در آن شب خداوند به بندگان، فضل خود را عطا می فرماید و ایشان را به من و کرم خویش می آمرزد. پس سعی و کوشش کنید در تقرب جستن به سوی خدای تعالی در آن شب، که آن شبی است که خدا قسم یاد فرموده به ذات مقدس خود که سائلی را از درگاه خود تا زمانی که مطلب گناهی را درخواست نکند؛ دست خالی برنگرداند و آن شبی است که قرار داده حق تعالی آن را از برای ما به مقابل آن که قرار داده شب قدر را برای پیغمبر ما صلی الله علیه و آله. پس کوشش کنید در دعا و ثنا بر خدای تعالی و از جمله برکات این شب مبارک آن است که ولادت با سعادت حضرت صاحب عصر امام زمان ارواحنا له الفداء در سحر این شب سال دویست و پنجاه و پنج در سامراء واقع شده و باعث مزید شرافت این شب مبارک شده است.

برای این شب چند عمل وارد شده است:

۱- غسل، که باعث تخفیف گناهان می شود.

۲- احیاء این شب به نماز و دعا و استغفار و در روایت است که هر کس این شب را احیا دارد، نمیرد دل او در روزی که دل ها بمیرند.

۳- زیارت امام حسین علیه السلام است که افضل اعمال این شب

و باعث آمرزش گناهان است و هر کس بخواهد با او مصافحه کند روح صد و بیست و چهار هزار پیغمبر زیارت کند آن حضرت را در این شب و اقل زیارت آن حضرت آن است که به بامی برآید و به جانب راست و چپ نظر کند پس سر به جانب آسمان بلند کند و زیارت کند آن حضرت را به این کلمات: «السلام علیک یا ابا عبدالله، السلام علیک و رحمةالله و برکاته. » و هر کس در هر کجا باشد در هر وقت که آن حضرت را به این کیفیت زیارت کند امید است که ثواب حج و عمره برای او نوشته شود.

۴- خواندن دعایی که شیخ و سید نقل کرده اند و به منزله زیارت امام زمان صلوات الله و سلامه علیه است.

اللهم بحق لیلتنا (هذه) و مولودها

خدایا به حق این شبی که ما در آنیم و به حق آن کس که در آن به دنیا آمده

و حجتک و موعودها التی قرنت الی فضلها فضلا فتمت کلمتک

و حجتت و موعود آن که همراه کردی به فضیلت این شب فضیلت دیگری و بدین سبب تمام شد کلمه تو

صدقا و عدلا لا مبدل لکلماتک ولا معقب لایاتک نورک المتالق

به راستی و عدالت تغییر دهنده ای برای کلمات تو نیست و پس زننده ای برای آیات تو نیست آن نور درخشانت

و ضیاؤک المشرق و العلم النور فی طخیاء الدیجور الغائب

و آن روشنی فروزانت و آن نشانه نورانی در شب تاریک ظلمانی آن پنهان

المستور جل مولده و کرم محتده والملائکة شهده والله ناصره

غایب از انظار که ولادتش بزرگ و کریم الاصل بود و فرشتگان گواهان اویند و خدا یاور

و مؤیده اذا آن میعاده والملائکة امد اده سیف الله الذی لا ینبو

و کمک کار او است در آن هنگام که وعده اش برسد و فرشتگان مددکارش باشند آن شمشیر برنده خدا که کند نشود

و نوره الذی لا یخبو و ذوالحلم الذی لا یصبوا مدار الدهر

و نور او که خاموش نگردد و بردباری که کار بی رویه انجام ندهد چرخ روزگار به خاطر او گردش کند

و نوامیس العصر و ولاة الامر والمنزل علیهم ما یتنزل فی لیلة

و او و پدران معصومش نوامیس هر عصر و والیان امر خدایند در شب قدر آنچه نازل شود بر ایشان نازل گردد

