گروه اجتماعی خبرگزاری فارس- حسن رضایی: عمارت کلاه فرنگی «بیسیم» نخستین مرکز ارتباطات رادیویی و تلگراف در کشور است که در دوره قاجار ساخته شده و از معماری خاص آن دوره برخوردار است. یکی از ویژگی های این عمارت که در تصاویر هوایی مشخصه این ساختمان را مانند دو هواپیمای ۲ ملخه نشان می دهد که برخلاف هم قرار گرفته اند.

این عمارت که در گذشته یک مرکز استراتژیک در کشور بود امروزه در مرکز وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات قرار دارد که به واسطه این که دفتر آذری جهرمی، وزیر هم در همین عمارت است بیشتر توسط رسانه ها مورد توجه قرار گرفته است.

عمارت کلاه فرنگی در سال ۱۳۰۱ در جاده قدیم شمیرانات و یا خیابان کوروش کبیر(خیابان شریعتی) توسط پهلوی اول که در آن زمان وزیر جنگ بود ساخته شد. این یک ساختمان مرکز ارتباطی در کشور بود که توانست ایران را به دیگر کشورها متصل کند و از طریق تلگراف پیام ها را رد و بدل کنند.

ساختمان ۹۵ ساله ارتباطات ایران

مرشدزاده، کاخ دار درباره آخرین وضعیت عمارات کلاه فرنگی «بیسیم» به خبرنگاران می گوید: از زمانی که وزیر دفتر کار خود را در این ساختمان قرار داده،موجب شده که اقدامات خوبی برای حفظ و احیای این ساختمان انجام شود.

این ساختمان قدمت ۹۵ ساله دارد و در سال ۱۳۰۱ در دوره قاجار به دستور رضاخان که وزیر جنگ آن زمان بود ساخته شد و پس از ۲ سال این بنای تاریخی با معماری خاص مورد بهره برداری قرار گرفت.

ابراهیم معمارباشی یکی از معماران پست و تلگراف بود که این ساختمان را ساخت و ساختمان های جانبی نیز هر کدام چند سال بعد ساخته شدند و به صورت جالب و هنرمندانه به این ساختمان متصل شدند.

قبل از ورود وزیر به داخل این ساختمان به عنوان یک بخش VIP از آن استفاده می شده که در حال حاضر کاربری های مختلفی این ساختمان دارد.

پس از پایان دوره اولین افرادی که به خارج اعزام شدند، رسما این ساختمان توسط مرس و تلگراف به دنیا وصل شد و از سال ۱۳۰۵ به بعد ورژن های مختلف وسایل ارتباطی خریداری شد و در این مکان نسب شده است.

عمارت کلاه فرنگی «بیسیم» بیشتر برای مقاصد نظامی ساخته شده است و پهلوی اول برای ایجاد یک فرستند موج بلند یکسری از افراد ایرانی را برای دوره های مختلف در این خصوص به خارج از کشور می فرستد تا اقدامات در این حوزه توسط خود افراد ایرانی انجام شود.

در سال ۱۳۱۰ فرستنده موج کوتاه آمریکایی خریداری و از همین جا رادیو در ایران راه اندازی شد.

راه اندازی رادیو در ایران

در سال ۱۳۳۶ ژنراتوری نسب می شود که بسیار پرقدرت بوده و با استفاده از آن وسایل ارتباطی مختلفی در این مکان شروع به کار می کنند و این عمارت کلا تبدیل به یک فرستنده و دریافت کننده اطلاعات و ارتباطات می شود.با توسعه فضای ارتباطاتی باکس های فرانسوی نیز برای این کار خریداری و به این مکان اضافه شد.

این ژنراتور توسط سوخت گازوئیل کار می کرده و با منبع آب خنک می شده و با توجه به دود و سروصدایی که داشته است و بیش از ۱۵ تا ۲۰ سال از آن استفاده شده ولی هیچ ترکی بر روی دیوارها نگذاشته است.

سقف این عمارت یک شاهکار معماری است و ۹۵ سال قدمت دارد و بازسازی آن از سال ۷۴ تا ۸۴ طول کشیده است و یک فرزکار متخصص نیز دودی که بر روی این سقف از کار با ژنراتور ایجاد شده بود پاک کرده که به این شکل درآمده است.

در سال ۱۳۱۷ با بودجه ۸۰ هزار تومانی راه اندازی رادیو در ایران آغاز می شود و در ۴ اردیبهشت ۱۳۱۹ در این ساختمان رادیو به بهره برداری رسید و تا سال ۱۳۳۷ رادیو در این مکان فعالیت می کرد و از آن به بعد به ارگ به نام رادیو ایران منتقل شد.

اعلام اخبار به ۷ زبان دنیا/ اولین گوینده رادیو

ما به هفت زبان زنده دنیا اخبار را پخش می کردیم و اولین گوینده رادیو نیز خانم قدسی رهبری بود که از بین ۱۰۰ نفر اول شد و حقوق ماهیانه آن نیز ۱۰۰ تومان بود و گوینده های فارسی زبان ماهیانه ۱۰۰ تومان و خارجی ها ۵۰ تومان دریافت می کردند و یا ارکستر ایرانی ۲۸۰ تومان دریافت می کرد و ارکسترهای خارجی ۱۵۰ تومان دریافت می کردند و در نهایت ۴۴ نفر در رادیو فعالیت داشتند که هر کدام حقوق خاص خود را دریافت می کردند و اسناد آن نیز موجود است.

