به گزارش خبرگزاری تسنیم از سنندج، عده ای از کودکان به اندازه ای با کودکان دیگر فرق دارند که باید توجه خاصی به آن ها داشت. این تفاوت به طور کلی در تمام خصوصیات جسمانی، عاطفی، عقلانی و اجتماعی آنان دیده می شود و در سازگاری آن ها با محیط اجتماعی اشکال و مانعی بزرگ ایجاد می کند. به همین منظور، تا چند وقت پیش به این دسته از افراد اجتماع «استثنایی» می گفتند، اما از یک طرف، واژه استثنایی معمولا کاستی ها و تفاوت های منفی را در ذهن تداعی کرده و از طرف دیگر، همه کودکان متفاوت یا نیازمند برنامه خاص را پوشش نمی دهد و در حال حاضر، اصطلاح کودکان « با نیازهای ویژه» به جای کودکان استثنایی برایشان به کار می رود.

کودک با نیازهای ویژه کودکی است که علاوه بر ویژگی ها و نیازهای کودکان عادی، ویژگی ها و نیازهای خاصی دارد. از نظر آموزشی، دانش آموز با نیازهای ویژه، از نظر شناختی ، هوشی ، جسمی (حسی -حرکتی )، عاطفی و اجتماعی تفاوت قابل ملاحظه ای با افراد هم سن خود دارد. این تفاوت به حدی است که برخورداری وی از آموزش و پرورش ، مستلزم تغییراتی (متناسب با ویژگی های این دانش آموزان ) در برنامه ها، محتوا ، روش ها، مواد و فضای آموزشی عادی و ارائه خدمات آموزشی و توان بخشی ویژه به اوست.

دسته بندی های گوناگونی برای نام گذاری افراد با نیازهای ویژه در نظر گرفته اند و این افراد به چندین دسته «ناشنوا و کم شنوا، نابینا و کم بینا، دارای معلولیت جسمی- حرکتی، کم توان ذهنی، دارای اختلالات ارتباطی، دارای اختلالات رفتاری، دارای اختلالات یادگیری و تیزهوش و با استعداد» تقسیم می شوند.

خبرگزاری تسنیم در راستای عمل به رسالت اصلی خود در میزگردی به بررسی مشکلات و چالش های پیش روی دانش آموزان با نیازهای ویژه استان کردستان پرداخته که مشروح آن در ادامه از نظر خوانندگان محترم می گذرد:

کمبود نیروی انسانی و فضای مناسب استاندارد

طالب محمدی، رئیس اداره آموزش و پرورش استثنایی استان کردستان با ارائه گزارشی به وضعیت تحصیلی این دانش آموزان پرداخت و اظهار داشت: بر اساس قانون تشکیل سازمان آموزش و پرورش کشور، آموزش و پرورش استثنایی وابسته به وزارت آموزش و پرورش است و یکی از سازمان های نادری است که مصوبه صریح قانون مجلس بموجب قانون سال ۶۹ تصویب شده است.

وی با اشاره به اینکه برای آموزش و پرورش دانش آموزان استثنایی در طیف های مختلف ۷ هدف و وظیفه در نظر گرفته شده است، افزود: طراحی سیستم آموزشی و پرورشی و توانبخشی در جهت جبران ناتوانی ذهنی کودکان و نوجوانان استثنایی، تغییر اصلاح نظام آموزشی کشور با توجه به روش های نوین آموزش و پرورش، آموزش گروه های مختلف با توجه به نیازهای هر گروه با تاکید بر آموزش حرفه ای، کمک به پیشگیری از بروز ناتوانی جسمی و ذهنی و اجرای طرح های شناسایی به موقع دانش آموزان استثنایی بمنظور جلب کمک های مردمی سازمان های مردم نهاد و انجمن های توانبخشی، تهیه برنامه های آموزشی ویژه برای هفت گروه کودکان استثنایی را تحت پوشش قرار می دهد.

رئیس اداره آموزش و پرورش استثنایی استان کردستان بیان کرد: (کودکان کم توان ذهنی، آسیب دیده شنوایی، آسیب دیده بینایی، اختلالات هیجانی( معروف به اتیسم) دانش آموزان دارای مشکلات یادگیری، دانش آموزان چند معلولیتی و دارای اختلالات جسمی - حرکتی در این هفت گروه قرار می گیرند.

