به گزارش خبرنگار حوزه دنیای ارتباطات گروه فضای مجازی باشگاه خبرنگاران جوان، اولین ایستگاه ماهوار های ایران در سال ۱۳۴۸ توسط وزارت پست، تلگراف و تلفن آن زمان در اسدآباد همدان افتتاح شد. این ایستگاه برای برقراری ارتباطات بین الملل با بخشی از کشور های اروپایی و آمریکایی با یک آنتن ۳۰ متری که توانایی برقراری ارتباطات ۸ کانال تلفنی، تلکس و یک کانال تلویزیونی بر فراز اقیانوس اطلس از طریق ماهواره های اینتلست را داشت، ایجاد شد. با نصب دومین آنتن با قطر ۳۰ متر در اسدآباد، در سال ۱۳۵۳- ارتباط بینالملل ایران به کشور های آسیایی و سایر کشور های اروپایی توسعه یافت.

در سال ۱۳۶۵ حملات هوایی عراق به این ایستگاه باعث تخریب کامل زیرساخت های موجود در اسدآباد شد. از همین رو، با تصویب شورای عالی امنیت ملی، مرکز ارتباطات ماهوار های بومهن و اصفهان توسط وزارت پست. تلگراف و تلفن، به منظور تامین و پایداری ارتباطات بین الملل، راه اندازی شدند، اما از سال ۱۳۷۰ با راه اندازی اولین اتصال فیبر نوری ایران(جاسک_فجیره) این سایت ها روز به روز اهمیت و کاربری خود را از دست دادند. تا سال ۱۳۷۰ شرکت خدمات انفورماتیک تنها شرکت دولتی غیرمخابراتی سرویس دهنده بود که با هماهنگی وزارت ارتباطات در بخش ارتباطات ماهوار ه ای کشور فعالیت می کرد و بیش از ۹۵ درصد از سرویس های این شرکت به دو بانک کشور بانک ملی و صادرات ارائه می شد.

اولین فراخوان انتقال داده از طریق ماهواره (Satellite Access Provider)

با توجه به نیاز کشور در حوزه های سیستم بانکی و صنعت نفت به ارتباطات ماهواره ای، وجود مشکلات دسترسی به ارتباطات در مناطق دور افتاده روستایی و برقراری ارتباط در مواقع بحران مانند سیل، زلزله و … اولین فراخوان "ارایه خدمات انتقال داده از طریق ماهواره SAP در سال ۱۳۸۲ توسط رگولاتوری منتشر شد. در این فراخوان، براساس مصوبه کمیسیون ماده ۲ (که بعدها به کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات

تغییر نام داد) رگولاتوری ، تنها مجاز به صدور پنج مجوز فعالیت SAP به متقاضیان بود. چرا که نیازسنجی های انجام شده توسط رگولاتوری و ظرفیت بازار این فناوری در ایران، نشان می داد حضور بیش از پنج شرکت SAP در کشور، نه تنها باعث توسعه ارتباطات ماهوار های ایران نمی شود، بلکه میتواند در این بازار اختلال ایجاد کند.

پس از انتشار فراخوان، شرکت هایی که سهامشان دولتی بود از حضور در فراخوان منع شدند تا بخش خصوصی بتواند در شرایط متعادل و برابر، یک بازار رقابتی بهدور از رانت و نفوذ شرکت های دولتی به وجود آورد. بر همین اساس شرکت خدمات انفورماتیک نیز به عنوان یک شرکت دولتی شرایط الزام برای دریافت مجوز SAP را پیدا نکرد. پس از آنکه شرکت های خصوصی متقاضی، درخواست خود را برای دریافت پروانه SAP به رگولاتوری ارسال کردند، از آنجا که ۱۱ شرکت متقاضی شرایط و رزومه یکسانی داشتند، براساس آیین نامه تدوین شده و به دلیل جلوگیری از رانت، قرار شد میان شرکت های متقاضی قرعه کشی انجام شود. از همین رو اولین قرعه کشی سال ۱۳۸۳ توسط سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی برگزار شد.

