توقیف نفت کش انگلیسی موضوعی است که این روز ها در صدر اخبار رسانه ها قرار دارد و برای روشن شدن این اقدام جمهوری اسلامی آن هم در ماه حرام به سراغ قرآن کریم رفتیم.

خبرگزاری فارس- گروه قرآن و فعالیت های دینی: توقیف نفت کش انگلیسی موضوعی است که امروز به عنوان خبر اول رسانه ها دست به دست می شود. این اتفاق درحالی رخ داد که چندی پیش یک فروند نفت کش جمهوری اسلامی ایران در اقدامی ناجوانمردانه توسط انگلیسی ها توفیق شده و هنوز آن را رها نکرده اند.

برخی گمانه زنی ها حاکی از آن است که جمهوری اسلامی ایران در اقدامی تلافی جویانه نفت کش انگلیسی را توقیف کرده که البته نفت کش انگلیسی تخلفاتی داشته اما با فرض اینکه جمهوری اسلامی در اقدامی تلافی جویانه نفت کش انگلیسی را توقیف کرده باشد به سراغ قرآن کریم رفتیم تا ببینیم نظر قرآن درباره این اقدام کشورمان در برابر انگلستان چیست.

فراموش نکنیم اکنون ماه ذی القعده است و جنگ و مقابله در ماه های حرام از سوی خداوند منع شده است و باید از دو جنبه موضوع را بررسی کنیم که آیا

۱- اقدام توقیف نفت کش و مقابله به مثل کار صحیحی است و ۲- این اقدام جمهوری اسلامی در ماه حرام چه حکمی دارد.

بابررسی آیات مختلف قرآن کریم در این زمینه به آیه ۱۹۴ سوره مبارکه بقره رسیدیم و نکته جالب اینجا است که خداوند در این آیه کاملا روشن هر دو پرسش ما را پاسخ داده است.

به این آیه توجه کنید

«الشهر الحرام بالشهر الحرام والحرمت قصاص فمن اعتدی علیکم فاعتدوا علیه بمثل ما اعتدی علیکم واتقوا الله واعلموا أن الله مع المتقین» (بقره ۱۹۴ )

ترجمه

ماه حرام در برابر ماه حرام و (اگر دشمنان احترام آنرا شکستند و با شما جنگ کردند، شما نیز حق دارید مقابله به مثل کنید. زیرا) حرمت ها را (نیز) قصاص است وهرکس به شما تجاوز کرد، به مانند آن تجاوز، بر او تعدی کنید و از خدا بپرهیزید (که زیاده روی نکنید) و بدانید که خداوند با پرهیزگاران است. (بقره ۱۹۴ )

در این آیه ابتدا به موضوع ماه حرام اشاره شده و اینکه در این ماه در صورتی می توان با دشمن برخورد و مقابله کرد که آنها حریم مسلمانان را شکسته و به آنها تجاوز کرده باشند. همچنین نکته بعدی موضوع میزان مقابله است که در آیه ۱۹۴ سوره بقره خداوند می فرماید در ماه حرام فقط به میزانی که آنها به شما تجاوز و تعدی کردند بر آنها تجاوز و تعدی کنید. ذکر این نکته هم لازم است که توقیف نفت کش ایرانی در روز ۱۳ تیر برابر با ۱ ذی القعده یعنی در ماه حرام رخ داده است.

نفت کش در برابر نفت کش

بانگاهی به این آیه در می یابیم که جمهوری اسلامی ایران حتی اگر در اقدامی تلافی جویانه نفت کش انگلیسی را توقیف کرده باشد این اقدام کاملا براساس قرآن کریم و فرمان خداوند بوده و با حرمت ماه ذی القعده هم براساس قرآن کریم منافاتی ندارد. زیرا طبق آیه قرآن یک نفت کش انگلیسی در برابر نفت کش قصب شده کشورمان توقیف شده است.

البته برای روشن شدن بیشتر این آیه از قرآن کریم با مراجعه به برخی تفاسیر به نکاتی درباره این آیه اشاره می کنیم.

قبل از اسلام در میان عرب ها، هر سال چهار ماه احترام خاصی داشت که در آن ماه ها جنگ، حرام و ممنوع بود، سه ماه آنها پی درپی هستند که عبارتند از ذی القعده، ذی الحجه و محرم، و یکی هم ماه رجب که جداست. حتی یکی از علل تسمیه ماه ذی القعده را آن گفته اند که در این ماه قعود از جنگ لازم است.

سوء استفاده دشمن از ماه حرام علت جواز خداوند برای مقابله در این ماه

اسلام این سنت را پذیرفت و در هر سال چهار ماه را آتش بس اعلام کرد، اما دشمن همیشه در کمین است تا از فرصت ها سوء استفاده کند و چه بسا با خود فکر کند که چون مسلمانان در این ماه ها موظف به رعایت آتش بس هستند، پس به آنها حمله کنیم.

