تحلیل دریادار ترک: آیا ترکیه از ناتو اخراج می شود؟ -بخش پایانی- اخبار ترکیه و اوراسیا - اخبار بین الملل تسنیم
به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، سپری شدن هفتاد سال از عضویت ترکیه در پیمان نظامی ناتو، موجب شده که بسیاری از مقامات سیاسی و نظامی، این کشور را برای همیشه در جبهه غرب ارزیابی کنند. اما برخی از فرماندهان نظامی غربی و سیاستمداران آمریکایی و اروپایی در سالیان اخیر، بارها بدون تعارف اعلام کرده اند که جنس و بافت ترکیه با ناتو یکی نیست و این کشور باید از ائتلاف نظامی مزبور اخراج شود.
در بخش پیشین مطلبی که توسط دریادار جهاد یایجی نوشته شده، به موارد و نمونه هایی از ضدیت اندیشکده ها و نظامیان غربی با ترکیه اشاره شد.
دریادار یایجی که دکترین دفاعی ترکیه در شرق مدیترانه یعنی دکترین موسوم به «وطن آبی» را طراحی و تدوین کرده، معتقد است که شاگردان فتح الله گولن، سهم مهمی در تقویت گفتمان ضرورت اخراج ترکیه از ناتو ایفا کرده اند.
اندیشکده های آمریکایی به دنبال اخراج ترکیه از ناتو
داگ باندواز کارشناسان امنیتی درمجلهاقتصادیآمریکاییفوربسدر ۲۷ ژوئیه ۲۰۱۶ میلادی، مطلبی با این عنوان منتشر کرد: «ضرورت حذفترکیهازناتو: ایالاتمتحدهبهیکدیکتاتورینظامینیازندارد».
او گفته بود: «ترکیه،ایالاتمتحدهواروپاامنیتراتضعیفمیکنند. حالا که آنکارا به سمت حفاظت از یکدولتتکحزبیاقتدارگرا رفته، ادامه عضویت ترکیه درناتومتناقضترمیشود. طلاقرسمی،بهترینگزینهبرایهمهطرفینخواهدبود».
فکر می کنید مقالات و یادداشت های تحلیلگران آمریکایی و اروپایی علیه ترکیه همین چند مورد بود؟ خیر. نمونه های فراوانی در اختیار دارم. در ۱۳ اکتبر ۲۰۱۶ میلادی و تنها مدتی کوتاه پس از کودتای نافرجام جولای، یک اندیشکده آمریکایی از مسببین کودتا یعنی از شاگردان گولن حمایت و رسما اعلام کرد که ترکیه، برخلاف کشورهای عضو ناتو، دموکراتیک نیست و نباید در این پیمان بماند.
پروفسورآلونبنمایر،استاددانشگاهنیویورک،در ۸ نوامبر ۲۰۱۷ میلادی مقالهایراباعنوان «زمانحذفترکیهازناتو» درهافینگتنپستمنتشرکرد.
همچنین برناردهانریلوی،متفکرفرانسوی،در ۱۳ اوت ۲۰۱۸ دروالاستریتژورنالنظراتخودرادرموردبحرانتحریم هابینآمریکاوترکیهبیانکرد و بدون تعارفگفت: زمانخروجترکیهازناتوفرارسیدهاست. ده هامقالهوگفتارازاینقبیلدرراستای«خروجترکیهازناتو»دررسانه هایمعتبرآمریکاواروپامنتشر شد.
تدگالنکارپرتردرکتابخودباعنوان «ناتویکدایناسورنهادیاست»کهدرسال ۲۰۱۹ منتشرشد،چنین نوشت: «زمان آنفرارسیده که ناتو،ترکیهرابهخاطررفتارخطرناکشچهدرداخلوچهدرخارجازکشور، ملزم به پاسخگوییکند».
همچنین درمقالهعلمیپیروالهکهدرشمارهچهارممجلهآکادمیفرانسه «Strategique» درسال ۲۰۱۹ منتشرشد، از «طلاق»بینناتووترکیهدفاع شد.
در تاریخ ۶ اکتبر ۲۰۱۹ میلادیاندکیقبلازشروععملیاتارتش ترکیه در شمال سوریه، چشمهصلح،سناتورجمهوریخواهایالاتمتحده،لیندسیگراهام، تصریحکردکه«درصورتحملهترکیهبهسوریه،تحریم هاعلیهترکیهاعمالخواهدشد»و«اوخواستارخروجترکیهازناتودرصورتحملهبهنیروهایکردخواهدشدکه در جنگ با داعش، بهآمریکاکمکمی کنند».