در نهایت پنج شرکت خصوصی گروه ارتباطات ماهوار های سامان، آرین ماهواره، سازه پای (فناوا ماهواره)، عصر ارتباطات بین الملل پارس کار و فراست، در مردادماه سال ۸۴ موفق به دریافت پروانه از رگولاتوری شدند. این شرکت ها با پرداخت ۱۵ میلیارد ریال حق االمتیاز برای سال اول و ۳۰ میلیارد ریال در طول ۴ سال بعد از آن تاریخ، فعالیت قانونی خود را آغاز کردند. اما دو شرکت پارس ارتباطات و ایران سوالی را که به دلیل تاخیر در ارایه مدارک از روند دریافت مجوز بازمانده بودند، با طرح شکایت در دیوان عالی کشور و رای دیوان، دو سال بعد از اولین فراخوان، از رگولاتوری پروانه دریافت کردند و تعداد پروانه های صادر شده از سوی سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی به هفت پروانه افزایش یافت.

در آبان سال ۱۳۹۲ با درخواست مجدد شرکت خدمات انفورماتیک که در اولین دوره فراخوان به عنوان یک شرکت دولتی شناخته شده بود، بخش حقوقی کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات رای به دولتی نبودن این شرکت داد. چرا که براساس قانون، از آنجا که سرمایه اصلی بانک ها را سپرده های مردمی تشکیل می دهد، سرمایه گذاری بانک ها مردمی محسوب می شود. از همین رو، سهام دولت در این شرکت کمتر از ۵۰ درصد اعلام و شرکت خدمات انفورماتیک شرکتی غیردولتی معرفی شد و توانست از کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات پروانه فعالیت در حوزه بانک ها را دریافت کند. به این ترتیب تعداد شرکت های دارنده پروانه ارایه خدمات انتقال ماهوار ه ای به هشت عدد رسید. اگرچه شرکت های SAP همچنان معتقدند، شرکت خدمات انفورماتیک، یک شرکت دولتی است و نمی توانست مجوز SAP دریافت کند، چرا که شرکت های خصوصی SAP روی این بازار تمرکز کرده بودند. این در حالی است که رگولاتوری معتقد است کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات بر اساس قوانین کشور تصمیم می گیرد و در این تصمیمگیری ها مانند هر کشور دیگری در دنیا، مسائل امنیتی حرف اول را میزند و لینک های بانک ها به ویژه بانک مرکزی نیز جزو مسایل حساس و مهم کشور است. بر اساس آیین نامه تدوین شده، صدور پروانه جدید SAP در دوره پنج ساله دوم نیز مشروط به مثبت بودن نتایج مطالعات بازار برای افزایش تعداد پروانه ها بود. تمدید پروانه ها برای دوره دوم باید در سال ۱۳۹۰ صورت میگرفت، سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی نیز به دلیل بررسی مجدد بازار و وضعیت شرکت های SAP در مهرماه سال ۱۳۹۰ روند تهیه پیش نویس اصول حاکم بر ارائه خدمات دسترسی ماهوار های SAP، را آغاز کرد و اواخر سال ۱۳۹۱ پیش نویس تهیه شده به کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات ارسال شد و در سال ۱۳۹۲ پروانه هشت اپراتور SAP برای دوره پنج ساله دوم تمدید شد.

کارنامه شرکت های SAP در ۱۵ سال فعالیت

در سال های ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۹ نیز حدود ۲۰ هاب جدید توسط شرکت های SAP راه اندازی شد که برخی از این تجهیزات جایگزین هاب های قدیمیتر شدند. علاوه بر این، در حال حاضر حدود ۳۵ هاب فعال در سطح کشور توسط شرکت های SAP در حال سرویس دهی است و علاوه بر این، شرکت های SAP با بیش از ۴۰۰نیروی متخصص در ۱۵ سال فعالیت، توانستند در حوادث و بحران های طبیعی مانند سیل و زلزله، نیازهای خدماتی به سازمان ها و نهادهای درگیر با بحران مانند وزارت کشور، فرمانداری ها، دهداری ها، شهرداری ها، جمعیت هلال احمر و سایر نهادهای فعال در مناطق بحران زده، اپراتورهای تلفن همراه و حتی شرکت ارتباطات زیرساخت خدماتی مانند برقراری ارتباطات بانکی و شبکه سوخت کشور در مناطق سیلزده و گرفتار بحران را تامین کنند.

بیشتر بخوانید

انتهای پیام/