اعمال شب و روز عید غدیر
به گزارش خبرگزاری فارس، روز هجدهم ماه ذی الحجه سالروز واقعه تاریخی غدیرخم است که طی آن پیامبر(ص) در مسیر بازگشت از حج الوداع، امیرالمومنین علی بن ابی طالب (ع) را از سوی خداوند به عنوان جانشین خود معرفی کردند. در روایات متعددی برای شب و روز این عید بزرگ که امسال مصادف با شنبه ۱۸ مردادماه شده است، مطرح شده است که بر اساس کتاب مفاتیح الجنان به آن ها اشاره می کنیم.
شب هجدهم [ماه ذی الحجه]، شب عید غدیر و شب بسیار با شرافتی است، سید ابن طاووس در کتاب «اقبال» دوازده رکعت نماز با یک سلام به کیفیتی مخصوص برای این شب همراه با دعاهایی روایت کرده است.
روز هجدهم، روز عید غدیر و عیداللٰه الأکبر و عید آل محمد علیهم السلام و عظیم ترین عید است و حق تعالی هیچ پیامبری را مبعوث نفرموده جز آن که این روز را عید کرده و حرمت آن را دانسته، نام این روز در آسمان روز «عهد معهود» و در زمین روز «میثاق مأخوذ» و «جمع مشهود» است.
روایت شده است: که از امام صادق علیه السلام پرسیدند، آیا مسلمانان را غیر از جمعه، قربان و فطر عیدی هست؟ فرمود: آری عیدی است که حرمتش از همه اعیاد بیشتر است، راوی گفت: کدام عید است؟ حضرت فرمود: روزی است که حضرت رسول صلی الله علیه وآله) امیرالمؤمنین علیه السلام را به جانشینی خود معرفی فرمود و اعلام کرد: هرکه من مولا و آقای اویم، پس علی مولا، آقا و پیشوای اوست و آن روز هجدهم ذوالحجه است.
راوی گفت: در آن روز چه کاری باید انجام داد؟ فرمود باید روزه بدارید و عبادت کنید و محمد و آل محمد صلی الله علیه وآله را یاد آرید و بر ایشان صلوات فرستید، رسول خدا صلی الله علیه وآله، امیرالمؤمنین علیه السلام را وصیت کرد که این روز را عید گرداند و هر پیامبری به جانشین خویش وصیت می کرد که این روز را عید کند.
در حدیث ابن ابی نصر بزنطی از حضرت رضا علیه السلام آمده:
ای پسر ابی نصر هر کجا باشی، بکوش روز عید غدیر نزد قبر مطهر حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام حاضر شوی، به درستی که در این روز، خداوند می آمرزد از هر مرد و زن مؤمن، گناه شصت سال ایشان را و از آتش دوزخ آزاد می کند، دو برابر آنچه در ماه رمضان، شب قدر و شب فطر آزاد کرده و پرداخت یک درهم در این روز به برادران مؤمن، برابر با هزار درهم در اوقات دیگر است و در این روز به برادران مؤمن احسان کن و هر مرد و زن مؤمن را شاد گردان؛ به خدا سوگند، اگر مردم فضیلت این روز را چنان که باید بدانند، هرآینه هر روز فرشتگان با ایشان ده مرتبه مصافحه کنند.
در هر صورت بزرگداشت این روز شریف لازم است و اعمال آن چندچیز است:
اول:
روزه که کفاره شصت سال گناه است و در حدیثی است: روزه این روز برابر روزه تمامی عمر دنیا و معادل با صد حج و صد عمره است.
دوم:
غسل.
سوم:
زیارت حضرت امیرمؤمنان علیه السلام و شایسته است، انسان هر کجا باشد، بکوشد که خود را به قبر مطهر آن حضرت برساند و برای آن جناب در این روز، «سه زیارت» مخصوص روایت شده: که یکی از آن ها زیارت معروف به «امین الله» است که هم از نزدیک و هم از راه دور خوانده می شود و آن از زیارات جامعه مطلقه است.
چهارم:
تعویذی [ذکر مربوط به پناه جستن به خدا از ناملایمات و شرور] را که سید ابن طاووس در کتاب «اقبال» از رسول خدا صلی الله علیه وآله روایت کرده بخواند.
پنجم:
دو رکعت نماز بجا آورد و به سجده رود و «صد مرتبه» شکر خدا گوید، آنگاه سر از سجده بردارد و بخواند:
اللٰهم إنی أسألک بأن لک الحمد وحدک لاشریک لک ، وأنک واحد أحد صمد لم تلد ولم تولد ولم یکن لک کفوا أحد ، وأن محمدا عبدک ورسولک صلواتک علیه وآله ، یا من هو کل یوم فی شأن کما کان من شأنک أن تفضلت علی بأن جعلتنی من أهل إجابتک وأهل دینک وأهل دعوتک ، ووفقتنی لذٰلک فی مبتدء خلقی تفضلا منک وکرما وجودا ، ثم أردفت الفضل فضلا ، والجود جودا ، والکرم کرما ، رأفة منک ورحمة إلیٰ أن جددت ذٰلک العهد لی تجدیدا بعد تجدیدک خلقی ، وکنت نسیا منسیا ناسیا ساهیا غافلا ، فأتممت نعمتک بأن ذکرتنی ذٰلک ومننت به علی وهدیتنی له، فلیکن من شأنک یا إلٰهی وسیدی ومولای أن تتم لی ذٰلک ولا تسلبنیه حتیٰ تتوفانی علیٰ ذٰلک وأنت عنی راض، فإنک أحق المنعمین أن تتم نعمتک علی؛
خدایا، از تو درخواست می کنم به حق اینکه تنها تو راست سپاس، یگانه ای شریکی نداری و تویی یکتا، یگانه، بی نیاز، نزاده ای و نه زاده شده ای و یکتایی که همتایی نداری و محمد بنده و رسول توست، درودهایت بر او و خاندانش، ای آن که هر روز در کاری است، چنان که در شأنت بود که بر من تفضل نمودی، به اینکه مرا از اهل اجابت و دین و دعوتت قرار دادی و در آغاز آفرینشم از روی تفضل و کرم و جود خویش، بر این امور موفقم داشتی، سپس از روی رأفت و رحمتت، به دنبال آوردی این فضل را با فضلی دیگر و این جود را با جودی دیگر و این کرم را با کرمی دیگر تا اینکه آن پیمان را برایم از نو تازه کردی، پس از تجدید آفرینشم و حال آنکه در فراموشی کامل بودم، فراموش کار و بی توجه و بی خبر، پس نعمتت را بر من تمام کردی، به اینکه آن پیمان را به یادم انداختی و به آن بر من منت نهادی و به آن راهنمایی ام نمودی، پس باید از شأن تو باشد، ای خدای من و آقا و مولایم، اینکه آن را بر من تمام کنی و از دستم نگیری تا بر پایه آن از دنیایم ببری، درحالی که از من خشنود باشی، به یقین تو سزاوارترین نعمت دهندگانی، بر اینکه نعمتت را بر من تمام کنی؛
