دوتار سازی وحشی است

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، استاد حشمت رهنما که از خطه شمال خراسان، رنج سفر را پشت سر گذاشته و در استودیوی پخش زنده رادیو گفت وگو حضور یافت، با اشاره به پیشینه فعالیت خود در حوزه موسیقی و پیشنهادی که «بخشی های» پیشکسوت برای دوتار نوازی به او داده بودند، گفت: در شیروان استادی به نام مرحوم علیرضا گل افروز این ساز وحشی –دوتار- را به من آموخت.
او ادامه می دهد: درست به مانند کسی که سوار بر اسبی وحشی می شود و او را رام می کند، می دانست چگونه «دوتار» را رام سرپنجه های هنرمند خود کند. شیفته کار او شده بودم و درخواست کردم یک دوتار خوب برایم رو به راه کنند. کار را شروع کردم و ماهی یکبار به صورت تجربی در عروسی ها و مراسم نزد استاد گل افروز فوت و فن کار را یاد می گرفتم.
او همچنین توضیح داد که بعد از گذشت مدتی نزد استاد «پرویز دردی» کار را پی گرفته است. فضا برای نواختن او باز شده بود و تا امروز در حدود ۴۰ سال با این ساز همراه است.
رهنما درباره «بخشی ها» و تاثیر آن ها در موسیقی شمال خراسان گفت: بخشی به کسی می گفتند که در مجلس جشن دوتار نوازی می کرد. آهنگ و شعر و لحن را خود بخشی انتخاب و گزینش می کرد. در قدیم می گفتند خداوند به این افراد یک «بخش» عطا کرده؛ چراکه این نوع مدیریت آهنگ و موسیقی و شعر و خواندن، کار هر کسی نبود.
این نوازنده دوتار ادامه داد: از جهتی دیگر دوتار را به دست هر کسی نمی دادند و کسی که وارد این حیطه می شد، باید با پیشینه دوتار در خانواده خود آشنا می بود.
رهنما تاکید می کند: «به خاطر دارم یکی از اساتید بخشی چون پسر نداشت، دوتار نوازی را به دختر خود آموخت و بعدها نیز دامادش را به عنوان بخشی آموزش داد تا دوتار خانوادگی شان به دست کسی دیگر نیفتد.»
او ادامه داد: امروز خدا را شاکرم که اساتید بسیاری این رشته را آموزش می دهند و ساز دوتار هم فزونی گرفته است. اما مسئولان از ما حمایت نمی کنند. دوتار مختص منطقه اسفراین است اما کمرنگ شده است.
وی روی کشتی و دوتار در اسفراین تاکید دارد و این دو را در خون مردم این خطه و جزئی از اصالت ها می داند اما معتقد است دوتار نوازی از انقلاب به این سو، کمرنگ تر شده است.
همچنین امیر صالحی کارشناس موسیقی و از شاگردان استاد رهنما تاکید دارد که اغلب اساتید جنوب خراسان، موسیقی را در مکتب خانه ها فرا گرفته اند و این سیستم با آموزشگاه و دانشگاه بسیار متفاوت است.
او که همچون استاد خود مهمان برنامه «اینجا چراغی روشن است» بود، افزود: استاد «رمضان استادی» به حرف مختلفی از جمله دعا نویسی، تولید ساز، نوازندگی، شاعری، طبابت و … مشغول بودند و این منجر به اشراف بیشتری در همه امور می شود.
صالحی اضافه کرد: شخصا به مکتب خانه موسیقی اعتقاد دارم چون سیم کشی مغز هنرجو را تنظیم می کند؛ درست مانند کاری که قرآن با انسان کرده و به مسیری درست هدایت می کند. موسیقی هم همین کار را انجام می دهد ولی باید مکانی باشد که یک استاد این اصالت را به درستی منتقل کرده و قضایا را برای هنرجو بشکافد و باز کند.
او تاکید کرد: در کل مکتب خانه و دانشگاه، اصل نیست بلکه مهم جایی برای آموزش است که ذهن هنرجو را باز کرده و به خوبی روی فرهنگ کار کند. در این صورت حال نوازنده و شنونده، هر دو خوب می شود.
