به گزارش خبرگزاری تسنیم از گناباد، آمارها نشان می دهند که طی سال های اخیر شاهد کاهش میزان بارندگی در سطح خراسان رضوی بوده ایم تا جایی که شهرستان گناباد ۱۸ سال دوره خشکسالی را به خود دیده است.

تحقیقات آماری انجام شده تاکنون نشان می دهند که ۹۶ درصد آب در بخش کشاورزی مصرف می شود. از طرفی خشکسالی هایی که طی چند سال اخیر در ایران روی داده است، کشاورزان را بر آن داشته با کشت محصولات جایگزین علاوه بر حفظ تنوع محصولات، صرفه جویی قابل توجهی نیز در مصرف آب داشته باشند. در میان کشت های متنوعی که درسطح کشور انجام می شود، کشت محصولاتی مانند زعفران، گل محمدی، کلزا و پسته به دلیل کم آب بر بودن، بیشتر مورد توجه قرار گرفته اند.

بر اساس گزارش های آماری، ایران با متوسط بارندگی سالیانه ۲۵۰ میلی متر از مناطق خشک و نیمه خشک محسوب می شود که در مقایسه با متوسط جهانی ۸۰۰ میلی متری کمتر از یک سوم است و تبخیر در کشور نیز دو هزار و ۱۰۰ میلی متر و در مقایسه با ۷۰۰ میلی متر متوسط جهانی، سه برابر است.

کاهش میزان بارندگی ها و از سویی حجمی کردن برداشت از چاه های کشاورزی سبب شده تا برنامه ریزی ها برای الگوی کشت در سطح استان تغییر کند و به سمت گیاهانی برویم که آب کمتری مصرف می کنند.

براساس استعداد هر شهرستان باید الگوی کاشت گیاهان کم آب بر نیز تعریف شود که به عنوان مثال در شهرستان فیض آباد و مه ولات افزایش سطح زیر کشت پسته و یا در گناباد افزایش سطح زیر کشت گیاهان دارویی مانند زیرسیاه و سماق را شاهد هستیم با روند نزولات جوی و از سویی کاهش سفره های زیرزمینی آب باید برنامه ریزی ها تغییر و مدیریت جهاد کشاورزی فعال تر عمل کند.

این درحالی است که بررسی ها نشان می دهد توسعه کشت گیاهان دارویی علاوه بر ایجاد ارزش افزوده می تواند یکی از راهکارهای مفید برای مقابله با موضوع بیابان زایی بخصوص در مناطق کویری کشورمان باشد و استان خراسان رضوی یکی از مناطق مهم در این زمینه است.

تغییر الگوی کشت نیازی غیرقابل انکار

نوید پارسایی، کارشناس کشاورزی در گفت وگو با خبرنگار تسنیم اظهارداشت: تغییر الگوی کشت و استفاده از گیاهان کم آب موضوعی است که طی سال های اخیر به صورت جدی باید دنبال شود ولی از این نکته غافل نشویم که این گیاهان باید برای کشاورز نیز صرفه اقتصادی داشته باشد .

وی ادامه داد: یکی دیگر از راهکارهایی که در این شرایط باید مورد استفاده قرار گیرد تغییر شیوه آبیاری از غرقابی به سیستم های نوین و تحت فشار است که در باغات گل محمدی و پسته می توان از آن استفاده کرد.

این کشاورز ادامه داد: به عنوان مثال محصول کنجد را می توان در ابتدای سال کاشت و با ۲ یا سه دوره آب محصول را در سه ماهه ابتدای سال برداشت کرد.

محسن عراقی زاده، مدیرکل هواشناسی خراسان رضوی نیز در تحلیل شرایط آب و هوایی فصل بهار ۱۴۰۱ استان اظهار داشت : مقدار بارندگی بهار ۱۴۰۱ خراسان رضوی ۵۱ میلی متر بوده که این میزان در مدت مشابه سال گذشته ۳۶ و در دوره آماری ۶۸ میلی متر ثبت شده و میزان بارش استان در فصل بهار نسبت به مدت مشابه دوره آماری بلندمدت ۱۷ میلی متر کاهش داشته است.