وی دانش آموزان استثنایی را دانش آموزانی توصیف کرد که از حیث شناختی، هوشی، جسمی، عاطفی و اجتماعی تفاوت قابل ملاحظه ای با دانش آموزان هم سن و سال خود دارد و اذعان کرد: این افراد نمی توانند از آموزش عادی بهره مند شوند و نیازمند تغییرات در محتوای آموزشی، فضا و روش تدریس هستند.

به گفته محمدی، هزار و ۵۱۸ دانش آموز استثنایی در استان وجود دارد که در ۶۸ مدرسه و ۲۶۰ کلاس درس مشغول تحصیل اند و ۵۴۰ نیروی انسانی در این مدارس به آنها خدمات ارائه می دهند که از این تعداد ۴۱۰ نفر معلم، ۳۲ نفر مدیر و ۴۴ نفر معاون هستند.

وی با اشاره به فعالیت هزار و ۵۱۸ دانش آموز استثنایی در استان اظهار کرد: از این تعداد ۲۳۳ دانش آموز دبستانی، ۸۸۸ دانش آموز ابتدایی، ۱۸۰ دانش آموز متوسطه اول پیش حرفه ای و ۱۲۷ دانش آموز در مقطع متوسطه دوم پیش حرفه ای هستند.

رئیس اداره آموزش و پرورش استثنایی استان کردستان با ذکر اینکه ۶۱۲ نفر از دانش آموزان استثنایی دختر و ۹۰۶ نفر پسر هستند، افزود: از این تعداد هزار و ۳۷۶ نفر از دانش آموزان استثنایی در مناطق شهری و ۱۴۲ دانش آموز در مناطق روستایی حضور دارند.

وی با اشاره به تعداد ۶۸ مدرسه استثنایی استان خاطر نشان کرد: از این تعداد، ۱۳ مدرسه روستایی و ۵۵ مدرسه شهری است؛ همچنین ۱۲ مدرسه پسرانه، ۱۰ مدرسه دخترانه و ۴۶ مدرسه به صورت مختلط است.

رئیس اداره آموزش و پرورش استثنایی استان کردستان بیشترین آمار دانش آموزان را مربوط به دوره ابتدایی و پیش دبستانی ذکر کرد و گفت: بیشترین دانش آموزان استثنایی در ناحیه ۲ سنندج و مریوان مشغول تحصیل اند.

به گفته وی، دانش آموزان استثنایی افزون بر مدارس در ۲۸ مرکز ( ۲۱ مرکز دولتی و ۷ مرکز غیر دولتی) تحت عنوان آموزش توانبخشی و مراکز اختلالات یادگیری مشغول تحصیل اند.

محمدی با بیان اینکه برخی از دانش آموزان دچار ناتوانی های جسمی حرکتی هستند اما از بهره هوشی عادی برخوردارند، افزود: این گروه دانش آموزان در طرح فراگیر تلفیقی تحصیل کرده که در استان ۵۰۲ دانش آموز در مدارس عادی تحت پوشش طرح فراگیر تلفیقی تحصیل می کنند.

وی خاطر نشان کرد: سالانه هزار و ۱۵ دانش آموز استثنایی در مراکز اختلالات یادگیری پذیرش می شوند و مجموعا سه هزار و ۵۰۰ دانش آموز در استان زیر پوشش آموزش و پرورش استثنایی قرار دارد.

رئیس اداره آموزش و پرورش استثنایی استان کردستان با اشاره به ۱۰ شاخص اصلی عملکردی آموزش و پرورش استثنایی گفت: پوشش تحصیل حداکثری دانش آموزان با نیازهای ویژه، اعتلای برنامه های پرورشی، فرهنگی، تربیتی و قرآنی؛ توسعه و تقویت فرصت های برابر و اثربخش توانبخشی، حمایتی، مددکاری و مشاوره ای به دانش آموزان؛ اجرای برنامه سنجش سلامت جسمانی و آمادگی تحصیلی دانش آموزان؛ توانمندسازی نیروهای انسانی و ارتقاء خلاقیت آنها، افزایش پوشش تحصیلی دانش آموزان تلفیقی و گسترش و تعمیم این آموزش ها؛ توسعه و ارتقاء کیفیت آموزش های فنی و حرفه ای و توسعه مراکز مشکلات یادگیری از شاخص های اصلی در آموزش و پرورش استثنایی است.

وی با اشاره به اینکه در سال گذشته ۴۷ برنامه عملیاتی از سوی آموزش و پرورش استثنایی اجراء شده است، افزود: این برنامه ها در بخش های پرورشی، مشاوره، آموزشی، سنجش و توانبخشی بهداشت، سنجش و ارزیابی و امور سازمانی بوده است.

