به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری تسنیم، نشست علمی «تبیین مفهوم جاهلیت مدرن» با حضور محمدعلی فتح اللهی عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، مهدی جمشیدی عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، روح الامین سعیدی عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق (ع) و سردبیر مجله عصر اندیشه و مهدی محمدی تحلیل گر مسائل سیاسی و بین الملل، روز شنبه ۱۴ اسفند در موسسه پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی برگزار شد.

مهدی جمشیدی در این نشست گفت: تعبیر «جاهلیت جدید»، حاکی از این قضاوت پهن دامنه دربارۀ تمدن غربی است که می خواهد در متن این قضاوت مفهومی، برداشتی انتقادی از آن ارائه نماید. این تعبیر، برخاسته از قرآن کریم است؛ چنانچه قرآن از جامعۀ پیشاپیامبر، به عنوان «جامعۀ جاهلی» یاد می کرد و با به کاربردن این مفهوم، به تقبیح و طرد آن می پردازد. کاری که پیامبر کرد، عبارت بود از عبور دادن مردم از «جامعۀ جاهلی» به «جامعۀ اسلامی». بنابراین، جامعۀ اسلامی را باید جامعۀ ارزش های عالی و الهی دانست و در مقابل، جامعۀ جاهلی، جامعه ای است که در آن، ضدارزش ها غالب هستند. پیامبر در پی آن است که «اتفاق درونی و معنوی» اش را در بستر «جامعه» نیز جاری کند و مردم را با خویش، همراه و همدل سازد و ارزش های غایی جامعه را زیر و رو نماید. این «شدن تاریخی»، کاری بس دشوار است و جز از همت پیامبرانه و آنان که در چنین خط و مداری قرار دارند، ساخته نیست.

وی افزود: از آنجا که تاریخ ها و جامعه ها از لحاظ اوصاف و خصایص، تکرار می شوند، می توان تعبیر «جامعۀ جاهلی» را دربارۀ جامعه های دیگری که همان اوضاع و احوال دارند نیز به کار برد. براین اساس، آیت الله خامنه ای در قالب یک «شبیه سازی تاریخی»، از تمدن غربی به مثابه «جاهلیت جدید» یاد می کند که همان ارزش های شیطانی را در درون خویش، بازتولید کرده است، با این تفاوت که در تمدن غربی، ضدارزش های مادی و طاغوتی، هم در گسترۀ بسیار وسیعی حاکم شده اند؛ و هم این ضدارزش ها، تشدید و متراکم گردیده اند؛ و هم برای آنها توجیه های معرفتی و نظری عرضه شده اند. به این ترتیب، باید جاهلیت جدید را جاهلیت تشدیدشده و انبوه قلمداد کرد که «قلمرو جهانی» را درنوردیده و جهانی شده است؛ چنان که «جهانی شدن» نیز عبارت است از جهانی سازی همین ضد ارزش ها.

وی همچنین گفت: حال اگر رسول اکرم در مقابل جامعۀ جاهلی قد برداشت و آنها را برنتابید، انقلاب اسلامی نیز به مثابه شعاعی تاریخی از آن واقعۀ عظیم، باید در این مدار به حرکت درآید و از «تقابل» و «تعارض» نهراسد. این رویارویی، «قهری» و به سبب اقتضای سرشت قدسی و الهی انقلاب ایران است و این انقلاب نمی تواند با هیچ توجیهی، از آن عبور کند؛ مگر آن که انقلاب به ضدانقلاب تبدیل شود و ارزش های انقلابی به تاریخ وانهاده شود. ارجاع تاریخی آیت الله خامنه ای به «حادثۀ نبوی»، به آن سبب است که واقعیت تاریخی اکنون را توضیح دهد و برای آن «پشتوانۀ نظری» بیافریند. پس نزاع ما با تمدن غربی، «ریشه های عمیق و دیرینه» دارد و معطوف به مبادی فکری و معرفتی است و نباید آن را به سطح سیاسی، فروکاهید. آری، ممکن است سیاست روزمره نیز پایی در عالم معرفت داشته باشد، اما مسألۀ ما با تمدن غربی، فراتر از این است؛ چنان که به درستی باید گفت دو «تاریخ متضاد» در برابر یکدیگر نشسته و صف آرایی کرده اند.

انتهای پیام/