القدر و اصحاب الحشر والنشر تراجمة وحیه و ولاة امره و نهیه

و آنهایند صاحبان حشر و نشر و مفسران وحی خدا و سرپرستان امر و نهی او

اللهم فصل علی خاتمهم و قآئمهم المستور عن عوالمهم

خدایا پس درود فرست بر خاتم ایشان و قائمشان که در پس پرده است از عوالم آنها

اللهم و ادرک بنا اءیامه وظهوره وقیامه واجعلنا من انصاره واقرن ثارنا

خدایا ما را به روزگار او و زمان ظهور و قیامش برسان و از جمله یارانش قرارمان ده و خونخواهی ما را

بثاره واکتبنا فی اعوانه و خلصائه و احینا فی دولته ناعمین

به خونخواهی او مقرون گردان و نام ما را در زمره یاران و مخصوصانش ثبت فرما و ما را در دولتش شادکام

و بصحبته غانمین و بحقه قآئمین و من السوء سالمین یا ارحم الراحمین

و متنعم و به همنشینیش بهره مند و به گرفتن حقش پابرجا بدار و از بدی ها بر کنارمان کن ای مهربان ترین مهربانان

والحمدلله رب العالمین و صلواته علی سیدنا محمد

و ستایش خاص خدا پروردگار جهانیان است و درودهای او بر آقای ما محمد

خاتم النبیین و المرسلین و علی اهل بیته الصادقین و عترته

خاتم پیمبران و مرسلین و بر خاندان راستگو و عترت حقگویش باد

الناطقین والعن جمیع الظالمین واحکم بیننا و بینهم یا احکم الحاکمین.

خاتم پیمبران و مرسلین و بر خاندان راستگو و عترت حقگویش باد

الناطقین والعن جمیع الظالمین واحکم بیننا و بینهم یا احکم الحاکمین.

و از رحمت خود دور ساز تمام ستمکاران را و میان ما و ایشان داوری کن ای محکم ترین حکم کنندگان.

۵- دعای تعلیم داده شده از حضرت صادق علیه السلام در شب نیمه شعبان.

اللهم انت الحی القیوم العلی العظیم الخالق

خدایا تویی زنده پاینده والای بزرگ آفریننده

الرازق المحیی الممیت البدیء

و روزی دهنده زنده کننده و میراننده آغاز کننده

البدیع لک الجلال و لک الفضل و لک الحمد و لک المن و لک الجود

و پدید آورنده، برای تو است بزرگی و از آن تو است فضیلت و ستایش و از آن تو است نعمت و جود

و لک الکرم و لک الامر و لک المجد و لک الشکر وحدک لاشریک لک

و خاص تو است بزرگواری و از تو است فرمان و شوکت و خاص تو است سپاسگزاری که یگانه ای و شریکی برایت نیست

یا واحد یا احد یا صمد یا من لم یلد و لم یولد و لم یکن له

ای یگانه ای یکتا ای بی نیاز ای که فرزندی ندارد و فرزند کسی نباشد و نیست برایش

کفوا احد صل علی محمد و آل محمد واغفر لی وارحمنی واکفنی

همتایی هیچ کس. درود فرست بر محمد و آل محمد و بیامرز مرا و به من رحم کن و کفایت کن

ما اهمنی واقض دینی و وسع علی فی رزقی فانک فی هذه اللیلة

از من آنچه فکر مرا به خود مشغول کرده و قرضم را ادا کن و در روزیم گشایش ده زیرا که تو در این شب

کل امر حکیم تفرق و من تشاء من خلقک ترزق فارزقنی و انت

هر کار محکمی را از هم جدا کنی و هر یک از مخلوقات خود را بخواهی روزی دهی پس روزیم ده که تو

خیر الرازقین فانک قلت و انت خیر القائلین الناطقین واسئلوا الله

بهترین روزی دهندگانی زیرا تو خود گفتی و تو بهترین گویندگان و ناطقان هستی که فرمودی «از خدا بخواهید از فضل او»

من فضله فمن فضلک اسئل و ایاک قصدت وابن نبیک اعتمدت و لک

پس من از فضل تو می خواهم و تو را قصد کردم و به فرزند پیمبرت اعتماد کردم و به تو

رجوت فارحمنی یا ارحم الراحمین.

