاد حوزه و دانشگاه و کارشناس مسائل فقهی در گفت وگو با تسنیم درباره راه های اثبات هلال ماه گفت: از دو طریق می توان هلال ماه را ثابت کرد؛ اول اینکه دو شاهد عادل باید با چشم غیرمسلح دیده باشند. دوم اینکه با ابزارآلات نجومی می توان برای هلال ماه به یقین دست یافت، حال ممکن است خود مکلف اقدام به این کار کند و یا اگر برایش امکان ندارد، به فتوای مرجع تقلید خود عمل کند.

وی با ابراز تأسف نسبت به نظرات غیرکارشناسی و غیرمنطقی برخی افراد در فضای مجازی گفت: همان طور که مطرح شد افراد می توانند با چشم مسلح یعنی با ابزارآلات نجومی به یقین دست یابند اما تا اواسط روز سه شنبه هیچ مرکز علمی و یا هیچ فردی اذعان به دیدن هلال ماه شوال نکرده است، ضمن اینکه مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران و نیز ستاد استهلال برای این کار تعبیه شده اند.

آذرطوسی در ادامه افزود: مطمئن باشید افرادی که به دنبال اشکال گیری برای ایجاد اختلاف بین امت اسلام هستند، به راحتی می توانند با ابزارهای نجومی به صورت علمی رؤیت هلال را اعلام کنند، اما شاهدیم هیچ گزارشی مبنی بر این مسئله از سوی آنان ارائه نمی شود و اساسا در دنیای پیشرفت کنونی طرح چنین مباحثی مضحک است.

همچنین حجت الاسلام موحدنژاد قبلا طی مصاحبه ای با یکی از خبرگزاری ها در پاسخ به این مسئله گفته بود: این که آیا هلال ماه با چشم غیرمسلح رؤیت می شود یا خیر، وظیفه ی مکلف است که آن را پیگیری کند. مراجع نیز پذیرفته اند که این مسئله (رؤیت هلال ماه) از جمله امور موضوعی است که مکلف باید پیگیر باشد.

وی همچنین می افزاید: ممکن است بر فتوای مرجع خود اطمینان کند و این کافی است. اما اگر اطمینان حاصل نشد و فرد متخصص است و یا اینکه گزارش های موثقی به او رسیده که ماه رؤیت شده است، اما مرجع تقلید وی اول ماه را اعلام نکرده باشد، در اینجا فرد، فتوا را از مرجع خود می گیرد و در مورد موضوع خودش به نتیجه می رسد و بر اساس همان عمل می کند.

همان طور که عنوان شد راه برای تشخیص خود افراد برای دستیابی به فهم طلوع هلال ماه باز است و افراد بر اساس تحقیقات خویش می توانند به یقین دست یابند، ضمن آنکه مراکز و مؤسسات علمی مرجع مناسبی برای پیگیری این قضیه است. به گفته موحدنژاد گروه هایی که با ستاد استهلال در ماه های رمضان و شوال ارتباط دارند، به ۱۵۰ گروه می رسد. در ماه های دیگر (که خیلی ها نمی دانند در سایر ماه ها نیز کار استهلال صورت می گیرد) نیز به حدود ۴۰ تا ۵۰ گروه می رسد. در برخی اوقات نیز این تعداد در ماه های رمضان و شوال به ۱۹۰ تا ۲۰۰ گروه می رسد. کارها به صورت استانی انجام می شود و در یک استان امام جمعه، نماینده ی امام جمعه، نماینده ی استانداری و نماینده ی شهرداری مرکز استان در ستاد حضور دارند و کارهای پشتیبانی آن مانند وسیله ی نقلیه، ابزار رؤیت و … را فراهم می کنند.

انتهای پیام/*
گفتگو با هوش مصنوعی

💬 سلام! می‌خوای درباره‌ی «راه های اثبات هلال ماه رمضان و شوال» بیشتر بدونی؟ من اینجام که راهنماییت کنم.