به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، قناعت به معنای اکتفا کردن به اندک و ضد اسراف کاری است. راغب در مفردات می گوید قناعت یعنی به اندک اکتفا کردن و راضی از امور گذرنده دنیوی بودن. در اصطلاح شرعی صفتی است که با تکرار و تمرین در انسان به صورت ملکه ای در می آید که باعث خشنودی و راضی شدن به چیز کم و نگه داشتن نفس از زیاده خواهی می شود. یا اینکه عبارت از این است که انسان بیش از هر چیز به خداوند متعال متکی بوده و به هرچه در اختیار دارد خشنود و سازگار باشد.

این خصلت که برخاسته از عزت نفس و ایمان افراد است، ثمرات مناسبی را برای دارنده آن به همراه دارد؛ به عنوان نمونه امیرالمؤمنین(ع) ذیل آیه «من عمل صالحا من ذکر أو أنثی و هو مؤمن فلنحیینه حیاة طیبة؛ از مرد و زن هر کس عمل صالح انجام دهد در حالی که مؤمن باشد، مسلما او را به زندگی پاک و پاکیزه ای زنده می داریم»، فرمود: حیات طیبه همان قناعت است؛ هی القناعة. (حکمت۲۲۵ نهج البلاغه) همچنین در کلام حضرت، قناعت ثروتی پایان ناپذیر شمرده شده است آنجا که فرمود «القناعة مال لا ینفد؛ قناعت ثروتی است پایان ناپذیر» (حکمت ۴۷۵)

همچنین بر اساس روایات ، کسب رضایت خداوند، زندگی راحت، سبکی حساب در روز قیامت، بی نیازی از مردم، کسب خیر دنیا و آخرت و آسودگی از زیاده خواهی از ثمرات قناعت محسوب شده است. یکی از ثمرات مهم قناعت، آسودگی روان انسان است. فردی که اهل قناعت نباشد، همواره اهل طمع و زیاده خواهی خواهد بود از این رو چنین فردی مدام در اضطراب به سر می برد و آرامش روان خود را از دست می دهد. ضمن آنکه هرکس دچار زیاده خواهی شود، در ورطه های دیگری مثل چشم و هم چشمی و یا چشم دوختن در اموال دیگران و یا حسادت می افتد که هر کدام از این ها زمینه ساز آشوب روانی هر فردی است.

باید دانست افراد قانع زندگی ساده و بی تکلف خود را به راحتی می توانند تأمین کنند و معمولا تهی دست نخواهند شد، زیرا اداره کردن یک زندگی ساده با یک کسب وکار ساده امکان پذیر است در حالی که زندگی های پر زرق و برق روز به روز گسترده تر و پرهزینه تر می شود و حد توقفی ندارد و به همین دلیل حریصانی که به قناعت پشت کرده اند، هر اندازه به دست آورند، آن ها را راضی نمی کند، اما قانعان همیشه از زندگی خود راضی اند.

امام باقر(ع) در روایتی ضمن دعوت به قناعت فرمود: «از این که چشم به کسانی که (ازنظر ثروت) از تو برترند بدوزی بپرهیز; (برای اثبات حقانیت این سخن،) آنچه خداوند به پیغمبرش خطاب کرده کافی است، فرموده: فلا تعجبک أموالهم ولا أولادهم (توبه۵۵) اموال و اولاد فراوان آن ها (کافران) تو را در شگفتی فرو نبرد و نیز فرموده و لا تمدن عینیک إلی ما متعنا به أزواجا منهم زهرة الحیاة الدنیا (طه۱۳۱) چشمان خود را به نعمت های مادی ای که به گروه هایی از آن ها داده ایم نینداز؛ این ها شکوفه های زندگی دنیاست (هدف این است که آن ها را با آن بیازماییم). و اگر وسوسه ای در دل تو درباره این امر واقع شد به یاد زندگی پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله باش، غذای آن حضرت از نان جو و حلوای آن حضرت خرما و وسیله آتش افروختنش شاخه درختان نخل بود؛ إیاک أن تطمح بصرک إلی من فوقک فکفی بما قال الله عزوجل لنبیه(صلی الله علیه وآله) فلا تعجبک أموالهم ولا أولادهم (توبه۵۵) وقال و لا تمدن عینیک إلی ما متعنا به أزواجا منهم زهرة الحیاة الدنیا (طه۱۳۱) فإن دخلک من ذلک شیء فاذکر عیش رسول الله(صلی الله علیه وآله) فإنما کان قوته الشعیر وحلواه التمر ووقوده السعف إذا وجده». (الکافی (ط - الإسلامیة)، ج۲، ص۱۳۷)

انتهای پیام/