امیدوارم پس به من رحم کن ای مهربانترین مهربانان.

۶- خوانده شود؛ دعایی که حضرت رسول صلی الله علیه و آله در این شب می خواندند:

اللهم اقسم لنا من خشیتک ما یحول بیننا

خدایا بهره ما کن از ترس خود بدان اندازه که حائل شود میان ما

و بین معصیتک و من طاعتک ما تبلغنا به رضوانک و من الیقین ما

و نافرمانیت و از اطاعت خویش بدان مقدار که ما را به خشنودی و رضوان تو برساند و از یقین بدان

یهون علینا به مصیبات الدنیا اللهم امتعنا باسماعنا و ابصارنا

حد که به وسیله آن ناگواری های دنیا بر ما آسان گردد خدایا ما را به گوش هایمان و دیده هامان

و قوتنا ما احییتنا واجعله الوارث منا واجعل ثارنا علی من ظلمنا

و نیرویمان تا زنده ایم بهره مند ساز و آن را وارث ما گردان و خون ما را به گردن کسی انداز که بر ما ستم کرده

وانصرنا علی من عادانا ولا تجعل مصیبتنا فی دیننا ولا تجعل

و یاری ده ما را بر کسی که با ما دشمنی کند و مصیبت ما را در دینمان قرار مده و دنیا

الدنیا اکبر همنا ولا مبلغ علمنا ولا تسلط علینا من لا یرحمنا

را بزرگترین اندوه ما قرار مده و نیز آخرین حد دانش ما قرارش مده و مسلط مکن بر ما کسی را که بر ما رحم نکند

برحمتک یا ارحم الراحمین.

به رحمتت ای مهربانترین مهربانان

و این دعای جامع کاملی است و خواندن آن در اوقات دیگر نیز غنیمت است و از عوالی اللئالی نقل شده که حضرت رسول صلی الله علیه و اله همیشه این دعا را می خواندند.

۷- صلوات هر روز را که در وقت زوال وارد شده خوانده شود.

۸- دعای کمیل را که در این شب وارد شده است، خوانده شود.

۹- هر یک از اذکار «سبحان الله»، «الحمدلله»، «الله اکبر» و «لا اله الا الله» صد مرتبه گفته شود، تا خداوند تعالی گناهان گذشته او را بیامرزد و برآورد حاجت های دنیا و آخرت او را.

۱۰- شیخ در مصباح از ابویحیی در ضمن خبری در فضیلت شب نیمه شعبان روایت کرده که از مولای خودم حضرت صادق علیه السلام پرسیدم که بهترین دعاها در این شب چیست؟ فرمود: پس از آن که بجا آوردی نماز عشا را، دو رکعت نماز اقامه کن که در رکعت اول حمد و سوره قل یا ایها الکافرون خوانده شود و در رکعت دوم حمد و سوره توحید خوانده شود. پس از سلام، تسبیحات حضرت زهرا سلام الله علیها گفته شود. پس از آن این دعا خوانده شود:

یا من الیه ملجاء العباد فی المهمات و الیه یفزع الخلق فی الملمات

ای که به سوی او است پناه بندگان در کارهای اندوه خیز و به سوی او پناه برند خلایق در پیش آمدهای ناگوار

یا عالم الجهر والخفیات و یا من لا تخفی علیه خواطر الاوهام

ای دانای آشکار و نهان و ای که بر او پنهان نماند اندیشه هایی که در دل ها افتد

و تصرف الخطرات یا رب الخلایق والبریات یا من بیده ملکوت

و تصرف کردن آن خاطرات ای پروردگار خلایق و آفریدگان ای که ملکوت

الارضین والسموات انت الله لا اله الا انت امت الیک بلا اله الا انت

زمین ها و آسمان ها به دست او است تویی خدایی که معبودی جز تو نیست به سویت توسل جویم به کلمه «لا اله الا انت»

فیا لا اله الا انت اجعلنی فی هذه اللیلة ممن نظرت الیه

پس ای خدایی که معبودی جز تو نیست بگردان مرا در این شب از کسانی که به سویش نگریسته و مورد