این برنامه با اجرای امین خرمی و تهیه کنندگی فرهاد دهنوی روانه آنتن رادیو گفت وگو شد.
انتهای پیام/
او ادامه می دهد: درست به مانند کسی که سوار بر اسبی وحشی می شود و او را رام می کند، می دانست چگونه «دوتار» را رام سرپنجه های هنرمند خود کند. شیفته کار او شده بودم و درخواست کردم یک دوتار خوب برایم رو به راه کنند. کار را شروع کردم و ماهی یکبار به صورت تجربی در عروسی ها و مراسم نزد استاد گل افروز فوت و فن کار را یاد می گرفتم.
او همچنین توضیح داد که بعد از گذشت مدتی نزد استاد «پرویز دردی» کار را پی گرفته است. فضا برای نواختن او باز شده بود و تا امروز در حدود ۴۰ سال با این ساز همراه است.
رهنما درباره «بخشی ها» و تاثیر آن ها در موسیقی شمال خراسان گفت: بخشی به کسی می گفتند که در مجلس جشن دوتار نوازی می کرد. آهنگ و شعر و لحن را خود بخشی انتخاب و گزینش می کرد. در قدیم می گفتند خداوند به این افراد یک «بخش» عطا کرده؛ چراکه این نوع مدیریت آهنگ و موسیقی و شعر و خواندن، کار هر کسی نبود.
این نوازنده دوتار ادامه داد: از جهتی دیگر دوتار را به دست هر کسی نمی دادند و کسی که وارد این حیطه می شد، باید با پیشینه دوتار در خانواده خود آشنا می بود.
رهنما تاکید می کند: «به خاطر دارم یکی از اساتید بخشی چون پسر نداشت، دوتار نوازی را به دختر خود آموخت و بعدها نیز دامادش را به عنوان بخشی آموزش داد تا دوتار خانوادگی شان به دست کسی دیگر نیفتد.»
او ادامه داد: امروز خدا را شاکرم که اساتید بسیاری این رشته را آموزش می دهند و ساز دوتار هم فزونی گرفته است. اما مسئولان از ما حمایت نمی کنند. دوتار مختص منطقه اسفراین است اما کمرنگ شده است.
وی روی کشتی و دوتار در اسفراین تاکید دارد و این دو را در خون مردم این خطه و جزئی از اصالت ها می داند اما معتقد است دوتار نوازی از انقلاب به این سو، کمرنگ تر شده است.
همچنین امیر صالحی کارشناس موسیقی و از شاگردان استاد رهنما تاکید دارد که اغلب اساتید جنوب خراسان، موسیقی را در مکتب خانه ها فرا گرفته اند و این سیستم با آموزشگاه و دانشگاه بسیار متفاوت است.
او که همچون استاد خود مهمان برنامه «اینجا چراغی روشن است» بود، افزود: استاد «رمضان استادی» به حرف مختلفی از جمله دعا نویسی، تولید ساز، نوازندگی، شاعری، طبابت و … مشغول بودند و این منجر به اشراف بیشتری در همه امور می شود.
صالحی اضافه کرد: شخصا به مکتب خانه موسیقی اعتقاد دارم چون سیم کشی مغز هنرجو را تنظیم می کند؛ درست مانند کاری که قرآن با انسان کرده و به مسیری درست هدایت می کند. موسیقی هم همین کار را انجام می دهد ولی باید مکانی باشد که یک استاد این اصالت را به درستی منتقل کرده و قضایا را برای هنرجو بشکافد و باز کند.
او تاکید کرد: در کل مکتب خانه و دانشگاه، اصل نیست بلکه مهم جایی برای آموزش است که ذهن هنرجو را باز کرده و به خوبی روی فرهنگ کار کند. در این صورت حال نوازنده و شنونده، هر دو خوب می شود.
این برنامه با اجرای امین خرمی و تهیه کنندگی فرهاد دهنوی روانه آنتن رادیو گفت وگو شد.
انتهای پیام/
گفتگو با هوش مصنوعی
💬 سلام! میخوای دربارهی «دوتار سازی وحشی است» بیشتر بدونی؟ من اینجام که راهنماییت کنم.