یک عکاس البرزی بر مبنای آیات قرآن اقدام به عکاسی کرده است و این عکسها در قالب چند جلد کتاب مصور گردآوری شده است که ذیل عکس ها آیات به زبان های فارسی، عربی و انگلیسی قید شده است.

به گزارش خبرگزاری فارس از کرج، «ناصر گلی»، کارشناس ارشد عکاسی، استاد دانشگاه و فیلمساز حوزه دفاع مقدس است در اقدامی خلاقانه و هنرمندانه، آیه هایی از قرآن کریم را به سه زبان فارسی، انگلیسی و عربی در قالب چند جلد کتاب عکس به تصویر کشیده است.

این پدیده برای نخستین بار در جهان توسط این هنرمند البرزی صورت گرفته است و در هیچ کدام از ادیان بشری سابقه عکاسی با موضوعات آیات کتاب دینی وجود ندارد.

شیوه کار این عکاس خلاق به این صورت بوده است که متناسب با مفاهیم بخش اعظمی از آیات قرآن اقدام به عکاسی کرده است و این عکسها در قالب چند جلد کتاب مصور گردآوری شده است که ذیل عکس ها آیات به زبان های فارسی، عربی و انگلیسی قید شده است تا مخاطبان بتوانند با یکی از این سه زبان بین المللی با مفاهیم آیات قرآنی ارتباط بگیرند و پیام آیات به شیوه موثرتری انتقال یابد.

خبرگزاری فارس البرز گفت و گویی با تهیه کننده نخستین قرآن مصور جهان انجام داده است که در ادامه می خوانید:

فارس: خودتان را معرفی کنید.

گلی: ناصر گلی متولد سال ۱۳۳۶، کارشناس ارشد عکاسی و ساکن شهر کرج هستم. در ابتدا به صورت آماتور مشغول به کار عکاسی بودم و به صورت شخصی یا مثلا در راهپیمایی ها عکاسی می کردم اما از سال ۱۳۵۷ فعالیت حرفه ای من در این رشته آغاز شد.

فارس: قدری از فعالیت های هنری خود بگویید.

گلی: تخصص اصلی من سینما و تحصیلاتم در رشته عکاسی است. در سال ۱۳۵۹ یک فیلم سینمایی در حوزه دفاع مقدس ساختم که امروز به عنوان نخستین اثر سینمایی این حوزه شناخته و ثبت شده است و بنده اولین فیلمساز سینمایی دفاع مقدس نیز هستم.

علاقه فردی من کار آموزش است؛ زیرا معتقدم آنچه که از ما باقی می ماند عناصر و افرادی هستند که تربیت می کنیم. علاقه بسیاری به کمک به جوانان این مرز و بوم دارم و با اینکه پیشنهادهای بسیاری از سوی دیگر کشورها برای مهاجرت به آنجا داشتم اما نپذیرفتم زیرا قصد دارم باقیمانده عمرم را در کشور خودم باشم و آنچه را که در طی این ۴۰ سال آموخته ام و تجربه دارم، به جوانان ایرانی انتقال دهم. یک آموزشگاه عکاسی در کرج دارم و در دانشگاه نیز تدریس می کنم.

فارس: در مورد قرآن مصوری که تهیه کردید توضیح دهید.

گلی: این کتب به نیت پنج تن آل عبا در قالب پنج جلد و با الهام از شکل خانه خدا در قالب مربع طراحی شده اند. در این مجموعه ۵۰ آیه از قرآن در هر جلد به تصویر کشیده شده است.

تصاویر تهیه شده گاهی آیه را به صورت مستقیم مورد اشاره قرار می دهند و گاهی تمثیلی و عرفانی هستند که مخاطب با مشاهده آن ها و خواندن آیه باید در آن اندیشه کند تا به محتوای آیه برسد.

شکل کلی این کتاب ها شبیه قرآن کریم است و آیه های استخراج شده از قرآن به سه زبان فارسی، انگلیسی و عربی ترجمه شده اند.

فارس: این اثر چند جلد است و تاکنون چند جلد از آن چاپ شده است؟

گلی: قرآن مصور مورد نظر من پنج جلد است که تاکنون سه جلد از آن تهیه و چاپ شده است. برای جلد چهارم نیز نگرش جدیدی را در نظر دارم و تلاش می کنم این جلد را به یک سوره خاص مانند «الرحمن» اختصاص دهم و تمام سوره را به تصویر بکشم که در بخش های مورد نیاز ممکن است از فتوگرافیک هم استفاده شود. جلد پنجم را نیز برای جزء ۳۰ قرآن در نظر گرفته ام.

