به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، حوزه نشر پس از هشت سال ریاست جمهوری آقای روحانی وضعیت چندان دلگرم کننده ای ندارد. آمارها حکایت از ریزش شمارگان کتاب، افزایش حدود ۳۰۰ درصدی قیمت کتاب و حذف تدریجی آثار از سبد خانوار دارد. از سوی دیگر، رکود در تولید آثار فرهنگی در کنار سیر صعودی انتشار آثار ترجمه شده در بازار نشر، یکی از اصلی ترین دغدغه اهالی فرهنگ در این روزها است. در حالی که تنور انتشار آثار ترجمه شده در ایران داغ است، نویسندگان و پدیدآورندگان داخلی برای چاپ کتاب هایشان با مشکلات جدی مواجهند. در شرایطی که اقتصاد نشر در بحرانی ترین روزهای خود به سر می برد، ناشران مصمم اند برای حفظ سرمایه خود، به سمت چاپ کتاب هایی حرکت کنند که امتحان خود را پیش تر در بازارهای جهانی پس داده اند.

در این روزها و در آستانه معرفی وزیر پیشنهادی وزارت ارشاد به مجلس، چشم امید اهالی فرهنگ به برنامه های دولت سیزدهم است؛ برنامه هایی که بتواند حوزه نشر را از سردرگمی و رکودی که آن را فراگرفته، خارج شود و چرخه اقتصاد نشر به حرکت درآید. محمد مهدی عبدالهی، شاعر و پژوهشگر، معتقد است وزیر ارشاد دولت آینده باید برنامه های خود را به گونه ای انتخاب و طراحی کند که حوزه فرهنگ در گام دوم انقلاب به صورت بی وقفه رو به پیشرفت حرکت کند. او در گفت وگویی با تسنیم، پیشنهادات خود را برای این حرکت نیز ارائه داده است. این گفت وگو را می توانید در ادامه بخوانید:

*تسنیم: در آستانه معرفی وزیر جدید ارشاد به مجلس هستیم. در هشت سال گذشته و در دولت های یازدهم و دوازدهم، هرچند شعارهایی برای شکوفایی عرصه فرهنگ و به ویژه حوزه نشر و ادبیات ارائه شد، اما نتیجه حاصل شده چندان مورد قبول اهالی قلم و فرهنگ نیست. حوزه فرهنگ را پس از این هشت سال چگونه ارزیابی می کنید؟

رکود سنگین اقتصادی و افزایش بی رویه تورم و رشد چشمگیر قیمت ها، اقتصاد نشر را به ویژه در حوزه آثار ادبی با ریزش قابل توجهی روبه رو کرده است.

اگرچه در کارنامه دولت های یازدهم و دوازدهم افزایش تعداد عرضه و عناوین کتاب رخ داده است، اما در مقابل آن، افزایش چندین برابری قیمت کتاب، کاهش محسوس شمارگان کتاب و … سبب شده است اقتصاد فرهنگ در حوزه نشر بیش از پیش مورد تهدید قرار گیرد.

نکته بعدی هم که باید به آن توجه کرد این است که علاوه بر افزایش تعداد ناشران در این سال ها، اما تعداد ناشران فعالی که حرفی برای گفتن داشته باشند، خیلی کم شده است. این موضوع از طرفی به همان اقتصاد معیوب و راکد در حوزه فرهنگ بر می گردد و از طرفی هم متوجه خود ناشر است؛

البته باید به این نکته توجه داشت اگر حمایت های وزارت ارشاد از مؤلف در حد قابل قبول باشد، صدالبته زمینه برای رشد و شکوفایی بیشتر مؤلفین و تولید آثار فاخر جهت نشر فراهم خواهد شد.

*تسنیم: شما عموما در حوزه شعر فعالیت دارید. رهبر معظم انقلاب بارها درباره شکوفایی شعر در دهه های گذشته صحبت کرده و این جریان را امیدبخش خوانده اند. با وجود این، تعداد آثاری که در این سال ها موفق شده اند از گذر ترجمه به مخاطب خارجی معرفی شوند، بسیار کم بوده است. چرا در یک دهه گذشته حوزه فرهنگ عموما یک طرفه بوده و بازار نشر ایران محملی برای آثار ترجمه ای شده است؟ انتشار این آثار بر ادبیات ایرانی چه تأثیری گذاشته است؟

ببینید جاده تعامل و فرهنگ می بایستی دو طرفه باشد. یعنی ما می بایستی آثار قابل قبول و با سطح کیفی مطلوبمان را به دنیا باید عرضه کنیم و بالعکس؛ مثلا فرهنگ شهید و شهادت و برکات انقلاب اسلامی ایران، اندیشه های معمار کبیر انقلاب، روحیه عزم تسلیم ملت ایران در برابر دشمنان، عدم اعتماد به غرب، رشادت ها و دلاوری های شهدای عزیز مدافع حرم به ویژه مکتب و تفکر سردار حاج قاسم سلیمانی را می توانیم به عنوان الگوی وطن دوستی و ولایتمداری در آثار نویسندگانمان به دنیا معرفی کنیم.

اما این جاده تقریبا یک طرفه شده است. علت این امر را در سوء مدیریت و سلیقه ای عمل کردن مدیران تحت امر و در اختیار قرار ندادن فضای کافی برای مؤلفان و نویسندگان ایرانی می بایستی جست وجو کرد که نتیجه های مخربی را بر ادبیات کشورمان گذاشته است. اصلی ترین آسیب آن رواج نوع فرهنگ، زندگی و تفکر غربی بر ذهن مردم کشورمان به خصوص در سنین پایین تر بوده است. به عقیده بنده این همان پروژه نفوذ غربی ها در بحث فرهنگی کشور است.