تلگراف هیتلر به رضا شاه

در کل می توان گفت کار ارتباطات در ایران از همین ساختمان شروع شده و یکی از تلگراف های مهمی که در آن زمان به این ساختمان فرستاده شد تبریک نوروز سال ۱۳۱۷ توسط هیتلر به پهلوی اول بود که در این ساختمان تلگراف آن دریافت شد.

یک نکته جالب خیابانی که این ساختمان در آن واقع شده در زمان پهلوی اول به خیابان های کوروش کبیر یا جاده قدیم شمیران معروف است و یکی دیگر از موارد مورد توجه اینه که در ۷۰ سال پیش پس از نصب ژنراتورها از کره کره هایی برای آن استفاده می شده که بر روی آن پلاک های سربی با عنوان کارگاه فنی اصغر حاج عبدالله واقع در پیچ شمیران، خیابان شاه رضا نصب بوده است.

مقاومت در برابر ۷ ریشتر زلزله

این ساختمان یک شاهکار معماری است و براساس اعلام کارشناسان استقامت آن ۶ الی ۷ ریشتر در برابر زلزله است.

این ساختمان براساس عکس های هوایی به مانند دو هواپیمای دو ملخه است که برخلاف یک دیگر پارک شده اند کل ارتباطات کشور از این ساختمان شکل می گرفته و ما اسناد مختلفی در این خصوص داریم.

وقتی که رضاشاه از سمت وزیر جنگ به پادشاهی ایران می رسد معماری دوره قاجار نیز تغییر می کند و معماری پهلوی بیشتر روی به سبک های غربی پیدا کرد و تفاوت دو معماری در ساختمان هایی که به عمارت فرنگی اضافه شده قابل مشاهده است.

ساخت مستند ارتباطات قبل و بعد از انقلاب

جمال هادیان رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت ارتباطات در جمع خبرنگاران هم گفت: بیش از یک سال است که پروژه تاریخ شفاهی وزارت ارتباطات آغاز شده که از تمام وزرا، معاونین و مدیران وزارتخانه ارتباطات و فناوری اطلاعات قبل و بعد از انقلاب دعوت به عمل آمده و ۲۰۰ ساعت جلوی دوربین ها قرار گرفته آند و اسناد و مدارک و تجربیات خود را اعلام کردند.

هادیان ادامه داد: این فیلم ها در روابط عمومی در حال تدوین است و مستند قبل از انقلاب آن در حال حاضر تکمیل شده و مستند دوم نیز برای بعد از انقلاب است و مستندی نیز درباره مرکز اسدآباد همدان در حال تدوین داریم.

وی گفت: به زودی خیابان و باغ مشاهیر در محوطه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات به نام این بزرگواران زده خواهد شد. متأسفانه در طول مستند تاریخ شفاهی وزارتخانه دو وزیر از بین ما رفتند که یکی از آنها کریم معتمدی آخرین وزیر قبل از انقلاب و بعدی مهندس اسلامی اولین وزیر بعد از انقلاب در این حوزه بوده که فوت کرده اند.

رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت ارتباطات بیان داشت: در حال حاضر ۱۵ مستند در ۲۰ جلد کتاب درآمده که موارد مختلفی را مطرح کرده است.

ساختمان مستوفی الممالک مشارکت شهرداری تهران مرمت می شود

هادیان گفت: این وزارتخانه تاکنون ۷۰ وزیر به خود دیده است و ساختمان های زیادی دارد که از جمله آن ساختمان مستوفی الممالک است که در حال حاضر با مشارکت شهرداری تهران در حال مرمت و تعمیر این ساختمان هستیم و ما به دنبال شناسایی تمامی خانه ها و ساختمان های تاریخی هستیم که در اختیار وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات هست که نسبت به احیا و تعمیر آنها اقدام کنیم.

وی افزود: ما به دنبال آن هستیم که در طول سال در دو مرحله مردم نیز بتوانند از خانه تاریخی عمارت کلاه فرنگی بازدید کنند که به دلیل اینکه این ساختمان در داخل وزارتخانه قرار گرفته با محدودیت هایی مواجه هستیم ولی در روز ارتباطات و یک روز ایام نوروز می توان هماهنگ کرد که مردم هم از این ساختمان تاریخی بازدید کنند.

برگزاری اجلاس در عمارت فرنگی

هادیان خاطرنشان کرد: هشت درخت در داخل این وزارتخانه خشک شده که به دنبال تبدیل آنها به مجسمه های چوبی هستیم و ناگفته نماند که اجلاس چهار جانبه وزرای ارتباطات ایران، آذربایجان، ارمنستان و روسیه هم در داخل ساختمان کلاه فرنگی برگزار شده است.

انتهای پیام/