محمدی پوشش تحصیلی جامعه، اجرای برنامه سنجش سلامت جسمانی، اجرای سنجش سلامت جسمانی آمادگی تحصیلی نوآموزان، طرح غربالگری دانش آموزان ورود به مدارس و گسترش طرح فراگیر سازی ( آموزش تلفیقی از طریق معلم رابط) را از خدمات اصلی آموزش و پرورش استثنایی عنوان کرد.

وی کمبود نیروی انسانی متخصص نیروهای توانبخشی، فیزیوتراپ، بینایی سنجی، گفتار درمانی و کاردرمانی و کمبود فضای مناسب استاندارد و ایمن را از چالش های سازمان آموزش و پرورش استثنایی کردستان برشمرد و گفت: بیش از ۱۰ سال است که استخدامی در آموزش و پرورش استثنایی انجام نشده تا نیروهای جدید سرکار بیایند.

رئیس اداره آموزش و پرورش استثنایی استان کردستان اعلام کرد: مقرر شده که تا پایان تیر ماه امسال آزمون استخدامی پذیرش و بکارگیری نیرو در آموزش و پرورش استثنایی برگزار شود.

به گفته وی، در این استخدامی بیش از هزار نفر نیروی توانبخش در کشور پذیرش شده که از این تعداد ۳۳ نفر سهم استان کردستان است.

رئیس اداره آموزش و پرورش استثنایی استان کردستان اضافه کرد: تعداد ۹۶۰ نفر از دانش آموزان استثنایی استان در طرح سودای بندگی با رویکرد آموزش نماز شرکت کردند.

وی آموزش، تعامل، اجتماعی زندگی کردن را مأموریت آموزش و پرورش استثنایی عنوان کرد و اذعان داشت: کمبود تجهیزات کارگاهی و نبود سرویس حمل و نقل از دیگراز چالش های آموزش و پرورش استثنایی است. به طوری که تنها یک دستگاه اتوبوس در داخل شهر سنندج وظیفه جابجایی دانش آموزان استثنایی را برعهده داشته در حالی که ۸۰ درصد دانش آموزان با مشکل سرویس ایاب و ذهاب مواجه هستند.

محمدی با اشاره به اینکه آموزش و پرورش استثنایی ماهانه بیش از ۷۰۰ میلیون تومان به منظور سرویس ایاب و ذهاب دانش آموزان هزینه می کند، تصریح کرد:این هزینه ها باید با مشارکت آموزش و پرورش و اولیاء دانش آموزان تامین شود اما ۹۰ درصد این هزینه از سوی آموزش و پرورش تامین می شود.

به گفته وی ، سال گذشته بیش از ۶ میلیارد تومان اعتبار در میان مدارس و دانش آموزان استان توزیع شد.

رئیس اداره آموزش و پرورش استثنایی استان کردستان با اشاره به اینکه در تمام کشورهای جهان شهرداری متولی تامین سرویس ایاب و ذهاب دانش آموزان با نیازهای ویژه را برعهده دارد، خاطر نشان کرد: طبق قانون بودجه ۱۴۰۲ و تبصره مربوطه به صراحت بر تامین سرویس ایاب و ذهاب از سوی شهرداری ها تأکید شده است.

وی با اشاره به تعامل و همکاری این سازمان با سایر ادارات استان گفت: در راستای ارائه خدمات مطلوب به جامعه هدف، این سازمان با سازمان های بهزیستی، فنی و حرفه ای، معاونت بهداشتی و کانون پرورش فکری کودکان تفاهم نامه همکاری منعقد شده است.

رئیس اداره آموزش و پرورش استثنایی استان کردستان به اقدامات انجام شده برای رفع مشکلات این حوزه پرداخت و اظهار کرد: در راستای خدمات رایگان بهداشتی و ارتقاء سلامت بهداشت دهان و دندان دانش آموزان استثنایی با معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی تفاهم نامه همکاری منعقد شده است. نخستین مدرسه اوتیسم استان در دهه فجر سال گذشته در ناحیه یک سنندج کلنگ زنی شد.

وی افزود: برای اولین بار در شورای آموزش و پرورش استان تدوین الفبای خط بریل کردی با همکاری مرکز کردستان شناسی دانشگاه کردستان کلید خورد و لحاظ شدن اخبار ناشنوایان در سیمای مرکز استان در دستور کار صدا وسیما قرار گرفته است. طرح جهش تحصیلی دانش آموزان استثنایی تا پنجم مرداد امسال اجرایی خواهد شد.

