مرحوم محمد جواد محبت در ۱۳۲۲ خورشیدی در کرمانشاه به دنیا آمده و سال ها به عنوان معلم در روستا های قصر شیرین خدمت کرده است.

آثار محبت

او پس از انقلاب بیش از پانزده مجموعه شعری به چاپ رسانده که بعضا دارای شعر های مشترک هم می باشند و لذا از شاعر های پر کار این دیار محسوب می شود.

گزیده ادبیات معاصر (۱۳۷۸- نشر نیستان)، قلب را فرصت حضور دهید (۱۳۸۰- نشر صبح روشن)، خانه ی هل اتی (شعر های علوی- ۱۳۸۰- نشر صبح روشن)، کوچه باغ های آسمان (۱۳۸۰- نشر صبح روشن)، گریه ی دل ناصبوران (شعر های عاشورایی-۱۳۸۱- نشر صبح روشن)، خاطرات سبز (مجموعه شعر نوجوانان-۱۳۸۱- نشر صبح روشن)، بهار بی پاییز (۱۳۸۲- نشر صبح روشن)، «اشک لطف می کند» (نشر آستان قدس رضوی-۱۳۸۵)، موج عطر های بهشتی (سروده هایی برای رسول اکرم -۱۳۸۵- نشر صبح روشن)، نردبان آسمان (نشر سوره مهر-۱۳۸۸)، از سال های دور و نزدیک (گزیده اشعار-نشر تکا-۱۳۸۶) و نت آواز قناری ها (۱۳۹۰- نشر صبح روشن) از خیمه های عاشورا، آن سوی چهره زرد خورشید، گلوی سبز آواز (مجموعه شعر هایی برای حضرت امام (ره))، آه … ای بانوی طوبی سایه آه … (فاطمیات)، از مرز های فریاد (دفتر سروده های انقلابی).

از نگاه دیگران:

یکی از همفکران محمد جواد محبت، جلال آل احمد بود. تاثیر جلال بر جواد از آشنایی شان با هم درقصر شیرین آغاز شد و طبعا مرد پر آوازه ای مانند جلال با رنگ و بوی مشخصا سیاسی، تاثیر خود را بر ذهنیت جواد گذاشته است.

یدالله عاطفی شاعر کرمانشاهی درباره شعر او چنین می نویسد:

قریحه شاعری و ذوق فطری جواد محبت، شاعر حساس و نازک خیال را بیشتر باید در قالب اشعار نوی او جستجو کرد که هرچه سروده نیکو بوده است و زبان شعری مخصوصی دارد. یکی از بهترین اشعار نیمایی و لطیف و شورانگیز او منظومه بلند فصلی از یاد ها است. این منظومه در عین حال که بازگو کننده خاطرات گذشته شاعر است ولی جای جای آن با اندیشه های اجتماعی و دید سیاسی و مبارزاتی مردم آمیخته است. "

شعر از نظر محبت:

جواد شعر را جوشش صداقت درونی می داند نه کپی کردن مضامین آشنا و دست چندم:

دل را ادب کنید شاید از او کرامتی به ظهور آید

دل را ادب کنید

کار دل این که دوست بدارد

آن ها که شاعرند نه بسیار.

اندکند!

گفتارشان حکایت صدق درون شان.

چون چشمه های روشن جوشنده

از فیض لایزال فتوحات.

بهره ور

قومی دگر از این قبیله.

که انبوهند

در جویبار های خرد

چو غوکان صید جو

هر لحظه در کمین مضامین آشنا

ذهن و زبان محبت:

خودش می گوید اولین شعر اعتراضی خود را خطاب به یکی از همکلاسی های زورگویش در دبستان سروده است.

درونمایه شعر های پیش از انقلاب محبت عمدتا سیاسی و روشنفکرانه است و این مضامین پس از انقلاب عمدتا مذهبی و آیینی است. از همین رو اشعارش پیش از انقلاب در مجلات روشنفکری - سیاسی چاپ می شود. شعر های او از ۱۳۴۰ تا ۱۳۵۴ در مجلات توفیق، خوشه، روشنفکر، دریچه ی تهران مصور و هفته نامه مشیر چاپ می شد. خودش می گوید:

اولین اثر خود را در سن ۱۳ سالگی سرودم که در صفحه نخست نشریه «مشیر» در تهران به چاپ رسید. از سال ۱۳۴۵ شعر های جدی من که غالبا مایه های سیاسی داشت در نشریاتی همچون خوشه، تهران مصور، روشنفکر و اطلاعات هفتگی منتشر می شد.