همچنین در ۱۳ اکتبر ۲۰۱۹،الیوتالانگل،رئیسکمیتهروابطخارجیمجلسنمایندگاننیزبهعملیاتچشمهصلحترکیهاشارهکردوگفت:«ایالاتمتحدهبایدبهفکراخراجترکیهازناتوباشد».
اما در ۱۳ اکتبر ۲۰۱۹،مارکاسپر،وزیردفاعایالاتمتحده پا را از این فراتر نهاده وهشداردادکهاگرترکیهبهحملهادامهدهد، «بهروابطایالاتمتحدهباترکیهآسیبمیرساندوماندناینکشوردرناتورابهخطرمیاندازد».
کمپین های اروپایی برای اخراج ترکیه از ناتو
در ۲۷ سپتامبر ۲۰۲۰ میلادی،گیرتویلدرز رهبر حزبآزادیهلند،کمپینی به راه انداخت با این شعار:«هر چه زودتر ترکیه راازناتوخارجکنید!»
در ۲۵ آوریل ۲۰۲۱ میلادی،داگباندوازمؤسسهکاتونیزدرمقالهخودباعنوان «مشکلاصلی ما ارمنستان نیست، مشکل اصلی عضویتترکیه درناتواست».
او اعلام کرد کهآنکارابهسمتیکهدفمستبدانهحرکتمیکندو باید با استفاده از اهمیت موضوع نسلکشیارامنه، ترکیه را از ناتو اخراج کنیم.
در ۱۶ می ۲۰۲۲ میلادی،سناتوریونانی - کاناداییلئوهوساکوسدرموردروندعضویتفنلاندوسوئددرناتواعلام کرد: «اینمشکلبهراحتیقابلحلاست. ترکیهواردوغانراازناتوبیرونکنید. دولتهای خودکامه و تمامیت خواهیکهبهقوانینبینالمللیاحترامنمیگذارند،ازهمانابتدانبایدبخشیازناتوباشند».
همچنین کویندیویلیامسوندر National Review در ۲۲ مه ۲۰۲۲ میلادی اعلام کرد که ناتو باید هر چه سریع تر، سوئدوفنلاند را بپذیرد و ترکیه را اخراج کند. زمان جدایی از ترکیه فرا رسیده است».
پس از آن نیز، در ۲۹ می ۲۰۲۲درمقالهجیمزام. دورسیدر The Algemeiner چنین عبارتی دیدیم: «ترکیه عملا ناتو را گروگانگرفته و لازم استهر چه زودتر ناتو را نجاتدهیم».
اکونومیستدر ۱۶ ژوئن ۲۰۲۲ میلادی چنین نوشت: «بیایید از خودمان بپرسیم: آیا ماندن ترکیه در ناتو، مشکلاتی ایجاد نمی کند که هزینه آن سنگین تر از اخراج است؟ پس چرا هر چه زودتر این کشور را اخراج نکنیم؟»
در ۱ آگوست ۲۰۲۲،فرانکپالون،عضومجلسنمایندگانایالاتمتحدهگفت: «می خواهم به طور رسمی اعلام کنم که هرگز نمی توان به ترکیهبهعنوانیکمتحد،اعتمادکرد».
این حرف او شبیه سخنان سناتورآمریکایی باب منندز بود که در ۲۱ آگوست ۲۰۲۲ گفت:«ترکیه بایدمانندمتحدناتوعملکند.اگررجبطیباردوغانرئیسجمهورترکیهبهرفتارخودادامهدهدکهباعثایجادمشکلاتیدرائتلافناتوشود،ماازفروشجنگندههای F-۱۶ بهترکیهحمایتنخواهیمکرد».
علاوه بر نمونه های بالا، سخنان دیگری شنیده ایم که همگی له یونان و علیه ترکیه هستند و معتقدند که یونانحققانونیداردکهآبهایسرزمینیخودرابهبیشاز ۶ مایلافزایشدهدوجزایررامسلحکند.