اللٰهم سمعنا وأطعنا وأجبنا داعیک بمنک ، فلک الحمد غفرانک ربنا و إلیک المصیر ، آمنا باللٰه وحده لاشریک له، وبرسو له محمد صلی اللٰه علیه وآله ، وصدقنا وأجبنا داعی اللٰه واتبعنا الرسول فی موالاة مولانا ومولی المؤمنین أمیر المؤمنین علی بن أبی طالب عبدالله ، وأخی رسوله ، والصدیق الأکبر ، والحجة علیٰ بریته ، المؤید به نبیه ودینه الحق المبین ، علما لدین اللٰه ، وخازنا لعلمه ، وعیبة غیب اللٰه ، وموضع سر اللٰه ، وأمین اللٰه علیٰ خلقه ، وشاهده فی بریته. اللٰهم ربنا إننا سمعنا منادیا ینادی للإیمان أن آمنوا بربکم فآمنا ربنا فاغفر لنا ذنوبنا وکفر عنا سیئاتنا وتوفنا مع الأبرار؛
خدایا به لطف تو شنیدیم و اطاعت کردیم و دعوت کننده ات را اجابت نمودیم، تو را سپاس، آمرزشت را خواهانیم پروردگارا و بازگشت ما به سوی توست، ایمان آوردیم به خدای یگانه، شریکی برای او نیست و به رسولش محمد (درود خدا بر او و خاندانش باد) و تصدیق کردیم و خواننده خدا را اجابت نمودیم و از پیامبرش پیروی کردیم، در رابطه با موالات مولایمان و مولای همه اهل ایمان، امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب، بنده خدا و برادر رسول خدا و صدیق اکبر و حجت بر مخلوقات خدا، آن مولایی که خدا پیامبر و دین بر حق و آشکارش را به او تأیید کرد، نشانه دین خدا و خزانه دار دینش و ظرف غیب خدا و جایگاه سر خدا و امین خدا بر خلقش و گواه او در مخلوقاتش، خدایا پروردگارا ما شنیدیم نداکننده ای که ندا می کرد برای ایمان که به پروردگارتان ایمان بیاورید، پس ما ایمان آوردیم، پس گناهانمان را بیامرز و بدی هایمان را بپوشان و ما را با نیکان بمیران؛
ربنا وآتنا ما وعدتنا علیٰ رسلک ولا تخزنا یوم القیامة إنک لاتخلف المیعاد ، فإنا یا ربنا بمنک ولطفک أجبنا داعیک ، واتبعنا الرسول وصدقناه ، وصدقنا مولی المؤمنین ، وکفرنا بالجبت والطاغوت، فولنا ما تولینا ، واحشرنا مع أئمتنا فإنا بهم مؤمنون موقنون ، ولهم مسلمون، آمنا بسرهم وعلانیتهم وشاهدهم وغائبهم، وحیهم ومیتهم ، ورضینا بهم أئمة وقادة وسادة ، وحسبنا بهم بیننا وبین اللٰه دون خلقه لا نبتغی بهم بدلا ، ولا نتخذ من دونهم ولیجة ، وبرئنا إلی اللٰه من کل من نصب لهم حربا من الجن والإنس من الأولین والآخرین، وکفرنا بالجبت والطاغوت والأوثان الأربعة وأشیاعهم وأتباعهم وکل من والاهم من الجن والإنس من أول الدهر إلیٰ آخره؛
پروردگارا به ما عنایت کن آنچه را به وسیله فرستادگانت به ما وعده دادی و در روز قیامت ما را رسوا مکن، به یقین تو خلف وعده نمی کنی، ما ای پروردگارمان به منت و لطفت، دعوت کننده ات را پاسخ گفتیم و از پیامبرت پیروی نمودیم و او را تصدیق کردیم و مولای مؤمنان را باور نمودیم و به جبت و طاغوت کفر ورزیدیم، ما را تابع آن که به ولایت پذیرفتیم قرار بده و با امامانمان محشور فرما، ما به آنان ایمان و باور داریم و نسبت به آنان تسلیمیم، ایمان آوردیم به نهان و آشکارشان و حاضر و غایبشان و زنده و مرده شان و به آنان به عنوان پیشوایان و پیشروان و سروران خویش خشنود گشتیم و همانان، بین ما و خدا از سایر خلق بسند، به جای آنان عوضی نجوییم و جز ایشان کسی را به عنوان خلیفه حق برنگیریم و به خدا بیزاری جستیم از هرکه از جن و انس، از اولین و آخرین، در برابرشان جنگی بر پا کرد و کافر شدیم به جبت و طاغوت و بت های چهارگانه و شیعیان و پیروانشان و هرکه از جن و انس دوستشان دارد، از اول روزگار تا پایانش؛
اللٰهم إنا نشهدک أنا ندین بما دان به محمد وآل محمد صلی اللٰه علیه وعلیهم ، وقولنا ما قالوا ، ودیننا ما دانوا به ، ما قالوا به قلنا ، وما دانوا به دنا ، وما أنکروا أنکرنا ، ومن والوا والینا ، ومن عادوا عادینا ، ومن لعنوا لعنا ، ومن تبرأوا منه تبرأنا منه ، ومن ترحموا علیه ترحمنا علیه ، آمنا وسلمنا ورضینا واتبعنا موالینا صلوات اللٰه علیهم.
خدایا تو را گواه می گیریم که ما معتقدیم به آنچه معتقد شدند به آن محمد و خاندان محمد (درود خدا بر او و خاندانش باد) و گفتار ما آن است که آنان گفتند و دینمان همان است که آن ها متدین به آن بودند، هرچه را گفتند گفتیم و به آنچه معتقد شدند معتقد شدیم و هرچه را انکار کردند انکار کردیم و هرکه را دوست داشتند دوست داشتیم و هرکه را دشمن داشتند دشمن داشتیم و هرکه را لعنت کردند لعنت کردیم و از هرکه بیزار شدند، از او بیزار شدیم و هرکه را مورد رحمت قرار دادند، مورد رحمت قرار دادیم، ایمان آوردیم و تسلیم و راضی شدیم و از موالیانمان (درود خدا بر آنان) پیروی کردیم.
اللٰهم فتمم لنا ذٰلک ولا تسلبناه واجعله مستقرا ثابتا عندنا ، ولا تجعله مستعارا، وأحینا ما أحییتنا علیه ، وأمتنا إذا أمتنا علیه ، آل محمد أئمتنا فبهم نأتم و إیاهم نوالی ، وعدوهم عدو اللٰه نعادی، فاجعلنا معهم فی الدنیا والآخرة ومن المقربین ، فإنا بذٰلک راضون یا أرحم الراحمین.
خدایا آن را بر ما کامل کن و از دستمان مگیر و آن را نزد ما مستقر و ثابت قرار ده و موقت مگردان و ما را بر آن زنده بدار تا گاهی که زنده مان داری و بر آن بمیران تا زمانی که ما را می میرانی، خاندان محمد امامان ما هستند، به آنان اقتدا می کنیم و آنان را دوست می داریم، دشمنانشان را که دشمن خدایند دشمن می داریم، پس ما را در دنیا و آخرت با آنان قرار ده و از مقربان پیشگاهت گردان که ما به همان راضی هستیم، ای مهربان ترین مهربانان.
باز به سجده رود و «صد مرتبه» «الحمد للٰه» و «صد مرتبه» «شکرا للٰه» بگوید. روایت شده: هرکه این عمل را بجا آورد، ثواب کسی را داشته باشد که روز عید غدیر، خدمت حضرت رسول صلی الله علیه وآله حاضر شده و با آن حضرت بر ولایت امیرالمؤمنین علیه السلام بیعت کرده باشد … تا آخر خبر.
بهتر این است که این نماز را نزدیک به هنگام زوال بجا آورد که حضرت رسول صلی الله علیه وآله امیرالمؤمنین علیه السلام را در آن ساعت برای مردم به امامت و خلافت نصب فرمود. در این نماز در رکعت اول پس از سوره «حمد» سوره «قدر» و در رکعت دوم سوره «توحید» را بخواند.
