به گزارش خبرگزاری تسنیم از اراک، مهم ترین برنامه های دستگاه قضایی، ایجاد و ترویج فرهنگ صلح و سازش است چرا که صدور حکم در مقایسه با ایجاد صلح، سهل الوصول تر است، در این میان دستگاه قضا برقراری و ترویج فرهنگ صلح و سازش و رضایت در جامعه را جزو رسالت مهم شورای حل اختلاف بیان کرده است که جدیدا به عنوان مرکز توسعه حل اختلاف نیز نام گذاری شده است.

ترویج صلح و سازش که کاملا عقلانی و قانونی است می تواند دستگاه قضا را بیش از پیش در پیمودن این مسیر یاری دهد.در قرآن صلح و سازش به عنوان یکی از نعمت های بزرگ پروردگار هستی شمرده شده است و خداوند نخستین مجری صلح و سازش معرفی شده است بنابراین نیاز است ایجاد صلح و سازش در جامعه به یک فرهنگ عمومی تبدیل گردد.

صمد خدابخشی معاون توسعه حل اختلاف دادگستری کل استان مرکزی در گفت وگو با خبرنگار تسنیم با برشمردن اهمیت گسترش و ترویج فرهنگ صلح و سازش تاکید کرد که رویکرد قانون گذار توسعه و تعمیم بیشتر فرهنگ صلح و سازش است.

رویکرد قانون گذار و دستگاه قضایی توسعه و تعمیم بیشتر فرهنگ صلح و سازش است

تسنیم: قوه قضائیه در حوزه صلح و سازش چه راهبردهایی را پیگیری می کند؟

سیاست های اصلی نظام قضایی در قوانین بالادستی مانند قانون اساسی و اسناد مهم مانند برنامه های تعالی قوه قضاییه، سند تحول، قانون و برنامه های مدونی که در سنوات گذشته وجود داشته؛ بحث صلح و سازش است و اهمیت موضوع صلح وسازش بر کسی پوشیده نیست، زمان تشکیل نظام قضایی در تمامی کشور بحث صلح و سازش یکی از بحث های اساسی بوده و رویکرد قانون گذار دستگاه قضایی توسعه و تعمیم بیشتر فرهنگ صلح و سازش است.

اقداماتی که در این حوزه صورت گرفته به فراخور اهداف، متفاوت بوده و ساختارهای تعریف شده مبتنی بر تحقق اهداف بوده است، به صورت ویژه از سال ۱۳۸۱ که شوراهای حل اختلاف در ساختار دستگاه قضایی شکل گرفت هدف اصلی از تشکیل این شوراها، توسعه صلح و سازش و ختم مناظرات حقوقی بین مردم از طریق صلح و سازش بوده و طبیعتا ساختار تعریف شده نیز بر همین مبنا پایه گذاری شده است.

شورای حل اختلاف استان مرکزی با کمترین پاداش بیشترین خدمات را به مردم ارائه می کنند و امیدواریم بتوانیم با پیگیری برنامه ها، خدمت رسانی بیشتری به جامعه هدف داشته باشیم، در سطح استان مرکزی تعداد ۱۰۲ شعبه شورای حل اختلاف، ۱۹ شعبه اجرای احکام مدنی، تعداد ۲۲۶ نفر اعضای شورا، تعداد ۱۷ نفر دبیران دفاتر شعب، تعداد ۵۰ نفر کارکنان ستاد حل اختلاف استان و تعداد ۴۵۲ نفر کل کارکنان شورای حل اختلاف استان است.