محمدی با اشاره به اینکه ۲ پروژه عمرانی آموزش و پرورش استثنایی در دست احداث است، افزود: هنرستان شش کلاسه نوآوران ناحیه ۲ سنندج و سالن ورزشی دانش آموزان استثنایی در شهرک نور سنندج تا پایان شهریور امسال به بهره برداری می رسد.

وی با اشاره به برپایی نمایشگاه بین المللی توانمندی خودکفایی دانش آموزان استثنایی در استان عنوان کرد: در این نمایشگاه آثار هنری دانش آموزان هنرستان ناحیه ۲ سنندج به عنوان آثار برتر معرفی شد.

رئیس اداره آموزش و پرورش استثنایی استان کردستان با اشاره به اینکه دانش آموزان در حوزه ورزشی موفقیت های خوبی کسب کرده اند، اعلام کرد: ۵۵ نفر از دانش آموزان در مسابقات ورزشی، فرهنگی و قرآنی موفق به کسب عناوین برتر شده و جهت اعزام به مسابقات کشوری معرفی شدند.

ضرورت ارائه آموزش های مهارتی به دانش آموزان استثنایی

مدیر هنرستان متوسطه حرفه ای و پیش حرفه ای سنندج نیز در این میزگرد گفت: هم اکنون ۶۵ دانش آموز استثنایی در این مرکز از آموزش های مهارت های اجتماعی و حرفه ای بهره مند می شوند.

اقبال خانی ارائه مهارت های اجتماعی و حرفه ای به دانش آموزان استثنایی را جزو شاخص های عملکردی سند تحول بنیادین آموزش و پرورش دانست و گفت: ارائه این آموزش ها در کنار آموزش دروس عمومی به این دانش آموزان الزام آور و ضروری است.

وی حضور دانش آموزان استثنایی در مدارس و بهره مندی از آموزش های تخصصی و مهارتی را ضروری برشمرد و خاطر نشان کرد: برخی از دانش آموزان استثنایی در رشته های مهارتی پرورش گل های آپارتمانی که از رشته های باغبانی است و رشته های ورزشی به موفقیت های چشمگیری دست پیدا کرده اند.

این مدیر مدرسه کردستان «پیمان امینی» و «متین مرادخانی» را دانش آموزان استثنایی موفق در حوزه آموزش های مهارتی اعلام کرد و گفت: این مستعدان در حوزه ورزش نیز موفق به کسب مقام جهانی شدند.

متین مرادخانی دانش آموز استثنایی موفق در هنرستان مرکز متوسط حرفه ای و پیش حرفه ای سنندج مشغول تحصیل است که در این میزگرد یکی از علل موفقیت خود را توکل به خدا، پشتکار و حمایت های خانواده و معلمانش ذکر کرد.

وی ضمن تقدیر از حمایت های معلمان در زمینه ارائه آموزش های مهارتی گفت: در زمینه pvc مدرسه و جوشکاری نیز توانسته ام موفق شوم.

این دانش آموز با نیازهای ویژه کردستان مهم ترین دغدغه خود را فراهم کردن زمینه اشتغال برای فارغ التحصیلان استثنایی عنوان کرد و افزود: این قشر از جامعه توانمندی ها و استعدادهای هایی برخوردارند که می توانند در جامعه مفید باشند.

دغدغه اشتغال داریم

پیمان امینی یکی دیگر از دانش آموزان استثنایی موفق کردستان در این میزگرد، جدا از بحث ورزشی؛ مهارت چوب کاری و جلوبندی سازی را از موفقیت های خود بیان کرد.

این دانش آموز کردستانی مهم ترین دغدغه خود را ایجاد اشتغال و کار در جامعه ذکر کرد و خواستار حمایت و توجه ویژه مسئولان به این قشر از جامعه شد.

تمام کسانی که می خواهد مشکل دانش آموزان استثنایی را درک کنند چه مسئولان، معلمان و مردم عادی؛ اولا باید خودشان نسبت به آنها شناخت پیدا کنند که این دانش آموزان در چه دنیایی زندگی می کنند و سپس برای یکبار هم که شده خود را جای پدر و مادرانشان و آن دانش آموزان طفل معصوم قرار داده تا بدانند برآوردن نشدن آرزوهایشان چه رنج و مشقت هایی دارد، پس هر کدام در هر جایی که هستیم تا می توانیم یاری گر و حامی این فرزندان باشیم، کسی چه داند که روزی این وضعیت نصیب فرزندان ما هم شد …

انتهای پیام/