ششم:
غسل کند و نیم ساعت پیش از زوال دو رکعت نماز بجا آورد، در هر رکعت سوره «حمد» «یک بار» و سوره «توحید» «۱۰ بار» و «آیت الکرسی» «۱۰ بار» و «۱۰ بار» «إنٰا أنزلنٰاه» خوانده شود که برابر صد هزار حج و صد هزار عمره است و باعث برآورده شدن حوایج دنیا و آخرت او، به آسانی و عافیت از جانب خدای کریم است.
در کتاب «اقبال» در بیان این نماز سوره «قدر» مقدم بر «آیت الکرسی» ذکر شده و علامه مجلسی در «زاد المعاد» از کتاب «اقبال» پیروی کرده و سوره «قدر» را مقدم داشته، چنان که این حقیر هم در کتب دیگر به این صورت ذکر کرده ام، اما برابر با پی جویی زیادی که کردم، بیشتر «آیت الکرسی» را مقدم بر «قدر» دیدم. احتمال اینکه از قلم مبارک سید در کتاب «اقبال» سهوی شده، یا ناسخان در این نماز، هم در عدد «حمد» و هم در مقدم داشتن «قدر» بر «آیت الکرسی» اشتباهی کرده اند، یا اینکه این عمل مستقلی غیر از آن نماز است بسیار بعید به نظر می رسد و اللٰه تعالی العالم، بهتر این است که پس از این نماز تمام این دعای بلندی را بخواند: «ربنا إننا سمعنا منادیا …»
هفتم:
دعای «ندبه» را بخواند.
هشتم:
این دعا را بخواند که سید ابن طاووس از شیخ مفید روایت کرده:
اللٰهم إنی أسألک بحق محمد نبیک وعلی ولیک ، والشأن والقدر الذی خصصتهما به دون خلقک أن تصلی علیٰ محمد وعلی وأن تبدأ بهما فی کل خیر عاجل .
خدایا از تو درخواست می کنم به حق محمد پیامبرت و علی نماینده ات و شأن و مرتبه ای که آن دو را ممتاز از مخلوقات به آن اختصاص دادی، بر محمد و علی درود فرستی و در هر خیری که فوری است از آنان آغاز کنی.
اللٰهم صل علیٰ محمد وآل محمد الأئمة القادة ، والدعاة السادة ، والنجوم الزاهرة ، والأعلام الباهرة ، وساسة العباد ، وأرکان البلاد ، والناقة المرسلة ، والسفینة الناجیة الجاریة فی اللجج الغامرة .
خدایا بر محمد و خاندان محمد درود فرست، آن امامان پیشرو و دعوت کنندگان سرور و ستارگان درخشان و نشانه های فروزان و تدبیرکنندگان دنیا و آخرت بندگان و پایه های ممالک و ناقه فرستاده شده و کشتی نجات که روان در دریاهای عمیق است.
اللٰهم صل علیٰ محمد وآل محمد خزان علمک ، وأرکان توحیدک ، ودعائم دینک ، ومعادن کرامتک ، وصفوتک من بریتک ، وخیرتک من خلقک ، الأتقیاء الأنقیاء النجباء الأبرار ، والباب المبتلیٰ به الناس، من أتاه نجا ومن أباه هویٰ؛
خدایا بر محمد و خاندان محمد درود فرست، خزانه داران دانشت و پایه های توحیدت و ستون های دینت و معادن کرامتت و برگزیدگان از مخلوقاتت و بهترین منتخبان از خلقت، آن پرهیزگاران و پاکیزگان و نجیبان و نیکوکاران و دری که مردم مبتلای به آنند، هرکه از آن درآمد نجات یافت و هرکه سرباز زد در هلاکت سقوط کرد؛
اللٰهم صل علیٰ محمد وآل محمد أهل الذکر الذین أمرت بمسألتهم وذوی القربی الذین أمرت بمودتهم وفرضت حقهم، وجعلت الجنة معاد من اقتص آثارهم . اللٰهم صل علیٰ محمد وآل محمد کما أمروا بطاعتک ، ونهوا عن معصیتک ، ودلوا عبادک علیٰ وحدانیتک .
خدایا بر محمد و خاندان محمد درود فرست، اهل ذکری که به پرسش از آنان دستور دادی و خویشاوندی که به دوستی شان امر فرمودی و حقشان را واجب نمودی و بهشت را بازگشتگاه کسی قرار دادی که از آثارشان پیروی نماید. خدایا بر محمد و خاندان محمد درود فرست، چنان که به طاعتت امر کردند و از معصیتت نهی نمودند و بندگانت را بر وحدانیتت دلالت فرمودند.
اللٰهم إنی أسألک بحق محمد نبیک ونجیبک ، وصفوتک وأمینک ، ورسولک إلیٰ خلقک ، وبحق أمیرالمؤمنین ، ویعسوب الدین ، وقائد الغر المحجلین ، الوصی الوفی ، والصدیق الأکبر ، والفاروق بین الحق والباطل ، والشاهد لک ، والدال علیک ، والصادع بأمرک ، والمجاهد فی سبیلک ، لم تأخذه فیک لومة لائم ، أن تصلی علیٰ محمد وآل محمد؛ وأن تجعلنی فی هٰذا الیوم الذی عقدت فیه لولیک العهد فی أعناق خلقک ، وأکملت لهم الدین من العارفین بحرمته والمقرین بفضله ، من عتقائک وطلقائک من النار ، ولا تشمت بی حاسدی النعم .
خدایا من از تو درخواست می کنم به حق محمد پیامبرت و نجیبت و برگزیده ات و امینت و فرستاده ات به سوی بندگانت و به حق امیرالمؤمنین، رئیس دین و پیشرو سپیدرویان، آن جانشین وفادار و صدیق اکبر و جدا کننده بین حق و باطل و گواه بر تو رهنمای به سوی تو و آشکار کننده دستورت و جهاد کننده در راهت که او را ملامت ملامت کننده ای درباره تو نگیرد که بر محمد و خاندان محمد درود فرستی؛ مرا در این روز که برای ولی ات، عهد امامت را بر عهده بندگانت بستی و برای آنان دین را کامل نمودی، از آگاهان به حرمتش و اقرارکنندگان به فضلش قرار دهی و همچنین از آزادشدگان و رهاگشتگان از آتش به حساب آری و حسودان نعمت ها را به سرزنش من میاور.
اللٰهم فکما جعلته عیدک الأکبر وسمیته فی السماء یوم العهد المعهود ، وفی الأرض یوم المیثاق المأخوذ والجمع المسؤول ، صل علیٰ محمد وآل محمد وأقرر به عیوننا ، واجمع به شملنا ، ولا تضلنا بعد إذ هدیتنا ، واجعلنا لأ نعمک من الشاکرین یا أرحم الراحمین؛
خدایا چنان که آن را عید بزرگ ترت قرار داده ای و آن را در آسمان روز عهد معهود و در زمین روز پیمان گرفتن و انجمن پرسیده نامیدی، بر محمد و خاندان محمد درود فرست و دیدگان ما را به آن روشن فرما و پراکندگی ما را به آن جمع کن و پس از آنکه هدایتمان نمودی، گمراهمان مکن و به نعمت هایت از سپاسگزاران قرار ده، ای مهربان ترین مهربانان؛
الحمد للٰه الذی عرفنا فضل هٰذا الیوم وبصرنا حرمته ، وکرمنا به ، وشرفنا بمعرفته ، وهدانا بنوره . یا رسول اللٰه ، یا أمیرالمؤمنین ، علیکما وعلیٰ عترتکما وعلیٰ محبیکما منی أفضل السلام ما بقی اللیل والنهار ، وبکما أتوجه إلی اللٰه ربی وربکما فی نجاح طلبتی ، وقضاء حوائجی ، وتیسیر أموری .
