«بنزین، گازوئیل» و «خوراک دام»، به خورد مردم ندهید + اسناد
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، آمارهای رسمی نشان می دهد بخش اعظم روغن مصرفی در کشور، که منشأ ذرت، سویا و کلزا (کانولا) دارند، و بیش از ۹۵ درصد از آنها وارداتی است، از مواد اولیه ی تراریخت تهیه می شود. ببینیم این محصولات در دنیا، چه نیازهایی را پوشش می دهد؟
سطح زیر کشت تراریخت در دنیا
بر اساس آخرین آمارهای منتشر شده ی فائو، در سال ۲۰۱۶، کل زمینهای کشاورزی دنیا، حدود ۴٫۹ میلیارد هکتار بوده است.[۱] در این میان، بر اساس آمارهای ایسا، در سال ۲۰۱۷، حدود ۱۸۹٫۸ میلیون هکتار (یعنی مجموعا کمتر از ۳٫۹ درصد) از کل این سطح زیر کشت، به تولید محصولات تراریخت اختصاص داشته است. این میزان نسبت به سال ۲۰۱۶ – که تقریبا ۱۸۵ میلیون هکتار بود – حدود ۳ درصد رشد نشان می دهد.[۲]
کشورهای تولیدکننده
آمارهای سایت ایسا نشان می دهد از این مقدار، ۹۱٫۳ درصد مربوط به تنها ۵ کشور آمریکا، برزیل، آرژانتین، کانادا و هند است. پاراگوئه، پاکستان، چین و آفریقای جنوبی در رده های بعدی قرار دارند که مجموعا ۶٫۰۵ درصد را به خود اختصاص داده اند.
کشورهای دنیا از حیث سطح زیر کشت تراریخت (واحد: میلیون هکتار) – ۹۱ درصد تولید تراریخت مربوط به ۵ کشور است
بعد از آن مجموع کشت در کشورهای بولیوی، اروگوئه، استرالیا، فیلیپین، میانمار، سودان، اسپانیا، مکزیک و کلمبیا، حدود ۲٫۵ درصد از سطح زیر کشت کل است و سایر کشورهای دنیا (یعنی حدود ۱۷۰ کشور) مجموعا ۰٫۱۵ درصد (یک و نیم در هزار) از سطح زیر کشت تغییر یافته های ژنتیکی را به خود اختصاص داده اند.[۳]
اقلام تراریخت در دنیا
بر اساس آخرین آمارهای منتشر شده در میان گیاهان تغییر یافته ی ژنتیکی در دنیا، تنها چهار قلم، شامل سویا (۵۰ درصد) ، ذرت (۳۱ درصد) ، پنبه (۱۳ درصد) و کلزا (۵ درصد) ، بیش از ۹۹ درصد از کل سطح زیر کشت این محصولات را به خود اختصاص داده اند؛ سایر موارد شامل چغندرقند، پاپایا، اسکوآش (نوعی کدو خورشتی) ، بادمجان و سیب زمینی مجموعا کمتر از ۱ درصد است.[۴]
سطح زیر کشت گیاهان تراریخته در دنیا؛ ۲۰۱۶ و ۲۰۱۷
درصد تراریختگی چهار قلم اصلی
از حیث سطح زیر کشت، ۷۷ درصد سویای جهان (یعنی ۹۴٫۱ از ۱۲۱٫۵ میلیون هکتار) ، ۳۲ درصد ذرت (۵۹٫۷ از ۱۸۸ میلیون هکتار) ، ۳۰ درصد کانولا (۱۰٫۲ از ۳۳٫۷ میلیون هکتار) ، و ۸۰ درصد پنبه ی جهان (۵۹٫۷ از ۳۲٫۹ میلیون هکتار) از انواع گونه های تراریخت است.[۵]
درصد تراریخت و غیرتراریخت بودن ۴ قلم اصلی تراریخت در دنیا
بر اساس همین گزارش، از حیث ارزش تجاری، مجموع فروش محصولات تغییر ژنتیک یافته در سال ۲۰۱۷، حدود ۱۷٫۲ میلیارد دلار بوده، که نسبت به ۱۵٫۸ میلیارد دلار سال پیش از آن، افزایش ۹ درصدی نشان می دهد.
جدول زیر نشان می دهد پیش ران تجارت تراریخت در دنیا، دو محصول ذرت و سویا است؛ چه اینکه ۸۷٫۶ درصد از تجارت تراریخت دنیا به دو محصول ذرت با ۸٫۷ و سویا با ۶٫۳ میلیارد دلار اختصاص دارد؛ ۱۲ درصد باقیمانده، به پنبه با ۱٫۴ میلیارد، کانولا با ۴۶۰ میلیون و سایر موارد با ۲۵۰ میلیون دلار مربوط است.[۶]
سهم تجاری محصولات عمده ی تراریخت دنیا
رشد عجیب مصرف ذرت و سویا طی دو دهه
طی سالهای ۱۹۹۶ تا ۲۰۱۷، تولید دو محصول عمده ی تراریخت در دنیا یعنی سویا و ذرت رشد غیرقابل تصوری داشته است؛ برآوردهای اولیه نشان می داد این افزایش فزاینده نمی توانست ناشی از افزایش مصرف مردم دنیا باشد؛ تحقیقات تکمیلی که در ادامه می آید، صحت این برآوردها را تأیید می کند.
