به گزارش خبرگزاری تسنیم از یاسوج، بدون وجود منابع آب قابل دسترس توسعه پایدار و تحقق آن غیرممکن بوده و در سال های اخیر و با توجه به افزایش جمعیت در کشور شاهد افزایش نیاز مردم به منابع آب هستیم که استان کهگیلویه و بویر احمد نیز از قاعده مستثنی نیست.

انتقال آب از رودخانه ها، احداث سد و حفر چاه های عمیق برای تامین آب شرب، کشاورزی و صنعت هر یک به نوبه خود با چالش های مختلفی در مرحله اجرا و بهره برداری روبه رو خواهد بود.

استان کهگیلویه و بویر احمد به لحاظ قرار گرفتن در اقلیمی کوهستانی و سخت گذر و به رغم آنکه حدود ۱۰درصد از منابع آب کشور را در اختیار دارد از چالش های بیشماری در این زمینه برخوردار است و مردمان این دیار سال های سال است که برای تامین آب شرب، کشاورزی و صنعت خود با مشکلات متعدد دست و پنجه نرم می کنند.

به گواه آمار و واقعیت های موجود و با نگاهی اجمالی به وضعیت موجود در کشاورزی و صنعت این استان به خوبی می توان دریافت که عدم توانایی و نیز فقدان برنامه ریزی لازم برای تامین آب مورد نیاز برای کشاورزی و صنعت این استان باعث عقب ماندگی کهگیلویه و بویراحمد در این دو حوزه شده است آن هم در استانی که سرچشمه ده ها رود بزرگ و کوچک و حوزه آبریز چندین سد در پایین دست خود است.

متاسفانه در سال های نه چندان دور در حالی که استان های اطراف و پایین دست کهگیلویه و بویراحمد با احداث سدهای عظیم در حال بهره برداری از حوزه های آبریز و رودخانه های استان بودند، مسئولان استان دست روی دست گذاشته و نظاره گر بودند.

اینک و در حالی که تامین آب و احداث سد از یک سو و انتقال آب رودخانه ها به آرزویی سخت و محال تبدیل شده است متولیان امر در کهگیلویه و بویراحمد در حالتی آشفته به دنبال دست و پا زدن برای احداث سد و بهره برداری از رودخانه هایی هستند که سال های سال همسایه آنها بوده اند و بی استفاده از کنارشان می گذرد.

تشنگی در سرزمین آب های روان

یک درصد از جمعیت جهان در ایران زندگی می کنند ولی ۳ درصد آب تجدید شونده را در اختیار دارند و همچنین یک درصد از جمعیت ایران در استان کهگیلویه و بویراحمد زندگی می کنند، متوسط بارندگی جهان ۸۴۰ میلیمتر، ایران ۲۵۰ میلی متر و استان کهگیلویه و بویراحمد ۶۵۷ میلیمتر است.

حجم آب تجدید شونده جهان ۳۶ هزار و ۳۰۰ میلیارد متر مکعب بوده، حجم آب تجدید شونده کشور ایران ۱۱۰ میلیارد متر مکعب است و کل پتانسیل آب تجدید شونده کهگیلویه و بویراحمد هم از آب سطحی و زیرزمینی ۸ هزارو ۳۶۴ میلیون متر مکعب است.

عمده ترین منابع آب سطحی کهگیلویه و بویراحمد رودخانه ها هستند بخشی از حجم آب های سطحی از دیگر استان ها وارد می شود و بخشی دیگر درون استان تولید می شود حجم آب های سطحی این استان با احتساب آب ورودی از دیگر استان ها ( ۲ هزار و ۷۱۲ میلیون متر مکعب)، هفت هزار و ۸۰۴ میلیون متر مکعب است.

