پازل کارتی «آهو و پرنده ها» یکی از بازی هایی است که با اقتباس از آثار نیما یوشیج و بر اساس داستانی با همین نام از سوی شادی عظیمی برای کودکان بالای ۷ سال طراحی شده است.

خبرگزاری فارس - سعیده اسدیان: وقتی از تفریح و سرگرمی صحبت می کنیم یکی از اولین گزینه هایی که به ذهن می رسد بازی است. از گذشته های دور هم بشر همواره به دنبال راهی برای ابداع سرگرمی ها و بازی های جدید بوده، بازی های روی کاغذ را به یاد بیاورید که در جمع های خانوادگی بسیار سرگرم کننده بود و برای مدت های طولانی افراد زیادی را دور هم جمع می کرد.

مثلا بازی اسم-فامیل که همه حداقل یکبار آن را تجربه کرده اند یا نقطه-خط و دوز که با قوانین بسیار ساده ای که دارند، هنوز هم می توانند بسیار سرگرم کننده باشند، اما در سال های اخیر بازی های رومیزی نه تنها در ایران بلکه در تمام جهان به محبوبیت چشمگیری رسیده اند، این گونه بازی ها که به حداقل دو بازیکن نیاز دارندبرخلاف بازی های کامپیوتری باعث بهبود مهارت های ارتباطی و اجتماعی می شوند و در تضاد با بازی های ویدیویی، تجربه های جالبی را برای جمع های خانوادگی و دوستانه به همراه دارد و می تواند ساعت ها یک جمع چند نفره را به شکلی مهیج، سرگرم کند.

قدمت طولانی بازی های رومیزی

شاید بتوان بازی «راز جنگل» را از اولین نسل بازی های رومیزی به شمار آورد که هنوز هم برای فروش در بازار پیدا می شود و همچنان هم پرهیجان و سرگرم کننده است، اما قدمت بازی های رومیزی که این روزها بازار داغی هم دارد به خیلی قبل ترها بازمی گردد، برای اثبات این ادعا، نقاشی ای در یکی از مقبره های مصریان باستان وجود دارد که در آن بازی رومیزی ای به نام سنت (Senet) دیده می شود، یا قدمت شطرنج که جزو بازی های رومیزی شناخته شده است و به عنوان یک نوع ورزش فکری هم شناخته می شود به حدود قرن ۶ میلادی می رسد.

در دوره های متأخر، دو بازی به نام های Traveller’s Tour Through the United States و Traveller’s Tour Through Europe در سال ۱۸۲۲ در آمریکا منتشر شدند که جزو اولین بردگیم های آمریکایی به حساب می آیند، هرچند در سال های بعدی بردگیم های دیگری هم در آمریکا منتشر شد اما در سال ۱۹۳۵ یکی از این بازی ها به نام مونوپولی (Monopoly) به بازار آمد و حالا پس از بیش از ۸۰ سال، در نسخه های بسیار زیادی همچنان در تمام دنیا فروخته می شود و طرفدار دارد. مونوپولی آنقدر بازی محبوبی از آب درآمد که در بیش از ۱۰۳ کشور مجوز انتشار دارد و به بیشتر از ۳۷ زبان چاپ شده است.

اساس این بازی بر تجارت و اقتصاد است. بازیکنان در این بازی پول به دست می آورند یا از دست می دهند یا حتی سر از زندان درمی آورند! مونوپولی در ایران هم طرفداران زیادی پیدا کرده و بازی هایی بر اساس آن به زبان فارسی نیز منتشر شده، همین امر باعث شد تا سیر تولید بازی های کپی محصولات غربی که در بسیاری از موارد حتی در طراحی و بسته بندی هم شبیه نمونه خارجی عمل کرده اند در ایران زیاد شود و عملا تولید بازی های بومی چندان رواجی نداشته باشد، در حالی که سرشار از ظرفیت های لازم برای تولید بازی های داخلی و برگرفته از داستان های ایرانی هستیم.

بازی های بومی برای خانواده های ایرانی

هرچند دیر اما مدتی است بازی سازان ایرانی رغبت بیشتری به طراحی بازی هایی برگرفته از داستان های ایرانی نشان داده اند، تا جایی که چندی قبل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان ۱۰ بازی رومیزی و کارتی برگرفته از آثار فاخر ادبیات کهن فارسی و ادبیات معاصر را رونمایی کرد. این بازی ها که مناسب کودکان و نوجوانان ۷ سال به بالاست، از آثار فاخر ادبیات کهن فارسی همچون مثنوی معنوی مولانا، منطق الطیر عطار نیشابوری، کلیله و دمنه و تاریخ بیهقی و همچنین ادبیات معاصر شامل آثار نیما یوشیج و حبیب یغمایی اقتباس شده، پازل کارتی «آهو و پرنده ها» یکی از بازی های این مجموعه است که با اقتباس از آثار نیما یوشیج و بر اساس داستانی با همین نام از سوی شادی عظیمی برای کودکان بالای ۷ سال طراحی شده است.

