خبرگزاری مهر گروه استان ها: چاه های غیرمجاز، اضافه برداشت از سفره های آب زیرزمینی، سدسازهای غیراصولی و … مواردی است که طی سال های اخیر بیشتر از همه چیز در استان زنجان در حوزه آب مطرح بوده، به گونه ای که با وجود فعالیت های صورت گرفته توسط شرکت آب منطقه ای زنجان، رفع نشدن این مشکلات نشان دهنده کافی نبودن و عدم نتیجه بخشی این برنامه ریزی ها است.

آب همواره نقش اساسی و تاثیرگذار در منازعات محلی، منطقه ای و بین المللی داشته است، به گونه ای که طی سال های اخیر چالش آب و آینده این ماده حیاتی مورد بحث در محافل مختلف بوده و برنامه ریزی ها و تصمیماتی در این خصوص گرفته شده ولی وضعیت موجود در زمینه منابع آب نشان از عدم توفیق در این حوزه دارد.

طی سال های اخیر آنچه بیشتر از همه چیز در استان زنجان در بخش آب مطرح بوده است، چاه های غیرمجاز و برداشت های بی رویه است، به گونه ای که چاه های غیرمجاز در زنجان به جای کامل شدن، روز به روز افزایش می یابد، معامله ای مجهول که هر کس توجیهی برای آن دارد.

وجود بیش از ۱۰ هزار حلقه چاه غیرمجاز در استان زنجان

رئیس کل دادگستری استان زنجان، از وجود بیش از ۱۰ هزار حلقه چاه غیرمجاز در استان زنجان خبر داده و با بیان اینکه اولویت امروز باید تعیین تکلیف کامل وضعیت چاه های غیرمجاز در استان باشد، می افزاید: متاسفانه امروز تناقض های فاحشی در خصوص آمار اضافه برداشت از چاه های مجاز استان وجود دارد و این خود می تواند آسیب جدی به سفره های آب زیرزمینی وارد کند، لذا برای اینکه قانون در این زمینه به جد اجرا شود، باید نظارت ها را بر حسن اجرای قوانین تشدید کرد.

حجت الاسلام اسماعیل صادقی نیارکی با ابراز تاسف از اینکه آمار حاکی از آن است که میزان حمله به منابع دشت های بحرانی در استان همجوار یعنی قزوین، به مراتب کمتر از این وضعیت در استان زنجان است، ادامه می دهد: شرایط امروز به لحاظ برخورداری از منابع آبی، شرایط بحرانی است و این شرایط ایجاب می کند که همه به اهمیت این موضوع پی ببریم اما متاسفانه این موضوع را نیز باید گفت که زنجان جزو استان هایی است که آمار تاسف باری در زمینه استفاده از منابع دشت های بحرانی به خود اختصاص داده است.

۷۰۰۰ حلقه چاه غیرمجاز در استان زنجان شناسایی شده است

بیش از ۱۷ هزار و ۸۲۶ حلقه چاه در استان زنجان وجود دارد و در این میان ۷۰۰۰ حلقه چاه غیرمجاز در استان زنجان شناسایی شده است که مدیرعامل شرکت آب منطقه ای زنجان با صحه گذاشتن بر این آمار، می افزاید: یکی از رویکردهای اصلی در قبال چاه های غیرمجاز، انسداد این چاه ها است که در همین راستا، از سال گذشته تا کنون ۱۲۱ حلقه چاه آب غیرمجاز در استان مسدود شده است.

یوسف رضاپور با یادآوری اینکه سالانه بیش از ۳۱۰ میلیون مترمکعب آب از چاه های غیرمجاز در استان زنجان برداشت می شود، تصریح می کند: با این اقدامات، از برداشت غیرمجاز حدود ۸٫۵ میلیون مترمکعب آب جلوگیری شده است.

وی با بیان اینکه افت سطح آب های زیرزمینی استان زنجان به صورت سالانه ۷۷ سانتی متر است، ادامه می دهد: متأسفانه برداشت غیرمجاز تنها مشکل ما در این عرصه نبوده و امروز شاهد آن هستیم که چاه های مجاز و مجوزدار استان نیز اقدام به ۵۰ درصد اضافه برداشت آب می کنند و این موضوع شامل حال ۱۴۴۰ حلقه چاه مجاز می شود.

