باشگاه خبرنگاران پویا

واقعه عاشورا از جمله بزرگ ترین رخدادهای حیات تشیع در عرصه تاریخ است که در ضمنش مفاهیم و مولفه های اساسی نهفته است و از این جهت پیام حرکت اباعبدالله(ع) را فراتاریخی و متعلق به تمام بشریت قرار می دهد. مقاومت، یکی از این مفاهیم اصلی است که طنینش در عصر کنونی بر جان های آزاده می نشیند. یادداشت پیش رو در ادامه یادداشت بایسته های اقامه «فقه مقاومت» مبتنی بر سیره سیاسی امام حسین(ع) به مولفه های مقاومت در حرکت اباعبدالله(ع) می پردازد.

ایستادگی در برابر بدعت ها و ستم ها و تحمل سختی های آن، راه بدست آوردن قدرت اجتماعی

از مؤلفه های مقاومت در سیره اباعبدالله الحسین (ع) حساسیت نسبت به انحرافات و بدعت های جامعه اسلامی است، ایشان در خطبه طولانی در منی که به خطبه امر به معروف شناخته می شود، آشکارا به سکوت عالمان و خواص جامعه در برابر نافرمانی خدا و انحراف از سنت پیامبر می تازد و آنها را متهم به منفعت طلبی و ترس می کند و افتادن کار به دست نااهلان را نتیجه عدم ایستادگی ایشان در این امر دانسته می فرماید «و لو صبرتم علی الأذی و تحملتم المئونة فی ذات الله کانت أمور الله علیکم ترد و عنکم تصدر و إلیکم ترجع»[۱] اگر بر ناملایمات و آزارها در این مسیر صبر می کردید و سختی ها را برای رضای خدا تحمل می کردید، امور خدا به شما باز می گشت، احکام از جانب شما صادر می شد و مرجع همگان قرار می گرفتید.

ملاحظه سیره امام خمینی(ره) در خیزش علیه رژیم طاغوت، به مثابه یک تجربه تاریخی مؤید این کلام نورانی است، آنجا که ایشان به واسطه تحمل سختی های ایستادگی در برابر بدعت ها و ستمگری ها به رهبر و محل امید آزادگان جهان تبدیل شد.

تلاش برای برقراری حکمرانی واقعی اسلام و اقامه دین

مسیر و حرکت فقه مقاومت در سیره سیدالشهداء اقامه دین است، امروزه فریادهای گوناگونی در مسیر مقاومت و ایستادگی بلند است اما این فریادها به کدام سو دعوت می کند؟ اندیشه مقاومت اسلامی، دعوت به ایستادگی خام و بدون هدف نیست، بلکه جهان را به سوی حکمرانی شایستگان، اقامه دین، برپایی احکام شریعت و برقراری عدالت واقعی مستفاد از کتاب و سنت پیامبر و اهل بیت دعوت می کند.

سیدالشهداء در روشنگری دیگری در وصیت به برادرش محمد حنفیه این مسیر را نمایان می کند: «أنی لم أخرج أشرا و لا بطرا و لا مفسدا و لا ظالما و إنما خرجت لطلب الإصلاح فی أمة جدی ص أرید أن آمر بالمعروف و أنهی عن المنکر و أسیر بسیرة جدی و أبی علی بن أبی طالب ع»[۲] من برای سرکشی و تکبر و فساد و ستم کردن از مدینه خارج نشدم، بلکه در راستای ایجاد اصلاح در امت جدم خارج شدم، قصد دارم امر به معروف و نهی از منکر کرده و بر اساس سیره جدم رسول الله و پدرم علی بن ابیطالب رفتار کنم.

آفت مقاومت، درگیر شدن به دنیاگرایی و لقمه های شبهه ناک

شکی نیست بسیاری از بزرگان کوفه می توانستند حضرت را یاری کنند اما به واسطه آلوده شدن به دنیاگرایی و بعضا لقمه های حرام و شبهه ناک، دست از همراهی با کاروان امام حسین (ع)کشیدند. در روز عاشورا وقتی لشکر دشمن با هیاهو اجازه شنیده شدن صدای امام را نمی دانند، حضرت به ابتلای بزرگ جامعه آن روز اشاره می کند: «فقد ملئت بطونکم من الحرام و طبع علی قلوبکم» به راستی که شکم های شما از حرام انباشته شده و بدین وسیله بر قلب شما مهر زده شده است.

این شاخص های کلیدی که انقلاب اسلامی و اندیشه مقاومت در زمانه حاضر بر آن بنا شده است، ضروری است توسط نسل حاضر درک شود و با قدرت بیشتری ادامه یابد؛ کم توجهی به هرکدام از این اصول می تواند مسیر مقاومت را با چالش های بیشتری مواجه کند و سزاوار است جامعه اسلامی و دولتمردان آن، با اقتدا به سالار شهیدان، تحت تأثیر وسوسه هایی که درصدد القای رعب و وحشت نسبت به قدرت های پوشالی دشمنان و یا عذرتراشی جهت دعوت به سازش و دست برداشتن از مقاومت هستند قرار نگیرند تا در زمره رهروانی باشند که در زیارت عاشورا آرزویش را دارند «و ثبت لی قدم صدق عندک مع الحسین و اصحاب الحسین».

حجت الاسلام مجید رجبی، معاون پژوهشی پژوهشگاه فقه نظام