به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، «شالوا پاپواشویلی» رئیس پارلمان گرجستان، در تاریخ ۱۷ آوریل، اتحادیه اروپا را متهم کرد که از احتمال تعلیق رژیم سفر بدون ویزا با گرجستان به عنوان «ابزاری برای فشار سیاسی و باج خواهی» استفاده می کند.

این اظهارات تند پس از آن بیان شد که پیتر فیشر، سفیر آلمان در تفلیس، در مصاحبه ای تأکید کرده بود که سفر بدون ویزا به اتحادیه اروپا یک «امتیاز» است و نه یک حق ذاتی. پیش از آن نیز، انتشار اخباری بر احتمال تصمیم اتحادیه اروپا برای تعلیق این امتیاز برای گرجی ها در اواخر سال جاری میلادی، موجی از بحث و نگرانی را در فضای سیاسی گرجستان ایجاد کرده بود.

پیشینه و آمار لغو روادید

رژیم سفر بدون ویزا میان گرجستان و کشورهای عضو اتحادیه اروپا از مارس ۲۰۱۷ برقرار شده است. طبق گزارش اتحادیه اروپا در نوامبر ۲۰۲۲، از سال ۲۰۱۷ تا آن زمان، بیش از ۱ میلیون و ۱۵۰ هزار شهروند گرجستان از این امتیاز استفاده کرده اند.

با این حال، گزارش ها حاکی از آن است که تا ژوئن ۲۰۲۴، حدود ۳۰۰ هزار نفر از این افراد به کشور خود بازنگشته و برای کار در اتحادیه اروپا اقامت گزیده اند که این امر یکی از نگرانی های کشورهای اروپایی بوده است.

واکنش اپوزیسیون: مجازات مردم به جای عاملان

رهبران اپوزیسیون گرجستان نسبت به این وضعیت ابراز نگرانی کرده اند، اما همزمان بر لزوم رعایت استانداردهای اروپایی نیز تأکید دارند.

خاتیا دکانوئیدزه، از رهبران حزب «جنبش اتحاد ملی» (حزب اصلی اپوزیسیون)، اظهار داشت که اپوزیسیون هرگز خواهان مجازات کل مردم گرجستان به دلیل «اقدامات ضد دموکراتیک» حزب حاکم «رویای گرجستان» به رهبری بیدزینا ایوانیشویلی نبوده و پیشنهاد آنها همواره «مجازات شخصی خود ایوانیشویلی و اطرافیانش» بوده است.

وی افزود: «اگرچه ما نمی خواهیم مردم گرجستان امتیاز سفر بدون ویزا را از دست بدهند، اما درک می کنیم که اتحادیه اروپا قوانین و ارزش های خود را دارد و کشوری که از چنین امتیاز ویژه ای برخوردار است، باید به استانداردهای دموکراتیک پایبند باشد.»

اقدامات پیشین اتحادیه اروپا

این اولین بار نیست که اتحادیه اروپا نسبت به روندهای داخلی گرجستان واکنش نشان می دهد.

در اوایل سال جاری میلادی، اتحادیه اروپا در پاسخ به ادعای «عقب گرد دموکراتیک» در این کشور، سفر بدون ویزا را برای دارندگان گذرنامه های دیپلماتیک گرجستان به حالت تعلیق درآورد. پارلمان اروپا نیز چندین قطعنامه صادر کرده و خواستار اعمال تحریم های شدید علیه گرجستان و مقامات آن شده بود. در مقابل، گرجستان نیز پس از درخواست مجمع پارلمانی شورای اروپا مبنی بر آزادی زندانیان سیاسی و برگزاری انتخابات جدید، از این مجمع خارج شد.

سازمان شفافیت بین الملل نیز در گزارشی در تاریخ ۵ آوریل، اعلام کرد که حزب «رویای گرجستان» از دسامبر ۲۰۲۴ با تصویب مجموعه ای از قوانین سرکوبگرانه، به طور فاحشی حقوق و آزادی های اساسی بشر از جمله آزادی بیان، آزادی اجتماعات، آزادی رسانه ها، کثرت گرایی سیاسی و فعالیت مدنی را نقض کرده و چارچوبی قانونی برای «استقرار یک رژیم دیکتاتوری تمام عیار» در کشور ایجاد نموده است.