شورای حل اختلاف سعی دارد در بخش ها و صنوف مختلف موضوع صلح را گسترش دهد

تسنیم: اهمیت گسترش فرهنگ صلح وسازش در بین مردم چگونه شکل می گیرد؟

در راستای اهمیت گسترش صلح و سازش اقدامات متنوعی انجام شده است، این اقدامات در دو حوزه سازمانی و ساختاری قابل توجه است و نهاد شورای حل اختلاف سعی داشت با پیش بینی سازو کارها و بخش های مختلف بتواند موضوع صلح و سازش را توسعه بیشتری دهد و با تشکیل شوراهای داوری و تخصصی، داوران و میانجی گران و توسعه صلح یاران در بخش ها و صنوف مختلف بتواند موضوع صلح را بین مردم گسترش دهد و در واقع این ساختار را ایجاد کند. اقدامات در حوزه داوری، میانجی گری و شوراهای حل اختلاف تخصصی اصناف از جمله تصادفات، پزشکان، کارگری و کارفرمایی اقدامات ویژه ای بوده که در حوزه صلح و سازش انجام شده است.

به کارگیری چند صدنفرصلح یار در بخش های مختلف از جمله مراجع انتظامی، مساجد، بسیج و غیره اقداماتی بوده که در حوزه توسعه صلح و سازش و استفاده از ظرفیت های مردمی انجام شده و بر همین مبنا شیوه نامه حل اختلاف از طریق مشارکت ها از سوی مرکز توسعه حل اختلاف تدوین شد.

صلح یار در سه سطح وجود دارد؛ به عبارتی صلح یارانی که در یک شهر خاص فعالیت می کنند یا همیاران صلح یا سفیران صلح و یا صلح یارانی هستند که می توانند در گستره کشور فعالیت داشته باشند و در واقع یک شخصیت اجتماعی برجسته ای دارند و یا طلایه داران صلح هستند که این سطوح تعرفه هایی از صلح یار بر اساس ظرفیت های اشخاص و نهاد است که انجام شده است. به جهت اینکه بتوانیم بحث صلح و سازش را در جامعه توسعه دهیم، این اقدامات هم در استان مرکزی براساس سیاست های ابلاغی مرکز در حال انجام است و ما این موارد را پیگیری می کنیم تا بتوانیم در موضوع صلح و سازش کمکی داشته باشیم.

۲۳۷۲۹ فقره پرونده از مجموع پرونده های وارده به شعب حل اختلاف منتهی به صلح وسازش شد

تسنیم: سال گذشته در استان مرکزی چند درصد دعاوی به صلح و سازش انجامید؟

اقدامات مختلفی در دادگستری استان مرکزی در حوزه صلح و سازی انجام می شود، براساس سند تحول قضایی و برنامه های توسعه؛ اقدامات همه دستگاه ها باید بر اساس برنامه باشد، یعنی برنامه محوری به عنوان تکلیف مشخص شده است، شورای حل اختلاف هم از این مقوله مستثنی نیست و باید اقدامات خود را بر اساس برنامه سند تحول قضایی انجام دهد.

فرهنگ صلح و سازش و گسترش صلح و سازش مبتنی بر اقدامات دیگری نیز است به طوری که از طریق فرهنگ سازی، از طریق فضای مجازی و استفاده از تریبون ها و جایگاه های مختلف دانشگاه ها، حوزه ها، استفاده از بستر شبکه مجازی و غیره اقداماتی بوده که در زمینه توسعه فرهنگ صلح و سازش و شناساندن صلح و سازش انجام شده که امیدواریم بتوانیم اقدامات بیشتری را انجام دهیم.

اقداماتی دیگری نیز باید در حوزه توسعه صلح و سازش انجام شود که نیازمند مشارکت نهادهای دیگر است و این موارد در برنامه توسعه ای شورای حل اختلاف دیده شده است، به عنوان مثال همکاری و تعامل با صدا و سیما در خصوص پخش برنامه های مربوط به صلح و سازش و شناساندن نهاد شورای حل اختلاف و ظرفیت های آن و استفاده از بستر فضای مجازی، استفاده از سخن گاه ها و تربیون های نماز جمعه، دانشگاه، حوزه ها و مدارس، برنامه برای توسعه بیشتر شوراهای حل اختلاف و صلح یاران تخصصی در حوزه اصناف، صنعت، بیمه ها، پزشکان، آموزش مستمر فنون صلح و سازش، روانشناسی و موضوعات مربوط به نهادهای ایجاد صلح و سازش جزو برنامه های اساسی ما در حوزه صلح و سازش بوده و در سال ۱۴۰۲ نیز دنبال می شود.

