مجمع جهانی صلح اسلامی به مناسبت روز جهانی علم در خدمت صلح همایشی تحت عنوان «آپارتاید علمی؛ صلح، عدالت و امنیت جهانی» برگزار کرد.

به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری فارس، مجمع جهانی صلح اسلامی به مناسبت روز جهانی «علم در خدمت صلح» با همکاری دستگاه های علمی- فرهنگی کشور، همایش «آپارتاید علمی؛ صلح، عدالت و امنیت جهانی» را امروز (یکشنبه 19 آبان) برگزار کرد.

در ابتدای این همایش «داود عامری» دبیر کل مجمع جهانی صلح اسلامی در خصوص آپارتاید و عدالت علمی در جهان گفت: عدالت علمی یکی از آرمان های بزرگ بشری است. بی عدالتی در توسعه علمی و انتقال علم یک معضل بزرگ و از مصادیق آپارتاید در جهان کنونی است. آپارتاید علمی و تحریم فناوری ملت ها آسیب بزرگی در حوزه صلح، عدالت و امنیت جهانی است.

وی افزود: ما در تلاشیم تا در این همایش، پرتو بعضی گفت وگوهای علمی را دنبال کنیم. این نشست مقدمه ای برای برگزاری کنفرانس بین المللی سال آینده است. ما قصد داریم، در سال آینده با دعوت از مراکز علمی دنیا جلسه ای را در تهران برگزار کنیم تا موضوع آپارتاید علمی، در یک ائتلاف نخبگی در جهان مورد بازخوانی و بررسی قرار گیرد.

عامری اظهار داشت: جمهوری اسلامی ایران و به خصوص گفتمان انقلاب اسلامی، همواره تلاش کرده تا مبتنی بر عدالت باشد. یکی از چالش ها میان ایران اسلامی و قدرت های بزرگ، موضوع خاص عدالت در جهان است. یکی از مفاهیم و مولفه های مورد توجه در حوزه عدالت، عدالت علمی است که باید به دقت مورد توجه قرار گیرد.

دبیرکل مجمع جهانی صلح اسلامی، با اشاره به اینکه جمهوری اسلامی ایران یکی از قربانیان حوزه بی عدالتی و تبعیض علمی است، گفت: اگرچه تحریم های علمی برای ایران محدودیت هایی به همراه داشته اما فرصت های فراوانی را نیز ایجاد کرده است. امروز ایران توانسته در لبه های علم در دنیا حرکت کند. ما در جریان آزاد علم یک کشور مورد رجوع هستیم نه یک کشور نیازمند. البته جریان آزاد علم یک جریان تبادلی است بدان معنا که هم ما به آنها نیاز داریم و هم آنها به ما نیاز دارند.

وی ادامه داد: ایران پیگیری کننده عدالت علمی در جهان است. در بسیاری از فرمایشات مقام معظم رهبری و بنیان گذار انقلاب اسلامی این مفهوم نهفته است و ما هم این موضوع را مورد توجه و دقت لازم قرار می دهیم.

راه حل آپارتاید علمی، اعلام بی عدالتی است

در ادامه نشست مجتبی ذوالنور رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در خصوص موضوع این همایش گفت: امروزه بلا و مصیبت بزرگ حاکم بر دنیا، آپارتاید و تبعیض در همه عرصه ها است. اگر ما هرم قدرت حاکم را در دنیا تجزیه و تحلیل کنیم، تبعیض و بی عدالتی در آن کاملا هویدا و آشکار است.