بر اساس آمارهای فائو، در همین زمان تولید کل سویای دنیا از ۱۳۰ به ۳۵۲ میلیون تن رسیده (یعنی ۲٫۷ برابر شده) است.[۷]
روند رشد تولید سویا در فاصله ی سالهای ۱۹۹۶ تا ۲۰۱۷
این آمارها نشان می دهد میزان تولید کل ذرت دنیا نیز در این سالها، از ۵۸۶ به ۱٫۱۳۴ میلیون تن رشد کرده، که ۹۴ درصد افزایش را نشان می دهد.[۸]
روند رشد تولید ذرت در فاصله ی سالهای ۱۹۹۶ تا ۲۰۱۷
در اینجا باید دید محصولات کشاورزی در دنیا با چه روندی افزایش داشته است. آیا برای نمونه برنج و گندم هم همین رشد فزاینده را طی این دو دهه تجربه کرده یا خیر؛ و اگر نه، چه چیز تقاضا برای ذرت و سویا را بالا برده که این دو گونه ، برخلاف مواردی چون گندم و برنج، با اقبال مواجه شده اند؟
بررسی رشد برنج و گندم در همین فاصله
آمارهای فائو از رشد تولید محصولات از ۱۹۹۶ تا ۲۰۱۷ نشان می دهد که برنج از ۵۶۹ به ۷۵۶ میلیون تن افزایش تولید داشته است.[۹]
روند رشد تولید برنج در فاصله ی سالهای ۱۹۹۶ تا ۲۰۱۷
بر همین اساس، تولید گندم نیز در همین فاصله، از ۵۷۸ به ۷۴۹ میلیون تن رسیده است.[۱۰]
روند رشد تولید گندم در فاصله ی سالهای ۱۹۹۶ تا ۲۰۱۷
مجموع دو آمار بالا از برنج و گندم نشان می دهد رشد مقدار تولید «برنج+گندم» از ۱٫۱۴۷ میلیون تن به ۱٫۵۰۵ میلیون تن رسیده، که رشد ۳۱ درصدی نشان می دهد. جمعیت جهان نیز در این فاصله همتراز تولید «گندم و برنج رشد کرده»؛ به این ترتیب که از ۵٫۸۳۲ میلیارد نفر در سال ۱۹۹۶ به ۷٫۵۵۰ میلیارد نفر رسیده که رشد ۲۹٫۵ درصدی (تقریبا معادل گندم+برنج) را نشان می دهد.[۱۱]
با این وصف، این پرسش مطرح می شود که چرا دو محصول ذرت و سویا چنین رشد فزاینده ای (به ترتیب ۲ و ۲٫۷ برابر) داشته اند؟ آیا فرهنگ غذایی یا ذائقة مردم دنیا، اینچنین بطور وسیع، تغییر کرده است؟
پاسخ این است که تحقیقات نشان می دهد رشد تولید سویا و ذرت تغییر یافتة ژنتیکی، که ۸۱ درصد تولید محصولات تراریخت دنیا را تشکیل می دهد، عمدتا ناشی از تقاضای فزاینده در حوزه ی ۱- بایوفیول[۱۲] (سوخت زیستی) و ۲- خوراک دام بوده است. مطالعه ی زیر به این پرسش پاسخ می دهد که چرا تولید ذرت، سویا و کلزا در دنیا از سال ۲۰۰۶، شتاب فزاینده ای گرفته است. این شتاب، مقارن تصویب «سیاست انرژی» در سال ۲۰۰۵ در کنگرة آمریکا رخ داده، که دولت ایالات متحده را موظف کرده با هر ابزار ممکن، اعم از قوانین، معاهدات بین المللی، یارانه ها، انگیزه های سرمایه گذاری، دستورالعملهای حفاظت از انرژی، مالیات و سایر روشهای سیاست عمومی به روند مصرف انرژیهای تجدیدپذیر کمک کند. کمی بعدتر، تصویب لایحه ی «امنیت و استقلال انرژی»[۱۳] در دسامبر ۲۰۰۷، ضمن تأیید «سیاست انرژی»، موارد دیگری – مانند هدف گذاری ۱۴۰ میلیون مترمکعبی در سال ۲۰۲۲ – را به این سیاست افزود.
مصارف تراریخت؛ غیر از خوراک انسان
۱- سوختهای زیستی
بحث
سوخت زیستها عمدتا به دو دسته تقسیم می شود؛ انواعی که در موتورهای بنزینی کاربرد دارد، و عموما پایة اتانول دارد؛ و بایودیزلها که از سویا، برخی از انواع گیاهان و روغن پخت و پز گرفته می شود. آمریکا، یکی از پیشتازان تولید سویا و ذرت و کلزای تراریخت در دنیا، و همزمان، یکی از پیشتازان تولید بایوفیول در دنیاست. خوب است به شرایط این کشور در استفاده از منابع تجدیدپذیر انرژی نگاهی بیندازیم.
آمریکا و انرژیهای تجدیدپذیر
بر اساس آمارهای رسمی، میزان سهم انرژیهای تجدیدپذیر از کل انرژیهای ایالات متحده در ژانویة ۲۰۱۸، حدود ۱۲٫۷ درصد بوده[۱۴] و آخرین سهم مجموع بایوفیولها از کل سوختهای تجدیدپذیر در سال ۲۰۱۸، حدود ۲۰٫۷ درصد بوده است.[۱۵] به این ترتیب سهم بایوفیولها از کل سوختهای مصرفی ایالات متحده، حدود ۲٫۶ درصد است. در ایالات متحده طی سال ۲۰۱۷، حدود دو میلیارد گالن، بایوفیول مصرف شده است.[۱۶] این مقدار طی ۲۰۱۸، به ۲٫۱ میلیارد گالن رسید.[۱۷]
منبع انواع انرژیهای استفاده شده در ایالات متحده در ماه ژانویه ی ۲۰۱۸
ایالات متحده، «برنامه ی جامع استاندارد ملی سوختهای تجدیدپذیر»[۱۸] را در سال ۲۰۰۵ ذیل «سیاستهای اقدام انرژی»[۱۹] آغاز کرده است. مجموعه ی حاکمیتی در آمریکا، در اجرای این طرح بسیار جدی عمل کرده است؛ حتی یک نوبت در سال ۲۰۰۹ این استانداردها بازنگری و اصلاح شد. برنامه ی استاندارد انرژیهای تجدیدپذیر آمریکا[۲۰] تصریح می کند که تا سال ۲۰۲۲، انرژیهای تجدید پذیر تولید شده در آمریکا باید به ۳۶ میلیارد گالن آمریکایی (معادل ۱۴۰ میلیارد لیتر) برسد؛[۲۱] از این میزان، ۲۱ میلیارد گالن (۷۹ میلیارد لیتر) سهم سوختهای زیستی تعیین شده است.[۲۲]
ذرت و سوختهای زیستی
بحث
در تولید انواع زیست سوخت ها، که در موتورهای بنزینی کاربرد دارد، از اتانول استفاده می شود. ذرت به عنوان مواداولیه ی اصلی تولید اتانول در این فرآیند مصرف می شود. در سال ۲۰۱۷، دو کشور آمریکا و برزیل، (که دیدیم ۸۳ درصد ذرت تراریخت جهان را زیر کشت دارند) مجموعا ۸۴ درصد از اتانول جهان را تولید کرده اند.[۲۳] از این دو کشور، آمارها و ساختار کشور آمریکا شفاف تر و قابل مطالعه تر از برزیل است.