چاپ اشعار محبت در خوشه ی شاملو، او را بیشتر در معرض کنجکاوی و نگاه اهالی شعر قرار می دهد. به گفته خود، در سال های ۵۰ و ۵۶ به خاطر سرودن و چاپ شعر های سیاسی، انقلابی دستگیر و مدتی را در زندان ساواک در شهرستان های قصرشیرین و مشهد بسر برد.

به دلیل سرودن منظومه فصلی از یادها در سال ۵۲، برنده جایزه شعر فروغ شد. پس از انقلاب آثاری از او در کتاب های ابتدایی درج شد. پس از انقلاب هم برنده جایزه شعر جنگ شد.

از شاعرانی که تحت هدایت وی بوده اند می توان به احمد عزیزی، محمد سعید میرزایی و بیژن ارژن و بسیاری از شعرای جوان استان اشاره کرد.

محبت به لحاظ زبانی بسیار ساده و نزدیک به گفتار شعر می گوید به گونه ای که می توان او را از زمره شاعران نوجوانان تلقی کرد و علت راه یافتن این زبان به کتب درسی نیز همین است. هرچند این زبان در شعر های نو، از بساطت شعر های کلاسیک اش تا حدی فاصله می گیرد. شعر های پیش از انقلاب عمدتا قالب نو و نیمایی دارند و شاید به واسطة صبغة سیاسی شان، قدری در لفافه گفته شده اند. شاید به همین دلیل باشد که اشعار سیاسی و نو، از صنایع بدیعی و بیانی سهم بیشتری یافته اند.

شعر دوکاج، نمونه موفق شعر نوجوان و با پیام زیبای پیوستگی خیر و شر موجودات به هم است که به کتب درسی ابتدایی راه یافت:

در کنار خطوط سیم پیام

خارج از ده، دو کاج روئیدند

سالیان دراز، رهگذران

آن دو را، چون دو دوست می دیدند

یکی از روز های سرد پاییزی

زیر رگبار و تازیانه باد

یکی از کاج ها به خود لرزید

خم شد و روی دیگری افتاد

گفت ای آشنا ببخش مرا

خوب درحال من تامل کن

ریشه هایم زخاک بیرون است

چند روزی مرا تحمل کن

کاج همسایه گفت با تندی

مردم آزار، از تو بیزارم

دور شو دست از سرم بردار

من کجا طاقت تورا دارم

بینوا را سپس تکانی داد

یار بی رحم و بی مروت او

سیم ها پاره گشت و کاج افتاد

بر زمین نقش بست قامت او

مرکز ارتباط دید آن روز

انتقال پیام ممکن نیست

گشت عازم گروه پی جویی

تا ببیند که عیب کار از چیست

سیمبانان پس از مرمت سیم

راه تکرار بر خطر بستند

یعنی آن کاج سنگدل را نیز

با تبر تکه تکه بشکستند

جایی نوشته شده که محبت در باز نویسی این شعر، پایانی متفاوت بدان بخشیده و نام شعرش را کاجستان گذاشته. تا به جای نقد خودخواهی پیام نوع دوستی به بچه ها بدهد. صرف نظر از صحت و سقم این سخن، شعر بازنویسی شده هم خواندنی است:

در کنار خطوط سیم پیام

خارج از ده دو کاج روئیدند

سالیان دراز رهگذران

آن دو را، چون دو دوست می دیدند

روزی از روز های پائیزی

زیر رگبار و تازیانه باد

یکی از کاج ها به خود لرزید

خم شد و روی دیگری افتاد

گفت ای آشنا ببخش مرا

خوب در حال من تأمل کن

ریشه هایم ز خاک بیرون است

چند روزی مرا تحمل کن

کاج همسایه گفت با نرمی

دوستی را نمی برم از یاد

شاید این اتفاق هم روزی

ناگهان از برای من افتاد

مهربانی بگوش باد رسید

باد آرام شد، ملایم شد

کاج آسیب دیده ی ما هم

کم کمک پا گرفت و سالم شد!

