به گزارش خبرگزاری مهر، دکتر مهدی بهار از نویسندگان رژیم پهلوی به شمار می رفت. او سال ها در موقعیت های مختلف از طریق ایفاء نقش های گوناگون درخدمت اجرای مقاصد شاه و همکارانش قرار داشت. بهار در سال ۱۳۴۴ با نوشتن و منتشرکردن کتابی تحت عنوان «میراث خوار استعمار» به شدت به آمریکا تاخت و موارد مهمی از عملکرد شرکت های آمریکایی در جهان را افشاء کرد. انتشار وسیع این کتاب که غیر مستقیم از سوی ساواک و دربار حمایت میشد، موجب شهرت بهار در محافل سیاسی و منتقدین آمریکا شد. با این حال در همان زمان بسیاری از افراد می گفتند این کتاب در واقع پاسخی به کتاب فراموشخانه یا «فراماسونری در ایران» نوشته اسماعیل رائین است. کتاب اسماعیل رائین افشاگر عمق نفوذ و عملکرد کارگزاران انگلیس و وابستگان به فراماسونری در ایران بود. کتاب میراث خوار استعمار در مقابل تلاش کرد نقش و نفوذ آمریکا را در ایران و جهان افشاء کند.

نامه سرگشاده مهدی بهار به امیرعباس هویدا که نخستین بار توسط سایت مؤسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی منتشر می شود، در واقع افشاگر فساد حاکم بر دولت هویدا است. این نامه از آن جهت اهمیت دارد که نویسنده آن در درون نظام پهلوی سالها حضور داشته و همکاری کرده و به عبارت دیگر نوعی انتقاد از درون نظام پهلوی محسوب می شود. توجه به تاریخ نامه نیز اهمیت دارد، زیرا این نامه حدود شش ماه قبل از برکناری هویدا (۱۵ مرداد ۱۳۵۶) از مقام نخست وزیری نوشته شده است.

او در نامه ی خود به هویدا، به نکات مهمی درباره عملکرد دولت اشاره دارد که به بعضی موارد آن در ذیل اشاره می شود:

- آنچه درباره ی کیفیت اصلاح ناپذیر دولت شما درک کرده بودم به تجربه نیز دریافتم که آن دولت نه تنها خیال ((تغییر روحیه دادن)) ندارد، نه تنها قادر به تغییر روحیه دادن نیست، بلکه علاوه بر این، گذار از مرحله ی اختناق و تفتیش عقاید به مرحله ی سلب حیثیت و شرافت مردم را نیز پیشه ساخته است.

- دولت شما در سال های متمادی زمامداری، موضوع مسکن و سرپناه جامعه را فدای سوء استفاده ی مشتی شیاد کرده است. و سپس مسأله ی شرکت های خصوصی پیمانکاری و مهندسی مشاور خصوصی را مورد بحث قرار داده و استدلال کرده بودیم که ویرانگری این شرکت ها، علاوه بر حیف و میل بودجه ها و پوک کردن کارها، نیروهای جوان فنی را به نوعی دلال خارجیان مبدل و سازمان دولت شما را به دولت های غیررسمی چند تجزیه کرده است.

- ما از آغاز می دانستیم که تا فساد وجود دارد اختناق نیز وجود خواهد داشت، ولی این تجربه نیز به نوبه ی خود ثابت کرد که امیدی به اصلاح شما نیست.

- عارضه ای از بیماری مهلک اختناق و تفتیش عقاید است که شما برای سرپوش گذاشتن بر فساد و چپاول اموال عمومی، بر کل جامعه فرمانروا کرده اید. به عبارت دیگر اگر اختناق و انگیزیسیون برای حفظ تعادل دولت شما ضروری نمی نمود، نه چنین آدمیانی از زباله دان جامعه برکشیده می شدند و نه چنان روحیه ی تجاوزکاری در مسئولان امور دمیده می شد.

- اگر از خود بپرسیم که خفه کردن حتی مردم ملی و وطن پرست چه علتی می تواند داشته باشد به عامل فساد دست می یابیم و می نگریم همان طور که تشدید فساد به تشدید اختناق انجامیده تشدید اختناق نیز به نوبه ی خود به شدت یافتن بیش از پیش فساد منجر شده است.