به همین بهانه با طراح این بازی گفت و گو کردیم و او از «گوهر شب چراغ» و روند تولید این بازی برایمان صحبت کرد.

خودتان را به طور کامل معرفی کنید و بگویید چه شد که به سراغ طراحی بازی آهو و پرنده ها رفتید؟

من شادی عظیمی هستم، دانشجوی دوره دکتری علوم تربیتی گرایش برنامه ریزی درسی دانشگاه علامه طباطبایی البته تحصیلاتم در مقطع کارشناس در گروه هنر بوده و در رشته طراحی صنعتی تحصیل کرده ام.

هفت سال سردبیر فصلنامه تحلیلی و پژوهشی چهارباغ بوده ام. فعالیت این فصلنامه در خصوص طراحی و طراحی صنعتی است، ما از سال ۱۳۹۲ واحد حوزه طراحی بازی و اسباب بازی شدیم و پژوهش های متعددی را انجام داده ایم یکی از آن پژوهش ها پژوهش در حوزه بازی های سنتی ایران بود.

تقریبا از همان سالها در کنار پژوهش ها شروع به طراحی بازی واسباب بازی کردیم. پروژه طراحی بازی بر اساس ادبیات فارسی هم بعد از چهارمین جشنواره ملی اسباب بازی کلید خورد که آقای ارغند به عنوان مدیر پروژه از من دعوت به همکاری کردند و در مدت یکسال کار بر روی حوزه های مختلف ادبیات ایران کهن و معاصر ایران داستان هایی برای کار انتخاب شد.

موضوع من طراحی اسباب بازی بر اساس کتاب های منتخب کانون بود. کتابهایی که در بخش انتشارات کانون منتشر شده اند.

مهم ترین ویژگی این کتاب ها چیست؟

این کتابها دو ویژگی شاخص دارند که یکی داستان خوب برای گروه های سنتی مختلف است و دیگری تصویرهایی که توسط تصویرگران به نام ایران برای کودکان و نوجوانان انجام شده است و بعضا این تصویرسازی ها ارزش کتاب را دوچندان کرده است.

ما با بررسی کتاب هایی با این محتوا به چندین کتاب رسیدیم و با توجه مکانیک های موجود بازی های رومیزی، از یکی از این مکانیزیم ها استفاده کردیم که تصویرگری های کتاب تبدیل به بازی کارتی شد تا از یک سمت داستان در شکلگیری با مخاطب ارتباط برقرار کند و همچنین بتوانیم بعد از بعد زیباشناسی کودکان و نوجوانان را با تصویرسازی های ایرانی آشنا کنیم و ساعات مفرح و سرگرمکنندهای را برایشان ایجاد کنیم.

تحصیلات تان مرتبط بود؟ و اینکه پیش از این بازس، چه بازی های طراحی کرده بودید؟

بله همان طور که گفتم من در رشته طراحی صنعتی، مدرک کارشناسی دارم که یکی از گرایش های آن می تواند طراحی اسباب بازی باشد. پیش از این من در تیم طراحی اسباب بازی های سنتی هم بودم و البته یک بازی دیگر هم با عنوان «خاطره ایران» هم دارم که به تازگی در شورای نظارت براسباب بازی ثبت شده است.

امکانات شما برای شروع کار چقدر بود و آیا پشتیبان و حمایت کننده ای هم داشتید؟

ما برای شروع کار حمایت اداره کل سرگرمی های سازنده و بازی های رایانه ای کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان را هم داشتیم، همچنین گروه علمی چهارباغ و آقای آیدین مهدیزاده تهرانی هم به عنوان راهنما در کنار ما در مراحل طراحی بودند.

ویژگی های بازی آهو و پرنده ها چیست و از چه بخش هایی تشکیل می شود؟

این سرگرمی سازنده دو هدف عمده را دنبال می کند، یکی تقویت حس زیبایی شناسی در کودکان و نوجوانان و دوم داشتن پیوست داستانی این بازی که که می تواند به بازی حالتی روایت گونه بدهد و در ضمن به تقویت حافظه بصری کودکان و نوجوانان کمک می کند.

هدف اصلی شما از طراحی این بازی چه بود؟

کتاب های کانون پرورش کودکان و نوجوانان به جد گنجینه ای گرانبها برای نسل های مختلف است. شما در نظر بگیرید یکی از این کتاب ها کتاب آهو و پرندگان است که علاوه بر داستان نابی که توسط شاعر بزرگ نیما یوشیج نوشته شده است دارای تصویرهای بسیار عالی آقای بهمن دادخواه است.

داشتن پیام فرهنگی مناسب، استفاده در بازی سازی، داشتن شخصیت های متعدد، خط داستانی مشخص و قدرت بصری بالا از ویژگی های یک داستان خوب برای طراحی بازی است که آهو وپرندگان این ویژگی ها را داشت.

هدفم این بود که این گنجینه گرانبها مبنایی برای تولید یک سرگرمی جذاب باشد که بیش از پیش از آن بهره برده باشیم.