مانفردوبر،سیاستمدارآلمانیوعضوپارلماناتحادیهاروپا،در ۲۳ ژوئیه ۲۰۲۰ تصریحکردکهافزایشآبهایسرزمینییونانهرگزدلیلیبرایجنگنخواهدبودوترکیهبایددرککندکهاتحادیهاروپادرکناریونانودولتیونانیقبرسخواهدبود.
در ۲۷ آگوست ۲۰۲۱ ،بابمنندز،رئیسروابطخارجیسنایایالاتمتحده،ازیونانبرایافزایشآبهایسرزمینیخودبهبالای ۱۲ مایلیدردریایجزایرحمایتکردوگفت:«ترکیهدرتلاشاستبانقضتمامقوانینقانونیازگسترشقانونیآبهایسرزمینییونانجلوگیریکند. یونانحقداردآبهایسرزمینیخودراتا ۱۲ مایلگسترشدهد. ما در این مسیر از آتن حمایت می کنیم».
۶ سپتامبر ۲۰۲۲ ،میتسوتاکیس،نخستوزیریونان،ضمنبیاناینکهاگریونانخواستههایغیرقانونیوغیرمنصفانهیونانرانپذیرد،ترکیهبایدازناتواخراجشود،گفت:«غیرقابلقبولاستکهیونانتوسطیکمتحدناتوبهگونهایتهدیدشودکهحاکمیتآنرازیرسوالببرد».
در ۳۰ سپتامبر ۲۰۲۲ سناتورآمریکاییبابمنندزگفت: «ترکیهامنیتناتوراتهدیدمیکند. ما عمیقا نگرانخریددومین سری موشک روسیاس-۴۰۰ توسطترکیههستیم. ما می دانیم که ترکیه حریمهوایییونانراخصمانهنقضکردهاست. در ۵ ژانویه ۲۰۲۳،وزارتامورخارجهایالاتمتحده دربیانیهایاعلامکرد: «ترکیهبایدازتهدیدعلیهیوناندرموردآب هایسرزمینیخوداجتنابکند».
بابیمیلردر National Review در ۱۹ دسامبر ۲۰۲۲ نوشت: «اردوغان، سوریه و یونان را تهدید کرده است. اردوغانغیرقابلاعتمادوتهدیدیبرایجامعهجهانیاست. پسچراترکیههنوزعضوناتواست؟زمانآنفرارسیده کهآمریکارویکردخودرادرقبالترکیهتغییردهد.
جاناتانروئه،مدیرسیاستخارجیامنیتملییهودیآمریکایی،در۱۸سپتامبر۲۰۲۲درهلاسپستانگلیسینوشت:«ناتودرحالدورزدنترکیهاستودیگربهترکیهنیازیندارد. همکاریدفاعیمابایونانباهدفتقویتجناحشرقیناتواست».
در ۰۳ ژانویه ۲۰۲۳جانبولتون،مشاورامنیتملیرئیسجمهورآمریکادردورهترامپ،درمقالهخوددرروزنامهانگلیسیدیلیتلگراف،ترکیهرا«بزرگترینتهدیددرداخلناتو»توصیفکرد. بولتونازمواضعترکیهعلیهطرحعضویتفنلاندوسوئددرناتووروابطشباروسیهانتقادکرد.
اینباربولتوندر ۱۶ ژانویه ۲۰۲۳ بهوالاستریتژورنالگفت: «اگرانتخاباتعادلانهبرگزارنشود،ترکیهبایدازناتوخارجشود. ترکیهعضوناتواست،اماآنطورکهوظیفه دارد عملنمیکند. اخراجترکیهیاتعلیقعضویتآن،بایدبهطورجدیبررسیشود».
در ۱۸ ژانویه ۲۰۲۳ مایکلروبین کارشناس برجستهجنگروانیپنتاگون گفت: «زمانآنرسیدهکهواقعیتترکیهراببینیم. ترکیهیکیازاعضایمهمناتونیست. لازم نیست جوریرفتارکنید که گویی ماندن ترکیه اهمیت دارد. اگر این کشور اخراج شود، هیچضعفیدرناتووجودنخواهدداشت.
اینهمهخبر،مقاله،گفتاروکتاب،نشان دهنده این واقعیت استکهترکیهبهطورجدیباسناریویحذفازناتومواجهشدهاست. این که می گویند «ترکیهرانمیتوانازناتوحذفکرد،چونترکیهحقوتودارد»،متأسفانهواقعبینانهنیست. به باور من، ماندن ترکیه در ناتو، به این معنی است که ترکیه می تواند با استفاده از این عضویت، خود را در برابرایالاتمتحدهودربرابرروسیهمحافظتکند.
