باشگاه خبرنگاران جوان گزارش می دهد؛

شهردار سابق تهران معتقد بود «آلودگی هوا» و هیچ کدام از دیگر مدهای حمل ونقل قابل مقایسه با خطوط تونلی پایتخت نیست؛خطوطی که می تواند میلیون ها سفر شهروندان تهرانی را میزبانی کند.

«ترافیک» در صدر مطالبات تهرانی هاست؛ چاره اما از نگاه حناچی توسعه زیرساخت های حمل ونقل عمومی و برقی سازی ناوگان بود. وی عملکرد دوران خود را در حوزه توسعه ناوگان مثبت ارزیابی کرد اما گزارش روشنی در حوزه برقی سازی ارائه نکرد. حناچی اما منتقد شهردار فعلی است.

تا چه اندازه اما این انتقادات به جا است؟ عملکرد ۲۵ ماهه علیرضا زاکانی در حوزه برقی سازی ناوگان و توسعه زیرساخت های حمل ونقل عمومی، تا چه اندازه قابل مقایسه با کارنامه ۳۰ ماهه پیروز حناچی در شهرداری تهران است؟

مترو؛ مهم ترین ابزار کنترل ترافیک

هیچ کدام از دیگر مدهای حمل ونقل قابل مقایسه با خطوط تونلی پایتخت نیست؛ خطوطی که می تواند میلیون ها سفر شهروندان تهرانی را میزبانی کند. از دهه هفتاد ساخت و بهره برداری از نخستین ایستگاه های مسیر زیرزمینی پایتخت آغاز شد. خط ۵ اولین مسیر متروی پایتخت بود که اسفندماه ۱۳۷۷ برای جابجای مسافران از تهران به کرج و بالعکس به بهره برداری رسید. قالیباف متروی تهران را با افتتاح ۷ ایستگاه از خط ۷ تکمیل کرد و تحویل شورای اصلاح طلبان داد.

این افتتاح ها چندان دوام نیاورد؛ همه ایستگاه های خط ۷ با روی کار آمدن شورای پنچم به بهانه مشکلات مرتبط با ایمنی، تعطیل شد. تمام تلاش شهرداران منتخب این شورا در واقع تکمیل و بازگشایی هفت ایستگاه افتتاح شده در دوران قالیباف (میدان صنعت،دانشگاه تربیت مدرس (گیشا)، شهید نواب صفوی، کمیل، بریانک، میدان محمدیه و بسیج) و افتتاح ایستگاه های تقریبا آماده خط۶ بود. روایت پیروز حناچی در این باره شنیدنی است.

وی می گوید: «حدود ۴۰ کیلومتر به طول مترو اضافه کردیم؛ البته اولویت یک ما نبود. هر چند لازم بود و کلنگ خط ده را برای شروع زدیم و حدود ۳۹ ایستگاه را به بهره برداری رساندیم. این ایستگاه هایی بودند که از قبل کارهای عمرانی شان انجام شده بود،اما ایستگاه آماده بهره برداری نبود. مثلا هواکش ها آماده نبود و نازک کاری هم نشده بود. در دوره ما این ایستگاه ها تکمیل شد و درمجموع ۳۹ ایستگاه در دوره ما به بهره برداری رسید.»

حناچی به صورت ضمنی اینکه این ایستگاه ها در زمان قالیباف قبلا افتتاح شده بودند، را می پذیرد. با این وجود بالمجامله همین آمار را به عنوان دستاورد ۳۰ ماهه پیروز حناچی یادداشت می کنیم. اما عملکرد ۲۵ ماهه علیرضا زاکانی در حوزه مترو چگونه بوده است؟

افتتاح ۱۴ ایستگاه متروی جدید و یک ایستگاه متروی پرند؛ ۱۳ ورودی برای ایستگاه ها، به همراه ۴۱ کیلومتر مسیر تونلی جدید. مهم ترین اقدام این دور از مدیریت شهری، پیگیری برای تأمین واگن های مترو است. بدیهی است ازدحام ایستگاه ها و کاهش سرفاصله قطارها، جز با تزریق واگن های جدید میسر نخواهد شد. جایی که آقای حناچی می گوید تنها موفق به وارد کردن ۷۸ دستگاه واگن جدید شده است.

اما دوره جدید مدیریت شهری توانست در سفر به چین با پرداخت ۱۵درصد پیش پرداخت لازم، قرارداد تأمین ۷۹۱ دستگاه واگن را نهایی کند. واگن هایی که حدود یک سال دیگر وارد خطوط تونلی پایتخت شده و عملا ظرفیت متروی تهران را دو برابر خواهد کرد. بعلاوه مسیر اورهال واگن های فرسوده نیز در جریان بوده و ماهی ۶ رام قطار (۵ قطار AC و یک قطار DCپلاس) تحویل مردممی شود.