خدا را سپاس که برتری این روز را به ما شناساند و ما را به حرمت آن بینا فرمود و به آن گرامی داشت و با شناختش به ما شرافت داد و به نورش هدایتمان نمود، ای رسول خدا، ای امیرالمؤمنین، بر شما و خاندانتان و بر دوستدارانتان از جانب من برترین سلام ها تا شب و روز باقی است و به واسطه شما به خدا روی می آورم، پروردگارم و پروردگار شما، در به دست آوردن خواسته ام و برآورده شدن حاجتم و آسان شدن کارهایم.
اللٰهم إنی أسألک بحق محمد وآل محمد أن تصلی علیٰ محمد وآل محمد ، وأن تلعن من جحد حق هٰذا الیوم وأنکر حرمته فصد عن سبیلک لإطفاء نورک ، فأبی اللٰه إلا أن یتم نوره . اللٰهم فرج عن أهل بیت محمد نبیک واکشف عنهم وبهم عن المؤمنین الکربات . اللٰهم املا الأرض بهم عدلا کما ملئت ظلما وجورا ، وأنجز لهم ما وعدتهم إنک لاتخلف المیعاد.
خدایا از تو درخواست می کنم به حق محمد و خاندان محمد که بر محمد و خاندان محمد درود فرستی و لعنت کنی کسی را که حقانیت این روز را منکر شده و حرمتش را به انکار برخاسته و از راهت برای خاموش کردن نورت جلوگیری نموده است، ولی خدا هرگز نخواهد، مگر اینکه نورش را به کمال رساند، خدایا گشایش ده به اهل بیت محمد پیامبرت و برطرف کن از آنان و به وسیله آنان گرفتاری ها را از اهل ایمان. خدایا زمین را به وسیله آنان پر از دادگری کن، همان طور که از ستم و بی داد پر شده است، به آنچه به آنان وعده داده ای وفا کن که تو خلف وعده نمی کنی.
و اگر بتواند، دعای مبسوط را که سید در کتاب «اقبال» روایت کرده بخواند.
نهم:
چون مؤمنی را ملاقات کند این تهنیت را بگوید:
الحمد للٰه الذی جعلنا من المتمسکین بولایة أمیرالمؤمنین والأئمة علیهم السلام.
سپاس خدای را که ما را از چنگ زنندگان به ولایت امیرالمؤمنین و امامان دیگر درود بر آنان قرار داد.
و نیز بخواند:
الحمد للٰه الذی أکرمنا بهٰذا الیوم وجعلنا من الموفین بعهده إلینا ومیثاقه الذی واثقنا به من ولایة ولاة أمره والقوام بقسطه ، ولم یجعلنا من الجاحدین والمکذبین بیوم الدین.
خدای را سپاس که ما را به این روز گرامی داشت و از وفاکنندگان به عهدش که بر عهده ما نهاده بود و پیمانش که با ما بسته بود قرار داد، عهد و پیمانی که عبارت است از ولایت سرپرستان امرش و قیام کنندگان به عدلش و ما را از انکارکنندگان و تکذیب کنندگان روز جزا قرار نداد.
دهم:
«صد مرتبه» بگوید:
الحمد للٰه الذی جعل کمال دینه وتمام نعمته بولایة أمیرالمؤمنین علی بن أبی طالب علیه السلام.
خدای را سپاس که کمال دینش و تمام نعمتش را به ولایت امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب (درود خدا بر او) قرار داد.
آگاه باش در این روز شریف، برای هریک از امور زیر فضیلت بسیاری است:
پوشیدن جامه های نیکو، زینت کردن، استعمال بوی خوش، شادی کردن و شاد نمودن شیعیان امیرالمؤمنین علیه السلام گذشت از تقصیرات شیعیان، برآوردن حاجات آنان، صله ارحام، توسعه دادن بر اهل و عیال، اطعام اهل ایمان، افطار دادن به روزه داران، مصافحه با مؤمنان، رفتن به زیارت آنان، تبسم نمودن بر چهره ایشان و فرستادن هدایا برای اهل ایمان و بجا آوردن شکر و سپاس، به خاطر نعمت بزرگ ولایت، بسیار صلوات فرستادن، انجام عبادات و طاعات بسیار.
کسی که در این روز یک درهم به برادر مؤمن خود بدهد، برابر با صد هزار درهم در غیر این روز است. طعام دادن در این روز به یک مؤمن مانند طعام دادن به همه پیامبران و صدیقان است.
در خطبه حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام در روز غدیر چنین آمده است:
هرکه مؤمن و روزه دار را به وقت افطارش افطار دهد، مانند آن است که ده «فئام» را افطار داده باشد، شخصی از جای برخاست و عرضه داشت: یا امیرالمؤمنین «فئام» چیست؟ ایشان فرمود: صد هزار پیغمبر و صدیق و شهید، پس چگونه خواهد بود کثرت فضیلت حال کسی که جمعی از مردان و زنان مؤمن را کفالت کند، من امان او را از کفر و فقر بر خدای تعالی ضامن هستم … تا آخر خبر.
صیغه عقد اخوت در روز غدیر
در هر صورت فضیلت این روز شریف [غدیر]، بیش از آن است که ذکر شود و این روز، روز قبولی اعمال شیعیان و روز برطرف شدن غم های ایشان است و روزی است که حضرت موسی بر ساحران پیروز شد و خدا آتش را بر ابراهیم سرد و سلامت نمود و حضرت موسی، یوشع بن نون را جانشین خود کرد و حضرت عیسی شمعون الصفا را خلیفه خود نمود و حضرت سلیمان ملت خود را بر جانشینی آصف بن برخیا گواه گرفت و جناب رسول خدا بین اصحاب خود عقد برادری برقرار کرد.
به این خاطر عقد برادری در این روز با برادران مؤمن سزاوار است و کیفیت آن به صورتی که شیخ ما در کتاب «مستدرک الوسائل» از کتاب «زاد الفردوس» نقل فرموده است چنین است:
دست راست خود را بر دست راست برادر مؤمن خود بگذارد و بگوید:
واخیتک فی اللٰه ، وصافیتک فی اللٰه ، وصافحتک فی اللٰه ، وعاهدت اللٰه وملائکته وکتبه ورسله وأنبیاءه والأئمة المعصومین علیهم السلام علیٰ أنی إن کنت من أهل الجنة والشفاعة وأذن لی بأن أدخل الجنة لاأدخلها إلا وأنت معی.
در راه خدا برادرت شدم و در راه خدا دوست با صفایت گشتم و در راه خدا با تو دست دادم و با خدا و فرشتگان و کتاب هایش و رسولان و پیامبرانش و امامان معصوم (درود بر آنان) عهد کردم، بر اینکه اگر از اهل بهشت و شفاعت بودم و به من اجازه داده شد که وارد بهشت شوم، به بهشت وارد نشوم مگر اینکه تو هم با من باشی.
آنگاه برادر مؤمن بگوید: قبلت؛ پذیرفتم، سپس بگوید:
أسقطت عنک جمیع حقوق الأخوة ما خلا الشفاعة والدعاء والزیارة.
همه حقوق برادری را از تو ساقط کردم، به جز شفاعت و دعا و زیارت.