معاویة بن عمار از امام صادق (علیه السلام) این مسأله را پرسید: «مردی، مردی دیگر را در بیرون حرم مکه به قتل رسانید و سپس داخل حرم شد. آیا می شود در حرم حد را بر او جاری کرد؟» حضرت فرمودند: «نه مادام که از حرم بیرون نشده او را نمی کشند و آب و غذا هم به او نمی دهند و چیزی به او نمی فروشند تا از حرم بیرون شود، آن وقت حد بر او جاری می کنند». آن فرد پرسید: «چه می فرمایید درباره مردی که در حرم، قتل و یا دزدی کرده باشد؟» حضرت فرمودند: «در همان حرم حد بر او جاری می شود. برای اینکه خود او رعایت حرمت حرم را نکرد. خدای عزوجل در این مورد فرمود: «فمن اعتدی علیکم فاعتدوا علیه بمثل ما اعتدی علیکم» آن گاه با اینکه او در حرم است حدش می زنند چون قرآن می فرماید: «فلا عدوان إلا علی الظالمین». (فروع کافی (ج ۴ ص ۲۸۸)

تلافی در ماه حرام درست به اندازه تعدی دشمن و نه بیشتر

این آیه می فرماید: اگر مخالفان شما در این چهار ماه به شما هجوم آوردند، شما نیز در برابرشان بایستید و در همان ماه ها با آنان بجنگید و ماه حرام را در برابر ماه حرام قرار دهید. زیرا حرمت خون مسلمانان و حفظ نظام اسلامی از حرمت این ماه ها بیشتر است، و هرکس حرمت ها را شکست باید مورد قصاص قرار گیرد. سپس به عنوان یک قانون کلی می فرماید: هرکس به شما تجاوز کرد، به همان مقدار به او تعدی کنید و تقوا داشته باشید و بیش از مقدار لازم قصاص نکنید و بدانید که خداوند با متقین است.

صاحب مجمع البیان در ذیل آیه می گوید: در مورد غصب نیز می توان با استدلال به این آیه تقاص کرد، یعنی از مال غاصب تقاص کرد.

«الشهر الحرام بالشهر الحرام» شامل همه حرمت ها است

اینکه فرمود: «الشهر الحرام بالشهر الحرام» بیان خاصی است که تنها شامل یک مصداق از حرمت ها می شود و آن حرمت ماه حرام است ولی دنبالش بیان عامی آمده است که شامل همه حرمت ها می شود و آن عبارت است از جمله «فمن اعتدی علیکم فاعتدوا علیه بمثل ما اعتدی علیکم». در نتیجه معنای آیه چنین می شود که خدای سبحان قصاص درخصوص شهر حرام را هم تشریع کرده است برای اینکه قصاص در تمامی حرمات را تشریع کرده است که شهر حرام هم یکی از آنها است و اگر قصاص را تشریع کرد به آن جهت است که تجاوز در مقابل تجاوز را با رعایت برابری تشریع کرده است. آنگاه مسلمانان را سفارش می کند به اینکه ملازم طریق احتیاط باشند و در اعتدا و تجاوز به عنوان قصاص پا از حد فراتر نگذارند.

پیام هایی از آیه ۱۹۴ سوره بقره

همه زمان ها یکسان نیستند، حرمت بعضی ماه ها باید حفظ شود. «الشهر الحرام»

در اسلام بن بست وجود ندارد. حفظ اسلام و جان مسلمان ها بر حفظ احترام مکان ها و زمان ها مقدم است. «فمن اعتدی علیکم فاعتدوا علیه»

اسلام، دین تجاوز و تعدی نیست، ولی تعدی و تجاوز دیگران را نیز نمی پذیرد. «فمن اعتدی علیکم فاعتدوا علیه»

حتی در برخورد با دشمنان، عادل باشیم. «فاعتدوا علیه بمثل ما اعتدی علیکم»

سیستم قانون گذاری باید به نحوی باشد که موجب یأس مسلمین وجرأت کفار نگردد واصل مقابله به مثل به همین خاطر است. «فاعتدوا … بمثل ما اعتدی»

رعایت تقوی حتی به هنگام جنگ، از اصول تربیتی اسلام است. «اتقوا الله»

اگر در جنگ از مرز عدالت خارج نشوید، از امدادهای الهی نیز برخوردار خواهید بود و گمان نکنید عدالت و تقوی پیروزی شما را به تأخیر می اندازد. «بمثل ما اعتدی … واتقوا … و اعلموا ان الله مع المتقین»

منبع: تفاسیر نور و المیزان

انتهای پیام/