به کارگیری ظرفیت های معتمدین، مؤثرین و اشخاص مورد اطمینان مردم در محله ها با استفاده از ظرفیت مساجد و بسیج و تشکیل هیئت های مربوطه به ویژه در نقاط آسیب پذیر شهر از دیگر اقدامات در دستور کار شورای حل اختلاف است. همچنین توصیه نهاد داوری و میانجی گران از دیگر اقداماتی است که شورای حل اختلاف پیگیری می کند چرا که می توانند به حل و فصل غیر قضایی پرونده ها و عدم مراجعه مردم به دادگستری کمک داشته باشد. امیدواریم مجموعه برنامه ها منتهی به حرکت هدف مند و مؤثر در حوزه صلح و سازش باشد و این ظرفیت را بیش از پیش فعال کنیم.

از مجموعه پرونده های وارده به شورای حل اختلاف، ۲۳ هزار و ۷۲۹ فقره پرونده منتهی به صلح و سازش شد که این میزان ۳۴ درصد پرونده های وارده به شورای حل اختلاف را تشکیل می دهند.

هزینه رسیدگی در شورای حل اختلاف در پرونده های صلح و سازش به صورت رایگان است

تسنیم: آیا رسیدگی به پرونده های «صلح و سازش» هزینه دارد؟

اگر بخواهم بگویم سبب صرفه جویی در چه میزان وقت و سرمایه شده شاید نتوانیم از نظر ریالی آمار دقیقی ارائه کنیم اما هزینه رسیدگی در شورای حل اختلاف در پرونده های صلح و سازش به صورت رایگان است و آنچه که اشخاص صرفا برای صلح و سازش مراجعه می کنند به صورت کاملا رایگان در شورای حل اختلاف رسیدگی می شود، اما در جاهایی که پرونده در صلاحیت شوراهای حل اختلاف است باز هزینه دادرسی آن نصف هزینه دادرسی حاکم است که یک رقم بسیار قابل توجهی است.

به طور مثال اگر فرض کنیم حداقل هزینه دادرسی در دعاوی که در دادگستری مطرح شده ۴۰ هزار تومان است رقم بسیاری زیادی صرفه جویی شده است، همچنین در صرفه جویی وقت؛ فرایند دادرسی طولانی و دادرسی چند مرحله ای در شورای حل اختلاف یا در پرونده های صلح وسازش وجود ندارد.

زمانی که پرونده ای در سیستم دادگستری شکل می گیرد به موجب قانون باید بر اساس تشریفات و قوانین آیین دادرسی های کیفری و مدنی مراحلی را طی کند، قانون گذار مواردی را برای اعتراض به تصمیمات پیش ینی کرده است و اقداماتی برای کشف حقیقت انجام می شود که زمانبر و هزینه بر است و این موارد در شورای حل اختلاف در حوزه صلح و سازش یا وجود ندارد و یا غیر قابل توجه است و به نسبت دادگستری بسیار فرایند کوتاه تری را طی می کند بنابراین از حیث وقت و سرمایه قابلیت مقایسه را ندارد به طوری که بسیار در زمان و سرمایه مردم صرفه جویی می کنند و از این حیث قابل توجه است.