فیض کاشانی در کتاب «خلاصه الاذکار» صیغه اخوت را قریب به همین صورت ذکر کرده، آنگاه فرموده: طرف مقابل قبول کند برای خود یا موکل خود به لفظی که دلالت بر قبول کند، سپس از یکدیگر جمیع حقوق برادری را جز دعا و زیارت ساقط کنند.
انتهای پیام/
شب هجدهم [ماه ذی الحجه]، شب عید غدیر و شب بسیار با شرافتی است، سید ابن طاووس در کتاب «اقبال» دوازده رکعت نماز با یک سلام به کیفیتی مخصوص برای این شب همراه با دعاهایی روایت کرده است.
روز هجدهم، روز عید غدیر و عیداللٰه الأکبر و عید آل محمد علیهم السلام و عظیم ترین عید است و حق تعالی هیچ پیامبری را مبعوث نفرموده جز آن که این روز را عید کرده و حرمت آن را دانسته، نام این روز در آسمان روز «عهد معهود» و در زمین روز «میثاق مأخوذ» و «جمع مشهود» است.
روایت شده است: که از امام صادق علیه السلام پرسیدند، آیا مسلمانان را غیر از جمعه، قربان و فطر عیدی هست؟ فرمود: آری عیدی است که حرمتش از همه اعیاد بیشتر است، راوی گفت: کدام عید است؟ حضرت فرمود: روزی است که حضرت رسول صلی الله علیه وآله) امیرالمؤمنین علیه السلام را به جانشینی خود معرفی فرمود و اعلام کرد: هرکه من مولا و آقای اویم، پس علی مولا، آقا و پیشوای اوست و آن روز هجدهم ذوالحجه است.
راوی گفت: در آن روز چه کاری باید انجام داد؟ فرمود باید روزه بدارید و عبادت کنید و محمد و آل محمد صلی الله علیه وآله را یاد آرید و بر ایشان صلوات فرستید، رسول خدا صلی الله علیه وآله، امیرالمؤمنین علیه السلام را وصیت کرد که این روز را عید گرداند و هر پیامبری به جانشین خویش وصیت می کرد که این روز را عید کند.
در حدیث ابن ابی نصر بزنطی از حضرت رضا علیه السلام آمده:
ای پسر ابی نصر هر کجا باشی، بکوش روز عید غدیر نزد قبر مطهر حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام حاضر شوی، به درستی که در این روز، خداوند می آمرزد از هر مرد و زن مؤمن، گناه شصت سال ایشان را و از آتش دوزخ آزاد می کند، دو برابر آنچه در ماه رمضان، شب قدر و شب فطر آزاد کرده و پرداخت یک درهم در این روز به برادران مؤمن، برابر با هزار درهم در اوقات دیگر است و در این روز به برادران مؤمن احسان کن و هر مرد و زن مؤمن را شاد گردان؛ به خدا سوگند، اگر مردم فضیلت این روز را چنان که باید بدانند، هرآینه هر روز فرشتگان با ایشان ده مرتبه مصافحه کنند.
در هر صورت بزرگداشت این روز شریف لازم است و اعمال آن چندچیز است:
اول:
روزه که کفاره شصت سال گناه است و در حدیثی است: روزه این روز برابر روزه تمامی عمر دنیا و معادل با صد حج و صد عمره است.
دوم:
غسل.
سوم:
زیارت حضرت امیرمؤمنان علیه السلام و شایسته است، انسان هر کجا باشد، بکوشد که خود را به قبر مطهر آن حضرت برساند و برای آن جناب در این روز، «سه زیارت» مخصوص روایت شده: که یکی از آن ها زیارت معروف به «امین الله» است که هم از نزدیک و هم از راه دور خوانده می شود و آن از زیارات جامعه مطلقه است.
چهارم:
تعویذی [ذکر مربوط به پناه جستن به خدا از ناملایمات و شرور] را که سید ابن طاووس در کتاب «اقبال» از رسول خدا صلی الله علیه وآله روایت کرده بخواند.
پنجم:
دو رکعت نماز بجا آورد و به سجده رود و «صد مرتبه» شکر خدا گوید، آنگاه سر از سجده بردارد و بخواند:
اللٰهم إنی أسألک بأن لک الحمد وحدک لاشریک لک ، وأنک واحد أحد صمد لم تلد ولم تولد ولم یکن لک کفوا أحد ، وأن محمدا عبدک ورسولک صلواتک علیه وآله ، یا من هو کل یوم فی شأن کما کان من شأنک أن تفضلت علی بأن جعلتنی من أهل إجابتک وأهل دینک وأهل دعوتک ، ووفقتنی لذٰلک فی مبتدء خلقی تفضلا منک وکرما وجودا ، ثم أردفت الفضل فضلا ، والجود جودا ، والکرم کرما ، رأفة منک ورحمة إلیٰ أن جددت ذٰلک العهد لی تجدیدا بعد تجدیدک خلقی ، وکنت نسیا منسیا ناسیا ساهیا غافلا ، فأتممت نعمتک بأن ذکرتنی ذٰلک ومننت به علی وهدیتنی له، فلیکن من شأنک یا إلٰهی وسیدی ومولای أن تتم لی ذٰلک ولا تسلبنیه حتیٰ تتوفانی علیٰ ذٰلک وأنت عنی راض، فإنک أحق المنعمین أن تتم نعمتک علی؛
خدایا، از تو درخواست می کنم به حق اینکه تنها تو راست سپاس، یگانه ای شریکی نداری و تویی یکتا، یگانه، بی نیاز، نزاده ای و نه زاده شده ای و یکتایی که همتایی نداری و محمد بنده و رسول توست، درودهایت بر او و خاندانش، ای آن که هر روز در کاری است، چنان که در شأنت بود که بر من تفضل نمودی، به اینکه مرا از اهل اجابت و دین و دعوتت قرار دادی و در آغاز آفرینشم از روی تفضل و کرم و جود خویش، بر این امور موفقم داشتی، سپس از روی رأفت و رحمتت، به دنبال آوردی این فضل را با فضلی دیگر و این جود را با جودی دیگر و این کرم را با کرمی دیگر تا اینکه آن پیمان را برایم از نو تازه کردی، پس از تجدید آفرینشم و حال آنکه در فراموشی کامل بودم، فراموش کار و بی توجه و بی خبر، پس نعمتت را بر من تمام کردی، به اینکه آن پیمان را به یادم انداختی و به آن بر من منت نهادی و به آن راهنمایی ام نمودی، پس باید از شأن تو باشد، ای خدای من و آقا و مولایم، اینکه آن را بر من تمام کنی و از دستم نگیری تا بر پایه آن از دنیایم ببری، درحالی که از من خشنود باشی، به یقین تو سزاوارترین نعمت دهندگانی، بر اینکه نعمتت را بر من تمام کنی؛
اللٰهم سمعنا وأطعنا وأجبنا داعیک بمنک ، فلک الحمد غفرانک ربنا و إلیک المصیر ، آمنا باللٰه وحده لاشریک له، وبرسو له محمد صلی اللٰه علیه وآله ، وصدقنا وأجبنا داعی اللٰه واتبعنا الرسول فی موالاة مولانا ومولی المؤمنین أمیر المؤمنین علی بن أبی طالب عبدالله ، وأخی رسوله ، والصدیق الأکبر ، والحجة علیٰ بریته ، المؤید به نبیه ودینه الحق المبین ، علما لدین اللٰه ، وخازنا لعلمه ، وعیبة غیب اللٰه ، وموضع سر اللٰه ، وأمین اللٰه علیٰ خلقه ، وشاهده فی بریته. اللٰهم ربنا إننا سمعنا منادیا ینادی للإیمان أن آمنوا بربکم فآمنا ربنا فاغفر لنا ذنوبنا وکفر عنا سیئاتنا وتوفنا مع الأبرار؛