کهگیلویه و بویراحمد دارای ۱۲ رودخانه ازجمله بشار با طول ۱۳۹ کیلومتر و دبی متوسط سالانه ۵۷ متر مکعب بر ثانیه، ماربر با طول ۱۸ کیلومتر و دبی متوسط سالانه ۴۱ متر مکعب بر ثانیه، خرسان با ۸۶ کیلومتر و دبی متوسط سالانه ۱۰۵ متر مکعب بر ثانیه، کبگیان با ۴۷ کیلومتر و دبی متوسط سالانه ۱۶ متر مکعب بر ثانیه، رودخانه شاه غالب با ۴۵ کیلومتر و دبی متوسط سالانه ۱۲ متر مکعب بر ثانیه و رودخانه شیو با ۵۰ کیلومتر و دبی متوسط سالانه ۲۱ متر مکعب بر ثانیه است.

همچنین زهره با ۱۲۷ کیلومتر و دبی متوسط سالانه ۶۰ متر مکعب بر ثانیه، خیرآباد با ۷۰ کیلومتر و دبی متوسط سالانه ۲۶ متر مکعب بر ثانیه، رودخانه شاه بهرام با ۶۵ کیلومتر و دبی متوسط سالانه ۱۴ متر مکعب بر ثانیه، مارون با ۸۸ کیلومتر و دبی متوسط سالانه ۶۱ متر مکعب بر ثانیه، رودخانه لوداب با ۶۰ کیلومتر و دبی متوسط سالانه ۱۷ متر مکعب بر ثانیه و رودخانه فارتق با ۵۰ کیلومتر و دبی متوسط سالانه ۱۱ متر مکعب بر ثانیه در این استان وجود دارد.

شهرستان های بویراحمد، دنا، کهگیلویه، باشت،چرام، بهمئی و لنده به ترتیب دارای ۳۷۵، ۱۹۰، ۲۲۰، ۲۰۰، ۱۴۰، ۱۱۵، ۱۰۰ و ۶۰ کیلومتر رودخانه دائمی و فصلی هستند.

آمار چاه های آب استان در مجموع ۴ هزار و ۵۹۸ حلقه بوده که از این تعداد ۳ هزار و ۳۳۹ حلقه مجاز و مابقی غیر مجاز است که از ۳ هزار و ۴۲۰ حلقه چاه آب کشاورزی دو هزار و ۵۵۰ حلقه مجاز و ۱۸۲ حلقه غیر مجاز قبل از سال ۸۵ و ۶۸۸ حلقه غیر مجاز بعد از سال ۸۵ است.

۳۱۲ حلقه چاه آب شرب در استان داریم که ۲۵۶ مورد مجازو ۵۶ حلقه غیر مجاز بعد ازسال ۸۵ است و ۵۳۳ حلقه چاه آب صنعت، خدمات و سایر داریم که ۵۳۳ حلقه مجاز و یک مورد غیر مجازقبل از سال ۸۵ و ۳۳۲ مورد غیر مجاز بعد ازسال ۸۵ است.

با وجود این سرمایه عظیم(آب) برای برون رفت از محرومیت ها و رسیدن به توسعه همه جانبه اما هنوز به دلیل بی تدبیری مسئولان و متولیان امر از گذشته تاکنون حتی برای تامین آب شرب با مشکل روبه رو هستیم تا جایی که نزدیک به ۲۰۰ منطقه شهری، روستایی و عشایری هم اکنون با تنش آبی روبه رو هستند.

بدون شک در این شرایط برای بهبود وضعیت موجود و استفاده به حق و بهینه از منابع آبی انتظار می رود مجموعه وزارت نیرو بفکر نوشتن نسخه ای با هدف کمک به توسعه کهگیلویه و بویراحمد باشند.

کهگیلویه و بویراحمدی ها از وزارت نیرو چه می خواهند؟

افزایش تخصیص آب در حوضه آبریز مارون_ جراحی (تخصیص فعلی ۳۴۹ میلیون متر مکعب از یک هزار و ۱۷۲ میلیون مترمکعب معادل ۲۹٫۸ درصد است) مورد انتظار است.

با توجه به نهایی نشدن تخصیص آب در حوضه آبریز کارون بزرگ (تخصیص اولیه ۲۸۹ میلیون متر مکعب) امکان تضمین لازم جهت افزایش تخصیص با توجه به نیازهای ۸۵۶ میلیون متر مکعبی وجود دارد.

