مصداق های مهربانی در جامعه



یک عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: مصداق واقعی کرامت یعنی آن رفتاری که از منبع ارزشی و خیر مطلق صادر می شود. اولین حقیقت کرامت نسبت به انسان از سوی خداوند رخ داده است. در روایات دینی دستور داریم که نسبت به مؤمنین اکرام کنیم. وقتی می خواهیم فردی را اکرام کنیم باید جایگاه حقیقی او را بشناسیم و به حریم او جسارت نکنیم. بعضا در مواردی می بینیم قصد یاری رساندن داریم اما حرمت افراد حفظ نمی شود. این رفتار از کرامت نشأت نمی گیرد و در مواردی حتی بوی توهین به خود می گیرد.

حجت الاسلام والمسلمین محسن ادیب بهروزی در گفت وگو با ایسنا، درباره تکریم، اکرام و کرامت اظهار کرد: این موضوعات جز دسته مواردی است که ابتدا ذات باری تعالی و پس از آن پیامبران و اولیای الهی و در ادامه بهترین انسان ها بر روی کره زمین به این موضوع اهتمام داشتند. بر همین اساس می توانیم بگوییم تکریم و کرامت محور وسیع و گسترده ای دارد و مصداق های بسیار زیادی را می توانیم برای این موضوع مطرح کنیم.

وی خاطرنشان کرد: کرامت در واژگان عربی به معنی کار ارزشمند انجام دادن و رفتار و کلام و نگاه ارزشمندی را به منصه ظهور رساندن تعریف می شود. در نگاه دینی و آیات قرآنی به واژه کرامت نیز اشاره شده است و خداوند در قرآن می فرمایند: «ولقد کرمنا بنی آدم و … یعنی به راستی ما فرزندان آدم را گرامی داشتیم و…». خداوند در بین تمام مخلوقاتش کرامت را مختص انسان می داند و این یک امتیاز و مصداقی است که خداوند به انسان عطا کرده است.

این عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران خاطر نشان کرد: مصداق واقعی کرامت یعنی آن رفتاری که از منبع ارزشی و خیر مطلق صادر می شود. اولین حقیقت کرامت نسبت به انسان از سوی خداوند رخ داده است. در مرحله بعد از سوی پیامبران و به ویژه پیامبر اسلام (ص). اگر می خواهیم کرامت را در جامعه معنی کنیم باید شناختی دقیقی از فردی که قرار است او را معرفی کنیم داشته باشیم. در نگاه و رفتار باید حرمت را به جا بیاوریم. بر همین اساس است که برای معرفی ائمه (ع) باید نسبت به آنها شناخت داشته باشیم و حرمت آنها را حفظ کنیم. این موضوع حتی زمانی که به زیارت می رویم نیز مطرح است. در مجموع می توانیم بگوییم اطاعت کردن از اولیای الهی یک نوع تکریم کردن است.

ادیب بهروزی تاکید کرد: مفهوم و مصداق تکریم در ابتدا معرفی جایگاه و ادای حق تعریف می شود. در روایات دینی دستور داریم که نسبت به مؤمنین اکرام کنیم. وقتی می خواهیم فردی را اکرام کنیم باید جایگاه حقیقی او را بشناسیم و به حریم او جسارت نکنیم. بعضا در مواردی می بینیم قصد یاری رساندن داریم اما حرمت افراد حفظ نمی شود. این رفتار از کرامت نشأت نمی گیرد و در مواردی حتی بوی توهین به خود می گیرد. ما گاهی در جامعه می خواهیم فردی را مورد کرامت قرار دهیم اما چون جایگاه او را نمی شناسیم نمی توانیم این کار را انجام دهیم و او را یک انسان محتاج و نیازمند معرفی می کنیم.

وی ادامه داد: گاهی می توان مصداق دیگری برای کرامت نیز مطرح کرد و آن این است که اگر فردی دارای کمال است باید از این کمال او تعریف کنیم چرا که این خود نوعی کرامت کردن فرد است. در هفته کرامت باید افرادی که شایسته کرامت هستند را معرفی کنیم و در عین حال ادای حق آنها را نیز به جا بیاوریم. اگر می خواهیم یک مؤمن را تکریم کنیم باید برتری او را بیان کنیم. زیارت کردن نیز که در این ماه بسیار بر آن تاکید شده از مصداق های تکریم است. اما تبلیغات ما نباید موجب آسیب رساندن به جایگاه فرد شود. در بسیاری از موارد برای تکریم افراد از یک الگوی نادرست استفاده می کنیم. برخورد حضرت عباس (ع) در قبال امام حسین (ع) مصداق واقعی کرامت است.

این استاد دانشگاه گفت: متأسفانه اگر بخواهیم به صورت عینی بگوییم که تکریم در جامعه رعایت می شود یا نه؟ می توانیم بگوییم در بسیاری از موارد چه در معرفی و چه در ادای حق کوتاهی کرده ایم. اگر درصدد تکریم شخصیت ائمه (ع) هستیم و آنها را نمی شناسیم باید به سمت شناخت برویم نه این که هر چیزی خواستیم را مطرح کنیم. اگر به زیارت می رویم باید از ادبیات جامعه کبیره استفاده کنیم. نه این که آداب زیارت را که خود می تواند یک نوع تکریم باشد را به جای نیاوریم. تکریم یعنی تعظیم، یعنی انسان را بزرگ کردن و حفظ شأن و شخصیت او. در جامعه متأسفانه کم دیده ایم که در قبال مؤمنین کرامت آنها حفظ شود.

وی خاطر نشان کرد: مهربانی یعنی آنچه من می گویم و یا آن رفتاری که انجام می دهند ایجاد محبت ماندگار کند. مهر یک علقه پیوسته و دائمی است. اما اگر این مهربانی مخاطب را دچار خود بزرگ بینی کند مهربانی نیست. علقه ای را در قلب فرد می نهیم و او را با خود در دوستی پایدار قرار می دهیم. مصداق های مهربانی این است که در غیاب افراد آنچه خیر او است را بگوییم. این باعث ایجاد علقه بین افراد می شود و همین موضوع است که می تواند حداقل ۳۰ تا ۴۰ درصد مشکل را کاهش بدهد. همین که افراد احساس کنند تنها نیستند خود می تواند ایجاد الفت را در جامعه داشته باشد و این یک احساس قدرت و امید را در جامعه حاکم می کند.

وی گفت: اگر می خواهیم مشکلات را رفع کنیم باید با قدرت ذهن خود را فعال کنیم و راهکاری ارائه بدهیم که مهربانی را در سطح جامعه فراگیر کند ولو این که همدیگر را نشناسیم این امر باعث می شود که شاهد کاهش صدمه های اجتماعی باشیم. حتی اگر فرد، فرد دینی نباشد این را می داند که اگر در غیاب دیگران برای زدودن مشکلات او تلاش کند خود او نیز دچار مشکل نمی شود. دلیل این که حضرت معصومه (س) به دعوت امام رضا (ع) به قم آمد این بود که بر اساس منطق خداوند اگر حضرت در این منطقه باشد به واسطه وجود ایشان این منطقه از آسیب ها در امان می ماند. این یعنی مهربانی خداوند و اهل بیت (ع) در حق ما انسان ها که بدون هیچ چشم داشتی در حق ما داشتند. مصداق واقعی مهربانی یعنی خیر افراد را خواستن. این رفتار آثار و برکات زیادی را برای جامعه دارد و سبب از بین رفتن نیمی از مشکلات می شود.

انتهای پیام

پرسش و پاسخ در مصداق های مهربانی در جامعه

گفتگو با هوش مصنوعی