آمارهای فائو نشان می دهد از سال ۲۰۰۵ روند تولید ذرت در دنیا شتاب فزاینده ای گرفته است. به نحوی که متوسط رشد تولید این محصول بین سالهای ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۷، رقمی معادل سالانه ۳۹ درصد بوده، در حالی که این میزان طی سالهای ۱۹۹۰ تا ۲۰۰۶، رقمی معادل ۱۴ درصد را نشان می دهد.[۲۴]
تولید ذرت در دنیا بین سالهای ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۷
آمار تولید ذرت در دنیا
بر همین اساس، در سال ۲۰۱۷، کل تولید ذرت جهان رقمی حدود ۱٫۱۳۴ میلیارد تن بوده، که سه کشور آمریکا با تولید ۳۷۱، چین با ۲۵۹ و برزیل با ۹۸ میلیون تن، مجموعا بیش از ۶۴ درصد از کل تولید ذرت جهان، سهم دارند.[۲۵]
پیشتر دیدیم که در سال ۲۰۱۷، کل میزان سطح زیر کشت ذرت تراریخت دنیا، ۵۹٫۷ میلیون هکتار بوده است. در این سال بر اساس آمارهای ایسا، آمریکا با ۳۳٫۸ و برزیل با ۱۵٫۶ میلیون هکتار، حدود ۸۳ درصد سطح زیر کشت ذرت تراریخت دنیا را به خود اختصاص داده اند. پس از این دو، آرژانتین با تولید ۵٫۲، آفریقای جنوبی با تولید ۱٫۹ و کانادا با ۱٫۵ میلیون هکتار، حائز مقامهای بعدی هستند. چین، که دومین تولیدکنندة ذرت در دنیاست، ذرت تراریخت تولید نمی کند.[۲۶]
قیمت ذرت تراریخت
علاوه بر افزایش تولید، سه و نیم برابر شدن قیمت ذرت طی ۷ سال پس از ۲۰۰۵ نیز نشانگر افزایش تقاضا برای این محصول بوده است. بر اساس آمار فائو، قیمت ذرت آمریکا طی ۱۵ سال پیش از ۲۰۰۵ (یعنی از سال ۱۹۹۱) تغییری نکرده بود، اما قیمت ۷۹ دلاری هر تن ذرت در سال ۲۰۰۵، طی تنها ۷ سال به ۲۷۱ دلار بالغ شد.[۲۷] این رقم در سالهای بعد، متعاقب افزایش فزایندة تولید، تا رقمی حدود ۱۳۰ دلار در هر تن پایین آمد و تثبیت شد. در همین زمان، افزایش قیمت در برزیل و چین (به عنوان دو تولیدکننده ی بزرگ بعدی ذرت) تکرار شده است. در چین، طی سالهای ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۳ از ۱۸۹ به ۴۸۹ دلار در هر تن رسید؛ قیمت هر تن ذرت برزیل نیز در این سالها از ۱۱۸ به ۲۵۶ دلار افزایش یافت.
در این زمینه نکته ی حائز اهمیت دیگری نیز وجود دارد. در سه کشور بزرگ تولیدکننده ی ذرت در جهان – یعنی آمریکا، چین و برزیل – سهم ذرت تراریخت از کل ذرت کشت شده در این سه کشور، به ترتیب، ۹۳٫۴ درصد[۲۸]، صفر[۲۹]، و ۸۸٫۹ درصد[۳۰] بوده است؛ آخرین قیمتهای منتشره در سایت فائو نشان می دهد قیمت متوسط هر تن ذرت در سال ۲۰۱۶، در این سه کشور به ترتیب ۱۳۰ و ۲۶۴٫۳ و ۱۸۳٫۷ دلار بوده است.[۳۱] به این ترتیب که قیمت ذرت آمریکا و برزیل - که بخش اعظم آن تراریخت است - به ترتیب ۴۹٫۲ و ۶۹٫۵ درصد قیمت ذرت پاک در چین گزارش شده است. این قیمتها می تواند به روشنی سطح کیفیت، نوع مصرف، و دلایل تولید ذرت تراریخت را از ذرت عادی تفکیک نماید.
اما با توجه به آمارهای بالا و افزایش فزاینده و همزمان تولید و قیمت، و همچنین گسترش کشت ذرت تراریخت در آمریکا و برزیل، باید ببینیم این محصول چه نیازهایی را در کشورهای آمریکا و برزیل پاسخ داده است.
تولید سوخت زیستی از ذرت درآمریکا
سهم تولید برخی کشورها از تولید اتانول در سال ۲۰۱۷ (واحد: میلیارد گالن)
در آمریکا در سال ۲۰۱۷ میلادی برای تولید اتانول نورد نیاز برای سوختهای زیستی، ۵٫۴ میلیارد بوشل[۳۲] ذرت، (بیش از ۱۳۷ میلیون تن) معادل ۳۷ درصد از کل تولید وزنی ذرت آمریکا (تراریخت و غیرتراریخت) ، مصرف شده است.[۳۳]پیش بینی وزارت کشاورزی آمریکا نشان می دهد این میزان تولید سوخت زیستی در سالهای ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ نیز تکرار خواهد شد.[۳۴]
تعداد زیادی مراکز پژوهشی مشغول کار بر این پروژه هستند. «مرکز تحقیقات ملی تبدیل ذرت به اتانول»[۳۵] بخشی از دانشگاه «ادواردزویل»[۳۶] در جنوب ایلینوی است که صرفا به پروژه های تحقیقاتی سوخت زیستی بر پایه ی بر اتانول اختصاص دارد. در مقیاس کشوری نیز وزارت کشاورزی آمریکا تحقیقات گسترده ای در مورد تولید اتانول انجام می دهد. وزارت انرژی ایالات متحده نیز آزمایشهای زیادی در حوزه ی اتانول انجام داده است.
گیاهان تراریخت و تولید بایودیزل
بایودیزل[۳۷] نیز نوعی سوخت زیستی است که در موتورهای دیزلی مورد استفاده قرار گیرد. بایودیزل می تواند حداقل ۵۰ درصد، و در شرایطی تا ۸۶ درصد به کاهش گازهای گلخانه ای کمک کند.[۳۸] اولین بایودیزلها در آمریکا، با تأخیر زمانی ۴ ساله نسبت به تأمین اتانول از ذرت آغاز شد، اما اکنون همتراز با آن پیش می رود، و احتمال پیشی گرفتن بایودیزلها از سوختهای پایه اتانول در آینده ی نزدیک وجود دارد.
روند تولید اتانول، و بایودیزل در ایالات متحده
بایودیزل از روغنهایی مانند کلزا، سویا، نخل و حتی روغن پخت و پز تولید می شود و از اتانول متفاوت و مستقل است. اتانول که یک محصول الکلی تولید شده از ذرت و سایر منابع است، بیشتر در موتورهای بنزینی کاربرد دارد.