میوه ی کاج ها فرو می ریخت

دانه ها ریشه می زدند آسان

ابر باران رساند و چندی بعد

ده ما، نام یافت کاجستان …

علاوه بر دو کاج، شعر های «فصل ها»، «نماز» و «آشنای همیشه خوب» او در کتاب های فارسی دوم، سوم، چهارم و پنجم ابتدایی به چاپ رسید. غزلی هم در ایام جنگ در ادبیات دبیرستان رشته انسانی چاپ گردید.

زبان جواد محبت در آنجا که نقبی به نوستالژی کودکی می زند صمیمی تر هم می شود:

وقتی که نیمروز

رخوت را

در خانه های شهر صلا می داد

از اشتیاق ما

گل قاصد امان نداشت

تا دانه دانه بگذرد از تار های مو

و در حریم خانه

رها گردد

هر روز نوبت «قمچان» بود

دستان شاد عاطفه انگیزت

با ریگ ها

چه نمی کرد!

غوغای شادمانی اطفال است

در کوچه های ده

فارغ ز هر چه هست

سرگرم تیله بازی خویشند

بگذار، بی دریغ، خوش باشند

ما نیز، روزگار درازی

اسوده، مثل این ها.

خوش بودیم.

اما چه تلخ بازی مان

توچید

زمانی که در قصر شیرین معلم بوده دل بر فقر شاگردی به نان کبری می سوزاند و پس از سال ها به یاد او شعری می سراید:

اگر چه خاطره ها، سخت، گریه انگیزند.

ولی خیال« کبی»، گریه بیشتر دارد

«کبی» که کفش بزرگش میان جو افتاد

«کبی» که جای پرستار، زن پدر دارد

چگونه آه … دو دست کبود و کوچک او

کتاب و دفتر مشق و مداد، بردارد

به او کمی برسید، این سفارشم، اما

به گوش فقر، سفارش، مگر اثر دارد؟

گذشته است، از آن حال و روزها، سی سال

«کبی »کجاست؟ خدا از «کبی» خبر دارد

به طور کلی در باب روحیات محبت -از قول کسانی که ایشان را از نزدیک می شناسند -باید گفت که دل پاک و روحی لطیف و کودکانه دارد که با گرایشش به شعر نوجوانان همخوانی دارد. در واقع مثل شعرش کودک وار است:

بر خشم و بغض و رشگ ببندیم راه را

در، را، به روی همدلی و مهر وا کنیم

عشق از دروغ و خدعه بپرداخت خانه را

شاید به صدق در دل او باز جا کنیم

در جایی موجوداتی از قبیل صدام را «استعاره ای از نام انسان» می داند و می گوید انسان حقیقی با پاکی و عشق و نیکی گره خورده است:

انسان وجود ناب شگفتی است

انسان دلی به رقت گلبرگ

جانی به بیکرانگی آسمان پاک

روحی به پر تلاطمی

دریا دارد

دریای عشق و

نیکی و پاکی

آن ها که زندگانی دنیا را

جز سفرة گشاده نمی دانند

رنگین ز خون خلق ستمدیدة جهان

لبنان

حریم پاک فلسطین

افغان …

از نام پرز شوکت انسان

باری به استعاره فقط سهم می برند

آن فکر های مسموم

از مغز های مست تفرعن

از قلب های سنگی

در سینه های سنگی

نشت می کند

وقتی خیال صدور تمدن دارند

با توپ های دورزن

با موشک زمین به زمین

با موشک زمین به هوا

با بمب های آتش زا

با بمب های خوشه ای

و ساده تر از این ها

با راکت ها

پیغام صلح و دوستی، ابلاغ می کنند

در جایی دیگر در زمان جنگ بوسنی، به صرب ها خطاب می کند که رافت را از پیامبرشان مسیح بیاموزند:

رأفت را از مسیح بیاموزید

وقتی آن زن

با اشک، پای او را شستشو داد

و با ابریشم گیسوان

خشک کرد

سنگ را به سوی سر های شان پرتاب کن

شاید به یاد بیاورند

انسان بندة خداست

و بندة خدا

تیتر ندارد

تابلو ندارد.