- پی بردن به رابطه ی متقابل اختناق و فساد چیزی نیست که از عهده ی مردم ساده دل برنیاید. هر ایرانی اصیل فاسد ناشده ای کافی است از خود بپرسد که در این دوران سخت هجوم امپریالیسم ها، که ملت ایران به ناچار باید پیرامون خود را بشناسد و فرهنگ سیاسی خود را با نیازهای زمان و مکان تطبیق دهد، خفه کردن بی امان جامعه چه علتی می تواند داشته باشد، تا به آسانی پی ببرد که فساد محسوس و ملموس اساس و پایه ی اختناق است.

- توجه یافتن به علت این کیفیت که جریان های زیر پرده را کسی حق ندارد ببیند و اگر دید حق ندارد به زبان آورد یا بنویسد و اگر نوشت حق ندارد منتشر کند، و این که، هر یک از این مراحل با مجازات های ویژه ی خود سرکوب می شود، کار آن چنان مشکلی نیست چون دزدها و چپاولگرهای زیر حمایت دولت بین همین جامعه زندگی می کنند و زندگانی باشکوه و پرجبروت ایشان از دیده ی تیزبین انسان ایرانی نمی تواند پنهان بماند. انسان ایرانی از خود سؤال می کند که آیا بی خبر نگهداشتن جامعه از جریان های زیر پرده معلول این امر نیست که دولت در آن زیرها به انجام فعل و انفعال هایی اشتغال دارد که نمی خواهد برملا شود؟ و کنجکاو می شود ببیند علت تشدید روز افزون اختناق چیست.

- دیدن دولت های غیررسمی در بطن دولت رسمی، و حاکم بر دولت رسمی، با یاری شما به وجود آمده اند. شمایید که مسئول این هرج و مرج نابودکننده می باشید. آیا برای پوشاندن همین اوضاع و احوال نیست که تمام روزنامه ها را تعطیل و تنها سه روزنامه ی باطنا دولتی را ناشر ((افکار عمومی)) نموده اید و این سه روزنامه را به عنوان سه منفذ و نفس کش مردم، بر حباب عظیم دربرگیرنده ی ملت تعبیه کرده اید؟

متن کامل نامه دکتر مهدی بهار به شرح ذیل است :

۲۸ بهمن ماه ۲۵۳۵ [۱۳۵۵]

جناب آقای هویدا، نخست وزیر.

اخیرا سردبیر روزنامه ی کیهان با تذکرات تلفونی و حضوری مرا از ((تغییر روحیه ای)) که گویا در ((دولت پدید آمده است)) آگاه و با اصرار تمام درخواست مقاله هایی کرد که مسائل ایران را مورد بحث قرار دهند و من از روی خوش باوری پذیرفتم و تصمیم گرفتم که طی سال اول مقاله هایی درباره ی بیماری هایی بنویسم که در اثر سیاست های نادرست دولت، گریبان جامعه ی ما را گرفته اند و سپس در سال بعد به دیگر مسائل بپردازم. سردبیر که شاد و خوشحال شده بود قول و شرف خود را نزد من گرو گذاشت که مقاله ها را همان طور که می نویسم، بدون هیچ گونه دستکاری کوچک و بزرگ، به چاپ برساند.

این بود که نخستین مقاله را درباره ی دوتا از بزرگترین بیماری های کنونی ایران نوشته به ایشان دادم. اما روز هجدهم بهمن ماه که مقاله درآمد، خواندم، دیدم مقاله ی من نیست.

مقاله را مانند بادنجانی از درون خالی کرده و توی آن را دلمه وار با قیمه ای از یاوه های بازاری انباشته بودند. در نتیجه اعتراضنامه ای نوشته به دست سردبیر دادم و سردبیر که خود را ((بی نهایت شرمنده و خجل وانمود کرد)) با تأثر تمام تصمیم خود را دایر براین که ((شرح مفصلی درباره ی این خرابکاری فجیع)) در شماره ی ۲۷ بهمن منتشر خواهد کرد به من ابراز داشت. ولی شماره ی موعود که درآمد دیدم به قول خود وفا نکرده است.

به هرحال چه سردبیر منتسب به شما و منصوب شما وچه مأموران جنابعالی در وزارت اطلاعات [و جهانگردی] یا سایر جاها به چنین جعل و هرزگی دست زده باشند، تفاوتی نمی کند. مهم این است که آن چنان معانی و مفاهیمی و سمت و جهتی با چنان انشای سست و بچه گانه ای زیر نام من انتشار داده بودند که اصولا با اندیشه ها و اعتقادهای من متناقض و مایه ی شرمندگی و جریحه دار شدن حیثیت من بود.

