به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، نمایندگان پارلمان اروپا در ۵ اکتبر با تصویب قطعنامه ای خواستار اعمال تحریم ها علیه جمهوری آذربایجان در رابطه با حوادث قره باغ، بررسی همکاری با باکو و کاهش وابستگی به گاز آذربایجان شدند.

اگرچه اجرای این قطعنامه از نظر قانونی الزام آور نیست، اما نهادهای اروپایی می توانند نظرات نمایندگان را در نظر بگیرند. ۴۹۱ نماینده به این مصوبه رأی موافق و ۹ نماینده رأی مخالف دادند. ۳۶ نماینده دیگر رأی ممتنع دادند و ۱۶۹ نماینده در رأی گیری شرکت نکردند.

در این قطعنامه از رهبری اتحادیه اروپا خواسته شده تا مذاکرات بر سر توافقنامه مشارکت با آذربایجان را متوقف کند. در این سند آمده است که اتحادیه اروپا خواستار تعلیق موقت رژیم ساده روادید با جمهوری آذربایجان و محدودیت همکاری با این کشور در سایر زمینه ها شده است.

در این قطعنامه آمده است که اتحادیه اروپا باید وابستگی خود به گاز آذربایجان را کاهش دهد و در صورت تیره شدن مجدد روابط باکو و ایروان، واردات نفت و گاز از این کشور را به طور کامل متوقف کند.

درآمد حاصل از فروش نفت و گاز در آذربایجان که ساختار سنتی اقتصاد انرژی دارد، حیاتی است. از این منظر کاهش درآمد انرژی این کشور ممکن است خطرات جدی را برای آذربایجان به همراه داشته باشد.

سهم اروپا در بخش انرژی آذربایجان

بر اساس شاخص های اعلام شده از سوی کمیته دولتی گمرک آذربایجان در هشت ماهه نخست سال ۲۰۲۳، این کشور در این مدت در مجموع ۲۴٫۳ میلیارد دلار درآمد صادراتی داشته است. ۲۲٫۱ میلیارد دلار (۹۱ درصد) از این درآمد ناشی از درآمدهای نفت و گاز بوده است.

در هشت ماهه نخست سال جاری میلادی، از هر ۱۰۰ دلاری که آذربایجان از تجارت خارجی به دست آورده است، ۹۱ دلار مربوط به بخش انرژی بوده است.

دو کشور از سه کشور اول که آذربایجان بیشترین نفت خام را به آن ها صادر می کند، متعلق به اتحادیه اروپا هستند. آذربایجان در هشت ماهه اول سال ۲۰۲۳، ۱۱٫۲ میلیارد دلار از فروش نفت خام درآمد داشته است. ۴۲ درصد از این وجوه (۴٫۷ میلیارد دلار) با هزینه ایتالیا تأمین شده است. در کل، ایتالیا بزرگترین شریک تجاری آذربایجان است. سهم این کشور از کل صادرات آذربایجان ۴۶ درصد است.

به عبارت دیگر، از هر دو دلاری که آذربایجان از تجارت خارجی به دست می آورد، تقریبا یک دلار از ایتالیا به دست می آید. دومین جایی که آذربایجان بیشترین درآمد را از صادرات نفت از آن به دست می آورد، اسرائیل (۱٫۱ میلیارد دلار) و سومین کشور دیگر کشور اتحادیه اروپا، اسپانیا (۷۰۰ میلیون دلار) است. سهم اتحادیه اروپا از صادرات نفت آذربایجان هم از نظر حجم و هم از نظر سود بیش از ۶۰ درصد است.

جایگاه اصلی در فروش گاز طبیعی آذربایجان متعلق به کشورهای اتحادیه اروپا است. بر اساس آمار وزارت نیروی این کشور، آذربایجان در هشت ماهه نخست سال ۲۰۲۳ در مجموع ۱۵٫۸ میلیارد متر مکعب گاز طبیعی صادر کرده است. ۴۸ درصد آن - ۷٫۶ میلیارد متر مکعب - به کشورهای اروپایی فروخته شد. سهم ترکیه در صادرات گاز طبیعی آذربایجان ۴۲ درصد و سهم گرجستان ۱۰ درصد است.

دو سوم درآمدهای صادراتی آذربایجان به اتحادیه اروپاست

آذربایجان در هشت ماهه نخست سال ۲۰۲۳ در مجموع ۱۶ میلیارد دلار به کشورهای اتحادیه اروپا صادرات داشته است. به عبارت دیگر سهم اتحادیه اروپا در کل صادرات آذربایجان ۶۶ درصد است.

بنابراین، اعمال هرگونه تحریم اقتصادی علیه آذربایجان از سوی اتحادیه اروپا به این معنی است که دو سوم درآمدهای صادراتی این کشور ممکن است در خطر باشد.

حدود ۳۵ درصد از درآمدهای بودجه آذربایجان مستقیما از محل فروش منابع انرژی تأمین می شود. در این راستا، خطرات بالقوه ای که ممکن است در رابطه با درآمدهای انرژی ایجاد شود، ممکن است اجرای تعهدات بودجه ای دولت را نیز زیر سؤال ببرد.

در مورد واردات، اتحادیه اروپا نقش کمتری در روابط تجاری خارجی آذربایجان نسبت به واردات و صادرات دارد. در هشت ماهه نخست سال جاری سهم اتحادیه اروپا از کل واردات آذربایجان ۱۸٫۴ درصد بوده است.

برای مقایسه، سهم کشورهای مستقل مشترک المنافع در واردات آذربایجان حدود ۲۹ درصد است. این در حالی است که سهم این کشورها از صادرات آذربایجان تنها ۴ درصد است.

کشور اتحادیه اروپایی که بیشترین سهم را در واردات آذربایجان دارد آلمان است. آذربایجان در هشت ماهه اول سال ۲۰۲۳، ۶۳۹ میلیون دلار از آلمان وارد کرده است. این بدان معناست که ۵٫۷ درصد از واردات آذربایجان با هزینه آلمان تأمین می شود. آلمان چهارمین کشوری است که آذربایجان بیشترین واردات را دارد.

دو کشور دیگر اتحادیه اروپا در رده بندی ۱۰ کشور برتری هستند که آذربایجان بیشترین واردات را از آن ها دارد. ششمین کشوری که آذربایجان بیشترین واردات را دارد فرانسه (۳٫۱ درصد) و نهمین کشور ایتالیا (۲٫۶۳ درصد) است.

دارایی های صندوق نفت آذربایجان در معرض خطر قرار می گیرد

اعمال هرگونه تحریم اقتصادی علیه جمهوری آذربایجان ممکن است خطراتی را از نظر دارایی های این کشور در خارج از آذربایجان ایجاد کند.

میزان وجوهی که در ابتدای سال جاری توسط صندوق دولتی نفت آذربایجان اداره می شود ۴۹ میلیارد دلار است. سهم منطقه اروپا در سبد سرمایه گذاری صندوق نفت ۲۹٫۶ درصد است. با این شاخص، منطقه اروپا پس از آمریکای شمالی بیشترین سهم را در سبد سرمایه گذاری صندوق نفت دارد.

۲۰٫۴ درصد از صندوق سرمایه گذاری صندوق نفت به واحد پول رسمی اتحادیه اروپا - یورو - نگهداری می شود. از این منظر واضح است که تحریم های احتمالی قابل اعمال بر جمهوری آذربایجان می تواند تقریبا یک چهارم دارایی های صندوق نفت این کشور را در معرض خطر قرار دهد.

انتهای پیام/