فارس: آیا تمام آیات قرآن به شکل مصور در این مجموعه آمده است؟

گلی: خیر. از آنجایی که تمام عکس ها اورجینال هستند، تصاویر مربوط به برخی آیات را نمی توان به همین شکل تهیه کرد و باید به صورت گرافیکی تهیه شوند و در مرحله اول هدف من این بود که تصاویر، به صورت خالص چاپ شوند. بنابراین آیاتی که در توانم بود و قابلیت بصری شدن را داشتند پیدا و تصاویر مرتبط با آن ها را تهیه کردم. بسیاری از آیات باقیمانده نیز قابلیت مصور شدن را دارند که در اقدامات بعدی از آن ها استفاده می کنم.

فارس: موضوع و محتوای آیات هر جلد چیست؟

گلی: جلد اول با آفرینش آغاز می شود و یک ارتباط معنایی میان سه جلد تهیه شده برقرار است و چیدمان آیات به صورت دایره با الهام از طواف خانه خدا است و هر صفحه با صفحه قبلی و بعدی خود و هر جلد نیز با جلد قبلی و بعدی خود ارتباط دارد.

جلد یک حاوی آیات رحمانی است که خداوند آفرینش را به عنوان رحمت خود به مخلوقاتش عرضه کرده است. جلد دو با برکت ها و نعمت های الهی ادامه پیدا می کند و آیات جلد سه نیز خطاب به بنده ها و مخلوقات است.

فارس: ایده اولیه تهیه چنین مجموعه ای چطور به ذهن شما رسید؟

گلی: در تاریخچه فرهنگی انقلاب شاهد رفتارهایی در حوزه فرهنگ بودیم که به صورت مستقیم اسلام را مورد هدف قرار می داد؛ از حرکات و رفتارهای سلمان رشدی که با تهیه کتابش شرایط روحی نامناسبی را در جامعه مسلمین به وجود آورد گرفته تا داعش که با خشونت، اسلام را دینی به دور از عاطفه و احساسات انسانی در دنیا معرفی می کند.

امروز، جامعه بین المللی از این منظر دارای خلأهایی است که افراد فرهنگی فعال در این حوزه باید آن ها را پر کنند. حدود ۱۴ سال پیش به این فکر فرو رفتم که خودم در این زمینه چه کارهایی می توانم انجام دهم؟ با توجه به رشته تحصیلی و تجارب من در این حرفه و نیز تأثیر رفتارهای بیگانه بر احساسات مردم، تصمیم بزرگی مبنی بر تهیه قرآن مصور گرفتم.

در ابتدا با انجام این کار قصد داشتم پاسخی به سلمان رشدی بدهم اما بعدها با خود گفتم سلمان و امثال او بسیار حقیرتر و ضعیف تر از آن هستند که ما بخواهیم پاسخی به آن ها بدهیم.

بارها قرآن را مطالعه و ترجمه ها و تفاسیر مختلف را بررسی کردم و متوجه شدم که بخش هایی از کتاب الهی قابل عکس برداری عینی نیست و به تصویر کشیدن تمام آیات در یک فضای خاص هنری امکان پذیر است که من قصد ورود به این فضا را نداشتم بنابراین اقدام به مصور کردن برخی آیات کردم.

فارس: چه چیزی در این کار سخت به شما انگیزه می داد؟

گلی: گاهی با آیات مختلفی برخورد می کردم که انگیزه ام را تغییر می داد اما درنهایت آنچه که در ذهن من شکل گرفت این بود که آیات جلوه های رحمانی و رحیمی خداوند را به تصویر بکشم به گونه ای که مخاطبی که قرآن کریم را تلاوت می کند با نگاه به این تصاویر به درک درستی از آیات برسد.

فارس: تصاویر چاپ شده در این کتاب ها ویرایش شده اند یا خیر؟

گلی: از آنجایی که امکان تغییر در آیات قرآن کریم وجود ندارد، تصاویری هم که در این کتاب از آن ها استفاده کردم کاملا اورجینال (خام) هستند و هیچ تغییری در آن ها صورت نگرفته است تا حس آیات به خوبی منتقل شود.

فارس: برای تهیه عکس های این کتاب به چه استان هایی سفر کردید؟

گلی: برای تهیه این کتاب به تمام ایران به جز دو استان سیستان و بلوچستان و کرمان سفر کردم.