برگزاری ۸ دوره آموزشی تحت عنوان مهارت های ایجاد صلح و سازش

تسنیم: آیا در شورای حل اختلاف بر آموزش «مهارت و فنون صلح و سازش» تمرکز دارید؟

بحث آموزش یکی از مهم ترین اهداف و رویکرد دستگاهی است. با توجه به رسالتی که برای شورای حل اختلاف در حوزه آموزش تعریف شده؛ برنامه مدونی در نظر دارد و این برنامه ها در سنوات گذشته به صورت مستمر پیگیری شده است. طبیعتا موضوع آموزش افراد در حوزه صلح و سازش با اشخاصی که در کار رسیدگی به پرونده های قضایی مشارکت دارند متفاوت است، بنابراین بحث آموزش در شورای حل اختلاف در دو حوزه متفاوت تعریف شده است، آموزش در راستای توانمند سازی در حوزه تسلط در مباحث قضایی از حیث رسیدگی های شکلی و ماهوی که آموزش های مستمری از طریق فضای مجازی و آموزش حضوری از طریق اساتید به صورت و بیناری و حضوری انجام می شود. همچنین آموزش توانمندسازی اعضای شورای حل اختلاف ازجمله داوران و صلح یاران در ایجاد صلح و سازش، در رئوس این برنامه ها تعریف شده است.

سال ۱۴۰۱ حدود ۸ دوره آموزشی عمومی و تخصصی به میزان ۱۰۲ ساعت برای کارکنان برگزار شده است، کار ویژه در حوزه صلح و سازش؛ دوره ای تحت عنوان مهارت های ایجاد صلح و سازش یا آموزش شیوه های جایگزین رسیدگی های قضایی بوده است، برای آموزش این دوره ها با استفاده از ظرفیت دانشگاه ها و مراکز علمی با رویکرد به کارگیری اساتید مجرب در حوزه روانشناسی در گرایش های مختلف سعی شد آگاهی، اطلاعات و مهارت شورای حل اختلاف را در حوزه ایجاد صلح و سازش ارتقاء و افرایش دهیم.

چهار دوره برنامه آموزشی در سال ۱۴۰۲ تدوین شده است، یکی از دوره های مرتبط با بحث صلح و سازش؛ مهارت های ارتباطی یا دوره اخلاق در صحیفه سجادیه در برنامه ها پیش بینی شده است تا بتوانیم فنون صلح و سازش را با استفاده از متدهای روز به اعضای شورای حل اختلاف آموزش دهیم و آنها را توانمند کنیم و مهارت های آن را افزایش دهیم.

تسنیم: هزینه دادرسی در پرونده های صلح و ساز در شورای چگونه کاهش داده اید؟

اساسا زمانی که پرونده ای در دادگستری تشکیل می شود همان پرونده در شورای حل اختلاف در شعبه صلح یاری تشکیل می شود و مقایسه هزینه های وارده بر آن از حیث اینکه چقدر با هم متفاوتند و چقدر به صرفه و صلاح در حوزه صلح و سازش است امکان پذیر نیست. بخشی از آن مربوط به هزینه های مادی است که مبالغی باید بابت هزینه دادرسی پرداخت شود و در بسیاری از مواقع مجانی است، بخشی هم در مورد وقت است.

صمد خدابخشی، معاون توسعه حل اختلاف دادگستری کل استان مرکزی می گوید: از مجموعه پرونده های وارده به شورای حل اختلاف، ۲۳ هزارو ۷۲۹ فقره پرونده منتهی به صلح وسازش شد که این میزان ۳۴ درصد پرونده های وارده به شورای حل اختلاف را تشکیل می دهند . ..