انتهای پیام/
در بخش پیشین مطلبی که توسط دریادار جهاد یایجی نوشته شده، به موارد و نمونه هایی از ضدیت اندیشکده ها و نظامیان غربی با ترکیه اشاره شد.
دریادار یایجی که دکترین دفاعی ترکیه در شرق مدیترانه یعنی دکترین موسوم به «وطن آبی» را طراحی و تدوین کرده، معتقد است که شاگردان فتح الله گولن، سهم مهمی در تقویت گفتمان ضرورت اخراج ترکیه از ناتو ایفا کرده اند.
اندیشکده های آمریکایی به دنبال اخراج ترکیه از ناتو
داگ باندواز کارشناسان امنیتی درمجلهاقتصادیآمریکاییفوربسدر ۲۷ ژوئیه ۲۰۱۶ میلادی، مطلبی با این عنوان منتشر کرد: «ضرورت حذفترکیهازناتو: ایالاتمتحدهبهیکدیکتاتورینظامینیازندارد».
او گفته بود: «ترکیه،ایالاتمتحدهواروپاامنیتراتضعیفمیکنند. حالا که آنکارا به سمت حفاظت از یکدولتتکحزبیاقتدارگرا رفته، ادامه عضویت ترکیه درناتومتناقضترمیشود. طلاقرسمی،بهترینگزینهبرایهمهطرفینخواهدبود».
فکر می کنید مقالات و یادداشت های تحلیلگران آمریکایی و اروپایی علیه ترکیه همین چند مورد بود؟ خیر. نمونه های فراوانی در اختیار دارم. در ۱۳ اکتبر ۲۰۱۶ میلادی و تنها مدتی کوتاه پس از کودتای نافرجام جولای، یک اندیشکده آمریکایی از مسببین کودتا یعنی از شاگردان گولن حمایت و رسما اعلام کرد که ترکیه، برخلاف کشورهای عضو ناتو، دموکراتیک نیست و نباید در این پیمان بماند.
پروفسورآلونبنمایر،استاددانشگاهنیویورک،در ۸ نوامبر ۲۰۱۷ میلادی مقالهایراباعنوان «زمانحذفترکیهازناتو» درهافینگتنپستمنتشرکرد.
همچنین برناردهانریلوی،متفکرفرانسوی،در ۱۳ اوت ۲۰۱۸ دروالاستریتژورنالنظراتخودرادرموردبحرانتحریم هابینآمریکاوترکیهبیانکرد و بدون تعارفگفت: زمانخروجترکیهازناتوفرارسیدهاست. ده هامقالهوگفتارازاینقبیلدرراستای«خروجترکیهازناتو»دررسانه هایمعتبرآمریکاواروپامنتشر شد.
تدگالنکارپرتردرکتابخودباعنوان «ناتویکدایناسورنهادیاست»کهدرسال ۲۰۱۹ منتشرشد،چنین نوشت: «زمان آنفرارسیده که ناتو،ترکیهرابهخاطررفتارخطرناکشچهدرداخلوچهدرخارجازکشور، ملزم به پاسخگوییکند».
همچنین درمقالهعلمیپیروالهکهدرشمارهچهارممجلهآکادمیفرانسه «Strategique» درسال ۲۰۱۹ منتشرشد، از «طلاق»بینناتووترکیهدفاع شد.
در تاریخ ۶ اکتبر ۲۰۱۹ میلادیاندکیقبلازشروععملیاتارتش ترکیه در شمال سوریه، چشمهصلح،سناتورجمهوریخواهایالاتمتحده،لیندسیگراهام، تصریحکردکه«درصورتحملهترکیهبهسوریه،تحریم هاعلیهترکیهاعمالخواهدشد»و«اوخواستارخروجترکیهازناتودرصورتحملهبهنیروهایکردخواهدشدکه در جنگ با داعش، بهآمریکاکمکمی کنند».
همچنین در ۱۳ اکتبر ۲۰۱۹،الیوتالانگل،رئیسکمیتهروابطخارجیمجلسنمایندگاننیزبهعملیاتچشمهصلحترکیهاشارهکردوگفت:«ایالاتمتحدهبایدبهفکراخراجترکیهازناتوباشد».