سویا و بایودیزل
در ایالات متحده، روغن حاصل از سویا و برخی از انواع روغنهای پخت و پز شایع ترین مواداولیه برای تهیة بایودیزلها هستند.[۳۹] تقریبا از هر ۳٫۴۷ کیلوگرم روغن سویا، یک گالن (۳٫۷۹ لیتر) بایودیزل، به دست می آید.[۴۰] در آمریکا نیمی از مواداولیه برای تأمین تشکیل دهنده ی بایودیزل را روغن سویا تأمین می کند[۴۱] و یک چهارم سویای تولید شده در ایالات متحده، برای تولید بایودیزلها استفاده می شود.[۴۲] در سال ۲۰۱۶، حدود ۶۴ هزار آمریکایی در صنعت بایودیزل، مشغول به کار بوده اند.[۴۳]
به دلیل نوپا بودن این صنعت، بسیاری از تولیدکنندگان بیودیزل به اعتبارهایی که از دولت فدرال می گیرند وابسته هستند؛ همچنین قیمت مواداولیه (مانند روغن سویا) و همچنین انرژی در تعیین شرایط این صنعت بسیار تعیین کننده است.
پس از روغن گیری از سویا، کنجاله ی باقیمانده در آمریکا به مصرف دام و طیور می رسد.[۴۴]
کلزا (کانولا) و سوختهای زیستی
کشت کلزا نیز از ۱۹۹۱ تا ۲۰۰۴ تغییری نداشت تا اینکه متعاقب افزایش تقاضا برای تولید در فرآیند سوختهای زیستی، از ۴۶٫۴ میلیون تن در سال ۲۰۰۴ به ۷۶٫۱ میلیون تن در سال ۲۰۱۷ رسیده است.[۴۵] روغن کلزا از طریق یک فرایند پالایشگاهی به نام «ترانسس تریفیکیشن»[۴۶] به بایودیزل تبدیل می شود. بایودیزل خالص تهیه شده از کانولا، که در ایران به عنوان روغن مایع خوراکی مصرف می شود، می تواند با نسبتهای گوناگون با سوخت دیزل مخلوط شود. شایع ترین ترکیبات ۲٪ (B۲)، ۵٪ (B۵) و ۲۰٪ (B۲۰) هستند. زیست سوخت با پایه ی کانولا، انتشار گازهای گلخانه ای را تا ۹۰ درصد نسبت به دیزل فسیلی کاهش می دهد.[۴۷]
میزان تولید کلزا در جهان در سال ۲۰۱۷، ۳۳٫۷ میلیون هکتار بوده که کلزای تراریخت، با ۱۰٫۲ میلیون هکتار، حدود ۳۰ درصد از این محصول را دربرمی گیرد؛ بزرگترین تولیدکنندگان کلزای طبیعی، کانادا، چین، هند و استرالیا هستند، که مجموعا بیش از ۶۸ درصد کلزای جهان را تولید می کنند.
بر اساس گزارش منابع رسمی، افزایش تقاضای تولید سوخت زیستی، که به افزایش قیمت کلزا منجر شد، موجب شده است که سطح زیر کشت کلزای تراریخت افزایش چشمگیری پیدا کند؛ به طوری که طی یک سال (۲۰۱۷ نسبت به ۲۰۱۶) ، این میزان، ۱۹ درصد افزایش یافته،[۴۸] که عمدتا مربوط به چهار کشور کانادا، آمریکا، برزیل و شیلی بوده است.[۴۹] ۴۲ درصد از این افزایش کانولای تراریخت را آمریکا، ۱۷ درصد را کانادا و ۱۰ درصد را استرالیا تأمین کرده است.[۵۰]
جمع بندی بخش سوختهای زیستی
شرایط فوق، و روند افزایش فزایندة تقاضا برای ذرت، سویا و کانولای تراریخت، به وضوح نشانگر این است که رشد تولید این سه محصول در کشورهای تولیدکننده تا سطح زیادی متأثر از تقاضای ناشی از رشد روز افزون بازار سوختهای زیستی بوده است. البته این شرایط، دلیل دیگری نیز داشته که در بخش بعد مورد بررسی قرار گرفته است.
خوراک دام
افزایش یکباره ی تولید ۲ و ۲٫۷ برابری ذرت و سویا، علاوه بر سوختهای زیستی، ناشی از یک دلیل دیگر نیز هست؛ کانونهای تولید گاو، مرغ و خوک دنیا – که باز هم اتفاقا شامل آمریکا، برزیل و چین است – برای افزایش تولیدات دامی خود شدیدا به تأمین خوراک ارزان قیمت دام نیازمند بوده اند. به نظر می رسد افزایش فزاینده ی تولید گوشت در این کشورها، متأثر از افزایش سطح رفاه نسبی بشر طی سه دهه ی گذشته باشد.
شرایط کشورهای آمریکا، برزیل و چین در تولید گوشت جهان[۵۱]
چنان که در جدول فوق مشخص است، در سال ۲۰۱۸ مجموع تولید این سه کشور در زمینه ی گوشت گاو ۴۷ درصد، در مورد گوشت خوک ۶۲ درصد، و درمورد گوشت مرغ ۴۷ درصد از سهم تولید کل جهان را تشکیل می دهد.
جدول فوق نشان می دهد که در سال ۲۰۱۷، سه کشور بزرگ تولیدکننده ی سویای جهان، آمریکا، برزیل و سپس آرژانتین هستند. ۷۱ درصد تولید و ۸۸ درصد صادرات سویای جهان از آن آمریکا و برزیل است؛ آرژانتین، با ۲٫۱۱ میلیون تن صادرات، رقم ناچیزی از بازارهای جهانی را در اختیار دارد. از سوی دیگر، چین – که مانند آمریکا و برزیل جهت خوراک گاو، خوک و مرغ (و مصارف دیگر) به سویا نیاز دارد - تنها ۱۵ میلیون تن تولید می کند و با وارد کردن ۹۴ میلیون تن، عمدتا از مبادی آمریکا و برزیل، ۶۱ درصد کل واردات سویای جهان را از آن خود کرده است.[۵۲]
بنابراین بخش اعظم سویای جهان در سه کشوری تولید و مصرف می شود که بخش اعظم تولید گوشت گاو، مرغ و خوک دنیا نیز در همین سه کشور انجام می شود.
جمع بندی این بخش
بحث بالا نشان می دهد رشد نامتعارف مصرف سویا و ذرت طی یک دهة گذشته، به هیچ وجه ناشی از تغییر ذائقة مردم در این سطح گسترده نیست؛ بلکه تقاضای روزافزون در حوزه های تأمین گوشت و سوختهای زیستی، دلیل اساسی این رشد فزاینده و نامتعارف است.
