تفسیر قرآن؛

به گزارش خبرنگار حوزه قرآن و عترت گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، قرآن کریم مشتمل بر معانی دقیق، تعالیم و حکمت هایی والا درباره حقیقت خلقت و اسرار هستی است که عمده مردم در عصر رسالت از درک آن ناتوان بودند. از این رو پیامبر اکرم (ص) و پس از ایشان مفسران به تبیین و شرح جزئیات آیات قرآن کریم می پرداختند. ما نیز با هدف آشنایی بیشتر با آیات الهی، هر روز به چند آیه از کلام الله با استناد به تفاسیر معتبر مفسران قرآن کریم می پردازیم.

بسم الله الرحمن الرحیم

به نام خداوند رحمتگر مهربان

ربنا لا تزغ قلوبنا بعد إذ هدیتنا وهب لنا من لدنک رحمة ۚ إنک أنت الوهاب

بار پروردگارا، دل های ما را به باطل میل مده پس از آنکه به حق هدایت فرمودی و به ما از لطف خود رحمتی عطا فرما، که تویی بسیار بخشنده (بی منت).

فایل صوتی تلاوت آیه ۸ سوره آل عمران

تفسیر آیه ۸ سوره آل عمران

این درخواست یکی از آثار رسوخ و ثبات آنان در علم است، که، چون خدا را آنطور که باید شناختند یقین کردند که از ناحیه خود مالک هیچ چیز نیستند، و مالکیت، منحصر در خدای عزوجل است، و، چون چنین ایمانی دارند در هر حال این ترس را دارند که خدا دلهایشان را بعد از رسوخ علم منحرف سازد، لذا به پروردگار خود پناه می برند و درخواست می کنند که پروردگارا دلهای ما را بعد از آنکه هدایتمان کردی منحرف مساز، و از ناحیه خود رحمتی به ما ببخشای، تا نعمت رسوخ در علم برای ما باقی بماند، و ما را در سیر بر صراط مستقیم هدایت، کمک کند، و در سلوک در مراتب قرب، یارمان باشد.

ممکن است بپرسید چرا بعد از این درخواست (پروردگارا دلهای ما را منحرف مساز)، درخواست رحمت کردند؟ جوابش این است که منحرف نکردن دل ها مستلزم آن نیست که رسوخ در علم را همیشه داشته باشند، زیرا ممکن است دلهایشان را منحرف نکند، ولی علم را از دلهایشان بگیرد، و در نتیجه افرادی باشند پا در هوا، نه علمی داشته باشند تا سعادت یابند، و نه انحرافی تا که دارای شقاوت گردند، بلکه در حال جهل وهمواره بمانند، در حالی که احتیاج ضروری و مبرم به علم داشته باشند، (مانند بیشتر ملل مستضعف دنیای امروز که در اثر نفوذ استعمار در فرهنگ و اقتصادشان نمی توانند قد علم نموده، به استقلال فرهنگی حوائج خود را برطرف سازند ).

بیشتر بخوانید

علاوه بر این که احتیاج این طایفه تنها بقای رسوخ و نفوذ در علم نیست، بلکه آنان در طریقی قدم برمی دارند که به انواعی از رحمت نیازمندند، انواعی که جز خدا کسی نه، از آن ها اطلاع دارد و نه می تواند بشمارد، خود آنان هم آنطور که باید اطلاع ندارند، و لیکن بطور اجمال می دانند که بقایشان در این حالت، یعنی حالت رسوخ در علم شرایط بیشماری دارد، که حصول آن ها به دست خدای تعالی است و دلیل بر این گفتار ما دنباله کلام خود آنان است، که می گویند: (ربنا انک جامع الناس لیوم لاریب فیه …)، چون در گفتار قبلیشان یعنی همین آیه مورد بحث نخست به خدا پناه بردند از این که انحراف و زیغ وارد در دلهایشان شود، و در نتیجه رسوخ در علم رااز دلهایشان برباید.

سپس در جمله (وهب لنا من لدنک رحمه انک انت الوهاب)، درخواست ریزش رحمت او را می کردند تا حیات قلوبشان ادامه یابد، و اگر کلمه (رحمت) را نکرده و بدون الف و لام آوردند، و آنگاه آن را به وصف (من لدنک) توصیف نمودند، برای این بود که گفتیم: خود آنان هم بطور مفصل اطلاعی از آن شرایط ندارند، و نمی دانند که آن رحمت چه طور باید باشد، تنها این را می دانند که اگر رحمتی از پروردگارشان شامل حالشان نشود، و اگر آن رحمت از ناحیه خدای عزوجل نباشد، هیچ یک از حوائجشان برآورده نگشته، و هیچ امری از ایشان به سامان نمی رسد.

اگر در پناه بردن، تنها به خدا پناه بردند و در درخواست رحمت هم تنها رحمت اورا درخواست کردند، برای این بود که چنین افرادی ایمان دارند به این که تمامی ملک صرفا از آن خدا است، و اسباب ظاهری هیچ چیزشان از خودشان نیست

پیام های آیه ۸ سوره آل عمران

۱-به علم و دانش خود مغرور نشویم و از خداوند هدایت بخواهیم. «ربنا لا تزغ قلوبنا»

۲-نشانه ی علم واقعی و رسوخ در علم، توجه به خدا و استمداد از اوست. «و الراسخون فی العلم … ربنا لا تزغ قلوبنا»

۳-محور هدایت و گمراهی، قلب و افکار انسانی است. «لا تزغ قلوبنا»

۴-در خط قرار گرفتن خیلی مهم نیست، از خط خارج نشدن بسیار اهمیت دارد. «بعد إذ هدیتنا»

۵-هدیه و هبه ی حقیقی، مخصوص اوست. «إنک أنت الوهاب»

انتهای پیام/