به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، وقتی سخن از خطبۀ غدیر به میان می آید، معمولا این خطبه را با یک عبارت می شناسیم که همان «من کنت مولاه فهذا علی مولاه» است. اما این خطبه، فرازهای معرفتی زیادی را در پی دارد که محوریت آن، علاوه بر معرفی فضائل قرآنی امیر مؤمنان علیه السلام، شامل بیان فضائل اهل بیت وحی است.

بنابراین غدیر صرفا بیان معارف علوی نیست بلکه محور بیان سایر فضائل عترت تا امام عصر عجل الله تعالی فرجه هم است. به عنوان نمونه در فرازی از این خطبۀ رسول الله صلی الله علیه و آله می خوانیم:

إن علیا والطیبین من ولدی (من صلبه) هم الثقل الأصغر، والقرآن الثقل الأکبر، فکل واحد منهما منبئ عن صاحبه و موافق له، لن یفترقا حتی یردا علی الحوض. ألا إنهم أمناء الله فی خلقه و حکامه فی أرضه. ألاوقد أدیت.

ای مردم، همانا علی و پاکان از فرزندانم از نسل او، ثقل اصغر و قرآن ثقل اکبر است. هر یک از این دو از دیگر همراه خود خبر می دهند و با آن سازگار است. آن دو هرگز از هم جدا نخواهند شد تا در حوض کوثر بر من وارد شوند.

نکتۀ جالب توجه در این فراز، مأموریت اهل بیت علیهم السلام به عنوان ثقل اصغر و قرآن به عنوان ثقل اکبر است؛ به این صورت که ائمه از قرآن خبر می دهند و قرآن از ائمه خبر می دهد؛ یعنی قرآن، بیان فضائل اهل بیت وحی علیهم السلام است، لذا خداوند در آیۀ۹ سورۀ اسراء می فرماید «إن هذا القرآن یهدی للتی هی أقوم …» یعنی این قرآن به چیزی که استوارترین است، هدایت می کند. امام صادق علیه السلام ذیل این آیه فرمود «یهدی إلی الإمام.» (الکافی (ط - الإسلامیة)، ج۱، ص۲۱۶)

در فراز دیگری از این خطبه می خوانیم:

معاشرالناس، إنما أکمل الله عزوجل دینکم بإمامته. فمن لم یأتم به وبمن یقوم مقامه من ولدی من صلبه إلی یوم القیامة والعرض علی الله عزوجل فأولئک الذین حبطت أعمالهم (فی الدنیا والآخرة) و فی النارهم خالدون، (لایخفف عنهم العذاب ولاهم ینظرون).

ای مردم، خداوند عزوجل دین را با امامت علی (ع) تکمیل فرمود. اینک آنان که از او و جانشینانش از فرزندان من و از نسل او - تا برپایی رستاخیز و عرضه ی بر خدا - پیروی نکنند، در دو جهان اعمالشان حبط شده و در آتش دوزخ ابدی خواهند بود، به گونه ی که نه از عذابشان کاسته و نه برایشان فرصتی خواهد بود.

در این فراز نیز رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود کمال دین با امامت امیرالمؤمنین علیه السلام است؛ این فراز با آیۀ اکمال دین که بهانۀ جریان غدیر است، مطابقت دارد آنجا که فرمود «الیوم أکملت لکم دینکم و أتممت علیکم نعمتی». پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله این آیه را به فرزندان مطهر امیر مؤمنان تسری داده، می فرماید هرکه از آنها پیروی نکند، اعمالشان نابود می شود.

موضوع حبط عمل در آیات متعددی از قرآن آمده و قاعده ای است مبنی بر اینکه انسان با ارتکاب خطاهایی خاص تمام اعمال مثبتش نابود می شود، از جمله آنها در آیات ۲۱ و ۲۲ سورۀ آل عمران است. خداوند در این آیه از کسانی سخن می گوید که کارشان کفران به آیات الله است «یکفرون بآیات الله» و در آیۀ بعد اینها را اینگونه معرفی می کند «أولئک الذین حبطت أعمالهم فی الدنیا و الآخرة و ما لهم من ناصرین»؛ آنان کسانی هستند که اعمالشان در دنیا و آخرت تباه و بی اثر شده و برای آنان هیچ یاوری نخواهد بود. یا در آیۀ۱۴۷ اعراف می فرماید «و الذین کذبوا بآیاتنا و لقاء الآخرة حبطت أعمالهم»؛ یعنی کسانی که آیات ما و لقای آخرت را تکذیب کردند، اعمالشان نابود می شود. بنابراین حداقل در دو مقوله است که حبط عمل صورت می گیرد: کفران آیات و تکذیب آیات. حال در اوج آیات خداوندی، خود وجود مقدس اهل بیت وحی علیهم السلام هستند، لذا هم مقامشان مورد کفر قرار گرفت و هم جایگاهشان از سوی گروهی از مسلمانان تکذیب شد.

انتهای پیام/