پاسخ «رویای گرجستان»: فشار «حزب جهانی جنگ»

با این حال، رهبران «رویای گرجستان»، از جمله ایراکلی کوباخیدزه، نخست وزیر و شالوا پاپواشویلی، رئیس پارلمان، این انتقادات بین المللی را رد کرده و مدعی هستند که «حزب جهانی جنگ» (اصطلاحی که آنها برای اشاره به نیروهای خارجی مخالف دولت خود به کار می برند) از اهرم لغو روادید برای «فشار بر دولت گرجستان جهت کشاندن این کشور به جنگ علیه روسیه» استفاده می کند. پاپواشویلی حتی ارزش سفر بدون ویزا را زیر سوال برده و گفته بود این «مائده آسمانی نیست که گرجی ها باید برای آن شکرگزار باشند.»

نقطه عطف: تعلیق مذاکرات الحاق به اتحادیه اروپا

تصمیم دولت کوباخیدزه در ۲۸ نوامبر ۲۰۲۴ مبنی بر تعلیق مذاکرات الحاق گرجستان به اتحادیه اروپا، نقطه عطفی در روابط تفلیس و بروکسل بود.

پتره تسیسکاریشویلی، دبیرکل حزب اپوزیسیون «جنبش اتحاد ملی»، معتقد است که بروکسل همواره نسبت به آرمان های اروپایی گرجستان نگاهی مثبت داشته، اما با توجه به «تضعیف شدید نهادهای دموکراتیک» توسط دولت فعلی، احتمال تعلیق لغو روادید برای شهروندان گرجی تا پایان سال ۲۰۲۵ بسیار بالاست.

او هشدار می دهد که در صورت وقوع این امر، چالش اصلی اتحادیه اروپا مقابله با تبلیغات دولت گرجستان خواهد بود که سعی خواهد کرد بروکسل را مقصر معرفی کند.

اهمیت فرهنگی و هویتی لغو روادید

بسیاری از سیاستمداران گرجی تأکید می کنند که رژیم لغو روادید نه تنها از نظر عملی، پزشکی و گردشگری، بلکه از منظر فرهنگی و هویتی نیز برای گرجی ها اهمیت دارد.

تئونا آکوباردیا، از رهبران حزب اپوزیسیون «برای گرجستان»، آن را «انتخاب مردم» و «نشانه ای از تعلق گرجی ها به اروپا» می داند و معتقد است لفاظی های حزب حاکم درباره «باج خواهی» اتحادیه اروپا و «حفظ حاکمیت»، تنها تبلیغاتی برای توجیه انزوای کامل گرجستان از غرب است.

اختلاف نظر درباره زمان تعلیق و امید به گفتگو

در مورد زمان و قطعیت این تعلیق احتمالی، دیدگاه های متفاوتی وجود دارد.

پاتا زاکاریشویلی، وزیر مشاور اسبق دولت «رویای گرجستان» (۲۰۱۲-۲۰۱۶)، انتظار ندارد که اتحادیه اروپا «امسال» چنین تصمیمی بگیرد و معتقد است بروکسل منتظر نتایج انتخابات شهرداری های گرجستان در ۴ اکتبر خواهد ماند.

در همین حال، مارتا کوس، کمیسر اتحادیه اروپا برای گسترش، اخیرا تأکید کرده که امید به بازگشت گرجستان به مسیر توسعه دموکراتیک در بروکسل «رو به کاهش است، اما هنوز وجود دارد» و اتحادیه اروپا امکان گفتگوی آینده با دولت «رویای گرجستان» برای «بازگرداندن گرجستان به مسیر اروپایی» را رد نکرده است، هرچند این گفتگوها ممکن است در سطوح پایین تری آغاز شود. با این حال، دستیابی به هرگونه سازش در حال حاضر دشوار به نظر می رسد.

انتهای پیام/