به گزارش مشرق، در دنیای امروزی، داشتن باورصحیح، اعتقاد راسخ و هدف مشخص رمز موفقیت یک انسان است. اگر شخصی به دنبال رشد و پیشرفت در جامعه است باید با ایمانی قوی به هدف خود، برای رسیدن به آن تلاش کند.

در زندگی یک شخص مسلمان نیز آن چه به زندگی او جهت می دهد و محور ارزش گذاری برای اندیشه ها و عملکردهایش شمرده می شود، ایمان و باور قلبی اوست که سعادت حقیقی یک انسان در گرو همان است؛ بنابراین اگر عملی از ایمان به خدا سرچشمه نگیرد، گرچه کرداری نیکو باشد و منافع بسیاری در دنیا برای خودش یا دیگران داشته باشد، ثمره اخروی برای شخص نخواهد داشت.

خداوند در قرآن با تمثیلی زیبا جایگاه ایمان را مشخص کرده و می فرمایند: «و الذین کفروا أعمالهم کسراب بقیعة یحسبه الظمان ماء حتی إذا جاءه لم یجده شیا …؛ کسانی که کافر شدند [و ایمان را زیر پا گذاشتند]، اعمالشان همچون سرابی در یک کویر است که انسان تشنه از دور آن را آب می پندارد، اما هنگامی که به سراغ آن می آید چیزی نمی یابد.»

انسان مؤمن برای رسیدن به قله های معرفت و بهره مندی کامل از نعمات دنیوی و اخروی نیازمند خصلت هایی است که اگر محقق شود آینده ای روشن در انتظار اوست. امام جواد علیه السلام در ضمن روایتی با بیان این ویژگی ها، به نوعی نقشه راه را در اختیار مؤمنین قرار داده و راه رسیدن به هدف را هموار کرده اند.

ایشان فرمودند: «المؤمن یحتاج إلی ثلاث خصال: توفیق من الله، و واعظ من نفسه و قبول ممن ینصحه؛ مؤمن نیازمند سه خصلت است: توفیق الهی و واعظ درونی و قبول و پذیرش سخن از کسی که او را نصیحت می کند.»

اکنون به توضیح مختصری نسبت به این سه مورد می پردازیم.

توفیق الهی

هموار شدن راه و آسان شدن مسیر از طرف خداوند، همان توفیق است که تک تک مؤمنان به آن نیازمندند. اگر توفیق الهی شامل حال بندگان شود گرایش قلبی آنان به سمت امور خداپسند، آسان تر شده و اسباب و علل حرکت در مسیر بندگی برایش فراهم تر می گردد. در این صورت است که او بهتر معارف را درک کرده و راحت تر عمل می کند؛ بزرگترین مشکل یک عده این است که خود را همه کاره می دانند در حالی که این خداوند است که با عنایت خود گره ها را باز کرده و توفیق عمل را به مؤمنان عطا می کنند.

واعظ درونی

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می فرمایند: «اذا اراد الله بعبد خیرا جعل له واعظا من قلبه؛ هنگامی که خداوند اراده کند به بنده اش خیری برساند، برای او واعظ درونی قرار می دهد.» طی کردن راه پر پیچ و خم عرفان و بندگی بدون داشتن یک واعظ درونی تقریبا امری ناممکن و محال است؛ لذا در حدیثی امام باقر علیه السلام می فرمایند: «من لم یجعل الله له من نفسه واعظا، فإن مواعظ الناس لن تغنی عنه شیئا؛ کسی که واعظی درونی نداشته باشد، موعظه های مردم به او سودی نمی رساند.»

وجدان پاک به همراه عقل و قلب سلیم بهترین واعظان درونی انسان ها هستند که همانند یک چراغ راه را نمایان می کنند و اگر بشر آن ها را آلوده نکند سعادت دنیوی و اخروی را برای صاحبانشان به ارمغان می آورند. اگر در جامعه امروزی به این کلام زیبا و ظریف امام جواد علیه السلام توجه شود، فساد و بی بندوباری، مشکلات خانوادگی، درگیری های اعتقادی و … به پایین ترین درجه خود می رسد. زیرا علت اصلی این ناهنجاری ها غفلت و بها ندادن به تذکرات واعظ درونی است.

نصیحت پذیری

عمر انسان محدود و تجربه کردن همه چیز در این مدت کوتاه امری ناممکن است؛ بنابراین بهره مندی از نصایح و تجارب دیگران، بهترین طریق برای استفاده بهتر از فرصت کوتاه عمر و دستیابی بیشتر به خیرات و برکات زندگی است. امیرالمؤمنین علی علیه السلام در این باره می فرمایند: هر کس نصیحت پذیر باشد از رسوایی در امان خواهد بود.

اگر نگاه انسان به مقوله نصیحت همان معنای خیرخواهی باشد، زندگی رنگ و بوی تازه ای به خود می گیرد، زیرا در سایه آن مشکلات فردی و اجتماعی جامعه آزادانه مطرح شده و برای حل آن ها چاره جویی خواهد شد؛ بنابراین روحیه پند پذیری و نصیحت پذیری یک مؤمن باید تقویت شود تا رشد و تعالی در جامعه محقق شود.

منبع: آنا