نکته مهم این است که زمانی که پرونده ای منتهی به صلح و سازش می شود اجرای رای به معنایی که در دادگستری وجود دارد در شورای حل اختلاف نداریم به طوری که با قوه قهریه و با مامور و با زور و پیگیری این چنینی بدون رضایت شخص رای را اجرا کنیم که تبعات نه چندان مطلوبی هم می تواند داشته باشد و طرف ممکن است کینه به دل گیرد و پرونده های دیگری را ایجاد کند و هزینه های دیگری را برای نیروی انتظامی، زندان ایجاد کند، اما در حوزه صلح و سازش به این صورت نیست و زمانی که به توافق می رسند با رغبت یک رای را صادر می کنند و نیاز به هیچ یک از هزینه ها و تحمیل این هزینه ها به دستگاه های جانبی هم وجود ندارد و اساسا محبت و دوستی در بین افراد استقرار پیدا می کند بنابراین هزینه های ناپیدا که شاید دیده نمی شود فوق العاده کاهش پیدا می کند به صورت مصداقی سال گذشته ۱۱ پرونده قتل منتهی به صلح و سازش شد و اگر قرار بود این پرونده ها به اجرای رای برسد هزینه ی بسیاری را برای اشخاص، دستگاه قضایی و خانوده آنها تحمیل می کرد و آسیب های روحی و مادی بسیاری نیز به هر دو خانوده وارد می کرد که قابل جبران نبود.

در فرایندی که از طریق شورای حل اختلاف تعریف شده، بسیاری از پرونده های وارده به دادگستری از معاونت اجرا مستقیما به شعب ویژه شورای حل اختلاف برای صلح و سازش ارجاع می شود که دادگاه ها ترغیب شوند از ظرفیت قانونی شورای حل اختلاف استفاده کنند، بسیاری از پرونده ها در دادگاه های تجدید نظر، دادسرا و یا دادگاه حقوقی به شعبه شورای حل اختلاف ارجاع داده می شود به صورتیکه که چند وقت پیش در یک نزاع دسته جمعی که چندین نفر با هم دعوا کرده بودند از شعب دادسرا به منظور ایجاد صلح و سازش ارجاع شد و در نهایت به مصالحه ختم شد که این امر از اطاله دادرسی جلوگیری می کند.

۱۱ فقره پرونده قتل منجر به رضایت شد

تسنیم: چه پرونده دعاوی منجر به صلح و سازش شده اند؟

در سال ۱۴۰۱ تعداد پرونده های وارده به شعب استان ۹۵ هزار و ۹۶ فقره پرونده بوده که در همین سال ۹۶ هزارو ۲۷۸ فقره پرونده مختومه شده است، تعداد پرونده های وارده به اجرای احکام ۱۱ هزار و ۱۹۸ فقره پرونده است و ۱۱ هزار و ۵۴۸ فقره پرونده اجرایی مختومه شده است، تعداد کل پرونده های وارده با احتساب اجرای احکام ۱۰۶ هزار ۲۹۴ فقره پرونده است که تعداد کل پرونده های مختومه با احتساب اجرای احکام ۱۰۷ هزار ۸۲۶ فقره پرونده است.

تعداد وارده دادگستری، دادسرا، دادگاه حقوقی و دادگاه عمومی بخش ۱۸۵ هزار و ۱۲۷ فقره است که به نسبت وارده های شورای حل اختلاف ۵۱ درصد پرونده ها به شورای حل اختلاف وارد شده است، از این تعداد ۲۳ هزار و ۷۲۹ فقره منجر به صلح و سازش شد و به عبارتی ۳۴ درصد پرونده ها قابلیت صلح و سازش داشته است.

سال گذشته ۱۱ فقره پرونده قتل منجر به رضایت شد، ۹۵ درصد ابلاغات شورای حل اختلاف به صورت الکترونیکی انجام شد، همچنین درصد اتقان آرا ۵۶ درصد، تعداد صلح یاران ۱۱۵ نفر بوده است، سال گذشته ۸ نفر از داوران موفق به دریافت نمره قبولی در آزمون داوری شدند و تعداد ۱۹ نفر از میانجی گران نیز نمره قبولی دریافت کردند، امید است با پیگیری برنامه های مصوب قوه قضاییه در ارتقاء فرهنگ صلح وساز و توسعه آن گام برداریم.

انتهای پیام/۷۱۱/.