حجت الاسلام دکتر مهدی شجریان در گفت و گو با خبرنگار تسنیم در قم، پیرامون معنای دین داری و تفاوت آن با دین، اظهار داشت: در تمایز دو مقوله دین و دین داری، چهار مرحله قابل تصویر است؛ نخست اینکه دین، عنداللهی بوده و حقیقت دین در مرتبه علم الهی است.

معاون پژوهش مرکز پژوهشی مبنا افزود: مرتبه نخست دین، فراتر از دریافت و فهم بشر و مختص به ذات حضرت حق است و انسان مستقیما به آن دسترسی ندارد و این نخستین و بالاترین مرتبه دین است.

وی در مورد مرتبه دوم دین تصریح کرد: در این مرحله نوبت به نصوص یعنی آیات و روایات می رسد که در واقع در دین عنداللهی و علم خدا انعکاس پیدا می کند و در این مرتبه منظور آیات قرآن و سنت نبوی و سنت اهل بیت(ع) است.

شجریان با بیان اینکه مرتبه سوم دین شامل فهم اندیشمندان اسلامی از نصوص است، عنوان کرد: وقتی فقها، متکلمین و فلاسفه با آیات قرآن و روایات اسلامی مواجه می شوند، دریافت ها و برداشت هایی از این نصوص پیدا می کنند که گاهی به آن دین نیز گفته می شود.

وی بیان کرد: مرتبه چهارم دین در واقع تبلور، پژواک و انعکاس دین در مراتب دوم و سوم در رفتار عملی متدین است که به آن دین داری و تدین می گوییم.

معاون پژوهش مرکز پژوهشی مبنا ادامه داد: دین داری یا تدین در واقع تمسک عملی فرد دین دار به مرتبه دوم و سوم دین و به فهم از آیات و روایات مرتبط است.

وی خاطرنشان کرد: این دین به تمسکی که به آیات و روایات دارد گاهی در اخلاقیات و یا در زمینه فقه و یا در عرصه مناسک عبادی ظهور و بروز می کند.

شجریان تأکید کرد: به طور کلی دین داری قائل به رفتار و عملکرد ما نسبت به آن فهمی که از نصوص دینی داشته ایم مرتبط است.

وی در ادامه در خصوص وضعیت دین داری در ایران اسلامی گفت: دین داری شامل عمل متدین و بازتاب آن فهم از نصوص در رفتارش است، این موضوع در سه حوزه متمایز قابل بررسی است.

معاون پژوهش مرکز پژوهشی مبنا افزود: دین داری گاهی در عرصه اخلاقیات و گاه در عرصه عمل و شریعت و فقه اسلامی و گاهی نیز در عرصه مناسک دینی مبتنی بر احساسات و عواطف دینی شکل می گیرد.

وی بیان کرد: وضعیت دین داری در ایران اسلامی در این سه حوزه یکسان نیست و به نظر می رسد یک تمایز کاملا مشهودی قابل مشاهده است و در واقع نظرسنجی ها نیز این امر را تائید می کند.

شجریان عنوان کرد: ما در عرصه دین داری اخلاقی پیشرفت چندانی را در جامعه مشاهده نمی کنیم و آمارها نزول کنش های اخلاقی را نشان می دهد، همچنین مسئله عمل به شریعت و مسائلی چون روزه، نماز و حج با اقبال عمومی کمتری مواجه شده است.

معاون پژوهش مرکز پژوهشی مبنا در این باره توضیح داد: این موضوع به معنای گریزانی عمومی جامعه از دین نیست، اما روندسنجی وضعیت نزولی را نشان می دهد، در عرصه مناسک عاطفی دین داری، رو به صعود هستیم که برگزاری عزاداری امام حسین(ع) و یا زیارت اهل بیت(ع) و یا پیاده روی اربعین از آن جمله و ظرفیت مبارکی است که ما می توانیم مورد بهره برداری قرار دهیم.

مناسک عاطفی دین داری رو به تقویت است

شجریان تصریح کرد: مناسک عاطفی دین داری رو به تقویت است باید به گونه ای راهبری و مدیریت شود و آسیب ها در این عرصه اصلاح شود.

وی در ادامه پیرامون تأثیر الزامات قانونی در اصلاح روند دین داری گفت: در حکمرانی دینی طبیعتا بی تفاوتی حکمرانی نسبت به دین داری مفهوم و جایگاهی ندارد وگرنه حکمرانی دینی از معنای خودش تهی می شود.

معاون پژوهش مرکز پژوهشی مبنا افزود: قطعا باید در حکمرانی دینی یکی از اولویت های دینی، اصلاح روند دین داری مردم باشد، در این راستا الزامات قانونی دارای نقش بسزایی است، منتها یک پیش فرض نیاز است که اگر تأمین نشود الزامات قانونی چه بسا نتیجه عکس بدهد.

وی همچنین عنوان کرد: به نظر می رسد در بعضی از سیاست گذاری ها به این پیش فرض توجه نکرده ایم، این پیش فرض کارهای نرم و فرهنگ سازی است تا اقدامات سخت و الزامات قانونی نتیجه بدهد.

شجریان اظهار داشت: منظور از اقدام نرم، فرهنگ سازی است، یعنی باید عرصه دین داری در باور مردم به معروف شناخته شود و مردم نسبت به این عرصه ها زاویه نداشته باشند و ضرورت آن تبیین شود.

معاون پژوهش مرکز پژوهشی مبنا با اشاره به سخنانی از امیرالمؤمنین(ع)گفت: ایشان در عهدنامه معروف خطاب به مالک اشتر می فرمایند: اگر امری را در راستای دین داری قرار است الزام کنید باید مردم ابتدا این امر را بپذیرند؛ قطعا حکمرانی اسلامی موظف است الزامات قانونی را برای دین داری داشته باشد.

وی درباره کنش هایی از ناحیه حکمرانی اسلامی منجر به تقویت دین داری توضیح داد: امام علی(ع) می فرماید: مردم به حکمرانان خود شبیه ترند تا نسبت به پدرانشان؛یعنی آن قدری که انسان از پدران و والدین خود ارث می برند در خلقیات و رفتار و کنش و منش از حکمرانان بهره می برند.

شجریان خاطرنشان کرد: بنابراین یکی از مهم ترین عوامل تقویت دین داری در عرصه عمومی این است که حاکمیت اسلامی باید خود کنش گر خط اول دین داری باشد.

انتهای پیام/۴۵۲/