اما در ۱۳ اکتبر ۲۰۱۹،مارکاسپر،وزیردفاعایالاتمتحده پا را از این فراتر نهاده وهشداردادکهاگرترکیهبهحملهادامهدهد، «بهروابطایالاتمتحدهباترکیهآسیبمیرساندوماندناینکشوردرناتورابهخطرمیاندازد».
کمپین های اروپایی برای اخراج ترکیه از ناتو
در ۲۷ سپتامبر ۲۰۲۰ میلادی،گیرتویلدرز رهبر حزبآزادیهلند،کمپینی به راه انداخت با این شعار:«هر چه زودتر ترکیه راازناتوخارجکنید!»
در ۲۵ آوریل ۲۰۲۱ میلادی،داگباندوازمؤسسهکاتونیزدرمقالهخودباعنوان «مشکلاصلی ما ارمنستان نیست، مشکل اصلی عضویتترکیه درناتواست».
او اعلام کرد کهآنکارابهسمتیکهدفمستبدانهحرکتمیکندو باید با استفاده از اهمیت موضوع نسلکشیارامنه، ترکیه را از ناتو اخراج کنیم.
در ۱۶ می ۲۰۲۲ میلادی،سناتوریونانی - کاناداییلئوهوساکوسدرموردروندعضویتفنلاندوسوئددرناتواعلام کرد: «اینمشکلبهراحتیقابلحلاست. ترکیهواردوغانراازناتوبیرونکنید. دولتهای خودکامه و تمامیت خواهیکهبهقوانینبینالمللیاحترامنمیگذارند،ازهمانابتدانبایدبخشیازناتوباشند».
همچنین کویندیویلیامسوندر National Review در ۲۲ مه ۲۰۲۲ میلادی اعلام کرد که ناتو باید هر چه سریع تر، سوئدوفنلاند را بپذیرد و ترکیه را اخراج کند. زمان جدایی از ترکیه فرا رسیده است».
پس از آن نیز، در ۲۹ می ۲۰۲۲درمقالهجیمزام. دورسیدر The Algemeiner چنین عبارتی دیدیم: «ترکیه عملا ناتو را گروگانگرفته و لازم استهر چه زودتر ناتو را نجاتدهیم».
اکونومیستدر ۱۶ ژوئن ۲۰۲۲ میلادی چنین نوشت: «بیایید از خودمان بپرسیم: آیا ماندن ترکیه در ناتو، مشکلاتی ایجاد نمی کند که هزینه آن سنگین تر از اخراج است؟ پس چرا هر چه زودتر این کشور را اخراج نکنیم؟»
در ۱ آگوست ۲۰۲۲،فرانکپالون،عضومجلسنمایندگانایالاتمتحدهگفت: «می خواهم به طور رسمی اعلام کنم که هرگز نمی توان به ترکیهبهعنوانیکمتحد،اعتمادکرد».
این حرف او شبیه سخنان سناتورآمریکایی باب منندز بود که در ۲۱ آگوست ۲۰۲۲ گفت:«ترکیه بایدمانندمتحدناتوعملکند.اگررجبطیباردوغانرئیسجمهورترکیهبهرفتارخودادامهدهدکهباعثایجادمشکلاتیدرائتلافناتوشود،ماازفروشجنگندههای F-۱۶ بهترکیهحمایتنخواهیمکرد».
علاوه بر نمونه های بالا، سخنان دیگری شنیده ایم که همگی له یونان و علیه ترکیه هستند و معتقدند که یونانحققانونیداردکهآبهایسرزمینیخودرابهبیشاز ۶ مایلافزایشدهدوجزایررامسلحکند.
مانفردوبر،سیاستمدارآلمانیوعضوپارلماناتحادیهاروپا،در ۲۳ ژوئیه ۲۰۲۰ تصریحکردکهافزایشآبهایسرزمینییونانهرگزدلیلیبرایجنگنخواهدبودوترکیهبایددرککندکهاتحادیهاروپادرکناریونانودولتیونانیقبرسخواهدبود.
در ۲۷ آگوست ۲۰۲۱ ،بابمنندز،رئیسروابطخارجیسنایایالاتمتحده،ازیونانبرایافزایشآبهایسرزمینیخودبهبالای ۱۲ مایلیدردریایجزایرحمایتکردوگفت:«ترکیهدرتلاشاستبانقضتمامقوانینقانونیازگسترشقانونیآبهایسرزمینییونانجلوگیریکند. یونانحقداردآبهایسرزمینیخودراتا ۱۲ مایلگسترشدهد. ما در این مسیر از آتن حمایت می کنیم».