وی ادامه داد: ساختار مجامع بین المللی و توزیع قدرت در دنیا به شکلی است که نشانی از عدالت در آن پیدا نمی شود. ما شاهدیم، در مورد کشورهایی که به دنبال استقلال هستند و مایل نیستند ابزار نظام سلطه باشند، این آپارتاید در همه زمینه ها به شدت به اجرا گذاشته می شود. نمونه آن کشورها، خودمان هستیم. امروز شما شاهدید که ما در تحریم جدی علم، تکنولوژی و صنعت قرار داریم و دانشمندان ما در زمینه های مختلف در دنیا مورد تهدید و دستگیری هستند، حتی از انتشار مقاله های آنها در مجلات علمی معتبر دنیا نیز جلوگیری می شود زیرا دنیا از حرکت نسل جوان ما در عرصه های علمی به عنوان شتاب ، پرش و خیزش علمی یاد می کند.

رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با اشاره به اجرای تحریم ها در زمینه های مختلف گفت: امروزه در زمینه های تجهیزات پزشکی، کشتیرانی، هواپیمایی، صنعت نفت و گاز، خودروسازی ما شاهد اعمال این بی عدالتی و تحریم جدی هستیم، این کار نه تنها بی عدالتی بلکه در حقیقت راهزنی و سرقت علمی است. آنها سعی دارند با فشار بر کشورها فضایی را ایجاد کنند تا این کشورها بر اثر مشکلات اقتصادی نتوانند مغزها را پرورش دهند. کشورهایی مانند ما را که به مرزهای بالایی از تولید علم رسیدند، تحت فشار قرار می دهند تا نتوانیم علم را وارد عرصه اجرا کنیم و مردم ما نتیجه آن رشد علمی را در زندگی خودشان ببینند.

ذوالنور در خصوص مقوله فرار مغزها اظهار داشت: آنها سعی دارند تا با فرار مغزها، سرمایه های کشورهای مختلف را به سرقت ببرند و به انحصار خودشان درآوردند و با آنچه که از این اقدام به دست می آورند، کشورهای صاحب مغز را در فشار قرار دهند. این کار فراتر از بی عدالتی علمی در دنیا است.

وی ادامه داد: راه درمان این مشکل، اعلام بی عدالتی است که همایش هایی از این دست می تواند این بیداری را ایجاد کنند. اقدام دوم نیز به دست آوردن علم است به طوری که کسانی که علمی دارند، آن را به اشتراک بگذارند. سیاست جمهوری اسلامی حبس علم نیست، ما با هر کشوری که ارتباط داریم، داشته هایمان را به اشتراک می گذاریم و یکدیگر را سهیم می کنیم. همچنین در روایات نیز آمده که بدترین بخل، بخل علم است و زکات علم نشر آن است. امروزه کشورهای سلطه گر حبس علم را در اختیار دارند و این کار را به اجرا گذاشتند.

رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس افزود: اکنون 11 کشور دنیا توان غنی سازی و 7 کشور توان تولید چرخه کامل سوخت هسته ای را دارند و یکی از آن یازده و هفت کشور، جمهوری اسلامی ایران است. همچنین اکنون ما در زمینه نانو، بیو، سلول های بنیادی و شبیه سازی ژنتیکی تقریبا در ردیف کشورهای اول دنیا قرار داریم.

وی گفت: آخرین بودجه ای که برای اعزام بیمار به خارج کشور در سال 83 تعیین شد، 800 میلیون دلار بود اما امروزه نه تنها این رقم در سبد بودجه شما نیست بلکه سیر اعزام بیمار معکوس شده است به طوری که بیماران کشورهای مختلف برای درمان به ایران می آیند.

ذوالنور در پایان سخنان خود گفت: یکی از مشکلات جدی کشور ما بیکاری پزشکان متخصص ما است. پیش از انقلاب تمام مراکز پزشکی ما در تسخیر 5 هزار پزشک هندی، بنگلادشی و پاکستانی بود، در صورتی که اکنون ما پزشک به کشورهای دیگر صادر می کنیم. این بدان معنا است که ما در مقابل بی عدالتی و آپارتاید علمی ایستاده ایم. با سازش و اقدام نکردن نمی شود راهی به جایی برد، از همین رو این اقدام دانشمندان ما می تواند الگویی برای کشورهای دیگر باشد.