خدایا به لطف تو شنیدیم و اطاعت کردیم و دعوت کننده ات را اجابت نمودیم، تو را سپاس، آمرزشت را خواهانیم پروردگارا و بازگشت ما به سوی توست، ایمان آوردیم به خدای یگانه، شریکی برای او نیست و به رسولش محمد (درود خدا بر او و خاندانش باد) و تصدیق کردیم و خواننده خدا را اجابت نمودیم و از پیامبرش پیروی کردیم، در رابطه با موالات مولایمان و مولای همه اهل ایمان، امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب، بنده خدا و برادر رسول خدا و صدیق اکبر و حجت بر مخلوقات خدا، آن مولایی که خدا پیامبر و دین بر حق و آشکارش را به او تأیید کرد، نشانه دین خدا و خزانه دار دینش و ظرف غیب خدا و جایگاه سر خدا و امین خدا بر خلقش و گواه او در مخلوقاتش، خدایا پروردگارا ما شنیدیم نداکننده ای که ندا می کرد برای ایمان که به پروردگارتان ایمان بیاورید، پس ما ایمان آوردیم، پس گناهانمان را بیامرز و بدی هایمان را بپوشان و ما را با نیکان بمیران؛
ربنا وآتنا ما وعدتنا علیٰ رسلک ولا تخزنا یوم القیامة إنک لاتخلف المیعاد ، فإنا یا ربنا بمنک ولطفک أجبنا داعیک ، واتبعنا الرسول وصدقناه ، وصدقنا مولی المؤمنین ، وکفرنا بالجبت والطاغوت، فولنا ما تولینا ، واحشرنا مع أئمتنا فإنا بهم مؤمنون موقنون ، ولهم مسلمون، آمنا بسرهم وعلانیتهم وشاهدهم وغائبهم، وحیهم ومیتهم ، ورضینا بهم أئمة وقادة وسادة ، وحسبنا بهم بیننا وبین اللٰه دون خلقه لا نبتغی بهم بدلا ، ولا نتخذ من دونهم ولیجة ، وبرئنا إلی اللٰه من کل من نصب لهم حربا من الجن والإنس من الأولین والآخرین، وکفرنا بالجبت والطاغوت والأوثان الأربعة وأشیاعهم وأتباعهم وکل من والاهم من الجن والإنس من أول الدهر إلیٰ آخره؛
پروردگارا به ما عنایت کن آنچه را به وسیله فرستادگانت به ما وعده دادی و در روز قیامت ما را رسوا مکن، به یقین تو خلف وعده نمی کنی، ما ای پروردگارمان به منت و لطفت، دعوت کننده ات را پاسخ گفتیم و از پیامبرت پیروی نمودیم و او را تصدیق کردیم و مولای مؤمنان را باور نمودیم و به جبت و طاغوت کفر ورزیدیم، ما را تابع آن که به ولایت پذیرفتیم قرار بده و با امامانمان محشور فرما، ما به آنان ایمان و باور داریم و نسبت به آنان تسلیمیم، ایمان آوردیم به نهان و آشکارشان و حاضر و غایبشان و زنده و مرده شان و به آنان به عنوان پیشوایان و پیشروان و سروران خویش خشنود گشتیم و همانان، بین ما و خدا از سایر خلق بسند، به جای آنان عوضی نجوییم و جز ایشان کسی را به عنوان خلیفه حق برنگیریم و به خدا بیزاری جستیم از هرکه از جن و انس، از اولین و آخرین، در برابرشان جنگی بر پا کرد و کافر شدیم به جبت و طاغوت و بت های چهارگانه و شیعیان و پیروانشان و هرکه از جن و انس دوستشان دارد، از اول روزگار تا پایانش؛
اللٰهم إنا نشهدک أنا ندین بما دان به محمد وآل محمد صلی اللٰه علیه وعلیهم ، وقولنا ما قالوا ، ودیننا ما دانوا به ، ما قالوا به قلنا ، وما دانوا به دنا ، وما أنکروا أنکرنا ، ومن والوا والینا ، ومن عادوا عادینا ، ومن لعنوا لعنا ، ومن تبرأوا منه تبرأنا منه ، ومن ترحموا علیه ترحمنا علیه ، آمنا وسلمنا ورضینا واتبعنا موالینا صلوات اللٰه علیهم.
خدایا تو را گواه می گیریم که ما معتقدیم به آنچه معتقد شدند به آن محمد و خاندان محمد (درود خدا بر او و خاندانش باد) و گفتار ما آن است که آنان گفتند و دینمان همان است که آن ها متدین به آن بودند، هرچه را گفتند گفتیم و به آنچه معتقد شدند معتقد شدیم و هرچه را انکار کردند انکار کردیم و هرکه را دوست داشتند دوست داشتیم و هرکه را دشمن داشتند دشمن داشتیم و هرکه را لعنت کردند لعنت کردیم و از هرکه بیزار شدند، از او بیزار شدیم و هرکه را مورد رحمت قرار دادند، مورد رحمت قرار دادیم، ایمان آوردیم و تسلیم و راضی شدیم و از موالیانمان (درود خدا بر آنان) پیروی کردیم.
اللٰهم فتمم لنا ذٰلک ولا تسلبناه واجعله مستقرا ثابتا عندنا ، ولا تجعله مستعارا، وأحینا ما أحییتنا علیه ، وأمتنا إذا أمتنا علیه ، آل محمد أئمتنا فبهم نأتم و إیاهم نوالی ، وعدوهم عدو اللٰه نعادی، فاجعلنا معهم فی الدنیا والآخرة ومن المقربین ، فإنا بذٰلک راضون یا أرحم الراحمین.
خدایا آن را بر ما کامل کن و از دستمان مگیر و آن را نزد ما مستقر و ثابت قرار ده و موقت مگردان و ما را بر آن زنده بدار تا گاهی که زنده مان داری و بر آن بمیران تا زمانی که ما را می میرانی، خاندان محمد امامان ما هستند، به آنان اقتدا می کنیم و آنان را دوست می داریم، دشمنانشان را که دشمن خدایند دشمن می داریم، پس ما را در دنیا و آخرت با آنان قرار ده و از مقربان پیشگاهت گردان که ما به همان راضی هستیم، ای مهربان ترین مهربانان.
باز به سجده رود و «صد مرتبه» «الحمد للٰه» و «صد مرتبه» «شکرا للٰه» بگوید. روایت شده: هرکه این عمل را بجا آورد، ثواب کسی را داشته باشد که روز عید غدیر، خدمت حضرت رسول صلی الله علیه وآله حاضر شده و با آن حضرت بر ولایت امیرالمؤمنین علیه السلام بیعت کرده باشد … تا آخر خبر.
بهتر این است که این نماز را نزدیک به هنگام زوال بجا آورد که حضرت رسول صلی الله علیه وآله امیرالمؤمنین علیه السلام را در آن ساعت برای مردم به امامت و خلافت نصب فرمود. در این نماز در رکعت اول پس از سوره «حمد» سوره «قدر» و در رکعت دوم سوره «توحید» را بخواند.
ششم:
غسل کند و نیم ساعت پیش از زوال دو رکعت نماز بجا آورد، در هر رکعت سوره «حمد» «یک بار» و سوره «توحید» «۱۰ بار» و «آیت الکرسی» «۱۰ بار» و «۱۰ بار» «إنٰا أنزلنٰاه» خوانده شود که برابر صد هزار حج و صد هزار عمره است و باعث برآورده شدن حوایج دنیا و آخرت او، به آسانی و عافیت از جانب خدای کریم است.