فارس: در مسیر تولید این اثر چقدر هزینه کردید؟

گلی: هیچوقت به هزینه های این کار فکر نکردم و امروز هم بدهی در رابطه با این کار ندارم. تمام هزینه ها را خودم پرداخت کردم که رقم کمی هم نبوده اما برای صحبت کردن در این زمینه از خداوند شرم می کنم. این کار برای من آزمونی بوده که خداوند ببیند من چقدر پای کار ایستاده ام و خود خدا نیز هزینه ها را رسانده است.

فارس: چقدر طول کشید تا این سه جلد آماده شوند؟

گلی: تهیه و چاپ این سه جلد ۱۴ سال به طول انجامید و مطالعات و تهیه تصاویر به صورت موازی با یکدیگر صورت گرفت. این کتاب ها در دوازدهمین نمایشگاه بین المللی قرآن با حضور بیش از ۱۵۰ نفر از فعالان قرآنی کشورهای مختلف و حدود ۲۰ نفر از سفیران کشورهای اسلامی، با حمایت معاونت قرآن و عترت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و توسط نمایندگانی از کشور تونس رونمایی شدند و مورد استقبال بسیار زیاد نمایندگان کشورهای مختلف قرار گرفتند.

فارس: به نظر شما تولید چنین اثری چه تاثیری در جامعه اسلامی دارد؟

گلی: پروردگار تنها یک بار قرآن را در سرزمین حجاز نازل کرد اما همان قرآن هر لحظه در زندگی ما تبلور پیدا می کند. وقتی این کتاب الهی را ورق می زنید می بینید که جلوه های رحمانی خداوند به صورت عینی در کشور ما وجود دارند؛ کشور ما بسیار زیبا و نمود عینی قرآن است.

فارس: کدام آیه از کتاب خدا بیشتر به دلتان نشست؟

گلی: همه آیات قرآن زیبا و تأثیرگذار بوده و بسیاری از آن ها آنقدر شفاف و روشن هستند که برای همگان قابل درک است. مقایسه آیات از نظر زیبایی در توان من نیست اما در سوره «اسراء» با آیه ای مواجه شدم که خیلی برایم جالب بود. مضمون آیه این است که «تمام موجودات» و هرآنچه که در آسمان های هفتگانه و زمین وجود دارند، خدا را عبادت می کنند.

فارس: از لذت ها و سختی های این کار بگویید؛ چه موانعی بر سر راهتان بود؟

گلی: در مسیر انجام این کار در شرایط سختی قرار می گرفتم که به خداوند می گفتم حواست به من هست؟ من اذیت می شوم! اما اذیت شدن در این مسیر هم برایم شیرین بود. در بسیاری از مواقع سختی هایی را احساس می کردم اما خداوند همیشه همراه من بود و لطفش را احساس می کردم.

یکی از علایق من که موجب می شد با چالش های بسیاری مواجه شوم این بود که باید سوژه هایی را انتخاب می کردم که هیچ کس بدین شکل از آن ها عکاسی نکرده باشد و این موضوع کار را برایم دشوارتر می کرد زیرا مجبور بودم به جاهایی سفر کنم که در طول تاریخ عکاسی هیچ عکاسی به آنجا نرفته باشد تا عکس ها تأثیری که می خواهم را از خود بر جای بگذارند.

اعتقاد قلبی من این است که مردم ایران بهترین مخلوقات خدا و انسان های کره زمین هستند و مردم شهرهای مختلفی که به آن ها سفر می کردم نیز بسیار خوش برخورد، باشعور و فهیم بودند. لذت های معنوی این کار آنقدر برایم زیاد بود که فکر می کنم می توانم این مسیر را ادامه دهم.

در این مسیر،هیچوقت مشکلی را احساس نکردم و به لطف خدا و کمک دوستان و مردم ایران راه را ادامه دادم اما دور از انصاف است که همراهی همسر و خانواده ام را فراموش کنم و نامی از آن ها نیاورم زیرا اگر همسرم در این مسیر همراه من نبود، شاید این کتاب ها چاپ نمی شدند.

وقتی شما خانه خودتان را برای برای یک هفته، یک ماه، سه ماه و یا حتی حتی یک روز ترک می کنید، اگر اطمینان نداشته باشید که خانه شما در امنیت کامل است و فرزندان مسیر خود را به خوبی طی می کنند، نگرانی های مربوط به خانواده موجب می شود تمرکزتان را از دست بدهید و نتوانید به خوبی به کارتان ادامه دهید.

همسرم شرایط حرکت، کار و تلاش را برای من فراهم کرد و به نوعی این کار را با مشارکت او انجام دادم؛ درست است که او از نظر فیزیکی دوربین در دست نگرفت اما اگر نبود این کار تا اینجا پیش نمی رفت.