پی نوشتها و منابع:
سطح زیر کشت تراریخت در دنیا
بر اساس آخرین آمارهای منتشر شده ی فائو، در سال ۲۰۱۶، کل زمینهای کشاورزی دنیا، حدود ۴٫۹ میلیارد هکتار بوده است.[۱] در این میان، بر اساس آمارهای ایسا، در سال ۲۰۱۷، حدود ۱۸۹٫۸ میلیون هکتار (یعنی مجموعا کمتر از ۳٫۹ درصد) از کل این سطح زیر کشت، به تولید محصولات تراریخت اختصاص داشته است. این میزان نسبت به سال ۲۰۱۶ – که تقریبا ۱۸۵ میلیون هکتار بود – حدود ۳ درصد رشد نشان می دهد.[۲]
کشورهای تولیدکننده
آمارهای سایت ایسا نشان می دهد از این مقدار، ۹۱٫۳ درصد مربوط به تنها ۵ کشور آمریکا، برزیل، آرژانتین، کانادا و هند است. پاراگوئه، پاکستان، چین و آفریقای جنوبی در رده های بعدی قرار دارند که مجموعا ۶٫۰۵ درصد را به خود اختصاص داده اند.
کشورهای دنیا از حیث سطح زیر کشت تراریخت (واحد: میلیون هکتار) – ۹۱ درصد تولید تراریخت مربوط به ۵ کشور است
بعد از آن مجموع کشت در کشورهای بولیوی، اروگوئه، استرالیا، فیلیپین، میانمار، سودان، اسپانیا، مکزیک و کلمبیا، حدود ۲٫۵ درصد از سطح زیر کشت کل است و سایر کشورهای دنیا (یعنی حدود ۱۷۰ کشور) مجموعا ۰٫۱۵ درصد (یک و نیم در هزار) از سطح زیر کشت تغییر یافته های ژنتیکی را به خود اختصاص داده اند.[۳]
اقلام تراریخت در دنیا
بر اساس آخرین آمارهای منتشر شده در میان گیاهان تغییر یافته ی ژنتیکی در دنیا، تنها چهار قلم، شامل سویا (۵۰ درصد) ، ذرت (۳۱ درصد) ، پنبه (۱۳ درصد) و کلزا (۵ درصد) ، بیش از ۹۹ درصد از کل سطح زیر کشت این محصولات را به خود اختصاص داده اند؛ سایر موارد شامل چغندرقند، پاپایا، اسکوآش (نوعی کدو خورشتی) ، بادمجان و سیب زمینی مجموعا کمتر از ۱ درصد است.[۴]
سطح زیر کشت گیاهان تراریخته در دنیا؛ ۲۰۱۶ و ۲۰۱۷
درصد تراریختگی چهار قلم اصلی
از حیث سطح زیر کشت، ۷۷ درصد سویای جهان (یعنی ۹۴٫۱ از ۱۲۱٫۵ میلیون هکتار) ، ۳۲ درصد ذرت (۵۹٫۷ از ۱۸۸ میلیون هکتار) ، ۳۰ درصد کانولا (۱۰٫۲ از ۳۳٫۷ میلیون هکتار) ، و ۸۰ درصد پنبه ی جهان (۵۹٫۷ از ۳۲٫۹ میلیون هکتار) از انواع گونه های تراریخت است.[۵]
درصد تراریخت و غیرتراریخت بودن ۴ قلم اصلی تراریخت در دنیا
بر اساس همین گزارش، از حیث ارزش تجاری، مجموع فروش محصولات تغییر ژنتیک یافته در سال ۲۰۱۷، حدود ۱۷٫۲ میلیارد دلار بوده، که نسبت به ۱۵٫۸ میلیارد دلار سال پیش از آن، افزایش ۹ درصدی نشان می دهد.
جدول زیر نشان می دهد پیش ران تجارت تراریخت در دنیا، دو محصول ذرت و سویا است؛ چه اینکه ۸۷٫۶ درصد از تجارت تراریخت دنیا به دو محصول ذرت با ۸٫۷ و سویا با ۶٫۳ میلیارد دلار اختصاص دارد؛ ۱۲ درصد باقیمانده، به پنبه با ۱٫۴ میلیارد، کانولا با ۴۶۰ میلیون و سایر موارد با ۲۵۰ میلیون دلار مربوط است.[۶]
سهم تجاری محصولات عمده ی تراریخت دنیا
رشد عجیب مصرف ذرت و سویا طی دو دهه
طی سالهای ۱۹۹۶ تا ۲۰۱۷، تولید دو محصول عمده ی تراریخت در دنیا یعنی سویا و ذرت رشد غیرقابل تصوری داشته است؛ برآوردهای اولیه نشان می داد این افزایش فزاینده نمی توانست ناشی از افزایش مصرف مردم دنیا باشد؛ تحقیقات تکمیلی که در ادامه می آید، صحت این برآوردها را تأیید می کند.
