شهرستان ورزقان با وجود برخورداری از مزیت های شایان توجه در حوزه های مختلف اقتصادی، کشاورزی، اجتماعی و فرهنگی و از جمله در صنایع معدن، این خطه همچنان از جمله شهرستان های محروم آذربایجان شرقی است.

خبرگزاری فارس-موسی کاظم زاده: از ورزقان به عنوان سرزمین گنج های پنهان ایران یاد می کنند و این در واقع به خاطر داشتن منابع عظیم مختلف از جمله مواد معدنی فراوان، طبیت بکر و زیبا، ظرفیت بالا در حوزه های گردشگری، کشاورزی، دامداری و … در این شهرستان بوده است.

با این وجود، شهرستان ورزقان علیرغم برخورداری از مزیت های شایان توجه در حوزه های مختلف اقتصادی، کشاورزی، اجتماعی و فرهنگی و از جمله در صنایع معدن، این خطه همچنان از جمله شهرستان های محروم آذربایجان شرقی است.

البته نباید فراموش کرد، این شهرستان هم اکنون به خاطر قرار گرفتن در یک منطقه معدن خیز و کشف انواع عناصر قیمتی و با ارزش در این معادن، شهرستان ورزقان را از نظر سوق الجیشی و اقتصادی به مهم ترین و غنی ترین منطقه در جهان تبدیل کرده است.

از این رو؛ وجود این همه معادن غنی و از جمله آن معدن عظیم مس سونگون، به عنوان یکی از بزرگترین معادن مس، ایجاب می نماید، که مردم این منطقه از این نعمت خدادادی در کنار زیان های زیست محیطی ناشی از آن بهره مند شوند.

واقعیت این است که بخش معدن این شهرستان به واسطه قرار گرفتن در زون جهانی مس و همچنین ذخایر قابل توجه طلا، اصلی ترین مزیت این شهرستان بوده، ولی با این وجود در حال حاضر مهمترین تأثیر این معادن تخریب محیط زیست ارزشمند منطقه، بدون تأثیر عمده در اشتغال، رفاه و توسعه منطقه، بوده است. جالب تر آنکه همجواری این شهرستان با منطقه آزاد ارس نیز موهبتی برای شهروندان این منطقه نداشته است.

به هر حال، بعضی کارشناسان در این ارتباط توصیه می کنند، برای بهره مندی و استفاده از این همه ظرفیت های بالای این شهرستان، و به ویژه برای رفع کاستی ها و عقب ماندگی های شهرستان ورزقان؛ داشتن یک مجموعه توانمند و متخصص و آشنا به مشکلات و کاستی های منطقه، لازم و ضروری است.

از دید برخی کارشناسان و متخصصان این بخش، برای اجتناب از خام فروشی محصولات معدنی و تبدیل آن به محصولات متنوع و با ارزش افزوده بالا، ایجاد شهرک صنعتی تخصصی مس در شهرستان ورزقان را لازم و ضروری بیان می کنند و معتقد هستند، که با تدوین برنامه های راهبردی برای توسعه صنعت این شهرستان و به ویژه با جذب سرمایه گذاران بخش خصوصی می توان در این راستا کارهای بزرگی انجام داد.

سهم ورزقان از درآمدهای مس سونگون کجا می رود؟

شهرستان ورزقان با توجه به دارا بودن ظرفیت های معدنی، جایگاه ویژه ای را در استان آذربایجان شرقی به خود اختصاص داده و یکی از مطالبات اصلی مردم این منطقه بازگشت یک درصد از سهم فروش معادن به شهرستان است.

در این ارتباط نماینده ورزقان در مجلس شورای اسلامی مدعی می شود: سالانه حدود ۳۰۰ هزار تن مس کنستانتره در سونگون به فروش می رسد که هر ۱۰۰ هزار تن آن حدود ۹۰ هزار تن مس محتوا دارد؛ یک درصد از فروش این معدن حدود ۱۸۰ تا ۲۰۰ میلیارد تومان می شود که طبق قانون برنامه ششم توسعه باید بازگردد و در خود شهرستان هزینه شود.