فرحمته و سمعت دعائه فاجبته و علمت استقالته فاقلته

رحم خویش قرارش داده و دعایش شنیده و اجابت کرده و پشیمانیش را دانسته پس او را پذیرفته ای

و تجاوزت عن سالف خطیئته و عظیم جریرته فقد استجرت بک

و از خطاهای گذشته اش و گناه بزرگش در گذشته ای پس من از گناهانم به تو پناهنده شده

من ذنوبی و لجات الیک فی ستر عیوبی اللهم فجد علی بکرمک

و به تو ملتجی گشته ام در این که عیوبم را بپوشانی خدایا پس جود کن بر من به کرم خود

و فضلک واحطط خطایای بحلمک و عفوک و تغمدنی فی هذه

و فضلت و بریز خطاهای مرا به بردباری و گذشت خویش و فراگیر مرا در این

اللیلة بسابغ کرامتک واجعلنی فیها من اولیائک الذین اجتبیتهم

شب به فراوان کرمت و بگردان مرا در این شب از آن دوستانت که آنان را برای طاعت خویش برگزیده

لطاعتک واخترتهم لعبادتک و جعلتهم خالصتک و صفوتک

و برای پرستشت انتخاب فرمودی و ایشان را جزء خاصان درگاه و برگزیدگانت قرار دادی

اللهم اجعلنی ممن سعد جده و توفر من الخیرات حظه واجعلنی ممن

خدایا بدار مرا از آن کسانی که کوشش به جایی رسیده و از نیکی ها بهره فراوان نصیبش گشته و مرا از کسانی قرار ده

سلم فنعم و فاز فغنم واکفنی شر ما اسلفت واعصمنی من الازدیاد

که تندرست شده و متنعم و رستگار و بهره مند گشته و کفایت کن مرا از شر آنچه کرده ام و نگاهم دار از افزودن

فی معصیتک و حبب الی طاعتک و ما یقربنی منک و یزلفنی عندک

در نافرمانیت و دوست گردان نزد من فرمانبرداریت را و آنچه مرا به تو نزدیک و مقرب درگاهت گرداند

سیدی الیک یلجاء الهارب و منک یلتمس الطالب و علی کرمک

آقای من به سوی تو پناه آرد شخص گریز پای و از تو عاجزانه طلب کند جوینده و بر کرم تو

یعول المستقیل التائب ادبت عبادک بالتکرم و انت اکرم الاکرمین

تکیه کند شخص عذرخواه و توبه کننده ادب کردی بندگانت را به کرم ورزی به آنها و تو کریم ترین کریمانی

و امرت بالعفو عبادک و انت الغفور الرحیم اللهم فلا تحرمنی

و تو خود به بندگانت دستور گذشت دادی و خود آمرزنده و مهربانی خدایا پس مرا از آنچه از

ما رجوت من کرمک ولا تؤیسنی من سابغ نعمک ولا تخیبنی من

کرمت امید دارم محرومم مکن و از نعمت های ریزانت مایوسم مدار و از بهره های فراوانت که در

جزیل قسمک فی هذه اللیلة لاهل طاعتک واجعلنی فی جنة من

این شب برای فرمانبردارانت مقرر داشته ای بی بهره ام مساز و مرا در پناهگاه محکمی از آزار مخلوقات

شرار بریتک رب ان لم اکن من اهل ذلک فانت اهل الکرم والعفو

شرورت قرار ده پروردگارا اگر من چنین شایستگی ندارم ولی تو شایسته کرم و گذشت و

والمغفرة و جد علی بما انت اهله لا بما استحقه فقد حسن ظنی

آمرزشی و فرو ریز بر من بدانچه تو شایسته آنی نه بدانچه من سزاوار آنم زیرا به راستی گمان من نیک است

بک و تحقق رجائی لک و علقت نفسی بکرمک فانت ارحم الراحمین و اکرم الاکرمین

و امیدم درباره تو محکم شده و جانم به سر رشته کرم تو آویخته است پس تویی مهربان ترین مهربانان و کریم ترین کریمان

