خداوند در سوره انبیاء با اشاره به ماجرای ایوب نبی (ع) مؤمنان را به صبر و استقامت در برابر مشکلات دعوت می کند که عاقبت آن رسیدن به رحمت الهی خواهد بود.

خبرگزاری فارس- گروه قرآن و فعالیت های دینی: صبر ایوب یکی از مثل های قدیمی است که در بین مردم مطرح می شود، زیرا حضرت ایوب (ع) در زندگی خود مورد امتحان های سخت الهی قرار گرفت و از این امتحان ها سربلند بیرون آمد و خداوند هم پاداش این صبر را به آن حضرت عنایت کرد.

آیات ۸۳ و ۸۴ سوره مبارکه انبیاء به ماجرای حضرت ایوب اشاره و صبر و مدد خواستن آن حضرت از خدای متعال را از نکات این امتحان بزرگ بیان می کند و اینکه خداوند در این آیات ماجرای حضرت ایوب را تذکری برای مؤمنان بیان می کند.

ایوب(ع) همانند سایر پیامبران به هنگام دعا برای رفع مشکلات طاقت فرسا نهایت ادب را در پیشگاه خدا به کار می برد، حتی تعبیری که بوی شکایت بدهد نمی کند، تنها می گوید: من گرفتار مشکلاتی شده ام و تو «ارحم الراحمین» هستی، حتی نمی گوید: مشکلم را برطرف کن زیرا می داند او بزرگ است و رسم بزرگی را می داند.

به این آیات توجه کنید؛

وأیوب إذ نادی ربه أنی مسنی الضر وأنت أرحم الرحمین (انبیاء ۸۳)

فاستجبنا له فکشفنا ما به من ضر وءاتینه أهله ومثلهم معهم رحمة من عندنا وذکری للعبدین (انبیاء ۸۴)

ترجمه

و ایوب را (یاد کن) هنگامی که پروردگارش را ندا داد که: مرا آسیب و سختی رسیده و تو مهربان ترین مهربانانی. (انبیاء ۸۳)

پس ندایش را اجابت کردیم و آنچه از آسیب و سختی به او بود برطرف و خانواده اش را (که در حادثه ها از دستش رفته بودند) و مانندشان را همراه با آنان به او عطا کردیم که رحمتی از سوی ما و مایه پند و تذکری برای عبادت کنندگان بود. (انبیاء ۸۴)

خداوند با گوشه چشمی سخت ترین مشکلات را آسان می کند پس نباید نا امید بود

با نگاهی به این آیه در می یابیم که انسان هیچ گاه نباید از رحمت خداوند نا امید باشد و در سخت ترین و بد ترین شرایط هم خداوند می تواند با گوشه چشمی همه مشکلات و مصیبت ها را به راحتی و رحمت تبدیل کند. همانگونه که برای حضرت ایوب (ع) این اتفاق رخ داد.

حضرت ایوب(ع) در زندگی اش مورد امتحان سخت خدا قرار گرفت. همه اموال و فرزندانش را از دست داد و به بیماری سختی دچار شد اما با همه مشکلات از رحمت خدا ناامید نشد و روی به پروردگار کرد و از او کمک خواست و خداوند هم درهای رحمتش را برروی آن حضرت گشود و فرزندان و هر آنچه از ایوب (ع) گرفته بود او بازگرداند.

ایوب نبی چگونه دعا کرد که مستجاب شد

«ضر» یعنی بلاهایی که مستقیما به جان آدمی می رسد مثل مرض و نقائص جسمی و در واقع «ضر» یعنی انواع بلایا. ایوب (ع) به جهت امتحان الهی مورد هجوم انواع بلایا قرار گرفت. مال و فرزندان خود را از دست داد و به مرض و بیماری دچار شد آنگاه دست به دعا برداشت و به درگاه الهی استغاثه کرد و گفت: خدایا تو می دانی که چه بلایایی به من رسیده و من غیر از تو که مهربانترین مهربانان هستی چشم امید به دیگری ندارم پس به کسی که به جانب تو پناه آورده رحم کن، خدا هم دعایش را مستجاب کرد.

خداوند او را از بیماری و گرفتاری نجات داد و آنچه از اولادش که مردند، به اضافه مثل آن به او بازگرداند تا هم رحمتی به او کرده باشد و هم بندگان عابد خدا بدانند که خداوند اولیاء خود را به منظور آزمایش مبتلا می کند، آنگاه اجرشان می دهد، چون او اجر نیکوکاران را ضایع نمی سازد.