وی با بیان اینکه ۱۵ درصد از حقوق دولتی معادن نیز طبق ماده ۱۴ قانون معادن باید در خود شهرستان هزینه شود، توضیح می دهد: حقوق دولتی مس سونگون ۵۰۰ میلیارد تومان است که ۱۵ درصد آن ۷۵ میلیارد تومان می شود؛ این ارقام برای شهرستان قابل توجه است که معلوم نیست چرا به شهرستان باز نمی گردد.

اللهوردی دهقانی در گفتوگو با خبرنگار فارس در تبریز اظهار می دارد: یک درصد از عوارض آلایندگی معادن نیز باید به شهرستان بازگردد که این رقم در مورد مس سونگون حدود ۲۰۰ میلیارد تومان است.

وی در ادامه یادآور می شود: ما می توانیم معادن را از ۲۰ درصد حقوق دولتی معاف کنیم که این ۲۰ درصد برای حفظ محیط زیست، کارهای عمرانی، توسعه معادن و تحقیق هزینه شود؛ در مورد مس سونگون ۲۰ درصد حقوق دولت ۱۰۰ میلیارد تومان می شود.

نماینده ورزقان در مجلس شورای اسلامی تصریح می کند: نیازمند تدوین یک سند محکم، قوی و آینده نگر در ارتباط با توسعه معادن و صنایع معدنی در استان هستیم.

هشدار درباره انحصار و مافیای موجود در صنایع فلزی و معدنی

عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس با بیان اینکه حضور مافیا موجب شده مواد اولیه موردنیاز صنایع پایین دستی فولاد و مس تامین نشود، گفت: در حوزه آهن برخی تولیدکنندگان، شمش را با هدف ارزآوری صادر کردند و این امر موجب افزایش چشم گیر قیمت شمش به دلیل کمبود عرضه شد.

الهوردی دهقانی با بیان اینکه معادن همچون سایر بخش ها از سوءمدیریت مسئولان در امان نمانده اند، اظهار داشت: در حال حاضر کشور با پدیده ای به نام دلالی و خام فروشی در صنایع معدنی و فلزی روبه رو است؛ به طور مثال زنجیره مس و فولاد به دلیل گرانی ارز و سیاست های نادرست به کار گرفته شده با مشکلات بسیاری دست و پنجه نرم می کند، برخی برای کسب سود بیشتر، بدون توجه به نیاز حلقه های بعدی زنجیره تولید، محصولات خود را، صادر می کنند.

حتی از درآمدهای مالیاتی مس سونگون هم نمیتوانیم، بهره مند شویم!

استاندار آذربایجان شرقی هم که مجدانه پیگیر سهم استان از درآمدهای معادن و به ویژه مس سونگون است، ابراز می دارد: متن صریح قانون برنامه ششم می گوید، باید ۱۵ درصد از درآمدهای معادن و کانی ها به عنوان حقوق دولتی پرداخت شود؛ سپس به استان ها بازگردد و برای توسعه استان صرف شود؛ علاوه بر آن یک درصد از این درآمدها برای زیرساخت ها و یک درصد نیز برای بهبود شرایط زیست محیطی باید هزینه شود.

محمدرضا پورمحمدی یادآور می شود: از آنجایی که منابع درآمدی دولت محدود شده درآمدهایی را که به خزانه واریز می شود، دوباره به استان بازنمی گردانند. اگر هم بخواهند بازگردانند به وزارتخانه مربوطه محول میکنند که با این مکانیزم توزیع، حداکثر ۵ تا ۸ درصد به استان می رسد. در هر صورت یکی از اصلی ترین منابعی که می تواند به توسعه استان کمک کند، صرف درآمدهای استان در خود استان است.



وی ابراز می دارد: علاوه بر مس سونگون، معادن و صنایع متعددی داریم که اگر درآمدهای آنها در هر یک از زمینه های توسعه ای استان هزینه شود، گردش مالی و سرمایه گذاری مجدد ایجاد می کند و در نتیجه بسیاری از مشکلات بومی حل خواهد شد.