۶ سپتامبر ۲۰۲۲ ،میتسوتاکیس،نخستوزیریونان،ضمنبیاناینکهاگریونانخواستههایغیرقانونیوغیرمنصفانهیونانرانپذیرد،ترکیهبایدازناتواخراجشود،گفت:«غیرقابلقبولاستکهیونانتوسطیکمتحدناتوبهگونهایتهدیدشودکهحاکمیتآنرازیرسوالببرد».
در ۳۰ سپتامبر ۲۰۲۲ سناتورآمریکاییبابمنندزگفت: «ترکیهامنیتناتوراتهدیدمیکند. ما عمیقا نگرانخریددومین سری موشک روسیاس-۴۰۰ توسطترکیههستیم. ما می دانیم که ترکیه حریمهوایییونانراخصمانهنقضکردهاست. در ۵ ژانویه ۲۰۲۳،وزارتامورخارجهایالاتمتحده دربیانیهایاعلامکرد: «ترکیهبایدازتهدیدعلیهیوناندرموردآب هایسرزمینیخوداجتنابکند».
بابیمیلردر National Review در ۱۹ دسامبر ۲۰۲۲ نوشت: «اردوغان، سوریه و یونان را تهدید کرده است. اردوغانغیرقابلاعتمادوتهدیدیبرایجامعهجهانیاست. پسچراترکیههنوزعضوناتواست؟زمانآنفرارسیده کهآمریکارویکردخودرادرقبالترکیهتغییردهد.
جاناتانروئه،مدیرسیاستخارجیامنیتملییهودیآمریکایی،در۱۸سپتامبر۲۰۲۲درهلاسپستانگلیسینوشت:«ناتودرحالدورزدنترکیهاستودیگربهترکیهنیازیندارد. همکاریدفاعیمابایونانباهدفتقویتجناحشرقیناتواست».
در ۰۳ ژانویه ۲۰۲۳جانبولتون،مشاورامنیتملیرئیسجمهورآمریکادردورهترامپ،درمقالهخوددرروزنامهانگلیسیدیلیتلگراف،ترکیهرا«بزرگترینتهدیددرداخلناتو»توصیفکرد. بولتونازمواضعترکیهعلیهطرحعضویتفنلاندوسوئددرناتووروابطشباروسیهانتقادکرد.
اینباربولتوندر ۱۶ ژانویه ۲۰۲۳ بهوالاستریتژورنالگفت: «اگرانتخاباتعادلانهبرگزارنشود،ترکیهبایدازناتوخارجشود. ترکیهعضوناتواست،اماآنطورکهوظیفه دارد عملنمیکند. اخراجترکیهیاتعلیقعضویتآن،بایدبهطورجدیبررسیشود».
در ۱۸ ژانویه ۲۰۲۳ مایکلروبین کارشناس برجستهجنگروانیپنتاگون گفت: «زمانآنرسیدهکهواقعیتترکیهراببینیم. ترکیهیکیازاعضایمهمناتونیست. لازم نیست جوریرفتارکنید که گویی ماندن ترکیه اهمیت دارد. اگر این کشور اخراج شود، هیچضعفیدرناتووجودنخواهدداشت.
اینهمهخبر،مقاله،گفتاروکتاب،نشان دهنده این واقعیت استکهترکیهبهطورجدیباسناریویحذفازناتومواجهشدهاست. این که می گویند «ترکیهرانمیتوانازناتوحذفکرد،چونترکیهحقوتودارد»،متأسفانهواقعبینانهنیست. به باور من، ماندن ترکیه در ناتو، به این معنی است که ترکیه می تواند با استفاده از این عضویت، خود را در برابرایالاتمتحدهودربرابرروسیهمحافظتکند.
انتهای پیام/
گفتگو با هوش مصنوعی
💬 سلام! می‌خوای درباره‌ی «تحلیل دریادار ترک: آیا ترکیه از ناتو اخراج می شود؟ -بخش پایانی- اخبار ترکیه و اوراسیا - اخبار بین الملل تسنیم» بیشتر بدونی؟ من اینجام که راهنماییت کنم.