اما حقیقت دارد

دندان تیز

برتری را نشان نمی دهد

سبعیت را تعریف می کند

دوستی و عشق را به پلی برای گذر عاطفه تشبیه می کند و در غزلی می گوید:

پل زد اگر میان دو دل، دست دوستی

با گام های عاطفه، از پل گذر کنید

دیدار را معاینه، جان در بها، دهید

آمد، چو حرف عشق، سخن، مختصر کنید

و اساسا جوهر دین را محبت تلقی می کند:

رهن محبت بنه بضاعت مقدور

عشق، مگر ای عزیز جوهر دین نیست؟

دوست هر آن کرد و گفت، یک سره مقبول.

چون و چرا در مرام اهل یقین نیست

شعر محبت بیشتر در بند حرف زدن است تا تصویر سازی های شاعرانه. شاید به همین دلیل در عتابی که یحتمل مخاطبش شاملوست، می گوید تصویر پرده های باران وار اشک از شعر پر تصویر زیباتر است:



می گفت شعر بی تخیل و تصویر

یک مشت واژه است

چه موزون

چه غیر آن

حق داشت واقعا نظرش این بود.

اما گمان کنم شب شاعر، نماز را در پرده های گریه ی باران وار

هرگز ندیده بود

گفته شد که اشعار سیاسی و نو از صنایع بدیعی و بیانی سهم بیشتری یافته اند:

چشم هایت دو شب بی سحرند

در دل انگیز ترین برکة مهتاب بهار

و شب چشم تو در گیسویت

جاری ست و شب گیسویت در دل تنهایی من!

این هم نمونه دیگری از حسن کاربرد صنایع ادبی:

این آشتی گریه و لبخند چه زیباست

یک مژده جان بخش پس از یک غم جانکاه ای دورترین یاد پس از این همه ایام

آواز من و قافیه آه تو همراه

ظاهرا محبت به زبان کردی نیز شعرمی سراید که مع الاسف بنده بدان ها دسترسی نداشتم، ولی این نمونه ای از آن هاست:

تو بووه صیاد، آهو بوم ارات

یا شکار بان شاهو بوم ارات

تا در آیده جور مانگ چوارده

ایسه جافی بیشم: آسو [۱]بوم ارات.

هم خوشی، هم سر خوشی، هم دل خوشی

دی ولم که، جور یارو بوم ارات

تا نتورید- ار چه تیلم [۲]- جور ژار

گیان شیرین! ئی رو- او رو بوم ارات …

گفت شد که شعر محبت قبل از انقلاب سیاسی و انقلابی است، ولی صبغة سیاسی اش می چربد و رنگ و بوی ایدئولوژیک ندارد:

در یک شعر نو سه قسمتی که در سال ۴۷ و ۴۸ و به ساده ترین زبان گفتاری سروده شده، گفتگوی دو روشنفکری را تصویر می کند که یکی عملگراست و دیگری منفعل:

-این تب راجعه را

چاره ای نیست، به جز ماندن و تن در دادن

این چه حرفی است برادر، پس کار؟

-کار؟ در این خفقان؟

حوصله داری مومن!

تو چه می دانی بر ما چه گذشت؟

لرزش دست مرا می بینی؟

پسر الواتی کن! جوش مزن

ما که از خوب شدن محرومیم

لااقل، عرضة بد بودن، پیدا بکنیم

خوب! پر تند نرو. حق با توست

..

درد، معلوم، ولی درمان کو؟

من و تو، سخت در این مخمصه، تنها هستیم

ما دو تن پرسه زن الواتیم

حرف بی زور و زر این جا مفت است

راستش، ما همه، مثل پشه بی جربزه ایم

نیشی و وزوزی و دیگر هیچ

هیچ یعنی که مگس کش آنجاست.

-خوب برنامه، کجا باید رفت؟

این هوا.

می زدنش می آید

بار «سیتا» امشب هم منتظر است

بلی می دانم، اما جان دلم!