چرا باید یک کشوری مثل کشور ایران با فرهنگ ریشه دار و عمیق و فرهنگ الهی و ایمانی، فرهنگ برجسته درخشان ایرانی تحت تأثیر تعلیمات کسانی که تمدنشان و فرهنگشان یک چیز جدید و مادی و شکست خورده است، قرار بگیرد؟

بنابراین می بایستی با توجه به منویات امین شعر انقلاب، نگذاریم فرهنگ ایرانی اسلامی به دست فراموشی سپرده شود که جریان نفوذ به ویژه در حوزه فرهنگ و تفکر جامعه بتواند به مقاصد و اهداف شوم خود دست پیدا کند که این باز هم مدیریتی جهادی و انقلابی می طلبد که مسیر را برای تحریف فرهنگ و ادبیات غنی ایران و ایرانی مسدود کند.

*تسنیم: در آستانه معرفی وزیر جدید ارشاد به مجلس و آغاز رویکرد جدیدی در حوزه فرهنگ هستیم. به عنوان یک شاعر و فعال فرهنگی، اصلی ترین مسائلی که باید در این دوران در حوزه نشر و ادبیات در نظر گرفته شود، چیست؟

اولا از رئیس جمهور منتخب، جناب آقای دکتر رییسی تشکر می کنم که از همان روزهای نخستین بعد از انتخابات و أخذ آرای ملت، کار کارشناسی را برای انتخاب وزرا شروع کرد و از مشورت و نظرات اهل فن نیز بهره مند شد، اما به عنوان یک دلسوز فرهنگ این کشور باید خطاب به محضر ایشان عرض کنم:

از آنجایی که حوزه فرهنگ بسیار مهم، حساس و تأثیرگذار است، بنابراین فردی را برای سکانداری آن منصوب کند که با سیستم این وزارتخانه و فرهنگ کشور و از پیچ و خم های آن آشنایی کامل داشته باشد؛ ضمن اینکه علاوه بر آشنایی کامل با حوزه فرهنگ می بایستی سالم، متخصص، انقلابی، متعهد، دلسوز، جهادی، آتش به اختیار و از همه مهمتر گوش به فرمان رهبری در حوزه فرهنگ باشد؛ چون دیگر زمان آزمودن و خطا نیست و می بایستی در گام دوم انقلاب بی وقفه به سوی تعالی وپیشرفت حرکت کنیم.

اما در مورد مسائلی که باید در حوزه نشر و ادبیات در این دوران در نظر گرفته شود:

- اصلی ترین مسئله در این حوزه که به عنوان یک دغدغه مطرح می شود، رسیدگی به وضعیت معیشت و اقتصاد اهالی ادب و فرهنگ و حمایت بی چون و چرا از مؤلفان ادبی متعهد و دغدغه مند جهت تجدید روحیه و بازگرداندن نشاط و امید به آنها جهت تولید آثار فاخر و قابل قبول است.

- احیای بیانات و دغدغه های امین شعر انقلاب در حوزه فرهنگ و ادبیات و استفاده کامل از بیانات معظم له به عنوان یک منشور جامع و کامل و راهبردی برای پیشبرد اهداف فرهنگی کشور.

- احیای جشنواره شعر فجر به عنوان ویترین شعر انقلاب و ساماندهی به وضعیت نابسامان آن

- ساماندهی نامطلوب فضای نشر کشور

- ایجاد فضای همدلی جهت دیده شدن آثار مؤلفان ایرانی در نمایشگاه ها و بازارهای بین المللی و … که بتوانیم فرهنگ سرشار ایران و ایرانی را بیش از پیش به رخ جهانیان عرضه کنیم.

عبدالهی همچنین در ادامه تازه ترین سروده خود را که با موضوع نامه ای خطاب به آیت الله رئیسی، رئیس جمهور، است برای انتشار در اختیار خبرگزاری تسنیم قرار داد که به این شرح است:

بیا و چاره ای ای جان برای هجران کن

بیا و خلوت شب را ستاره باران کن

در آسمان غزل خیز یا کریمانت

شکوه پر زدنی نذر بی قراران کن

سفیر جاده تکریم عاشقان برخیز!

دوباره با علمت، عشق را نمایان کن

امید فتنه گران ناامید می گردد

دوباره خواب برانداز را پریشان کن

شکسته می شود آری غرور سبز و بنفش

به رنگ پرچم ایران دوباره توفان کن

به گفتمان خمینی(ره)، نوید می بخشی

نگاه مأذنه ها را پر از جماران کن

به یاد آن همه آلاله های خونین بال

قیام دیگری مانند مرد میدان کن

بت فساد و بت ظلم و رشوه و تبعیض-

تمام بتکده ها را ز ریشه ویران کن

تبر به دوش تو باشد، سلام ابراهیم!

بیا و آتش ویرانه را گلستان کن

نه جنگ می شود و نه مذاکره …قطعا-

علاج واقعه در داخل است، درمان کن

تویی تو خادم شمس الشموس، پس حتما

حدیث خدمت خود را چنین نمایان کن

در انتخاب تو هیچ استخاره لازم نیست

نگاه یوسفی ات را به سوی کنعان کن

«رئیسی»ای همه افتخار مظلومان

بیا و دولت خود را به عشق بنیان کن

همیشه تا همه عمر با ولایت باش

به کشور علوی، خدمتی دو چندان کن

به گام دوم این انقلاب بی وقفه

ترانه های دلت را به نام ایران کن

قسم به صبح کرامت، که فتح نزدیک است

دعا برای ظهور امام الإنسان کن

انتهای پیام/

انتهای پیام/