بر اساس آمارهای فائو، در همین زمان تولید کل سویای دنیا از ۱۳۰ به ۳۵۲ میلیون تن رسیده (یعنی ۲٫۷ برابر شده) است.[۷]
روند رشد تولید سویا در فاصله ی سالهای ۱۹۹۶ تا ۲۰۱۷
این آمارها نشان می دهد میزان تولید کل ذرت دنیا نیز در این سالها، از ۵۸۶ به ۱٫۱۳۴ میلیون تن رشد کرده، که ۹۴ درصد افزایش را نشان می دهد.[۸]
روند رشد تولید ذرت در فاصله ی سالهای ۱۹۹۶ تا ۲۰۱۷
در اینجا باید دید محصولات کشاورزی در دنیا با چه روندی افزایش داشته است. آیا برای نمونه برنج و گندم هم همین رشد فزاینده را طی این دو دهه تجربه کرده یا خیر؛ و اگر نه، چه چیز تقاضا برای ذرت و سویا را بالا برده که این دو گونه ، برخلاف مواردی چون گندم و برنج، با اقبال مواجه شده اند؟
بررسی رشد برنج و گندم در همین فاصله
آمارهای فائو از رشد تولید محصولات از ۱۹۹۶ تا ۲۰۱۷ نشان می دهد که برنج از ۵۶۹ به ۷۵۶ میلیون تن افزایش تولید داشته است.[۹]
روند رشد تولید برنج در فاصله ی سالهای ۱۹۹۶ تا ۲۰۱۷
بر همین اساس، تولید گندم نیز در همین فاصله، از ۵۷۸ به ۷۴۹ میلیون تن رسیده است.[۱۰]
روند رشد تولید گندم در فاصله ی سالهای ۱۹۹۶ تا ۲۰۱۷
مجموع دو آمار بالا از برنج و گندم نشان می دهد رشد مقدار تولید «برنج+گندم» از ۱٫۱۴۷ میلیون تن به ۱٫۵۰۵ میلیون تن رسیده، که رشد ۳۱ درصدی نشان می دهد. جمعیت جهان نیز در این فاصله همتراز تولید «گندم و برنج رشد کرده»؛ به این ترتیب که از ۵٫۸۳۲ میلیارد نفر در سال ۱۹۹۶ به ۷٫۵۵۰ میلیارد نفر رسیده که رشد ۲۹٫۵ درصدی (تقریبا معادل گندم+برنج) را نشان می دهد.[۱۱]
با این وصف، این پرسش مطرح می شود که چرا دو محصول ذرت و سویا چنین رشد فزاینده ای (به ترتیب ۲ و ۲٫۷ برابر) داشته اند؟ آیا فرهنگ غذایی یا ذائقة مردم دنیا، اینچنین بطور وسیع، تغییر کرده است؟
پاسخ این است که تحقیقات نشان می دهد رشد تولید سویا و ذرت تغییر یافتة ژنتیکی، که ۸۱ درصد تولید محصولات تراریخت دنیا را تشکیل می دهد، عمدتا ناشی از تقاضای فزاینده در حوزه ی ۱- بایوفیول[۱۲] (سوخت زیستی) و ۲- خوراک دام بوده است. مطالعه ی زیر به این پرسش پاسخ می دهد که چرا تولید ذرت، سویا و کلزا در دنیا از سال ۲۰۰۶، شتاب فزاینده ای گرفته است. این شتاب، مقارن تصویب «سیاست انرژی» در سال ۲۰۰۵ در کنگرة آمریکا رخ داده، که دولت ایالات متحده را موظف کرده با هر ابزار ممکن، اعم از قوانین، معاهدات بین المللی، یارانه ها، انگیزه های سرمایه گذاری، دستورالعملهای حفاظت از انرژی، مالیات و سایر روشهای سیاست عمومی به روند مصرف انرژیهای تجدیدپذیر کمک کند. کمی بعدتر، تصویب لایحه ی «امنیت و استقلال انرژی»[۱۳] در دسامبر ۲۰۰۷، ضمن تأیید «سیاست انرژی»، موارد دیگری – مانند هدف گذاری ۱۴۰ میلیون مترمکعبی در سال ۲۰۲۲ – را به این سیاست افزود.
مصارف تراریخت؛ غیر از خوراک انسان
۱- سوختهای زیستی
بحث
سوخت زیستها عمدتا به دو دسته تقسیم می شود؛ انواعی که در موتورهای بنزینی کاربرد دارد، و عموما پایة اتانول دارد؛ و بایودیزلها که از سویا، برخی از انواع گیاهان و روغن پخت و پز گرفته می شود. آمریکا، یکی از پیشتازان تولید سویا و ذرت و کلزای تراریخت در دنیا، و همزمان، یکی از پیشتازان تولید بایوفیول در دنیاست. خوب است به شرایط این کشور در استفاده از منابع تجدیدپذیر انرژی نگاهی بیندازیم.
آمریکا و انرژیهای تجدیدپذیر
بر اساس آمارهای رسمی، میزان سهم انرژیهای تجدیدپذیر از کل انرژیهای ایالات متحده در ژانویة ۲۰۱۸، حدود ۱۲٫۷ درصد بوده[۱۴] و آخرین سهم مجموع بایوفیولها از کل سوختهای تجدیدپذیر در سال ۲۰۱۸، حدود ۲۰٫۷ درصد بوده است.[۱۵] به این ترتیب سهم بایوفیولها از کل سوختهای مصرفی ایالات متحده، حدود ۲٫۶ درصد است. در ایالات متحده طی سال ۲۰۱۷، حدود دو میلیارد گالن، بایوفیول مصرف شده است.[۱۶] این مقدار طی ۲۰۱۸، به ۲٫۱ میلیارد گالن رسید.[۱۷]
منبع انواع انرژیهای استفاده شده در ایالات متحده در ماه ژانویه ی ۲۰۱۸
ایالات متحده، «برنامه ی جامع استاندارد ملی سوختهای تجدیدپذیر»[۱۸] را در سال ۲۰۰۵ ذیل «سیاستهای اقدام انرژی»[۱۹] آغاز کرده است. مجموعه ی حاکمیتی در آمریکا، در اجرای این طرح بسیار جدی عمل کرده است؛ حتی یک نوبت در سال ۲۰۰۹ این استانداردها بازنگری و اصلاح شد. برنامه ی استاندارد انرژیهای تجدیدپذیر آمریکا[۲۰] تصریح می کند که تا سال ۲۰۲۲، انرژیهای تجدید پذیر تولید شده در آمریکا باید به ۳۶ میلیارد گالن آمریکایی (معادل ۱۴۰ میلیارد لیتر) برسد؛[۲۱] از این میزان، ۲۱ میلیارد گالن (۷۹ میلیارد لیتر) سهم سوختهای زیستی تعیین شده است.[۲۲]
ذرت و سوختهای زیستی
بحث
در تولید انواع زیست سوخت ها، که در موتورهای بنزینی کاربرد دارد، از اتانول استفاده می شود. ذرت به عنوان مواداولیه ی اصلی تولید اتانول در این فرآیند مصرف می شود. در سال ۲۰۱۷، دو کشور آمریکا و برزیل، (که دیدیم ۸۳ درصد ذرت تراریخت جهان را زیر کشت دارند) مجموعا ۸۴ درصد از اتانول جهان را تولید کرده اند.[۲۳] از این دو کشور، آمارها و ساختار کشور آمریکا شفاف تر و قابل مطالعه تر از برزیل است.