اللهم واخصصنی من کرمک بجزیل

خدایا مرا مخصوص بدار از کرم خویش به بهره های فراوان

قسمک واعوذ بعفوک من عقوبتک واغفر لی الذنب الذی یحبس علی الخلق

و تقسیم های شایانت و از کیفر تو به عفوت پناه می برم و بیامرز برایم آن گناهی را که عادت بد(مانند دروغ) را بر من حبس کند

و یضیق علی الرزق حتی اقوم بصالح رضاک و انعم

و روزی را بر من تنگ سازد تا من به خشنودی شایسته تو اقدام کنم و به عطای فراوانت

بجزیل عطائک واسعد بسابغ نعمائک فقد لذت بحرمک

متنعم گردم و به نعمت های بسیارت خوشبخت شوم زیرا من به آستان تو پناه آوردم

و تعرضت لکرمک واستعذت بعفوک من عقوبتک و بحلمک من

و به کرم تو آویختم و به گذشت تو پناه جستم از ترس کیفرت و به بردباریت پناه جستم از

غضبک فجد بما سئلتک وانل ما التمست منک اسئلک بک لابشیء

خشمت پس به من عطا کن آنچه را از تو خواستم و به من برسان آنچه را از تو خواهش کردم تو را به خودت سوگند دهم چون چیزی

هو اعظم منک

از تو بزرگتر نیست.

پس به سجده می روی و ۲۰ مرتبه یا رب، ۷ مرتبه یا الله، ۷ مرتبه لاحول ولا قوة الا بالله، ۱۰ مرتبه ما شآء الله، ۱۰ مرتبه لاقوة الا بالله، و ۱۰ مرتبه صلوات می فرستی بر پیغمبر و آل او علیهم السلام و حاجت خود را از خدا بخواه. سوگند به خدا که اگر به سبب این عمل به عدد قطرات باران حاجت بخواهی هر آینه برساند به تو خداوند عزوجل آن حاجت ها را به کرم عمیم و فضل جسیم خود.

۱۱- شیخ طوسی و کفعمی فرموده اند که در این شب این دعا خوانده شود:

الهی تعرض لک فی هذا اللیل المتعرضون

خدایا خواهندگان در این شب به درگاه تو آمدند

و قصدک القاصدون و امل فضلک و معروفک الطالبون و لک فی

و قاصدان تو را مقصد خویش قرار دادند و خواهشمندان فضل و نیکی تو را آرزو کردند و تو در

هذا اللیل نفحات و جوائز و عطایا و مواهب تمن بها علی من تشاء

این شب بخشش ها و جوایز و عطاهایی و بهره هایی داری که به هر یک از بندگانت بخواهی

من عبادک و تمنعها من لم تسبق له العنایة منک وها انا ذا عبیدک

عطا خواهی کرد و از آن کس که عنایت تو نسبت به او سبقت نگرفته است آن را باز داری و من اینک آن بنده کوچک

الفقیر الیک المؤمل فضلک و معروفک فان کنت یا مولای تفضلت

و نیازمند درگاه تو و آرزومند فضل و نیکی تو هستم پس ای مولای من اگر بنا داری

فی هذه اللیلة علی احد من خلقک و عدت علیه بعائدة من عطفک

در این شب بر کسی از خلق خویش تفضلی فرمایی و جایزه ای از روی مهر و عطوفت به او بدهی

فصل علی محمد وآل محمد الطیبین الطاهرین الخیرین

پس درود فرست بر محمد و آل محمد آن پاکان پاکیزه برگزیده برتر

الفاضلین وجد علی بطولک و معروفک یا رب العالمین و صلی الله

و از نعمت و نیکی خویش بر من نیز لطف فرما ای پروردگار جهانیان و درود خدا

علی محمدخاتم النبیین و اله الطاهرین و سلم تسلیما ان الله حمید مجید

بر محمد خاتم پیمبران و بر آل پاکش و تحیت فراوان که همانا خداوند ستوده و بزرگوار است

اللهم انی ادعوک کما امرت فاستجب لی کما وعدت انک

خدایا من تو را می‌خوانم چنانچه دستور فرمودی پس دعایم را مستجاب کن چنانکه وعده فرمودی که

لا تخلف المیعاد.