حجم رواناب های استان در حدود ۱۰ درصد رواناب کل کشور بوده و حجم زیادی از این آب ها در کمتر از چند ماه یعنی آذر تا فروردین اتفاق می افتد که باعث عدم امکان استفاده در ماه های گرم سال که فصل کشت زراعت کشاورز است، تضمین لازم جهت احداث سازه های ذخیره ای مثل سدهای مورد نیاز از جمله پراشکفت، سقاوه و دیگر سدهای مطالعاتی را جهت مصارف صنعتی و کشاورزی ضروری است.

با توجه به فرسودگی شبکه آبرسانی در شهر یاسوج و سی سخت و اختلاف ارتفاع ۳۰۰ متری در شهر یاسوج که باعث خرابی تجهیزات شبکه و پرت آب حدود ۶۰ درصدی می گردد، تأمین اعتبار لازم برای نوسازی شبکه و رینگ مخازن لازم است.

با توجه به عدم وجود تصفیه خانه های فاضلاب در شهرهای استان کهگیلویه و بویراحمد تضمین لازم برای ساخت تصفیه خانه های جدید و اتمام تصفیه خانه های در دست اجرا ضروری است.

با توجه به فرسودگی واحدهای نیروگاه برق آبی (حدود ۳۰ سال از ساخت) و نیاز به احداث اصلی ترین واحد و مخزن های مربوطه که مطالعات آن انجام شده ولی عملیات اجرایی شروع نگردیده و همچنین در زلزله سال گذشته شهر سی سخت خسارتی حدود ۱۰۰ میلیارد ریال وارد گردید، امکان تامین اعتبار لازم وجود دارد.

پروژه آبرسانی به لیکک از محروم ترین شهرستان های کشور بعد از ۱۰ سال هنوز به جایی نرسیده که انتظار می رود مجموعه وزارت نیرو در این زمینه تدبیری کند.

طول رودخانه های کهگیلویه و بویراحمد حدود یک هزار و ۴۰۰ کیلومتر و طول آبراهه ها حدود ۱۱ هزار کیلومتر بوده که امکان تضمین اعتبارات مورد نیاز برای ساماندهی رودخانه ها و بازنگری مطالعات ضروری است.

به دلیل عدم تخصیص آب زیرزمینی در ۱۰ سال گذشته که تعدادی از طرح های صنعتی دچار مشکل شده که دستور بازنگری و تخصیص لازم ضروری است.

آخرین وضعیت اجرایی سد تنگ سرخ

مدیرعامل آب منطقه ای کهگیلویه و بویراحمد می گوید: بعد از سفر ریاست جمهوری به استان در بخش آب اعتبارات مناسبی در نظر گرفته شد و بارقه امید در دل مردم روشن شد و جا دارد از ریاست جمهوری و هیئت دولت تقدیر و تشکر داشته باشیم.

رسول فرهادی با تشریح آخرین وضعیت احداث سد تنگ سرخ افزود: مطالعات این سد از دهه هفتاد آغاز و دهه هشتاد تکمیل و عملیات در سال ۹۰ آغاز شد و مجوزها در کمیسیون ۲۱۵ اخذ و هم اکنون بیش از ۳۸ درصد پیشرفت فیزیکی دارد.

وی با اشاره به اینکه سد تنگ سرخ بشار بویراحمد برای تامین آب کشاورزی و شرب شهر یاسوج و اراضی کشاورزی حومه و آب شرب شهر شیراز احداث شده است، ادامه داد: آب ناشی از بارش در فصل پاییز و زمستان پشت سد جمع شده و بخشی از آن در استان کهگیلویه و بویراحمد و بخشی در شهر شیراز مصرف می شود.

فرهادی حجم سد تنگ سرخ را ۱۲۵میلیون متر مکعب با حجم تنظیمی ۱۵۷ میلیون متر مکعب در طول سال و با ارتفاع ۶۶ متر در حال ساخت عنوان کرد و گفت: هیچ مجوزی مبنی بر انتقال ۱۰۰ میلیون متر مکعب آب از سد تنگ سرخ به استان فارس وجود ندارد و همه ما از موضوع سهمیه بندی آب در مناطق استان مطلع هستیم و تنها منطقه ای که کمتر با کمبود آب مواجه است، شهرستان گچساران می باشد که از آب سد کوثر برخودار است.