در کتاب «اقبال» در بیان این نماز سوره «قدر» مقدم بر «آیت الکرسی» ذکر شده و علامه مجلسی در «زاد المعاد» از کتاب «اقبال» پیروی کرده و سوره «قدر» را مقدم داشته، چنان که این حقیر هم در کتب دیگر به این صورت ذکر کرده ام، اما برابر با پی جویی زیادی که کردم، بیشتر «آیت الکرسی» را مقدم بر «قدر» دیدم. احتمال اینکه از قلم مبارک سید در کتاب «اقبال» سهوی شده، یا ناسخان در این نماز، هم در عدد «حمد» و هم در مقدم داشتن «قدر» بر «آیت الکرسی» اشتباهی کرده اند، یا اینکه این عمل مستقلی غیر از آن نماز است بسیار بعید به نظر می رسد و اللٰه تعالی العالم، بهتر این است که پس از این نماز تمام این دعای بلندی را بخواند: «ربنا إننا سمعنا منادیا …»
هفتم:
دعای «ندبه» را بخواند.
هشتم:
این دعا را بخواند که سید ابن طاووس از شیخ مفید روایت کرده:
اللٰهم إنی أسألک بحق محمد نبیک وعلی ولیک ، والشأن والقدر الذی خصصتهما به دون خلقک أن تصلی علیٰ محمد وعلی وأن تبدأ بهما فی کل خیر عاجل .
خدایا از تو درخواست می کنم به حق محمد پیامبرت و علی نماینده ات و شأن و مرتبه ای که آن دو را ممتاز از مخلوقات به آن اختصاص دادی، بر محمد و علی درود فرستی و در هر خیری که فوری است از آنان آغاز کنی.
اللٰهم صل علیٰ محمد وآل محمد الأئمة القادة ، والدعاة السادة ، والنجوم الزاهرة ، والأعلام الباهرة ، وساسة العباد ، وأرکان البلاد ، والناقة المرسلة ، والسفینة الناجیة الجاریة فی اللجج الغامرة .
خدایا بر محمد و خاندان محمد درود فرست، آن امامان پیشرو و دعوت کنندگان سرور و ستارگان درخشان و نشانه های فروزان و تدبیرکنندگان دنیا و آخرت بندگان و پایه های ممالک و ناقه فرستاده شده و کشتی نجات که روان در دریاهای عمیق است.
اللٰهم صل علیٰ محمد وآل محمد خزان علمک ، وأرکان توحیدک ، ودعائم دینک ، ومعادن کرامتک ، وصفوتک من بریتک ، وخیرتک من خلقک ، الأتقیاء الأنقیاء النجباء الأبرار ، والباب المبتلیٰ به الناس، من أتاه نجا ومن أباه هویٰ؛
خدایا بر محمد و خاندان محمد درود فرست، خزانه داران دانشت و پایه های توحیدت و ستون های دینت و معادن کرامتت و برگزیدگان از مخلوقاتت و بهترین منتخبان از خلقت، آن پرهیزگاران و پاکیزگان و نجیبان و نیکوکاران و دری که مردم مبتلای به آنند، هرکه از آن درآمد نجات یافت و هرکه سرباز زد در هلاکت سقوط کرد؛
اللٰهم صل علیٰ محمد وآل محمد أهل الذکر الذین أمرت بمسألتهم وذوی القربی الذین أمرت بمودتهم وفرضت حقهم، وجعلت الجنة معاد من اقتص آثارهم . اللٰهم صل علیٰ محمد وآل محمد کما أمروا بطاعتک ، ونهوا عن معصیتک ، ودلوا عبادک علیٰ وحدانیتک .
خدایا بر محمد و خاندان محمد درود فرست، اهل ذکری که به پرسش از آنان دستور دادی و خویشاوندی که به دوستی شان امر فرمودی و حقشان را واجب نمودی و بهشت را بازگشتگاه کسی قرار دادی که از آثارشان پیروی نماید. خدایا بر محمد و خاندان محمد درود فرست، چنان که به طاعتت امر کردند و از معصیتت نهی نمودند و بندگانت را بر وحدانیتت دلالت فرمودند.
اللٰهم إنی أسألک بحق محمد نبیک ونجیبک ، وصفوتک وأمینک ، ورسولک إلیٰ خلقک ، وبحق أمیرالمؤمنین ، ویعسوب الدین ، وقائد الغر المحجلین ، الوصی الوفی ، والصدیق الأکبر ، والفاروق بین الحق والباطل ، والشاهد لک ، والدال علیک ، والصادع بأمرک ، والمجاهد فی سبیلک ، لم تأخذه فیک لومة لائم ، أن تصلی علیٰ محمد وآل محمد؛ وأن تجعلنی فی هٰذا الیوم الذی عقدت فیه لولیک العهد فی أعناق خلقک ، وأکملت لهم الدین من العارفین بحرمته والمقرین بفضله ، من عتقائک وطلقائک من النار ، ولا تشمت بی حاسدی النعم .
خدایا من از تو درخواست می کنم به حق محمد پیامبرت و نجیبت و برگزیده ات و امینت و فرستاده ات به سوی بندگانت و به حق امیرالمؤمنین، رئیس دین و پیشرو سپیدرویان، آن جانشین وفادار و صدیق اکبر و جدا کننده بین حق و باطل و گواه بر تو رهنمای به سوی تو و آشکار کننده دستورت و جهاد کننده در راهت که او را ملامت ملامت کننده ای درباره تو نگیرد که بر محمد و خاندان محمد درود فرستی؛ مرا در این روز که برای ولی ات، عهد امامت را بر عهده بندگانت بستی و برای آنان دین را کامل نمودی، از آگاهان به حرمتش و اقرارکنندگان به فضلش قرار دهی و همچنین از آزادشدگان و رهاگشتگان از آتش به حساب آری و حسودان نعمت ها را به سرزنش من میاور.
اللٰهم فکما جعلته عیدک الأکبر وسمیته فی السماء یوم العهد المعهود ، وفی الأرض یوم المیثاق المأخوذ والجمع المسؤول ، صل علیٰ محمد وآل محمد وأقرر به عیوننا ، واجمع به شملنا ، ولا تضلنا بعد إذ هدیتنا ، واجعلنا لأ نعمک من الشاکرین یا أرحم الراحمین؛
خدایا چنان که آن را عید بزرگ ترت قرار داده ای و آن را در آسمان روز عهد معهود و در زمین روز پیمان گرفتن و انجمن پرسیده نامیدی، بر محمد و خاندان محمد درود فرست و دیدگان ما را به آن روشن فرما و پراکندگی ما را به آن جمع کن و پس از آنکه هدایتمان نمودی، گمراهمان مکن و به نعمت هایت از سپاسگزاران قرار ده، ای مهربان ترین مهربانان؛
الحمد للٰه الذی عرفنا فضل هٰذا الیوم وبصرنا حرمته ، وکرمنا به ، وشرفنا بمعرفته ، وهدانا بنوره . یا رسول اللٰه ، یا أمیرالمؤمنین ، علیکما وعلیٰ عترتکما وعلیٰ محبیکما منی أفضل السلام ما بقی اللیل والنهار ، وبکما أتوجه إلی اللٰه ربی وربکما فی نجاح طلبتی ، وقضاء حوائجی ، وتیسیر أموری .