چقدر زمان برد تا این بازی طراحی و تولید شود؟

تقریبا ۶ ماه کار طراحی و برآورد قیمت های بازی زمان برد و احتمالا تا وارد باز شود هم چندین ماه طول خواهد کشید.

باید چه کار کنیم تا بچه ها از بازی ها غربی فاصله گرفته و جذب بازی های ایرانی شوند؟

آنچه در عرصه جذب مخاطب و حضور موفق در بازار کمک می کند، داشتن یک دیدگاه چند بعدی به مسئله و درست کردن پیوستارهای متناسب در کنار تولید اسباب بازی، ساخت انیمیشن، حمایت های رسانه ای، ایجاد بسترهای کیفیتی در اسباب بازی اعم از مواد و متریال تا مکانیزم های بازی و… است.

ما باید کیفیت خوب برای بازی داشته باشیم و در کنار آن مکانیک های خوب و داستان پردازی های قوی می تواند فضای بازی های ایرانی را در بازار رقابت باز کند که البته همه این ها منوط به پذیرش فضای طراحی از سمت تولیدکنندگان است.

علت انتخاب اسم بازی چه بود؟

این اسم از روی خود کتاب آهو و پرندگان برداشته شده است.

در شرایطی که اکثر بازی ها کپی محصولات غربی است، اقتباس از آثار شاعران ایرانی و طراحی بازی، حرکتی پر ریسک و البته جدید و خاص محسوب می شود، کمی در مورد این بازی برای ما توضیح دهید.

واقعیت آن است که هنوز تولیدکنندگان ما در پی آن هستند که در فضای شفاف و بدور از ریسک حرکت کنند و کپی کردن از بازی های خارجی برایشان اطمینان و اعتماد بیشتری همراه دارد.

این در حالی است که اگر ما کمی وسیع تر بخواهیم به این منظر نگاه کنیم و کمی به این مسئله جهانی فکر کنیم آنچه مهم می شود آن است که تولید کنندگان ما هر چقدر هم در این فضا رشد کنند در فضای بین المللی حرفی برای گفتن نخواهند داشت و اگر به توسعه فکر می کنند باید این ریسک را بپذیرند و البته فکر می کنم رویداد ملی ایده آزاد که ۳ دوره است با همت اداره کل سرگرمی های سازنده و بازی های رایانه ای کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان حضور طراحان در این صنعت پر رنگ خواهد شد و با حمایت هایی که از طراحان و تولیدکنندگان انجام می شود ریسک این کار کمتر می خواهد شد.

ما امیدواریم که با توجه حوزه غنی دانشی که در این سرزمین وجود دارد بتوانیم طراحان ایرانی را به این حوزه علاقه مند کنیم و با همکاری با تولید کنندگان روز به روز شاهد گسترش فضای طراحی ایرانی در صنعت اسباب بازی باشیم.

وضعیت بازی های رومیزی رو چطور ارزیابی می کنید؟

بازی های رومیزی در این سالها از رشد چشمگیر و خوبی برخوردار بوده است و ما امروز شاهد فضاهای فروش و عرضه بازی های رومیزی زیادی در شهر هستیم البته آفت هایی هم دارد مثل اینکه ما امروز شاهد چندین کپی از یک بازی هستیم و به نظر می رسد این شرایط هم رقابت را بالاتر می برد و هم سهم بازار را برای تولیدکنندگان کوچکتر می کند.

متأسفانه در بسیاری از بازی های رومیزی شاهد بسته بندی ضعیف و کیفیت پایین قطعات بازی هستیم، چقدر تلاش شده تا آهو و پرنده ها اینگونه نباشد؟

واقعیت این است که با رویکرد مدیریت اداره کل سرگرمی ها و حسن سلیقه دوستان بازی های جدید کانون با کیفیت بالایی وارد بازار شده اند و ما امیدواریم با مشاوره هایی که دوستان در حوزه های تولیدی انجام خواهند داد بتوانیم محصولات یا کیفیتی را به دست کودکان و نوجوانان کشورمان برسانیم.

ضمن اینکه ما به بازارهای جهانی هم فکر می کنیم و برای این اندیشه باید در کنار محتوای مناسب، کیفیت مهمترین اقدام باشد.

نکته پایانی؟

امروز مردم در یک بازگشت به گذشته به دنبال میزهایی برای گفت وگو در فضای عمومی هستند و چه فضایی بهتر از بازی و اسباب بازی چراکه در آن به طور غیرمستقیم بسیاری از مفاهیم، حضور پررنگی به خود می گیرد و اگر متولیان فرهنگ و میراث فرهنگی کشور این جریان را همراهی نکنند، فردا مجبور خواهند شد این عرصه را واگذار کنند.

من به نوبه خودم از همکاری تمام تیم طراحی در این یک سال تشکر می کنم که اگر همت و درایت این دوستان و صبرشان نبود پروژه با این کیفیت به اتمام نمی رسید.

همچنین از اداره کل سرگرمی های سازنده و بازی های رایانه ای که اگر نگاه درست و حمایتگرانه این عزیزان نبود این پروژه به نتیجه نمی رسید، کمال تشکر را دارم.

انتهای پیام/