رضاپور با اشاره به اینکه امروز باید مواردی چون اصلاح نوع کشت، محدودیت کاشت برخی محصولات، تغییر نوع کشت، جلوگیری از کاشت چمن برای ایجاد فضای سبز و مواردی ازاین دست را برای مدیریت در مصرف آب، سرلوحه برنامه هایمان قرار دهیم، اظهار می کند: برای پایان دادن به برداشت بی رویه و غیرمجاز آب از منابع زیرزمینی، نیاز به یک عزم ملی داریم تا بتوانیم در این زمینه گام های موثری برداریم.

فاقد شعبه رسیدگی به تخلفات آبی در استان زنجان هستیم

وی با یادآوری اینکه مصرف بیش از ۹۰ درصد منابع آب در حوزه کشاورزی به این معنی است که باید برنامه ریزی های دقیقی در این زمینه انجام دهیم تا بار سنگین مشکلات آب از دوش مان برداشته شود، می افزاید: علاوه بر این، به مشکلات و دغدغه هایی که در حوزه آب داریم، باید موضوعاتی چون وضعیت بارندگی را نیز اضافه کنیم، هر چند امسال از این حیث جزو استان هایی بودیم که خوشبختانه روند بارندگی ها مطلوب و قابل قبول بود.

یکی از مواردی که باعث شد تا امروز شاهد افت شدید سطح آب های زیرزمینی در استان و تهدید دشت ها باشیم، مجوزهای بی رویه ای است که در گذشته برای حفر چاه در استان داده شده است

رضاپور در ادامه با بیان اینکه موضوع پلمب چاه های غیرمجاز به دغدغه ای تبدیل شده است که هم زمان بر بوده و هم فاقد شعبه رسیدگی به تخلفات آبی در استان هستیم، بیان می کند: متاسفانه یکی از مواردی که باعث شد تا امروز شاهد افت شدید سطح آب های زیرزمینی در استان و تهدید دشت ها باشیم، مجوزهای بی رویه ای است که در گذشته برای حفر چاه در استان داده شده است.

وی می افزاید: در حال حاضر میزان مصرف آب استان ۱۰۰ میلیارد مترمکعب در سال است که ۴۰ درصد این مصرف از طریق آب های سطحی و رودخانه ها تأمین شده و مابقی نیز مربوط به منابع آب زیرزمینی است، حال اگر این وضعیت را با تبخیر بیش از ۷۰ درصد نزولات جوی مقایسه کنیم، خواهیم دید که وضعیت مطلوبی نداریم.

مدیرعامل شرکت آب منطقه ای زنجان در ادامه با اشاره به اینکه مصرف بیش از ۸۶ درصد از منابع آب در دسترس به معنای بحران آبی در کشور است، در حالی که این میزان در شرایط ایده آل باید ۲۰ درصد باشد، تأکید می کند: امروز نیازمند اقدامات عملی و عزم جدی برای خروج از بحران آب هستیم.

در این حوزه، کشاورزی به عنوان بخشی که بیش از ۹۰ درصد منابع آب در این بخش منابع آب در آن مصرف می شود همواره موضوع مناظرات و بحث ها بوده و با وجود طرح های اجرا شده در حوزه منابع مدیریت آب، هنوز هم چالش بی نام سوء برداشت در این حوزه وجود دارد.

امسال ۱۸۶۰ هکتار آبیاری تحت فشار در استان در دست اجرا است و استان زنجان در توسعه سامانه های نوین آبیاری رتبه چهارم در کشور را به خود اختصاص داده است

با توجه به اینکه بیشترین میزان مصرف آب در حوزه کشاورزی است، به سراغ رئیس سازمان جهادکشاورزی استان زنجان رفتیم که حسین جعفری در اولین گام به وضعیت آبیاری تحت فشار در استان اشاره کرده و می گوید: امسال ۱۸۶۰ هکتار آبیاری تحت فشار در استان در دست اجرا است و استان زنجان در توسعه سامانه های نوین آبیاری رتبه چهارم در کشور را به خود اختصاص داده است.