فارس: آیا تاکنون مورد حمایت مسؤولین قرار گرفته اید؟

گلی: نگاه من این است که این کتاب ها به خداوند اختصاص دارد و او رقم می زند که چه کسی در این مسیر گام بردارد و کمک کند.

از خداوند شرم دارم از کسی درخواست کمک مالی کنم و تاکنون بدین منظور به کسی مراجعه نکرده ام البته این بدان معنی نیست که این کتاب را برای ثبت به جایی ارائه نکرده باشم.

چندین بار به بالاترین رؤسای فرهنگی شهر کرج مراجعه کردم اما آن ها حتی برای مشاهده این کتاب نیز وقتی صرف نکردند. بارها به آن ها گفتم این یک اثر فرهنگی و متعلق به استان البرز است، کتاب را به نام البرز ثبت کنید اما حتی حاضر نشدند یک سلول ذهنی خود را نیز درگیر آن کنند.

علیرغم اینکه به دلیل کرامت قرآن دوست نداشتم کتاب ها را در دست بگیرم و به دفاتر مسؤولین مراجعه کنم اما به دفتر یکی از رئوس فرهنگی شهر رفتم. وی بیش از یک ساعت کتاب جلوه های رحمانی را ورق زد اما وقتی از آنجا خارج شدم انگار هیچ اتفاقی نیفتاده بود.

پس از آن با خود گفتم شاید خداوند این طور رقم زده که من به مسؤولین کشوری مراجعه کنم بنابراین به دفتر وزیر ارشاد وقت رفتم و وی نیز این کتاب را حدود یک ساعت ورق زد؛ سؤالات بسیاری داشت و درنهایت به من گفت: « کتاب های شما بسیار نفیس هستند اما فروش نمی روند.» او متوجه نبود که این کتاب ها فروشی نیستند! قیمت ۱۴ سال عمر من، زحمات ایجاد شده برای خانواده ام و افتادن از صخره ها چقدر است؟ مسؤولین بدانند در این زمینه قصور کردند، مگر من برای فروش این کتاب ها به آن ها مراجعه کردم؟

فارس: تاکنون درخواستی از کشورهای خارجی جهت خرید این کتاب داشته اید؟

گلی: بله. تولیت حرم مطهر حضرت ابوالفضل (ع) مایل به خرید این کتاب با قیمت بالا بود و حتی اعلام آمادگی کرد که در اخذ مجوزهای لازم به من کمک کند تا کار را در کشور عراق ادامه دهم؛ با اینکه گفت و گوهایی در این زمینه صورت گرفت اما هیچوقت این موضوع به صورت جدی پیش نرفت.

من ارادت خاصی به حضرت ابوالفضل (ع) دارم اما احساس می کردم این کتاب یک اثر هنری و قرآنی است که در ایران تهیه شده و نباید از این کشور خارج شود و باید در ایران چاپ و ثبت شده و به تمام دنیا ارسال شود.

به همین دلیل هیچ تلاشی برای برقراری ارتباط با آن ها نکردم اما اطمینان دارم اگر به کشورهای مسلمان دیگر می رفتم قطعا از این کتاب استقبال می کردند اما من این کار را انجام ندادم.

فیلم | صحبت های ناصر گلی عکاس نخستین قرآن مصور جهان

فارس: اکنون نیز قصد ثبت این کتب مصور را دارید؟

گلی: بله. دوستانم در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سعی بر ثبت آن دارند که این یک وظیفه اداری نیست بلکه به دلیل علاقه به دین اسلام و قرآن در این زمینه احساس تکلیف می کنند اما انتظار دارم دوستانی که مدیریت امور را برعهده دارند نیز کمک کنند تا این اثر زودتر به ثبت برسد تا از کپی شدن آن جلوگیری شود.

فارس: گام بعدی شما چیست؟

گلی: اگر توفیق داشته باشم و خداوند مرا شایسته انجام این کار بداند باقیمانده عمرم را نیز برای تهیه بقیه این کتاب ها صرف می کنم.

فارس: برای شما آرزوی موفقیت می کنیم و امیدواریم این کتاب معنوی هر چه سریعتر به عنوان یک اثر هنری نفیس ایرانی به ثبت برسد.

گلی: من هم ضمن تشکر، برای شما و همکارانتان در خبرگزاری فارس آرزوی موفقیت می کنم.

-------------------------

گفت و گو: مینا صدیقیان

-------------------------

انتهای پیام/م ت/۱۱۰۵/س/ق