مشکلات هر قدر زیاد باشد و گرفتاری ها هر قدر فراوان، دشمنان هر قدر فشرده باشند، و قوی و متراکم، باز با گوشه ای از لطف پروردگار همه اینها برطرف شدنی است، نه تنها زیان ها جبران می شود که گاهی خداوند به عنوان پاداش صابران با استقامت، همانند آنچه از دست رفته نیز بر آن می افزاید و این درسی است برای همه مسلمانان

حضرت ایوب مفتخر به نشان صبر

حضرت ایوب پیامبری است که در قرآن مجید به دریافت نشان صبر مفتخر شده است. «انا وجدناه صابرا، نعم العبد، انه أواب» (سوره ص، ۴۴) همانا ما او را انسان صابری یافتیم، چه نیکو بنده ای بود، بدرستی که او بسیار اهل توبه و انابه بود.

از امام صادق علیه السلام درباره «و مثلهم معهم» سؤال شد که چگونه همانند آنان را نیز به ایوب داد؟ حضرت فرمود: خداوند از فرزندان او که قبلا به مرگ طبیعی مرده بودند نیز به همراه کسانی که هلاک شده بودند، به او برگرداند. (کافی، ج ۸، ص ۲۵۳)

این آیات درست زمانی نازل شد که مسلمانان مکه در محاصره سخت دشمن قرار داشتند و خداوند با یادآوری ماجرای حضرت ایوب (ع) آنها را به استقامت و صبر و همچنین دعا دعوت کرد و با نگاهی به این آیات در می یابیم که صبر، استقامت، توکل و ایمان راسخ به خدا مهم ترین عوامل غلبه بر سخت ترین مشکلات زندگی هستند.

پیام هایی از آیات ۸۳ و ۸۴ سوره مبارکه انبیاء

یادآوری و مرور تاریخ زندگانی بزرگان، بهترین وسیله تسکین و صبر و ارشاد و راهنمایی است. «و ایوب»

انبیا نیز در زندگی مادی، همچون سایر مردم عادی به گرفتاری ها و بیماری هایی مبتلا می شدند. «مسنی الضر»

اگر چه گرفتاری ها در ظاهر، ضرر می نماید، ولی در بسیاری از مواقع باطنا لطف خفی و رحمت الهی است. «مسنی الضر و أنت أرحم الراحمین»

همیشه بلاها و مصائب جنبه کیفری و تنبیهی ندارد، بلکه گاهی برای اعطای درجه است و جنبه آزمایشی دارد. «مسنی الضر» (با توجه به اینکه انبیا معصوم هستند ناگواری ها بخاطر ارتکاب گناه و گوشمالی نیست).

انبیا نمونه ادب هستند. «مسنی الضر و أنت أرحم الراحمین» حضرت ایوب علیه السلام نفرمود: پروردگارا! ضرر را از من برطرف فرما، بلکه به گونه ای دعا کرد که یعنی خدایا تو خود می دانی.

در مقام دعا، خدا را با صفتی بخوانیم که با نیاز ما تناسب دارد. «ارحم الراحمین»

دعای انبیا مستجاب است. «فاستجبنا»

لطف الهی بیش از تقاضا و دعای انسان است. «کشفنا ما به من ضر و آتیناه …» (حضرت ایوب علیه السلام از خداوند درخواست «کشف ضر» داشت، ولی پروردگار علاوه بر اجابت خواسته او، اهلش را به او باز گرداند.)

فرزند، عنایت و رحمت الهی است. «آتیناه اهله و مثلهم معهم»

خداوند، هم اهل جود است و هم جبروت. «آتیناه اهله و مثلهم معهم» در قنوت نماز عید فطر و قربان می خوانیم: «اللهم … اهل الجود و الجبروت …» در اینجا خداوند، هر چه را که از ایوب گرفته شده بود به او بازگرداند و به علاوه آن را دو برابر هم کرد، هم گذشته اش را جبران کرد و هم نسبت به آینده اش جود و کرم نمود.

میان دعا از یک طرف و ربوبیت و سرازیر شدن رحمت الهی از سوی دیگر، ارتباط خاصی وجود دارد. «نادی، ربه، رحمة»

استجابت دعای انبیا نیز نه براساس استحقاق شخصی آنان که برمبنای فضل و رحمت الهی است. «رحمة من عندنا»

بلاها دارای ابعاد گوناگونی است، گاهی برای آزمایش است، گاهی برای رشد فکری و علمی، و زمانی برای عبرت آموزی به دیگران. «ذکری للعابدین»

عبادت زمینه پندپذیری است. «ذکری للعابدین»

همه مردم حتی عبادت پیشگان به تذکر نیاز دارند. «ذکری للعابدین»

منبع: تفاسیر نور، المیزان و نمونه

انتهای پیام/