آمارهای فائو نشان می دهد از سال ۲۰۰۵ روند تولید ذرت در دنیا شتاب فزاینده ای گرفته است. به نحوی که متوسط رشد تولید این محصول بین سالهای ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۷، رقمی معادل سالانه ۳۹ درصد بوده، در حالی که این میزان طی سالهای ۱۹۹۰ تا ۲۰۰۶، رقمی معادل ۱۴ درصد را نشان می دهد.[۲۴]
تولید ذرت در دنیا بین سالهای ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۷
آمار تولید ذرت در دنیا
بر همین اساس، در سال ۲۰۱۷، کل تولید ذرت جهان رقمی حدود ۱٫۱۳۴ میلیارد تن بوده، که سه کشور آمریکا با تولید ۳۷۱، چین با ۲۵۹ و برزیل با ۹۸ میلیون تن، مجموعا بیش از ۶۴ درصد از کل تولید ذرت جهان، سهم دارند.[۲۵]
پیشتر دیدیم که در سال ۲۰۱۷، کل میزان سطح زیر کشت ذرت تراریخت دنیا، ۵۹٫۷ میلیون هکتار بوده است. در این سال بر اساس آمارهای ایسا، آمریکا با ۳۳٫۸ و برزیل با ۱۵٫۶ میلیون هکتار، حدود ۸۳ درصد سطح زیر کشت ذرت تراریخت دنیا را به خود اختصاص داده اند. پس از این دو، آرژانتین با تولید ۵٫۲، آفریقای جنوبی با تولید ۱٫۹ و کانادا با ۱٫۵ میلیون هکتار، حائز مقامهای بعدی هستند. چین، که دومین تولیدکنندة ذرت در دنیاست، ذرت تراریخت تولید نمی کند.[۲۶]
قیمت ذرت تراریخت
علاوه بر افزایش تولید، سه و نیم برابر شدن قیمت ذرت طی ۷ سال پس از ۲۰۰۵ نیز نشانگر افزایش تقاضا برای این محصول بوده است. بر اساس آمار فائو، قیمت ذرت آمریکا طی ۱۵ سال پیش از ۲۰۰۵ (یعنی از سال ۱۹۹۱) تغییری نکرده بود، اما قیمت ۷۹ دلاری هر تن ذرت در سال ۲۰۰۵، طی تنها ۷ سال به ۲۷۱ دلار بالغ شد.[۲۷] این رقم در سالهای بعد، متعاقب افزایش فزایندة تولید، تا رقمی حدود ۱۳۰ دلار در هر تن پایین آمد و تثبیت شد. در همین زمان، افزایش قیمت در برزیل و چین (به عنوان دو تولیدکننده ی بزرگ بعدی ذرت) تکرار شده است. در چین، طی سالهای ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۳ از ۱۸۹ به ۴۸۹ دلار در هر تن رسید؛ قیمت هر تن ذرت برزیل نیز در این سالها از ۱۱۸ به ۲۵۶ دلار افزایش یافت.
در این زمینه نکته ی حائز اهمیت دیگری نیز وجود دارد. در سه کشور بزرگ تولیدکننده ی ذرت در جهان – یعنی آمریکا، چین و برزیل – سهم ذرت تراریخت از کل ذرت کشت شده در این سه کشور، به ترتیب، ۹۳٫۴ درصد[۲۸]، صفر[۲۹]، و ۸۸٫۹ درصد[۳۰] بوده است؛ آخرین قیمتهای منتشره در سایت فائو نشان می دهد قیمت متوسط هر تن ذرت در سال ۲۰۱۶، در این سه کشور به ترتیب ۱۳۰ و ۲۶۴٫۳ و ۱۸۳٫۷ دلار بوده است.[۳۱] به این ترتیب که قیمت ذرت آمریکا و برزیل - که بخش اعظم آن تراریخت است - به ترتیب ۴۹٫۲ و ۶۹٫۵ درصد قیمت ذرت پاک در چین گزارش شده است. این قیمتها می تواند به روشنی سطح کیفیت، نوع مصرف، و دلایل تولید ذرت تراریخت را از ذرت عادی تفکیک نماید.
اما با توجه به آمارهای بالا و افزایش فزاینده و همزمان تولید و قیمت، و همچنین گسترش کشت ذرت تراریخت در آمریکا و برزیل، باید ببینیم این محصول چه نیازهایی را در کشورهای آمریکا و برزیل پاسخ داده است.
تولید سوخت زیستی از ذرت درآمریکا
سهم تولید برخی کشورها از تولید اتانول در سال ۲۰۱۷ (واحد: میلیارد گالن)
در آمریکا در سال ۲۰۱۷ میلادی برای تولید اتانول نورد نیاز برای سوختهای زیستی، ۵٫۴ میلیارد بوشل[۳۲] ذرت، (بیش از ۱۳۷ میلیون تن) معادل ۳۷ درصد از کل تولید وزنی ذرت آمریکا (تراریخت و غیرتراریخت) ، مصرف شده است.[۳۳]پیش بینی وزارت کشاورزی آمریکا نشان می دهد این میزان تولید سوخت زیستی در سالهای ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ نیز تکرار خواهد شد.[۳۴]
تعداد زیادی مراکز پژوهشی مشغول کار بر این پروژه هستند. «مرکز تحقیقات ملی تبدیل ذرت به اتانول»[۳۵] بخشی از دانشگاه «ادواردزویل»[۳۶] در جنوب ایلینوی است که صرفا به پروژه های تحقیقاتی سوخت زیستی بر پایه ی بر اتانول اختصاص دارد. در مقیاس کشوری نیز وزارت کشاورزی آمریکا تحقیقات گسترده ای در مورد تولید اتانول انجام می دهد. وزارت انرژی ایالات متحده نیز آزمایشهای زیادی در حوزه ی اتانول انجام داده است.
گیاهان تراریخت و تولید بایودیزل
بایودیزل[۳۷] نیز نوعی سوخت زیستی است که در موتورهای دیزلی مورد استفاده قرار گیرد. بایودیزل می تواند حداقل ۵۰ درصد، و در شرایطی تا ۸۶ درصد به کاهش گازهای گلخانه ای کمک کند.[۳۸] اولین بایودیزلها در آمریکا، با تأخیر زمانی ۴ ساله نسبت به تأمین اتانول از ذرت آغاز شد، اما اکنون همتراز با آن پیش می رود، و احتمال پیشی گرفتن بایودیزلها از سوختهای پایه اتانول در آینده ی نزدیک وجود دارد.
روند تولید اتانول، و بایودیزل در ایالات متحده
بایودیزل از روغنهایی مانند کلزا، سویا، نخل و حتی روغن پخت و پز تولید می شود و از اتانول متفاوت و مستقل است. اتانول که یک محصول الکلی تولید شده از ذرت و سایر منابع است، بیشتر در موتورهای بنزینی کاربرد دارد.