به راستی تو خلف وعده نمی‌کنی.

و این دعائیست که در سحرها در عقب نماز شفع خوانده می‌شود.

۱۲- بجا آورده شود سجده ها و دعاهایی را که از رسول خدا صلی الله علیه و آله روایت شده که در سجده می گفتند:

سجد لک سوادی و خیالی و آمن بک فؤادی هذه یدای و ماجنیته

به خاک افتاد برای تو سراپایم و اندیشه ام و ایمان آورد به تو دلم، این است هر دو دستم و آنچه جنایتی که

علی نفسی یا عظیم [عظیما] ترجی لکل عظیم اغفر لی العظیم فانه لایغفر

بر خویش کردم ای بزرگی که در هر کار بزرگی امید به او است بیامرز گناه بزرگم را که نیامرزد

الذنب العظیم الا الرب العظیم

گناه بزرگ را جز پروردگار بزرگ

پس، از سجده سر برمی داشتند و دوباره به سجده می رفتند و می گفتند:

اعوذ بنور وجهک الذی اضائت له السموات

پناه برم به نور ذات تو که روشن شد به او آسمان ها

والارضون وانکشفت له الظلمات و صلح علیه امر الاولین

و زمین ها و برچیده شد به او تاریکی ها و اصلاح شد به او کار اولین

والاخرین من فجاءة نقمتک و من تحویل عافیتک و من زوال

و آخرین از ناگهانی رسیدن عذابت و از پا برجا شدن تندرستی تو و از زائل شدن

نعمتک اللهم ارزقنی قلبا تقیا نقیا و من الشرک بریئا لا کافرا ولا شقیا

نعمتت خدایا روزیم گردان دلی پاک و پاکیزه و مبرای از شرک که نه کافر باشد و نه اهل شقاوت

سپس بر خاک می نهاد دو طرف صورت خود را و می گفت:

عفرت وجهی فی التراب

مالیدم به خاک رویم را

و حق لی ان اسجد لک.

و بر من سزا است که برایت سجده کنم.

پس از این اعمال رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود امشب شبی است که در آن قسمت می شود روزی ها، و در آن نوشته می شود اجل ها، و در آن نوشته می شود روندگان به حج. همانا خدای تعالی در این شب می آمرزد از بندگان خود، بیشتر از عدد موهای بزهای قبیله کلب و می فرستد خدای تعالی ملائکه خود را از جانب آسمان به سوی زمین در مکه.

۱۳- نماز جناب جعفر به جا آورده شود.

۱۴- بجا آورده شود نمازهای این شب، از جمله نمازی که روایت کرده ابویحیی صنعانی از حضرت باقر و صادق علیهماالسلام و هم روایت کرده اند از آن دو بزرگوار سی نفر از کسانی که مورد وثوق و اعتماد است به ایشان که آن دو بزرگوار فرمودند که هرگاه شب نیمه شعبان شد پس بجا آور چهار رکعت نماز، بخوان در هر رکعت حمد و قل هو الله احد صد مرتبه پس چون فارغ شدی بگو :

اللهم انی الیک فقیر ومن

خدایا من به درگاهت نیازمندم و از

عذابک خائف مستجیر اللهم لا تبدل اسمی ولا تغیر جسمی

عذاب و شکنجه ات ترسان و پناه خواهم خدایا نامم را (از زمره موحدان) عوض مکن و جسمم را دگرگون مکن

ولاتجهد بلائی ولا تشمت بی اعدائی اعوذ بعفوک من عق ابک

و آزمایشم را سخت مکن و دشمن شادم مفرما پناه می‌برم به عفوت از کیفرت

و اعوذ برحمتک من عذابک و اعوذ برضاک من سخطک و اعوذبک

و پناه می‌برم به رحمتت از عذابت و پناه می‌برم به خشنودیت از خشمت و پناه می برم

منک جل ثناؤک انت کما اثنیت علی نفسک و فوق ما یقول القآئلون.

