خبرگزاری مهر، گروه استان ها: خراسان جنوبی با وسعت بیابانی و کویری، گونه هایی مانند بادامشک و بنه را در دل خود پرورش داده و به روزهای کویری اش رنگ سبز بهاری بخشیده است. ماهیت گرم و خشک این استان ایجاب می کند که گونه های گیاهی مقاومی مانند بنه، گز، قیچ، بادامشک و سایر گونه ها در گوشه و کنار این منطقه رشد کند، این در حالی است که عوامل متعددی به جان بنه زارها افتاده اند و روی سبز خراسان جنوبی را زرد کرده اند.

تا دیروز صحبت از خشکسالی و مهمان های ناخوانده ای از آفات بود که مانند موریانه بر جان خراسان جنوبی چنگ می انداخت اما امروز جانورهایی ریزجثه به جان بنه زارها می افتند و شیره جان آنها را می خشکانند.

آمار مسئولان بیان می کند که ۳۷ هزار هکتار از جنگل های بنه و بادامشک در معرض تهدید جانور تشی قرار دارد و تاکنون هم تعداد زیادی از درختان را خشک کرده است. این در حالی است که تا الان اعتباری برای مقابله با تشی اختصاص نیافته و پیگیری های متولیان نیز بی جواب مانده است.

جانوری به نام تشی

تشی بزرگترین جونده با بدنی پوشیده از خارهای بلند است. علی رغم ذهنیت بسیاری از افراد، تشی ها نمی توانند خارهایشان را پرت کنند تنها در هنگام خطر این خارها قیافه ترسناکی به موجود می دهد.

تشی در هنگام خطر ابتدا با تکان دادن خارها، تولید صدا سعی می کند دشمن را فراری دهد اما با ادامه روند تهدید، خودش را از پشت به حیوان مهاجم می کوبد که باعث کنده شدن خارهای جانور می شود.

پلنگ تنها حیوانی بوده که می تواند تشی را شکار کند. تشی از قسمت های ریشه، پیاز، تنه درخت، استخوان و شاخ حیوانات تغذیه می کند. این جانور در بهار تا پاییز هر سال برای یک بار تولید مثل می کند. دوره آبستنی تشی ۱۱۷ روزه بوده که یک تا چهار بچه می زاید و عمر هر جانور ۱۵ سال است.

این جانور جونده به علت کمبود منابع آبی و غذایی در پی خشکسالی های اخیر، پوست درختان بنه را جویده و با قطع آوندهای آبکش، درختان را در معرض خشک شدن قرار می دهد.

حمله دو ساله تشی به بنه زارها

معاون منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی پنجم خرداد ماه سال جاری در کارگروه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان گفته بود: در حال حاضر ۶۰۴ هزار هکتار از عرصه های استان پوشش جنگلی است.

بنا به گفته حمید باقرپور طی دو سال جونده ای به نام «تشی» در سطح وسیعی از «تگ احمد شاهی» به درختان بنه حمله کرده که مقابله با آنها نیازمند اعتبار کلانی است .

رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری نهبندان هم در گفت و گو با خبرنگار مهر بیان کرد: در حال حاضر اراضی تگ احمد شاهی نهبندان با آفاتی مانند تشی دست و پنجه نرم می کند.

محمد حسین کدخدا زاده ادامه داد: با رایزنی های انجام شده برای سال جاری اعتباراتی در راستای مقابله و کنترل این جانور پیش بینی شده که امید است موثر باشد.

۳۷ هزار هکتار بنه زار در معرض تهدید تشی

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی در گفت و گو با خبرنگار مهربا بیان اینکه کنترل تشی روش های مختلفی دارد، افزود: تاکنون اعتبار اختصاصی برای بحث تشی نداشته ایم که بتوانیم اقدام عمده ای انجام دهیم.

علیرضا نصرآبادی ادامه داد: اگرچه قرقبان های منطقه در اطراف درختان سنگ چینی انجام داده اند اما قریب به ۳۷ هزار هکتار از بنه زارها در معرض تهدید این جانور بوده و سطح عظیمی را شامل می شود.

وی با بیان اینکه این جانور درخت ها را تک تک انتخاب و تخریب می کند، افزود: به طور متوسط از ۳۷ هزار هکتار، سه اصله درخت بادامشک و بنه خشک شده است.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی ادامه داد: همچنین سه تا پنج اصله درخت در هر هکتار در معرض خشک شدن هستند.

وی اظهار کرد: جانور تشی به صورت گروهی زندگی کرده و پوست درخت را نیز تخریب می کند که در برخی از موارد باعث خشک شدن درخت می شود.

اعتبارات مقابله با تشی تخصیص نیافت

نصرآبادی با اشاره به رایزنی های انجام شده در مقابله با این جانور بیان کرد: در سال جاری از صندوق توسعه ملی اعتباراتی برای این امر در نظر گرفته شده که امید است اختصاص یابد.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی اظهار کرد: قریب به ۱۰۰ میلیون تومان برای ۱۲ هزار هکتار پیشنهاد شده که در صورت تخصیص اقدامات خوبی در جنگل های در معرض تهدید تشی انجام خواهد شد.

وی ادمه داد: سال گذشته هم اعتباراتی از صندوق توسعه ملی برای کنترل تشی در نظر گرفته بودیم اما متاسفانه تخصیص نیافت.

پیشنهاد محیط زیست برای مقابله با تشی

نصرآبادی با اشاره به رایزنی های انجام شده با اداره کل محیط زیست استان بیان کرد: طی سال گذشته در راستای کنترل تشی طرحی با کمک محیط زیست آماده شد.

وی با بیان اینکه استفاده از تفنگ بیهوش کننده و زنده گیری تشی یکی از روش های موجود در این طرح بود، افزود: بنا به گفته محیط زیست این طرح کارایی ندارد.

نصرآبادی با بیان اینکه تشی به شدت از انسان دوری می کند و نمی توان زنده گیری کرد، افزود: با توجه به اینکه سطح این جانور از حالت نرمال خارج شده است، یکسری مجوزهای شکار برای زمان خاصی صادر شده است.

مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی بیان کرد: در سال جاری هم با عبور از دوران بچه داری و زایش این موجود، برای تعداد اندکی مجوز شکار داده خواهد شد.

برخی اقدامات کنترلی

نصرآبادی با اشاره به اقدامات صورت گرفته در خصوص کاهش خشکیدگی درختان ناشی از خشکسالی بیان کرد: واکاری نهال بنه و بادامشک در منطقه کوه حوری و پیر حاجیان از جمله این اقدامات بوده است.

وی همچنین با اشاره به اقدامات صورت گرفته در خصوص کاهش خشکیدگی درختان بنه ناشی از تغذیه تشی بیان کرد: در اطراف نهال های بنه به منظور جلوگیری از خسارت تشی و خرگوش در منطقه کوه حوری و پیر حاجات سنگ چینی و حصار کشی ایجاد شده است.

بر کسی پوشیده نیست که خراسان جنوبی در ۲۰ سال خشکسالی روزهای سختی را پشت سر گذاشته و سزاوار غفلت و بی مهری نیست. شاید وقت آن رسیده که صدای فریاد کمک خواهی مردمان این دیار به گوش پایتخت نشینان برسد تا قبل از این آفات و جانورهای ریز و درشت الیاف این استان را از هم جدا کنند، دست مسئولان برای یاری رساندن به پیش کشیده شود.