خدا را سپاس که برتری این روز را به ما شناساند و ما را به حرمت آن بینا فرمود و به آن گرامی داشت و با شناختش به ما شرافت داد و به نورش هدایتمان نمود، ای رسول خدا، ای امیرالمؤمنین، بر شما و خاندانتان و بر دوستدارانتان از جانب من برترین سلام ها تا شب و روز باقی است و به واسطه شما به خدا روی می آورم، پروردگارم و پروردگار شما، در به دست آوردن خواسته ام و برآورده شدن حاجتم و آسان شدن کارهایم.
اللٰهم إنی أسألک بحق محمد وآل محمد أن تصلی علیٰ محمد وآل محمد ، وأن تلعن من جحد حق هٰذا الیوم وأنکر حرمته فصد عن سبیلک لإطفاء نورک ، فأبی اللٰه إلا أن یتم نوره . اللٰهم فرج عن أهل بیت محمد نبیک واکشف عنهم وبهم عن المؤمنین الکربات . اللٰهم املا الأرض بهم عدلا کما ملئت ظلما وجورا ، وأنجز لهم ما وعدتهم إنک لاتخلف المیعاد.
خدایا از تو درخواست می کنم به حق محمد و خاندان محمد که بر محمد و خاندان محمد درود فرستی و لعنت کنی کسی را که حقانیت این روز را منکر شده و حرمتش را به انکار برخاسته و از راهت برای خاموش کردن نورت جلوگیری نموده است، ولی خدا هرگز نخواهد، مگر اینکه نورش را به کمال رساند، خدایا گشایش ده به اهل بیت محمد پیامبرت و برطرف کن از آنان و به وسیله آنان گرفتاری ها را از اهل ایمان. خدایا زمین را به وسیله آنان پر از دادگری کن، همان طور که از ستم و بی داد پر شده است، به آنچه به آنان وعده داده ای وفا کن که تو خلف وعده نمی کنی.
و اگر بتواند، دعای مبسوط را که سید در کتاب «اقبال» روایت کرده بخواند.
نهم:
چون مؤمنی را ملاقات کند این تهنیت را بگوید:
الحمد للٰه الذی جعلنا من المتمسکین بولایة أمیرالمؤمنین والأئمة علیهم السلام.
سپاس خدای را که ما را از چنگ زنندگان به ولایت امیرالمؤمنین و امامان دیگر درود بر آنان قرار داد.
و نیز بخواند:
الحمد للٰه الذی أکرمنا بهٰذا الیوم وجعلنا من الموفین بعهده إلینا ومیثاقه الذی واثقنا به من ولایة ولاة أمره والقوام بقسطه ، ولم یجعلنا من الجاحدین والمکذبین بیوم الدین.
خدای را سپاس که ما را به این روز گرامی داشت و از وفاکنندگان به عهدش که بر عهده ما نهاده بود و پیمانش که با ما بسته بود قرار داد، عهد و پیمانی که عبارت است از ولایت سرپرستان امرش و قیام کنندگان به عدلش و ما را از انکارکنندگان و تکذیب کنندگان روز جزا قرار نداد.
دهم:
«صد مرتبه» بگوید:
الحمد للٰه الذی جعل کمال دینه وتمام نعمته بولایة أمیرالمؤمنین علی بن أبی طالب علیه السلام.
خدای را سپاس که کمال دینش و تمام نعمتش را به ولایت امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب (درود خدا بر او) قرار داد.
آگاه باش در این روز شریف، برای هریک از امور زیر فضیلت بسیاری است:
پوشیدن جامه های نیکو، زینت کردن، استعمال بوی خوش، شادی کردن و شاد نمودن شیعیان امیرالمؤمنین علیه السلام گذشت از تقصیرات شیعیان، برآوردن حاجات آنان، صله ارحام، توسعه دادن بر اهل و عیال، اطعام اهل ایمان، افطار دادن به روزه داران، مصافحه با مؤمنان، رفتن به زیارت آنان، تبسم نمودن بر چهره ایشان و فرستادن هدایا برای اهل ایمان و بجا آوردن شکر و سپاس، به خاطر نعمت بزرگ ولایت، بسیار صلوات فرستادن، انجام عبادات و طاعات بسیار.
کسی که در این روز یک درهم به برادر مؤمن خود بدهد، برابر با صد هزار درهم در غیر این روز است. طعام دادن در این روز به یک مؤمن مانند طعام دادن به همه پیامبران و صدیقان است.
در خطبه حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام در روز غدیر چنین آمده است:
هرکه مؤمن و روزه دار را به وقت افطارش افطار دهد، مانند آن است که ده «فئام» را افطار داده باشد، شخصی از جای برخاست و عرضه داشت: یا امیرالمؤمنین «فئام» چیست؟ ایشان فرمود: صد هزار پیغمبر و صدیق و شهید، پس چگونه خواهد بود کثرت فضیلت حال کسی که جمعی از مردان و زنان مؤمن را کفالت کند، من امان او را از کفر و فقر بر خدای تعالی ضامن هستم … تا آخر خبر.
صیغه عقد اخوت در روز غدیر
در هر صورت فضیلت این روز شریف [غدیر]، بیش از آن است که ذکر شود و این روز، روز قبولی اعمال شیعیان و روز برطرف شدن غم های ایشان است و روزی است که حضرت موسی بر ساحران پیروز شد و خدا آتش را بر ابراهیم سرد و سلامت نمود و حضرت موسی، یوشع بن نون را جانشین خود کرد و حضرت عیسی شمعون الصفا را خلیفه خود نمود و حضرت سلیمان ملت خود را بر جانشینی آصف بن برخیا گواه گرفت و جناب رسول خدا بین اصحاب خود عقد برادری برقرار کرد.
به این خاطر عقد برادری در این روز با برادران مؤمن سزاوار است و کیفیت آن به صورتی که شیخ ما در کتاب «مستدرک الوسائل» از کتاب «زاد الفردوس» نقل فرموده است چنین است:
دست راست خود را بر دست راست برادر مؤمن خود بگذارد و بگوید:
واخیتک فی اللٰه ، وصافیتک فی اللٰه ، وصافحتک فی اللٰه ، وعاهدت اللٰه وملائکته وکتبه ورسله وأنبیاءه والأئمة المعصومین علیهم السلام علیٰ أنی إن کنت من أهل الجنة والشفاعة وأذن لی بأن أدخل الجنة لاأدخلها إلا وأنت معی.
در راه خدا برادرت شدم و در راه خدا دوست با صفایت گشتم و در راه خدا با تو دست دادم و با خدا و فرشتگان و کتاب هایش و رسولان و پیامبرانش و امامان معصوم (درود بر آنان) عهد کردم، بر اینکه اگر از اهل بهشت و شفاعت بودم و به من اجازه داده شد که وارد بهشت شوم، به بهشت وارد نشوم مگر اینکه تو هم با من باشی.
آنگاه برادر مؤمن بگوید: قبلت؛ پذیرفتم، سپس بگوید:
أسقطت عنک جمیع حقوق الأخوة ما خلا الشفاعة والدعاء والزیارة.
همه حقوق برادری را از تو ساقط کردم، به جز شفاعت و دعا و زیارت.
فیض کاشانی در کتاب «خلاصه الاذکار» صیغه اخوت را قریب به همین صورت ذکر کرده، آنگاه فرموده: طرف مقابل قبول کند برای خود یا موکل خود به لفظی که دلالت بر قبول کند، سپس از یکدیگر جمیع حقوق برادری را جز دعا و زیارت ساقط کنند.
انتهای پیام/
گفتگو با هوش مصنوعی
💬 سلام! می‌خوای درباره‌ی «اعمال شب و روز عید غدیر» بیشتر بدونی؟ من اینجام که راهنماییت کنم.