به خودت از خودت مدح تو والا است و تو چنانی که خود ثنای خود کرده ای و بالاتر از آنی که مردم گویند.

روز نیمه شعبان

عید مولود شریف امام دوازدهم مولانا و امامنا المهدی حضرت حجة بن الحسن صاحب الزمان صلوات الله علیه و علی آبائه است :

و یستحب زیارته علیه السلام فی کل زمان و مکان و الدعآء بتعجیل الفرج عند

و مستحب است زیارت آن حضرت علیه السلام در هر زمان و مکان و در هر جا و دعا برای تعجیل ظهور آن حضرت در هنگام

زیارته و تتاکد زیارته فی السرداب بسرمن رای و هوالمتیقن ظهوره

زیارت و بخصوص تاکید شده به زیارت آن حضرت در سرداب سامراء، و ظهور آن حضرت

و تملکه و انه یملا الارض قسطا و عدلا کما ملئت ظلما و جورا

و فرمانروائیش مسلم است و او است که زمین را پر از عدل و داد کند چنانچه پر شده باشد از ستم و بیدادگری

قدرها غیرک یا ارحم الراحمین.

نتواند جز تو ای مهربان ترین مهربانان.

۱۲ آیین برای انتظار حضرت ولی عصر (عج)

حجت الاسلام والمسلمین جواد محدثی در مطلبی با عنوان «آیین انتظار» نوشت:

جمــال یار ندارد نقــــاب و پرده، ولــی // غبـــــار ره بنشـــان، تا نظر تـــوانی کــــرد۱

انتظار، از آیین های مهم مذهبی است که فضیلت بسیار دارد و در روایات، از آن به عنوان افضل اعمال یاد شده است.

انتظار، تنها چشم دوختن به آینده و انتظار کشیدن نیست؛ بلکه تکالیف و تعهداتی بر دوش منتظران می گذارد.

فهرست وار برخی از این آداب و آیین ها این گونه است:

۱- معرفت و شناخت امام زمان(عج): براساس روایات بسیار، هرکس بمیرد و امام زمان خویش را نشناسد، به مرگ جاهلیت مرده است: «من مات ولم یعرف امام زمانه، مات میتة جاهلیة».۲

۲- انتظار فرج داشتن: یعنی چشم به راه حاکمیتی الهی از سوی امام عادل؛ این انتظار، بر عمل و زندگی جامعه منتظر تأثیر می گذارد. به فرموده پیامبر: «افضل العبادة انتظار الفرج».۳

۳- ثبات و پایداری بر این عقیده و متزلزل نشدن، علی رغم کثرت دشمنان و تشکیک معاندان و غربت منتظران و شداید دوران غیبت و شماتت های زیاد از سوی مخالفان: در روایات بسیاری آمده است که بسیاری با طول کشیدن زمان غیبت، دچار تزلزل و تردید می شوند. علی(علیه السلام) فرمود: هرکس از شیعیان ما، بر دین خود ثابت بماند و با طول کشیدن زمان غیبت امامش، دچار قساوت قلب نگردد، در روز قیامت با من و در درجه من خواهد بود.۴

۴- زندگی همراه با تقوا و اخلاق و دینداری: در حدیث است: هرکس دوست دارد، از اصحاب قائم باشد، منتظر باشد و عمل همراه با ورع و پارسایی کند و اخلاق نیکو داشته باشد: «.. فلینتظر ولیعمل بالورع و محاسن الأخلاق».۵

۵- آمادگی برای آن دوران و آماده سازی شرایط و زمینه برای ظهور و تهیه مقدمات (تمهید): امام صادق(علیه السلام) فرمود: هریک از شما برای خروج و ظهور قائم، وسایل را فراهم سازد؛ هرچند به اندازه یک تیر، خداوند اگر این را در نیت او ببیند، امیدوارم که عمرش را طولانی گرداند تا زمان آن حضرت را درک کند و از یاوران او باشد: «لیعدن أحدکم لخروج القائم ولو سهما …».۶

۶- دعا برای سلامتی آن حضرت: امام رضا(علیه السلام) به یونس بن عبدالرحمن آموخت که در عصر غیبت چنین دعا کند: «اللهم صل علی محمد وآل محمد وادفع عن ولیک وخلیفتک … .»۷ همچنین دعای معروف «اللهم کن لولیک الحجة بن الحسن …»۸ که به دعای فرج معروف است.