این چه برنامة نامعقولی ست؟

اصلا این کار، چه معنی دارد؟

با ولنگاری مرسومة روشنفکران

که اداهاشان، صد در صد، باسمه ای ست

دردی از بنده و سرکار، دوا خواهد شد؟

باشد، این از این، اما غرض از درد چه هست؟

ما پسر! بی دردیم درد، عصیان دارد.

درد انسان را، وادار، به عکس العملی خواهد کرد

ساکت و صامت و آسوده نشستن، این جا

فصلی از دفتر پر شائبة بی دردی ست

نه برادر، این نیست.

درد هست، اما، همپاش مسکن هم هست

تا ز یک گوشه، صدایی، مثلا، پا می گیرد

دستی از غیب، به تزریق مسکن می پردازد

بعد، روز از نو و، روزی از نو

تازه با این احوال

ما اگر گنده تر از کوه احد هم بشویم

- باز وقتی که کرامت بکنیم-

- موش، می زاییم

بعضی اوقات به خود می گویم

-بی قسم، باور کن-

بهترین کار این است

فکر این مردم را، اصلا نکنیم

باز می بینم

خودم از این ها، با این ها، یا در این هایم

باز در خود بودن دست و دلم می لرزد

رویکرد دینی:

صرف نظر از گرایش های سیاسی، آثار جواد محبت اساسا صبغه دینی دارند. نگاه دینی جواد، گاه رنگ ناتورالیسم عرفانی دارد یعنی مانند عرفا خدا را در همه جا و خاصه در شگفتی های زیبای طبیعی می بیند:

گشوده چهره خدا پیش آشنای خدا

هوا، هوای بهشتی، صفا، صفای خدا

زبان رود خروشان، زبان کوه سکوت

توان شنود ز هر دفتری، صدای خدا

در این ناتورالیسم عرفانی، دعا را هم از شاخه های گشوده به آسمان درختان می توان آموخت:

خوشا به خلوت خویش ای تمام هر چه که هست

کم از درخت نباشیم در نیایش تو

گره گشایی تدبیر اگر نشد تقدیر.

دریچه های دعا باز از گشایش تو

در حقیقت آموختن از طبیعت مشخصه این ناتورالیسم است:

آواز پرندة عاشق

دعوت به رجعت را صلایی دوباره است

چرا نیاموزیم؟

زندگی را از رود؟

عشق را

از پرنده؟

امید را از درخت؟

و ایمان را از شهید..؛ و در جای دیگر همین مضمون را مکرر می کند و می گوید:

هنوز، درخت، زمین را می کاود

جوانه می زند

سایه می بخشد

میوه تعارف می کند

هنوز، مادیان، کره اش را



می پاید

و آهو، بچه اش را

وقتی زمین با درخت

و درخت

با آدمی

مهربان است

ما را چه می شود؟

دوست داشتن هنوز

همان دوست داشتن است

این ارتباط نزدیک با طبیعت، گاهی سپهری وار می شود و تصاویر بدیعی می آفریند:

شبنم

گشوده چشم

فلق جاری

فنجان صبح

لبالب …

صبحانه حاضر است

گل.

چای می نوشد

رویکرد عمیقا دینی محبت باعث می شود غوغای گنجشکان در بامداد زیبای ریژاب را با نماز صبحگاهی پیوند زند:

شیواترین تسبیح خوانان سپیده

گنجشک ها با بال بال پر تب و تاب

آواز در آواز

شادی آفرینند

شب خفتگان!

اینک صلای رستگاری!

رود خروشان، صبح را

آیینه دار است

پیچان و غلتان.

سیم گون الماس جوشان

بر بستری از روشنایی ها

شتابان

آیینه واری از نهاد پاک انسان

تکرار همین نگاه، به تصویری از چوپان و گله اش:

در پشت کوه

منظره

دیدن داشت

آب و درخت و سبزه و آبادی

چوپان پاک جان سحرخیز

با گله اش

که آیت تسلیم است

آیینة تفاهم جنس و رنگ

بزها، میان جرگه ای از گوسفند ها

در تلمیح دیگری به شعر معروف فروغ (تنها صداست که می ماند)، ضمن توصیف او به عنوان قناری قفس عشق، می گوید «تن ها خداست که می ماند» که البته هم قافیگی واژه های «خدا» و «صدا» بر زیبایی شعر افزوده است:

گفت آن قناری قفس عشق

تنها صداست، که می ماند

خاموش شد قناری ما.