وی افزود: به طور کلی نیمه شمالی و مرکزی استان خراسان رضوی بیشترین میزان بارش را در بهار ۱۴۰۱ داشته، این در حالی است که جنوب غربی استان کمترین بارش را داشته است. بیشترین بارش فصل بهار در استان خراسان رضوی مربوط به درگز با ۱۲۵ میلی متر و کمترین میزان آن نیز مربوط به ایستگاه هواشناسی بجستان با ۷٫۸ میلی متر بوده است. بارندگی بهار ۱۴۰۱ استان خراسان رضوی نسبت به دوره آماری بلند مدت در تمامی شهرستان های استان جز خوشاب، درگز و فیروزه کاهش داشته است.

وی خاطرنشان کرد: در فصل بهار ۱۴۰۱، اکثر بخش های استان تحت تأثیر وضعیت خشکسالی خفیف تا ترسالی متوسط قرار داشته اند. به طور کلی نواحی مرکزی و شمالی استان تحت تاثیر وضعیت نرمال تا ترسالی متوسط و فقط بخشی از نواحی جنوب و جنوب غرب استان از جمله شهرستان های رشتخوار، مه ولات، بجستان و داورزن تحت تاثیر خشکسالی خفیف بوده اند.

توسعه باغ های پسته راهی برای مقابله با بیان زایی

غلامحسین ساربان،معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی در گفت وگو با خبرنگار تسنیم درباره استفاده از مناطق کویری و کشت محصولات مناسب اظهارداشت: با توجه به محدودیت های منابع آبی در مناطق کویری احیای این مناطق در قالب طرح های بیابان زدایی توسط اداره کل منابع طبیعی انجام می شود.

وی ادامه داد: در حوزه کشاورزی با توجه به مقاومت گیاه پسته به شوری و کم آبی توسعه کشت این گیاه در حواشی مناطق کویری استان مورد توجه قرار گرفته است و در بعضی از نقاط به متقاضیان احداث باغ پسته خدمات کارشناسی و فنی و نهاده های کشاورزی مساعدت لازم انجام شده است.

معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی در خصوص برنامه های توسعه ای در حوزه کشاورزی در مناطق کم آب نیز عنوان کرد: توسعه کشت گیاهان دارویی ، ترویج مزارع آرمانی زعفران با هدف کاشت در زمان مناسب و استفاده از پیاز درشت و استاندارد تراکم مناسب به منظور افزایش تولید در واحد سطح و کاهش هزینه های تولید و افزایش بهره وری در مصرف آب، تغییر ارقام نامطلوب از طریق سرشاخه کاری باغات، اجرای طرح فراز در باغات انگور، اجرای طرح پوشش دار کردن باغات، اجرای آبیاری زیر سطحی کم فشار در باغات از برنامه هایی بوده که در سطح استان اجرایی شده است.

ساربان افزود: در سال ۱۴۰۰ مبلغ ۲۱۰ میلیارد ریال تسهیلات کم بهره برای توسعه کشاورزی، توسعه کشت گیاهان دارویی کم آب طلب و دارای بازده اقتصادی و بهره وری بالا پرداخت شده و همچنین تسهیلات یارانه نقدی و اسناد خزانه تخصیص داده شده است، ضمن این که کارگاه های آموزشی کشت گیاهان دارویی در سطح شهرستان ها برگزار می گردد و گیاهان اقتصادی و کم آب طلب مانند انغوزه، باریجه و زیره سیاه از اولویت ها هستند.

وی با اشاره به کاهش منابع آب و توصیه به کشت های گلخانه ای خاطرنشان کرد: صدور پروانه واحدهای کوچک مقیاس، ارائه تسهیلات برای احداث گلخانه، برگزاری میز خدمت گلخانه به صورت هفته ای، برگزاری جلسه ستاد توسعه گلخانه های استان به صورت هفتگی، پیگیری رفع موانع توسعه گلخانه ها و ساده سازی دریافت مجوز گلخانه ها از اقداماتی بوده که در سازمان جهاد کشاورزی خراسان رضوی انجام شده است.

انتهای پیام/۲۸۲/ی