نقش رهبران دینی در عبور جامعه از کوران حوادث و سختی ها



به گزارش خبرنگار قرآن و فعالیت های دینی خبرگزاری فارس در قرآن مجید و روایات که از ائمه اطهار (ع) برای ما به یادگار مانده است، اهداف متعددی برای خلقت ذکر شده است که در این میان یکی از جامع ترین این اهداف در حدیث قدسی بیان شده است و خدای متعال خطاب به داوود نبی (ع) می فرماید: «گنجی پنهان بودم، دوست داشتم که شناخته شوم، پس خلق را آفریدم تا مرا بشناسند.»[۱] خدای متعال برای تحقق این هدف، جهان هستی را قرین به حوادث و وقایع مختلف کرده است، تا انسان با برخورد با آنها به سوی خدای متعال توجه پیدا کرده و به سوی وی حرکت کند.

حوادث تلخ و شیرین جهان هستی برای توجه به خدا متعال

این حوادث گاهی شیرین است، به گونه ای که برای برخی افراد امکاناتی فراهم می شود مانند آنچه که برای حضرت سلیمان (ع) و قارون اتفاق افتاده است.

گاه این حوادث تلخ است، آنچنان که خدای متعال به آن اشاره کرده و می فرماید: «ولنبلونکم بشیء من الخوف والجوع ونقص من الأموال والأنفس والثمرات وبشر الصابرین*الذین إذا أصابتهم مصیبة قالوا إنا لله وإنا إلیه راجعون [بقره/ ۱۵۵ و ۱۵۶] و قطعا شما را به چیزی از [قبیل] ترس و گرسنگی و کاهشی در اموال و جان ها و محصولات می آزماییم و مژده ده شکیبایان را کسانی که چون مصیبتی به آنان برسد می گویند ما از آن خدا هستیم و به سوی او باز می گردیم.»

به عبارت دیگر حوادث هستی سخن و پیک خدای متعال برای رجوع انسان به سوی حضرت حق است، آنچنان که امیرالمؤمنین امام علی (ع) در مورد آن می فرماید: «سخن خدا همان کاری است که ایجاد می کند.» [۲]

وقتی انسان از روی وقایع روزگار پیام الهی را دریافت می کند

این انسان است که در بروز این حوادث گاه پیام الهی را گرفته و به سوی آن حرکت می کند، آنچنان که حضرت سلیمان (ع) در مقابل تمام نعمت های الهی این گونه می گوید: «هذا من فضل ربی[نمل/۴۰] این از فضل پروردگار من است.» و گاه خدا را به فراموشی سپرده و تنها ابزارهای مادی را می بیند آنچنان که قارون این گونه رفتار کرده و خطاب به موسی (ع) گفت: «إنما أوتیته علی علم عندی[قصص/۷۸] من این ثروت را به وسیله علم خویش به دست آورده ام.»

این حوادث تنها محدود به زندگی شخصی نمی شود بلکه گاهی این حوادث در بستر یک جامعه شکل می گیرد به گونه ای که تمام افراد یک جامعه یا بخش اعظمی از آن با یک واقعه دسته پنجه نرم می کنند، که در این صورت اگر جامعه زودتر به پیک حق، لبیک گفته و به خدای متعال توجه پیدا کند زمینه های رشد و کمالات برای آن جامعه زودتر آماده می شود تا بتواند به سکوی بالاتری دست یابد.

نقش رهبران دینی در هدایت جامعه در کوران حوادث روزگار

در حرکت جامعه به سوی خدای متعال، رهبران دینی جامعه نقش به سزایی دارند، که می توانند در کوران حوادث بستر را برای حرکت مردم به سوی این اهداف آماده کنند، از این رو خدای متعال خطاب به رسول گرامی اسلام (ص) می فرماید: «قل هذه سبیلی أدعو إلی الله علی بصیرة أنا ومن اتبعنی وسبحان الله وما أنا من المشرکین [یوسف/۱۰۸] بگو: این طریقه و راه من است که من و هر کس پیرو من است بر پایه بصیرت و بینایی به سوی خدا دعوت می کنیم و خدا از هر عیب و نقصی منزه است و من از مشرکان نیستم.» و این موضوع تفاوت اصلی بین رهبران دینی یک جامعه و رهبران غیر دینی است، رهبران دینی هستی را آیت و نشانه خدای متعال می بینند از این رو تلاش می کنند مردم جامعه خویش را از آن عبور داده و به سوی حق رهنمود کنند.

