یک استاد دانشگاه بیرجند گفت: «خاوران نامه» در تقابل با «شاهنامه» سروده نشده بلکه ادامه همان راه و رسالتی است که قرن ها قبل فردوسی آغاز کرده بود و ابن حسام در قرن نهم همان کاری را در احیای هویت فرهنگی ایرانیان کرد که فردوسی در قرن چهارم کرد.

محمد بهنام فر در گفت وگو با ایسنا، اظهار کرد: «شاهنامه» نقش والا و برجسته ای در «خاوران نامه» ابن حسام داشته و ابن حسام نیز اراداتی خاص به فردوسی داشت و از جنبه های گوناگون تحت تأثیر شاهکار استاد توس بود و آن را الگوی کار خویش قرار داد.

او در ادامه متذکر شد: در قرن نهم گرایش های شیعی به اوج خود رسیده بود و نیاز باطنی مردم ایران و علاقه شدید آن ها به امام علی (ع) سبب شد که وجود مبارک آن حضرت که جنبه ای اسطوره ای و افسانه ای پیدا کرده بود صبغه ملی بگیرد و به عنوان انسان آرمانی فرهنگ ایرانی در کنار رستم که نماد ملیت ما بود و نه در مقابل آن قرار گیرد.

این استاد دانشگاه افزود: لذا همانگونه که فردوسی بنا را بر احیای حماسه ملی ایرانیان می گذارد اما در عین حال تمامی ارادت خود را به اهل بیت پیامبر (ص) و امام علی (ع) در جای جای «شاهنامه» بازمی گوید، ابن حسام نیز در شرایط متفاوت بنایش را بر حماسه ای دینی می گذارد که در آن فردوسی و رستم جایگاه والایی دارند و این یعنی تلفیق عناصر فرهنگ ایرانی و اسلامی، مخصوصا مذهب تشیع که هر کدام به منزله دو روی یک سکه اند و فرهنگ ملی ما را در چهره دو قهرمان آرمانی و ملی می نمایانند.

او همچنین تاکید کرد: نباید تصور کرد که هویت ملی چیزی جدا از مذهب و یا در تقابل با مذهب تشیع است، بلکه هویت ملی اعم از عناصر مذهبی و غیرمذهبی است، به این معنا که وقتی عناصر مذهبی مشخصه فرهنگی یک ملت شدند، از عناصر ملی به حساب می آیند، چنانکه بسیاری از عناصر مذهبی میترائیسم و زردشتی که زمانی جزء اساطیر مذهبی بوده اند، امروزه به عناصر ملی فرهنگ ایرانی تبدیل شده اند.

بهنام فر ادامه داد: در «خاوران نامه» ابن حسام خوسفی نیز امام علی (ع) که نماد مذهب تشیع است، بعد از مقبولیت عام در بین ایرانیان به صورت نماد ملی و انسان آرمانی درمی آید.

او خاطرنشان کرد: «خاوران نامه» و «شاهنامه» هر دو با یک هدف و در یک مسیر حرکت می کنند و آن احیای هویت ملی و فرهنگی و هویت بخشی به ایرانیان است اما هرکدام در دوره ای خاص و به سبک خاص و با تاکید روی عنصری خاص متناسب با نیاز زمان به این مهم دست یافته اند.



انتهای پیام