این مسوول با بیان اینکه باید واحدهای تولیدی استان مالیات های خود را در استان پرداخت کنند، متذکر می شود: برخی از شرکتهای بزرگ مثل مس که در کرمان ثبت شده مالیات خود را هم در کرمان پرداخت می کنند و در نتیجه حتی ما از درآمدهای مالیاتی مس هم نمیتوانیم بهره مند شویم.

ورزقان همچنان چشم انتظار توسعه و پیشرفت

بر اساس آمار و اطلاعات موجود، عدم بهره گیری از مزیت ها، شهرستان ورزقان را به یکی از شهرستان های مهاجر فرست استان تبدیل کرده است. آن چه مشخص است این که از آنجایی که وجود شهرک صنعتی ورزقان و شهرک صنعتی تخصصی در دست اقدام مس، نزدیکی به مررزهای بین المللی و دو کشور آذربایجان و ارمنستان و منطقه آزاد صنعتی- تجاری ارس، وجود ذخایر فلزی متعدد (معادن عظیم مس سونگون، طلای اندریان، استرگان و مزرعه شادی) و ذخایر معدنی متنوع (سنگ های تزیینی، سنگ آهن، کائولن و …) و به خصوص برخورداری از منابع طبیعی زیبا و بی نظیر در کنار جاذبه های توریستی قابل ملاحظه، حاکی از پتانسیل های قابل توجه این شهرستان، به عنوان مقصدی برای گردشگران داخلی و خارجی، جهت گام گذاشتن در مسیر توسعه است و در صورت برنامه ریزی صحیح در این حوزه ها می تواند شهرستان ورزقان را به شهرستانی توسعه یافته متناسب با شان و جایگاه تاریخی، فرهنگی، جغرافیایی و اقتصادی آن، با تأکید بر ارتقا موقعیت صنعتی به ویژه در صنایع معدنی تبدیل کند.

ناگفته نماند، سرزمین ارسباران یا قره داغ و در راس آنها شهرستان ورزقان در گذشته برخی نامهربانی ها، سوء مدیریت ها و حتی بلایای طبیعی باعث شده، این منطقه از داشتن حداقل امکانات و زیرساخت های لازم محروم باشد و همچنان چشم انتظار کمی همت مسوولان را می طلبد که توجه ویژه ای به توسعه همه جانبه این مناطق با توجه به پتانسیل ها و ظرفیت های بالقوه آن داشته باشند.

در کنار موارد بیان شده، آنچه در این راستا اهمیت دارد، هرچند در این شهرستان در سال های اخیر و به ویژه بعد از زلزله ۱۳۹۱، اقدامات و تلاش ها زیادی برای رشد و توسعه آن صورت گرفته، ولی به نظر می آید با توجه به این همه ظرفیت و پتانسیل عظیم خدادادی؛ باز هم مردمان این دیار در سرزمین طلای سرخ ایران، با کمترین امکانات زیر ساختی، رفاهی و خدماتی، با فقر و محرومیت روزگار سپری می کنند، و اهالی این منطقه در همین راستا، همچنان به دنبال توسعه همه جانبه و تکمیل پروژه های نیمه تمام و به خصوص اتمام زیرساخت های شهری و روستایی خویش هستند.

بر همین اساس، یکی از آرزوهای دیرینه هر شهروند ورزقانی و روستایی این شهرستان، آبادانی و توسعه این منطقه بوده و هست، حال پرسش مهمی که در این خصوص مطرح است اینکه، دست اندرکاران، مسوولان و متولیان اجرای استان چرا به عظمت و ظرفیت های این شهرستان کم توجهی می کنند؟ و برای به ثمر رسیدن برخی از طرح ها و پروژه های عمرانی و زیرساختی در این شهرستان، امروز و فردا می کنند؟!

انتهای پیام/ ۶۰۰۲۳/