سیره امامین انقلاب در سختی ها و خوشی های مردم

این سیره و منش در رهبری انقلاب نیز به صورت آشکار دیده می شود به گونه ای که امامین انقلاب در پیروزی ها و شکست ها در سختی ها و خوشی ها مردم را به سوی خدای متعال سوق می دهند، به عنوان نمونه در زمان فتح خرمشهر که بزرگترین پیروزی مجاهدان فی سبیل الله در هشت سال دفاع مقدس بود و مردم سرمست از پیروزی رزمندگان اسلام بودند امام خمینی (ره) با یک جمله تمام این تلاش ها را منصوب به خدای متعال کرده و فرمودند: «خرمشهر را خدا آزاد کرد.» معنای این سخن امام امت این بود، «که فرماندهان مسلحی که این همه سختی کشیده بودند، این همه رنج برده بودند، آن خون دل ها را خورده بودند … حالا این کار بزرگ انجام گرفته، اینها مغرور نشوند. سیاسیونی که در مساند قدرت نشسته اند، از این پیروزی بزرگی که در عرصه سیاسی برایشان پیدا شد، بر اثر این حادثه مغرور نشوند … من و شما کاره ای نیستیم؛ دست قدرت الهی است. من و شما وسائلی هستیم.»[۲]

وقتی رهبر انقلاب ضمن توصیه به رعایت بهداشت توصیه به تضرع و دعوت به حق می کنند

رهبر معظم انقلاب در این دوره که کرونا شدت گرفته و مردم جامعه دچار مشکلات عدیده ای شده اند، مردم را علاوه بر رعایت مسائل بهداشتی به توجه به حضرت حق نیز دعوت می کنند و به مردم جامعه گوش زد می کنند که تمام این حوادث باید سبب تقرب و توجه انسان به ذات باری تعالی بشود آنچنان که خطاب به مردم این چنین می فرمایند: «همه ی این چیزهایی که گفتیم ابزارند؛ آن کسی که به این ابزارها جان می دهد و روح می دهد، خدا است. و تسببت بلطفک الاسباب ؛ سبب ها را تو سبب میکنی. از خدای متعال باید خواست، دعا کرد، تضرع کرد؛ که اگر ان شاءالله نظر لطف پروردگار به ملت ما باشد، که همیشه بوده؛ در این قضیه هم قطعا خوبانی هستند که [اگر] دستشان را به دعا بلند کنند، دعا کنند، از خدا بخواهند، نظر لطف پروردگار باز هم متوجه این ملت خواهد شد، در این صورت واقعا همه این چیزهایی که گفته شد، این ابزارها، این اسباب، ان شاءالله اثر خواهد گذاشت و [نتیجه] تحقق پیدا خواهد کرد. هم دعا کنیم، هم تضرع کنیم، هم استغفار کنیم؛ اللهم اغفر لی الذنوب التی تنزل النقم؛ بعضی از گناهان هست که نقمت الهی را بر انسان ها، بر اجتماعات، بر افراد نازل می کند. اللهم اغفر لی الذنوب التی تحبس الدعاء، اللهم اغفر لی الذنوب التی تنزل البلاء. استغفار لازم است، استغفار کنیم تا خدای متعال ان شاءالله تفضل کند و از این گردنه عبور کنیم.»[۳]

محمدعلی کمالی نسب

پی نوشت

[۱]. بحار الأنوار، علامه مجلسی، دار إحیاء التراث العربی، ج۸۴، ص: ۱۹۹.

[۲]. نهج البلاغه، خطبه ۱۸۶، بند ۱۷

[۳]. بیانات در دیدار اعضای هیئت دولت؛۱۷ رمضان ۱۴۳۰.

[۴]. گزیده ای از بیانات در جلسه ستاد ملی مقابله با کرونا؛۱۳۹۹/۰۸/۰۳.

انتهای پیام/
گفتگو با هوش مصنوعی

💬 سلام! می‌خوای درباره‌ی «نقش رهبران دینی در عبور جامعه از کوران حوادث و سختی ها» بیشتر بدونی؟ من اینجام که راهنماییت کنم.