سند جامع مقابله با آپارتاید در عرصه های بین المللی خالی است

از طرفی محمد رضا مجیدی دبیر کل مجمع مجالس آسیایی نیز در این همایش به ایراد سخنرانی پرداخت و گفت: واژه آپارتاید عنوان جدیدی است و متاسفانه ادبیات این حوزه از ادبیات غنی برخودار نیست. باید بتوانیم از منظر تولید اسناد، به یک سند جامع در حوزه کنوانسیون تبعیض علمی و مقابله با آپارتاید دست پیدا کنیم که جای آن درعرصه های بین المللی خالی است.

وی افزود: سه ربع قرن از نظم ملل متحدی می گذرد، سال (2020) هفتاد و پنج سال از تاسیس سازمان ملل خواهد گذشت و همچنان این نظم ملل متحدی از فقدان عدالت در حوزه های مختلف رنج می برد. بسیاری از آژانس ها و موسسات و نهادهای وابسته به این نظم با بیانیه هایی بر روی کاغذ تلاش کردند که این نقیصه را جبران کنند اما گفتمان سلطه طلبی حاکم و مسلط اجازه نمی دهد که این سازمان ها از چنبره موجود خارج شوند و برخی سازمان ها نیز با رویکرد خود تحریمی و یا تحریم آژانس های دیگر روبرو می شوند.

مجیدی ادامه داد: فلسفه پیدایش بسیاری از سازمان های تخصصی و آژانس های بین المللی مانند سازمان یونسکو که تامین صلح و امنیت از رهگذر دانش، آموزش و فرهنگ بوده است امروز با تبعیضاتی روبرو است. حتی این سازمان نیز با تمام اشکالاتی که دارد به دلیل ورود به این موضوع، از سوی آمریکا و رژیم صهیونیستی تحریم شده و بودجه سازمانی آن به یک سوم و شاید کمتر تقلیل پیدا کرده است.

دبیر کل مجمع مجالس آسیایی افزود: سازمان ملل تلاش کرد که با تولید اسنادی مانند MDG و STG بتواند حداقل در سطح اعلامی و شعاری بخشی از این نقیصه ها را جبران کند ولی حتی وفاداربه آنچه که در هشت بند MDG و در هفده بند STG نوشتند هم نبودند که یکی از مصادیق آن حوزه تبعیض علمی است.

وی با طرح این سوال که در مقابله با آپارتاید چه باید کرد؟ تصریح کرد: انتظار داریم برگزاری چنین نشست های علمی راهی برای رفع تبیعض علمی در جهان باشد. در واقع از خروجی یک نشست علمی و یک جمع دانشگاهی انتظار می رود که این گونه همایش ها بتواند مدخلی برای تولید یک سند بین المللی جامع در زمینه مقابله با آپارتاید، باشد.

دبیرکل مجمع مجالس آسیایی اظهار داشت: ما باید افکار عمومی جهان را که مخالف عمده این نوع رویکرد است، با دیپلماسی عمومی همراه کنیم. نشست های علمی نقطه عزیمت و موج مخالفت با آپارتاید است، همچنان که رژیم آفریقای جنوبی با موج افکار عمومی جهان فرو پاشید و رژیم باقی مانده آپارتاید یعنی رژیم صهیونیستی نیز بزودی فرو خواهد پاشید، در این همایش نیز باید این رویکرد را در عرصه جهانی داشته باشیم و به محافل علمی و آکادمیک بسنده نکنیم.

وی بیان کرد: از طرفی حضور موثرو تاثیرگذار در نهادهای بین المللی با دیپلماسی علم و فن آوری و جنجال بحث آپارتاید توسط اساتید، نخبگان، پژوهشگران، استفاده از ظرفیت های نوین و بلا استفاده در عرصه دیپلماسی است که از آن به دپیلماسی مکمل یاد می کنیم، می تواند به در رفع تبعیض علمی کمک کنند. به تعبیر رهبر انقلاب اسلامی، چهل سال در گام اول از ظرفیت دولتی در دیپلماسی استفاده کردیم ولی امروزه ما ساعت هایی به عنوان دیپلماسی مکمل چه در حوزه حاکمیتی و چه در حوزه دیپلماسی قضایی موازی داریم.