وی با بیان اینکه طرح آبیاری تحت فشار در استان با استقبال خوب کشاورزان همراه بوده و اولویت مهم این سازمان، اجرای طرح آبیاری تحت فشار است، ادامه می دهد: اهتمام به امر مهم طرح آبیاری تحت فشار باعث صرفه جویی در آب می شود. این استان پارسال جایگاه چهارم را در سامانه نوین آبیاری در کشور به خود اختصاص داد.

این مسئول با اشاره به اینکه اراضی کشاورزی مجهز به سیستم های نوین آبیاری تحت فشار در استان زنجان به ۵۲ هزار هکتار رسیده و معادل ۴۳ درصد از اراضی کشاورزی به سیستم نوین مجهز است، یادآور می شود: امسال در استان زنجان حدود ۲۵۰۰ هکتار عملیات اجرایی آبیاری نوین انجام شده و هم اکنون عملیات اجرایی آبیاری نوین در ۵۴۰۰ هکتار در دست اجرا است.

جعفری با بیان اینکه عملیات تجهیز اراضی کشاورزی به سیستم های نوین شتاب خوبی داشته و با توجه وضعیت منابع آبی کشور سرمایه گذاری در این حوزه ضروری است، تصریح می کند: در استان زنجان از ۱۲۴ هزار هکتار زمین های کشاورزی مستعد به تجهیز آبیاری تحت فشار، ۵۱ هزار هکتار به سیستم های آبیاری تحت فشار تجهیز شده است. علاوه بر این، تخصیص خوب اعتبارات در سال گذشته برای توسعه آبیاری سیستم های نوین باعث اجرای بهتر طرح آبیاری تحت فشار شده است.

هدررفت آب در حوزه کشاورزی بالا است

رضا عسگری فرماندار شهرستان زنجان با بیان اینکه هدررفت آب در حوزه کشاورزی بالا است و باید از دانش روز در زمینه توسعه کشاورزی و مدیریت مصرف آب در بخش کشاورزی استفاده شود، می گوید: همه تلاش دولت و اولویت برنامه ها در راستای ایجاد اشتغال است که خوشبختانه دولت با تلاش هایی که در این زمینه انجام داده، توانسته امکانات خوبی برای ایجاد اشتغال در جامعه فراهم کند.

با توجه به اینکه بیشترین میزان مصرف آب در حوزه کشاورزی است، به سراغ رئیس سازمان جهادکشاورزی استان زنجان رفتیم که حسین جعفری در اولین گام به وضعیت آبیاری تحت فشار در استان اشاره کرده و می گوید: امسال ۱۸۶۰ هکتار آبیاری تحت فشار در استان در دست اجرا است و استان زنجان در توسعه سامانه های نوین آبیاری رتبه چهارم در کشور را به خود اختصاص داده است.

وی با بیان اینکه طرح آبیاری تحت فشار در استان با استقبال خوب کشاورزان همراه بوده و اولویت مهم این سازمان، اجرای طرح آبیاری تحت فشار است، ادامه می دهد: اهتمام به امر مهم طرح آبیاری تحت فشار باعث صرفه جویی در آب می شود. این استان پارسال جایگاه چهارم را در سامانه نوین آبیاری در کشور به خود اختصاص داده است.

امسال در استان زنجان حدود ۲۵۰۰ هکتار عملیات اجرایی آبیاری نوین انجام شده و هم اکنون عملیات اجرایی آبیاری نوین در ۵۴۰۰ هکتار در دست اجرا است

صبحت های فرماندار شهرستان زنجان از یک سو و از سوی دیگر آمار ارائه شده توسط رئیس جهادکشاورزی، نشان از تضاد در اطلاعات و آمار است، به گونه ای که هنوز با وجود آمار ادعا شده، استان زنجان نتوانسته به یک نقشه راه کلی در زمینه مدیریت منابع آب در بخش کشاورزی دست یابد.

در این میان آنچه خود را به عینه نشان می دهد موفق نبودن برنامه های شرکت آب منطقه ای زنجان در زمینه مدیریت منابع آب است، اینکه شرکت آب منطقه ای تلاش های خود را برای رفع چالش های این حوزه انجام می دهد، بحثی جدا و غیرقابل انکار است ولی آنچه مهم به نظر می رسد، تاثیرگذاری این برنامه ها است.