سویا و بایودیزل
در ایالات متحده، روغن حاصل از سویا و برخی از انواع روغنهای پخت و پز شایع ترین مواداولیه برای تهیة بایودیزلها هستند.[۳۹] تقریبا از هر ۳٫۴۷ کیلوگرم روغن سویا، یک گالن (۳٫۷۹ لیتر) بایودیزل، به دست می آید.[۴۰] در آمریکا نیمی از مواداولیه برای تأمین تشکیل دهنده ی بایودیزل را روغن سویا تأمین می کند[۴۱] و یک چهارم سویای تولید شده در ایالات متحده، برای تولید بایودیزلها استفاده می شود.[۴۲] در سال ۲۰۱۶، حدود ۶۴ هزار آمریکایی در صنعت بایودیزل، مشغول به کار بوده اند.[۴۳]
به دلیل نوپا بودن این صنعت، بسیاری از تولیدکنندگان بیودیزل به اعتبارهایی که از دولت فدرال می گیرند وابسته هستند؛ همچنین قیمت مواداولیه (مانند روغن سویا) و همچنین انرژی در تعیین شرایط این صنعت بسیار تعیین کننده است.
پس از روغن گیری از سویا، کنجاله ی باقیمانده در آمریکا به مصرف دام و طیور می رسد.[۴۴]
کلزا (کانولا) و سوختهای زیستی
کشت کلزا نیز از ۱۹۹۱ تا ۲۰۰۴ تغییری نداشت تا اینکه متعاقب افزایش تقاضا برای تولید در فرآیند سوختهای زیستی، از ۴۶٫۴ میلیون تن در سال ۲۰۰۴ به ۷۶٫۱ میلیون تن در سال ۲۰۱۷ رسیده است.[۴۵] روغن کلزا از طریق یک فرایند پالایشگاهی به نام «ترانسس تریفیکیشن»[۴۶] به بایودیزل تبدیل می شود. بایودیزل خالص تهیه شده از کانولا، که در ایران به عنوان روغن مایع خوراکی مصرف می شود، می تواند با نسبتهای گوناگون با سوخت دیزل مخلوط شود. شایع ترین ترکیبات ۲٪ (B۲)، ۵٪ (B۵) و ۲۰٪ (B۲۰) هستند. زیست سوخت با پایه ی کانولا، انتشار گازهای گلخانه ای را تا ۹۰ درصد نسبت به دیزل فسیلی کاهش می دهد.[۴۷]
میزان تولید کلزا در جهان در سال ۲۰۱۷، ۳۳٫۷ میلیون هکتار بوده که کلزای تراریخت، با ۱۰٫۲ میلیون هکتار، حدود ۳۰ درصد از این محصول را دربرمی گیرد؛ بزرگترین تولیدکنندگان کلزای طبیعی، کانادا، چین، هند و استرالیا هستند، که مجموعا بیش از ۶۸ درصد کلزای جهان را تولید می کنند.
بر اساس گزارش منابع رسمی، افزایش تقاضای تولید سوخت زیستی، که به افزایش قیمت کلزا منجر شد، موجب شده است که سطح زیر کشت کلزای تراریخت افزایش چشمگیری پیدا کند؛ به طوری که طی یک سال (۲۰۱۷ نسبت به ۲۰۱۶) ، این میزان، ۱۹ درصد افزایش یافته،[۴۸] که عمدتا مربوط به چهار کشور کانادا، آمریکا، برزیل و شیلی بوده است.[۴۹] ۴۲ درصد از این افزایش کانولای تراریخت را آمریکا، ۱۷ درصد را کانادا و ۱۰ درصد را استرالیا تأمین کرده است.[۵۰]
جمع بندی بخش سوختهای زیستی
شرایط فوق، و روند افزایش فزایندة تقاضا برای ذرت، سویا و کانولای تراریخت، به وضوح نشانگر این است که رشد تولید این سه محصول در کشورهای تولیدکننده تا سطح زیادی متأثر از تقاضای ناشی از رشد روز افزون بازار سوختهای زیستی بوده است. البته این شرایط، دلیل دیگری نیز داشته که در بخش بعد مورد بررسی قرار گرفته است.
خوراک دام
افزایش یکباره ی تولید ۲ و ۲٫۷ برابری ذرت و سویا، علاوه بر سوختهای زیستی، ناشی از یک دلیل دیگر نیز هست؛ کانونهای تولید گاو، مرغ و خوک دنیا – که باز هم اتفاقا شامل آمریکا، برزیل و چین است – برای افزایش تولیدات دامی خود شدیدا به تأمین خوراک ارزان قیمت دام نیازمند بوده اند. به نظر می رسد افزایش فزاینده ی تولید گوشت در این کشورها، متأثر از افزایش سطح رفاه نسبی بشر طی سه دهه ی گذشته باشد.
شرایط کشورهای آمریکا، برزیل و چین در تولید گوشت جهان[۵۱]
چنان که در جدول فوق مشخص است، در سال ۲۰۱۸ مجموع تولید این سه کشور در زمینه ی گوشت گاو ۴۷ درصد، در مورد گوشت خوک ۶۲ درصد، و درمورد گوشت مرغ ۴۷ درصد از سهم تولید کل جهان را تشکیل می دهد.
جدول فوق نشان می دهد که در سال ۲۰۱۷، سه کشور بزرگ تولیدکننده ی سویای جهان، آمریکا، برزیل و سپس آرژانتین هستند. ۷۱ درصد تولید و ۸۸ درصد صادرات سویای جهان از آن آمریکا و برزیل است؛ آرژانتین، با ۲٫۱۱ میلیون تن صادرات، رقم ناچیزی از بازارهای جهانی را در اختیار دارد. از سوی دیگر، چین – که مانند آمریکا و برزیل جهت خوراک گاو، خوک و مرغ (و مصارف دیگر) به سویا نیاز دارد - تنها ۱۵ میلیون تن تولید می کند و با وارد کردن ۹۴ میلیون تن، عمدتا از مبادی آمریکا و برزیل، ۶۱ درصد کل واردات سویای جهان را از آن خود کرده است.[۵۲]
بنابراین بخش اعظم سویای جهان در سه کشوری تولید و مصرف می شود که بخش اعظم تولید گوشت گاو، مرغ و خوک دنیا نیز در همین سه کشور انجام می شود.
جمع بندی این بخش
بحث بالا نشان می دهد رشد نامتعارف مصرف سویا و ذرت طی یک دهة گذشته، به هیچ وجه ناشی از تغییر ذائقة مردم در این سطح گسترده نیست؛ بلکه تقاضای روزافزون در حوزه های تأمین گوشت و سوختهای زیستی، دلیل اساسی این رشد فزاینده و نامتعارف است.
پی نوشتها و منابع:
گفتگو با هوش مصنوعی
💬 سلام! می‌خوای درباره‌ی ««بنزین، گازوئیل» و «خوراک دام»، به خورد مردم ندهید + اسناد» بیشتر بدونی؟ من اینجام که راهنماییت کنم.