اتوبوس؛ ساده، در دسترس و کار راه انداز

بیشترین آمار اتوبوس های پایتخت مرتبط با دوران شهرداری قالیباف است. وقتی در خیابان ها حدود ۵۰۰۰ دستگاه اتوبوس مشغول فعالیت بود. از این مقدار اما تنها حدود ۱۸۰۰ دستگاه اتوبوس فعال تحویل ششمین دوره مدیریت پایتخت شد. پیروزحناچی می گوید روی هم رفته ۲۵۰ دستگاه اتوبوس جدید در دوران مدیریت او خریداری و به ناوگان پایتخت تزریق شده ۵۰۰ دستگاه نیز اورهال شده است.

آن طور که علیرضا زاکانی شهردار تهران می گوید، سربند اقدامات ۲۵ ماه گذشته تعداد اتوبوس های فعال پایتخت به ۳۰۰۰ دستگاه رسیده است. حدود ۶۷۰ دستگاه اورهال شده و این روند تا اورهال ۵۰۰ دستگاه دیگر تا پایان سال ادامه دارد. هم چنین ظرف همین دو ماه گذشته، بیش از ۲۰۰ دستگاه اتوبوس جدید (۹۷ دستگاه از محل وزارت کشور، مابقی خرید شهرداری) به ناوگان اتوبوسرانی تهران اضافه شده است.

از قراردادهای جدید نیز نباید غافل شد؛ جایی که شهردار تهران از امضای قرارداد و پرداخت قسط اول برای خرید ۳۰۰۰ دستگاه اتوبوس جدید در تهران خبر داده است. ارزش ریالی مجموع این قراردادها حدود ۲۸هزار میلیارد تومان است. گفته می شود تا۱۵۰۰ دستگاه از این مقدار، تا انتهای سال دست شهرداری را خواهد گرفت. هم چنین شهرداری تهران برای خرید ۱۰۰۰ دستگاه اتوبوس برقی هم از مجموعه های دانش بنیان داخلی قرارداد امضا کرده است.

آن طور که تشکری هاشمی رئیس کمیسیون عمران و ترافیک شورا گفته، حتی بیشتر از میزان مقرر در قرارداد، پیش پرداخت برایاتوبوس های برقی پرداخت شده و ۵۰ دستگاه آن بزودی وارد خط جمهوری خواهد شد. هم چنین هرمزی معاون حمل ونقل وترافیک شهردار تهران از رایزنی ها برای واردات ۱۰۰۰ دستگاه اتوبوس برقی نیز از چین خبر داده است.

برقی سازی به کجا رسید؟

حناچی گزارش روشنی از موضوع برقی سازی ارائه نمی دهد؛ البته آن را تجربه استفاده شده شهرهای مهم جهان و راهکار اصولی کنترل آلودگی هوا می داند. مثلا چین که روزگاری قبل از سال ۲۰۰۰ از آلوده ترین شهرهای جهان بود. با یک برنامه بلندمدت و با برقی سازی ناوگان (و البته ارتقای کیفیت نیروگاه ها) امروز به یک الگو برای دیگر کلانشهرهای جهان بدل شده است.

در مقابل در ششمین دوره مدیریت شهری اقدامات مؤثری بویژه برای فراهم کردن زیرساخت های برقی شهر فراهم شده است. آن طور که علیرضا زاکانی می گوید عملیات نصب جایگاه های شارژ خودروی برقی در نقاط مختلف دنیا آغاز شده و تا انتهای سال بعدبه ۱۷۰۰ ایستگاه شارژ در نقاط مختلف شهر با ۵۰۰۰ پورت شارژر خواهد رسید. زیرساخت مهمی که نقش اساسی برای ترغیب شهروندان در برقی سازی وسایل حمل ونقل خواهد داشت.

هم چنین شهرداری تهران برای تأمین ۱۰۰۰ دستگاه اتوبوس برقی، ۵۰ هزار تاکسی برقی و ۴۰۰هزار دستگاه موتورسیکلت برقی (بااولویت موتورهای کار) تفاهم کرده است. هم چنین در تفاهم با وزارت دفاع موضوع «سواپ باتری» برای موتورهای کار در حال اجرا است. به این ترتیب هزینه تمام شده هر موتورسیکلت برقی و هزینه های جانبی آن تا حد قابل توجهی کاهش خواهد یافت. ازاتوبوس های برقی هم ۵۰ دستگاه همین روزها وارد خط جمهوری خواهد شد.

در مدریت ترافیک و آلودگی، مسأله اساسی تنها تأمین زیرساخت نیست؛ اگرچه که مهم ترین موضوع است. در کنار این همه نباید ازمدیریت سفر و هوشمندسازی غلفت کرد. برای این موضوع نیز در ماه های اخیر در قالب راه اندازی کیف پول شهروندی و اپلیکیشن ویژه درخواست شاتل تاکسی یا پرداخت آنلاین مترو صورت گرفته است. اقداماتی که می تواند به مدیریت «تقاضای سفر» و به تبع کاهش ترافیک کمک کند.