آبگیری سد تنگ سرخ تا سال ۱۴۰۱

مدیرعامل شرکت آب منطقه ای کهگیلویه و بویراحمد یادآور شد: یکی از دلایل اصلی احداث سدها جلوگیری از برداشت بی رویه از آب های زیرزمینی، جلوگیری از فجایع زیست محیطی در مواقع تنش آبی و تأمین آب کشاورزی و آشامیدنی در فصول بهار و تابستان است.

فرهادی خاطرنشان کرد: چاه های تأمین کننده آب شهر یاسوج با کمبود شدید آب مواجه هستند و بسیاری از این منابع نیازمند تعمیرات اساسی دارند و این چاه ها کفاف آب مورد نیاز شهر یاسوج را نمی دهند.

سید علی احمدزاده استاندار کهگیلویه و بویراحمد از اختصاص یک هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان برای تسریع در روند اجرایی سد تنگ سرخ یاسوج خبر داد و افزود: طبق برنامه ریزی های انجام شده این سد تا سال ۱۴۰۱ آبگیری می شود.

صدور مجوز نهایی احداث سد «سقاوه»

نماینده مرکز استان کهگیلویه و بویراحمد از صدور مجوز ماده ۲۳ سد مخزنی سقاوه خبر داد و گفت: امیدوارم بزودی شاهد کلنگ زنی این پروژه بزرگ باشیم.

مهدی روشنفکر اظهار داشت: با پیگیری و رایزنی های مستمر و همچنین تلاش مجموعه کارکنان آب منطقه ای کهگیلویه و بویراحمد مجوز نهایی(ماده ۲۳) احداث سد مخزنی سد سقاوه شهرستان مارگون صادر شده است.

وی با اشاره به اینکه طبق مجوز صادره ۷۰ درصد از اعتبار مورد نیاز سد سقاوه از محل بودجه عمومی دولت و ۳۰ درصد سرمایه گذاری بخش خصوصی باید تامین شود، عنوان کرد: شروع فرایند اجرایی منوط به تکمیل مطالعات فاز دو طرح است.

روشنفکر یادآور شد: دستگاه اجرایی بر اساس ماده ۹ دستورالعمل اجرایی ماده ۲۳ قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت(۲) متعهد به تامین اعتبار سال اول طرح به میزان متوسط سالانه اعتبار مورد نیاز طرح، از سقف اعتبارات در اختیار برای درج در لایجه بودجه هستند.

نماینده مردم شهرستان های بویراحمد، دنا و مارگون در مجلس شورای اسلامی افزود: زمان اجرای پروژه احداث سد مخزنی سد تنگ سرخ سال ۱۴۰۱ بوده و امیدوارم طبق برنامه زمان بندی این پروژه سال ۱۴۰۶ تکمیل و به بهره برداری برسد.

روشنفکر حجم سد مخزنی سقاوه را ۶٫۱ میلیون متر مکعب را عنوان کرد و ادامه داد: با پیگیری های انجام شده در بودجه سال گذشته ۱۵ میلیارد تومان برای اجرای سد تنگ سرخ در مجلس لحاظ کردیم و از محل ماده ۵۶ با مشارکت دو بانک رفاه و توسعه تعاون نیز ۲۵ میلیارد تومان نیز برای این پروژه پیش بینی شده است.

وی خاطرنشان کرد: سد سقاوه علاوه بر رفع نیازهای شرب منطقه، آب صنایع مهم همچون کارخانه سیمان مارگون، شهرک صنعتی و غیره فراهم می کند و به نوع زمینه برگشت مهاجرت های صورت گرفته را مهیا می سازد.

سد مخزنی سقاوه بر روی رودخانه سقاوه از سرشاخه های رودخانه لوداب و در حدود سه کیلومتری جنوب شرق شهر مارگون و در حدود ۷۰ کیلومتری شمال غربی یاسوج در استان کهگیلویه و بویراحمد باید احداث شود.

انتهای پیام/۵۴۴/ی