یعنی:

تنها خداست که می ماند

تعبیر «اشک نوشتن» از دعا و مناجات هم در شعر زیر بسیار زیبا نشسته است:

بگیر بهره ای از شام قدر، ای دل غافل!

که با کلید دعا می شود مراد تو حاصل

دعا کلید بهشت است اگر تو اهل بهشتی

به خاطر دلت اینجا دو قطره اشک نوشتی

دعا از منظر شاعرمان از پرده های اشک گره گشایی می کند:

پر از بغض اشکم، گره در گره

به سر پنجة مهر، واکن مرا

در آن لحظه های خلوص و نیاز

دعا کن، دعا کن، دعا کن مرا

و باز در توصیف دعا:

ندیده خیر، کس از ابر های بی باران

بیا ملازم این دیدگان تر باشیم

گشوده اند در از هفت آسمان امشب

دعا کنیم هواخواه یکدگر باشیم

نماز را فرصتی برای حضور قلب توصیف می کند و می گوید:

قلب را فرصت حضور دهید

اشک را وقف سوز و ساز کنید

با همان قطره ها، وضو گیرید

با همان شست و شو نماز کنید

محبت درکتاب «قلب را فرصت حضوردهید» اختصاصا به مضمون نماز پرداخته است:

شب رفت و سحر گذشت و اکنون

سر می زند از افق سپیده

هنگام نماز صبح آمد

برخیز ز خواب، نور دیده

اهل دیانت عرفانی سجده را مرهم دل های مجروح خود می دانند:

آنان که ندارند نشان نام و نشان را

دارند کلید در اسرار نهان را

خاموش لبانند پر از زمزمه ی راز

خواهنده ی یارند و نخواهند جهان را

هر بار که رنجد دلی از حق نشناسان

مرهم بنهد سجده ی تو زخم زبان را.

اما در عین حال می داند دین فقط به نماز خواندن راست نمی آید مگر این که در زندگی عملی تاثیرگذار باشد. در شرح حدیثی من لم تنهه صلوته عن الفحشاء والمنکر لم یزدد بها من الله الا بعدا می گوید:

هر که نمازش، از ناسزا و بدی، بازش ندارد، به نماز، از خدا، دورتر شود.

گر نماز از بدت ندارد باز

از خدا دورتر شوی به نماز

نماز عارفانه با بی آزاری و دلشکستگی سامان می یابد:

بجز رضای تو جستن خوش آنکه در همه عمر

روا ندید دلی را ز خود بیازارد

ز عمر صرفه برد آنکه در شب محراب

به سجده چشم پر آبش ستاره می کارد

در تلمیحی به داستان آنکس که به نماز جماعت پیامبر نرسید و از این رو آه از نهادش بر آمد، می گوید نماز باید توام با صدق و شوق باشد:

دیر آمده را زمان نصیحت آموخت

آهی ز دلی بر آمد و جانی سوخت

یک عشق خرید و طاعتی کرد بها

آن کس که نماز خود به آن آه فروخت

نماز عارفانه باید شوق آفرین باشد نه این که صرفا رفع تکلیف باشد:

راه دین را به شوق پیمودن

قدم استوار می خواهد

مهربان باش با سپیده دمان

روح ایمان، بهار می خواهد

و در توصیف این حال خوش در راز و نیاز با خدا می گوید:

سخن ز پاکی صبح است در کلام نسیم

سلام بر تو اگر بشنوی سلام نسیم

تو، چون سپیده دمان، با پرنده، بیداری

ز آسمان دعا مثل ابر می باری

هلا زمان نیایش! توئی و سجاده

سکوت و صبح بهم دست آشتی داده

به بال اوج نشین با سپیده جاری شو

گلوی عاشق و توحیدی قناری شو

دوباره لحظه ی دیدار آشنای خداست

صفای جوی وضو از گل اذان پیداست

حضور آن که ترا در محبت آیت او

تمام عشق به معنای بینهایت او

ببین چه حالت خوبی؟ چقدر شیرین است؟

به جان دوست که معنای زندگی این است

و عرفان طبیعتا رنگ و بوی عاشقانه هم دارد:

طبیب عشق، به یک نسخه شافی است از آنک

ز هر چه غیر تو، پرهیز را کند تجویز

ز کشتگان محبت بپرس در محشر

چه کرد با دلتان عشق، عشق شور انگیز …

شعر محبت در بعضی جا ها از این زبان عارفانه بهره می جوید:

وقتی لقای حضرت محبوب

بر حب نفس، چیرگی آورد

انسان، شکوه عالم هستی

توفیق یافت.

بار امانت را

تا مرز آخرین برساند

تا لحظة دیدار …

بیشتر اشعار مذهبی محبت در نعت پیامبر و مدح امامان است:

حضرت رسول را به عنوان پیامبر رحمت می داند و با تلمیحی به «حدیث ثلاثه» که می فرماید من از دنیایتان سه چیز را دوست دارم: زن (روی خوش)، عطر (بوی خوش) و نماز (نور چشمم): حبب الی من دنیاکم ثلاث الطیب والنساء وجعلت قرة عینی فی الصلاة خطاب به پیامبر می گوید:

یا رسول الله، بی تو رونقی عالم نداشت

آمدی، چون روی و بوی و خوی خوش همدم نداشت

یا محمد (ص) مهر تو در هر دو عالم رحمت است

گر نبود این مرحمت، این زندگی مرهم نداشت

باز در تلمیحی زیبا، خطاب به حضرت علی می گوید همه را از خاک آفریدند و تو که ابوترابی در واقع، پدر همه ای:

چراغ راه هدات پیام روشن تو

و آیه های زمینی کلام روشن تو

از کلام تو معرفت رویید

آبشاری از آفتاب شدی

همه از خاک آفریده شده اند

تو چه کردی ابوتراب شدی؟

نماز حضرت فاطمه را به پلی از نور تشبیه می کند که دعاهایش را به خدا می رساند:.

چون نمازت می شود یک پل ز نور



می کند از آن دعاهایت عبور

کن دعا تا مردمان یک رو شوند

تا ملایک جمله آمین گو شوند

باز به تلمیحی به حافظ «که عشق آسان نمود اول، ولی افتاد مشکل ها»، امام حسین را مصداق و معنای مشکلات راه عاشقی می داند:

چو عشق آمد، بلا شد دشمن او

وفا را کرد حق، پیراهن او

از اول عشق مشکل بود و می خواست

حسینی بهر معنی کردن او

و باز برای امام حسین (ع):

تو را کشتند و جانت زنده تر شد

جهان از ماجرایت با خبر شد

تو، چون یک قطره، دریا ها در او گم

تو جان عشق و عشقت، جان مردم

عزیز! داد مردم داده ای تو

به پهنای فلک آزاده ای تو

تغییر مکرر قالب از دو بیتی پیوسته ه به نوعی ترکیب بند در اینجا هم دیده می شود؛ و حضرت عباس (ع) را سمبل عشق به کودکان می داند:

ز رأفت نرم خو با کودکان است

ز مردی، کوه پولاد است عباس

بپرس از آب روشن تا بدانی

ز قید نفس آزاد است عباس

محبت، کتاب «اشک لطف می کند» را برای امام رضا (ع) سروده:

قدر تو به درگاه خدا، بیشتر است

شأن تو ز گنبد طلا، بیشتر است

در سیر و سلوک، هر مقامی قربی است

اما، اما، لطف رضا بیشتر است

موسیقی:

محبت به موسیقی هم تعلق خاطر دارد. خطاب به شهرام ناظری می گوید:

چشمة لطف دوست، جوشان باد

جان ما تشنة صدای شماست

بال بال نسیم و نالة آب

ساز خوش خوان هم سرای شماست

و ایضا:

در حنجره ت قناری و سهره

همسایة چکاوک و بلبل

زیبا بدان قیاس که دیگر

دور است از حساب تحمل

رنگین کمان نغمه ز هر سو

بر دره های غصه زند پل

موسیقی ترنم باران

در ذهن دانه، فهم تکامل …