وی در ادامه گفت: واژه «آپارتاید علمی» یکی از مناسب ترین واژه ها برای مفهوم تبعیض علمی است و در مسیر تحقق عدالت و صلح که مقدمه تامین امنیت جهانی است، اخلال ایجاد می کند. آپارتاید یعنی محروم ساختن بخشی از جامعه جهانی از کلیه حقوق اجتماعی،سیاسی،اقتصادی و علمی، برای اینکه نظام سلطه بتواند مطامع نا مشروع خود را تامین نماید.

مجیدی اعلام کرد: تحریم علمی کشورهای مخالف استکبار از جمله جمهوری اسلامی ایران، یکی از مصادیق اعمال آپارتاید علمی توسط نظام سلطه است. تحریم های علمی جزو تحریم های نسبتاً جامعی است که علیه کشورهای مستقل از جمله ایران وضع و حوزه های مختلف علمی را مورد تاثیر قرار می دهد. بخشی از این تحریم ها برای جلوگیری از کسب دانش است. محدودیت هایی که برای دانشجویان ایرانی برای تحصیل در برخی رشته ها اعمال شده ، نوعی آپارتاید علمی است. بلوکه کردن حساب های بانکی دانشجویان نظیر آنچه اخیرا در مالزی و با اعمال نفوذ بان های آمریکائی رخ داد، نیز از همین مقوله است. ایجاد محدودیت برای اساتید و دانشجویان نخبه ایرانی برای دریافت گواهینامه های علمی بین المللی یا جلوگیری از انتشار مقالات علمی این افراد در مجلات مهم علمی جهان نیز از اقدامات تبعیض آمیز در حوزه علم و فناوری تلقی می گردد.

تنها راه مقابله با تحریم ها، ایستادگی و مقاومت در مقابل آنهاست

پروفسور «تیم اندرسون» استاد دانشگاه سیاسی سیدنی و مدیر مرکز مبارزه با امپریالیسم جهانی در این همایش گفت:کشورهای سلطه گر و امپریالیسم به دنبال این هستند که علم و فناوری را در انحصار خود بگیرند و این ناشی از روحیه یک جانبه گرایانه آنهاست.

وی افزود: کشورهای غربی از جمله آمریکا بدین طریق می خواهند کشورهای دیگر از علم و فناوری محروم و نیازمند آنها باشند. آنها شعار لیبرال دموکراسی و آزادی را سر می دهند اما از آزادی علم و اندیشه جلوگیری می کنند که این نوعی آپارتاید علمی است.

اندرسون در ادامه تصریح کرد: کشورهای غربی در قالب آپارتاید علمی، بحث تحریم علم، دانش و فناوری را مطرح می کنند. آنها با تحریم هایی که علیه کشورهای مختلف از جمله ایران، کوبا و ونزوئلا اعمال می کنند به دنبال فقیر کردن و عدم توسعه مردم این کشورها و در نهایت تغییر نظام ها هستند.

این استاد دانشگاه گفت: هدف اصلی تحریم در حوزه های مختلف از جمله علم و فناوری و تضعیف کشورها این است که نظام کشور مخالف شان را تغییر دهند.

وی در پایان سخنرانی خود اظهار داشت: تنها راه مقابله با تحریم ها و تغییر در نظام ها ایستادگی و مقاومت در مقابل آنهاست.

در پایان این نشست، «محسن پاک آیین» معاون بین الملل موسسه انقلاب اسلامی در خصوص راه های مقابله با آپارتاید علمی گفت: آپارتاید علمی ناقض عدالت علمی است و در مقابل صلح می ایستد. بومی سازی علم و فناوری یکی از راه های مقابله با آپارتاید علمی است.

انتهای پیام/ص