روایتی از معراج نبوی در بیان امام رضا(ع)

به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا، یکی از رویدادهای مهم تاریخ اسلام مسئله معراج پیامبر(ص) است. معراج از «عرج» گرفته شده و در لغت به معنی بالا رفتن و جمع آن معارج است همچنان که معارج نام سوره ای در قرآن و آن هم مثل سوره اسراء در مکه نازل شده است. طی این رویداد، پیامبر یک سال قبل از هجرت، پس از نماز مغرب در مسجدالحرام و از طریق مسجدالأقصی به وسیله مرکبی به نام «براق» به آسمانها رفت و چون بازگشت، نماز صبح را در مسجدالحرام خواند. درباره کیفیت معراج نبوی گفته شده معراج پیامبر، جسمانی و در بیداری بوده، نه در خواب و با روح و اصل آن از ضروریات دین و مورد اتفاق همه ی فرقه های اسلامی است. امام رضا(ع) در روایتی تکذیب ماجرای معراج را تکذیب مقام رسول الله(ص) معرفی کرده و فرمودند: امام رضا علیه السلام می فرماید: «من کذب بالمعراج فقد کذب رسول الله ص؛ کسی که داستان معراج را انکار کند، در واقع پیامبر را تکذیب کرده است». (صفات الشیعة شیخ صدوق، ص۵۰)
شفاف ترین آیه درباره معراج پیامبر(ص) آیه اول سوره اسراء است. خداوند در این آیه می فرماید: «سبحان الذی أسری بعبده لیلا من المسجد الحرام إلی المسجد الأقصی الذی بارکنا حوله لنریه من آیاتنا إنه هو السمیع البصیر؛ پاک و منزه است آن (خدایی) که بنده اش را از مسجدالحرام تا مسجدالاقصی که اطرافش را برکت داده ایم شبانه برد، تا از نشانه های خود به او نشان دهیم. همانا او شنوا و بیناست.»
اسراء از ریشه «سری» در باب افعال به معنای «مسافرت در شب» است. با حرف «باء» به معنای مسافرت بردن می شود. در واقع این آیه از سفر شبانه پیامبر صلی الله علیه و آله از «مسجد الحرام» به سوی «مسجد اقصی» (بیت المقدس) که مقدمه ای برای معراج بوده است سخن می گوید، این سفر که در یک شب و مدت کوتاهی صورت گرفت حداقل در شرایط آن زمان از طرق عادی به هیچ وجه امکان پذیر نبود و جنبه اعجاز آمیز و کاملا خارق العاده داشت. (برگزیده تفسیر نمونه، ج۲، ص۶۱۷)
علاوه بر سوره اسراء، آیات ۸ تا ۱۸ سوره نجم اشاره به برخی جزئیات معراج نبوی دارد. در ابتدای این دست آیات می خوانیم: «ثم دنا فتدلی ﴿۸﴾ سپس نزدیک آمد و نزدیکتر شد فکان قاب قوسین أو أدنی ﴿۹﴾ تا [فاصله اش] به قدر [طول] دو [انتهای] کمان یا نزدیک تر شد » و در آیه۱۸ فلسفه معراج را در نمایش آیات بزرگ الهی معرفی کرده و فرمود: «لقد رأی من آیات ربه الکبری؛ به راستی که [برخی] از آیات بزرگ پروردگار خود را دید » که این تعبیر را در آیه اول سوره اسراء با عبارت «لنریه من آیاتنا؛ تا از نشانه های خود به او نشان دهیم » یاد شده است.
اما درباره جزئیات مشاهدات پیامبر در سفر معراج احادیث متعددی وجود دارد. به عنوان مثال بزنطی از امام رضا(ع) نقل می کند رسول خدا(ص) فرمود:«لما أسری بی إلی السماء بلغ بی جبرئیل مکانا لم یطأه قط جبرئیل فکشف له فأراه الله من نور عظمته ما أحب؛ هنگامی که درمعراج به آسمانها سیر داده شدم جبرئیل مرا به مکانی برد که هرگز خود به آن مکان و مقام پا نگذاشته بود. درآن مقام، پرده ها برای من کنار زده شد، پس خداوند از نور عظمت خویش آن مقدارکه دوست داشت، نشانم داد». (الکافی (ط - الإسلامیة)، ج۱، ص۹۸)
انتهای پیام/
شفاف ترین آیه درباره معراج پیامبر(ص) آیه اول سوره اسراء است. خداوند در این آیه می فرماید: «سبحان الذی أسری بعبده لیلا من المسجد الحرام إلی المسجد الأقصی الذی بارکنا حوله لنریه من آیاتنا إنه هو السمیع البصیر؛ پاک و منزه است آن (خدایی) که بنده اش را از مسجدالحرام تا مسجدالاقصی که اطرافش را برکت داده ایم شبانه برد، تا از نشانه های خود به او نشان دهیم. همانا او شنوا و بیناست.»
اسراء از ریشه «سری» در باب افعال به معنای «مسافرت در شب» است. با حرف «باء» به معنای مسافرت بردن می شود. در واقع این آیه از سفر شبانه پیامبر صلی الله علیه و آله از «مسجد الحرام» به سوی «مسجد اقصی» (بیت المقدس) که مقدمه ای برای معراج بوده است سخن می گوید، این سفر که در یک شب و مدت کوتاهی صورت گرفت حداقل در شرایط آن زمان از طرق عادی به هیچ وجه امکان پذیر نبود و جنبه اعجاز آمیز و کاملا خارق العاده داشت. (برگزیده تفسیر نمونه، ج۲، ص۶۱۷)
علاوه بر سوره اسراء، آیات ۸ تا ۱۸ سوره نجم اشاره به برخی جزئیات معراج نبوی دارد. در ابتدای این دست آیات می خوانیم: «ثم دنا فتدلی ﴿۸﴾ سپس نزدیک آمد و نزدیکتر شد فکان قاب قوسین أو أدنی ﴿۹﴾ تا [فاصله اش] به قدر [طول] دو [انتهای] کمان یا نزدیک تر شد » و در آیه۱۸ فلسفه معراج را در نمایش آیات بزرگ الهی معرفی کرده و فرمود: «لقد رأی من آیات ربه الکبری؛ به راستی که [برخی] از آیات بزرگ پروردگار خود را دید » که این تعبیر را در آیه اول سوره اسراء با عبارت «لنریه من آیاتنا؛ تا از نشانه های خود به او نشان دهیم » یاد شده است.
اما درباره جزئیات مشاهدات پیامبر در سفر معراج احادیث متعددی وجود دارد. به عنوان مثال بزنطی از امام رضا(ع) نقل می کند رسول خدا(ص) فرمود:«لما أسری بی إلی السماء بلغ بی جبرئیل مکانا لم یطأه قط جبرئیل فکشف له فأراه الله من نور عظمته ما أحب؛ هنگامی که درمعراج به آسمانها سیر داده شدم جبرئیل مرا به مکانی برد که هرگز خود به آن مکان و مقام پا نگذاشته بود. درآن مقام، پرده ها برای من کنار زده شد، پس خداوند از نور عظمت خویش آن مقدارکه دوست داشت، نشانم داد». (الکافی (ط - الإسلامیة)، ج۱، ص۹۸)
انتهای پیام/
گفتگو با هوش مصنوعی
💬 سلام! میخوای دربارهی «روایتی از معراج نبوی در بیان امام رضا(ع)» بیشتر بدونی؟ من اینجام که راهنماییت کنم.