۷- به پا خاستن هنگام شنیدن نام او، به خصوص وقتی با لقب «قائم» از او یاد می شود که این، نوعی آمادگی برای حرکت و قیام در مسیر نهضت اوست و این احترام ظاهری و بدنی و نمادین، احترام قلبی و خشوع به نام و یاد آن حضرت است. حضرت رضا(علیه السلام) هنگام شنیدن اشعار دعبل، وقتی به نام آن حضرت رسید، از جا برخاست و دست روی سر گذاشت.۹

۸- صدقه دادن به نیت سلامتی او و به یاد آن حضرت و انجام عبادات و زیارات به نیابت از آن حضرت.

۹- هماهنگی اعمال و مواضع منتظران با جانشینان امام عصر(عج) در دوره غیبت که فقهای دین اند و لزوم تبعیت از فتوای مراجع تقلید و ولایت پذیری در عصر حاکمیت ولی فقیه. در توقیع شریف آن حضرت به محمدبن عثمان، «راویان احادیث ائمه؟عهم؟» به عنوان حجت او بر مردم معرفی شده اند و دستور است که در حوادث واقعه به آنان رجوع شود: «اما الحوادث الواقعه …»۱۰ امام صادق(علیه السلام) در حدیث عمربن حنظله، مردم را به فقهای دین ارجاع داده است و نپذیرفتن آنان و حکم شان را در حد سبک شمردن حکم خدا و ردکردن امامان دانسته است.۱۱

۱۰- پیوند روحی شیعه با امام عصر و داشتن حالت تضرع و دعا و التجاء و توسل، بر اساس ادعیه ای که امامان تعلیم داده اند تا در عصر غیبت خوانده شود، از قبیل دعا برای سلامتی او، دعای ندبه، دعای افتتاح در شب های ماه رمضان (اللهم انا نرغب الیک فی دولة کریمه …)

۱۱- تجدید عهد و پیمان با آن حضرت و خواندن هر روزه دعای عهد: «اللهم رب النور العظیم و …» ۱۲.

مضمون این دعا، تجدید عهد و پیمان با امام زمان(عج) و اظهار آمادگی برای هرگونه فداکاری و جانبازی در رکاب حضرتش و دعا برای زنده شدن در ایام ظهورش در دوران رجعت، برای جهاد و انتقام از دشمنان و اطاعت امر آن حجت الهی است.

۱۲- عمل به وظایف دینی، امر به معروف و نهی از منکر و مبارزه با منکرات در حد توان، اصلاح جامعه برای آمدن مصلح کل و تلاش برای تحقق عدالت اجتماعی در حد توان و امکانات که گفته اند: امتی که در انتظار «مصلح» به سر می برد، خودش باید «صالح» باشد.

این گونه است که انتظار، به مفهوم واقعی در اندیشه و عمل منتظران نقش می بندد و نقشی سازنده ایفا می کند و می توان بر آن نام «انتظار مثبت» نهاد.

انتظار فرج، فلسفه مقاومت است نه عامل تسلیم. غیبت، دوران انتظار جوشش دوباره غدیر عاشورایی در نینوای تاریخ است؛ در بستری از «فرات ظهور» و «علقمه نور».

منتظران واقعی، سلاح بر دوشان شهادت طلب اند که «استقامت»، مدال و نشان آنان است و «ایمان»؛ ره توشه حرکت شان و «توکل» تکیه گاه همیشگی شان.

منتظران چشم به راهان سپیده تاریخ اند و خود را برای شهادت در رکاب قائم آماده می سازند.

انتظار درختی است که جز «اقدام» و «اصلاح»، میوه ای نمی دهد.

و این است «آیین انتظار» در مکتب تشیع!