ضربه بسیار سخت می نمود ولی بی فایده هم نبود چون آن چه درباره ی کیفیت اصلاح ناپذیر دولت شما درک کرده بودم به تجربه نیز دریافتم که آن دولت نه تنها خیال ((تغییر روحیه دادن)) ندارد، نه تنها قادر به تغییر روحیه دادن نیست، بلکه علاوه بر این، گذار از مرحله ی اختناق و تفتیش عقاید به مرحله ی سلب حیثیت و شرافت مردم را نیز پیشه ساخته است. و فهمیدم که از این پس حتی گوشه گیران و عزلت گزیدگان را نیز گریزی نیست جز آن که شما و دولت شما را تأیید کنند، یا اگر نکردند، شما به وکالت آن ها و از قول آن ها به تأیید دولت خود خواهید پرداخت. و این جعل وجدان و آرای سیاسی است که البته آغاز واکنش شدید نیز خواهد بود.

این که چرا در این موقع بحرانی به چنین تأییدهای مجعول نیاز دارید در این نامه مورد بحث نیست. فعلا این موضوع مورد بحث است که روزنامه ی شما چه جهتی داشت که چنین فریب مزورانه ای و دستکاری رذالت آمیزی در مورد من و مقاله ی من اعمال کند. چرا نوکران شما با انداختن بعضی کلمات و اضافه کردن جمله هایی چند خواستند چنین برسانند که من گویا دولت شما و زیان کاری های شما را تأیید می کنم. پس، از خود پرسیدم که چرا؟ و مقاله را از نو مرور کردم:

درآن مقاله نخست موضوع زمین و مسکن و فراگشت طولانی سوداگری زمین و کمک رسانی های عملی دولت به دشمنان رفاه اجتماعی را مورد بحث قرار داده و ثابت کرده بودیم که دولت شما در سال های متمادی زمامداری، موضوع مسکن و سرپناه جامعه را فدای سوء استفاده ی مشتی شیاد کرده است. و سپس مسأله ی شرکت های خصوصی پیمانکاری ومهندسی مشاور خصوصی را مورد بحث قرار داده و استدلال کرده بودیم که ویرانگری این شرکت ها، علاوه بر حیف و میل بودجه ها و پوک کردن کارها، نیروهای جوان فنی را به نوعی دلال خارجیان مبدل و سازمان دولت شما را به دولت های غیررسمی چند تجزیه کرده است. و از آن پس درباره ی این دو سدی که شما در بستر طبیعی حرکت جامعه برافراشته اید بررسی کرده به اثبات رسانیده بودیم که جامعه به ناچار در پشت این دو سد به راه های هرز کشیده می شود، از هم می پاشد و به صورت جمعیتی از افراد درمی آید.

پس از این مرور کوتاه اندیشیدیم که اگر دولت شما در برافراشتن چنین سدهایی خود را گناهکار نمی شمرد و اگر به همین لحاظ از افکارعمومی بیمی ندارد، پس چرا به جای خشنود شدن از این روشنگری ها و استقبال از این بررسی ها، به دست نوکران خود قلم هرز در آن دو بحث می دواند.

بر این مبنا آشکار شد که دولت، به قول سردبیر شما، می خواسته است که ((ضمن پنجاه درصد انتقاد یک پنجاه درصدی هم تأیید از من بگیرد)). از این رو مسلم گردید که دولت شما نه می خواهد و نه می تواند حباب عظیم اختناق را از روی کل وجود جامعه ی ما بردارد. حق هم دارد چون تنها با ده مقاله ی روشنگر می توان بادکنک فراخ تبلیغات دولت را از باد تهی کرد. ما از آغاز می دانستیم که تا فساد وجود دارد اختناق نیز وجود خواهد داشت ولی این تجربه نیز به نوبه ی خود ثابت کرد که امیدی به اصلاح شما نیست.

البته نمی خواهم ادعا کنم که جنابعالی در پدید آوردن پیشامدی که موضوع این نامه است دخالت مستقیم داشته اید. نمی دانم شاید هم داشته باشید. ولی می خواهم برسانم که این پیشامد هرزگی وار معلول نوع و جنس آدمیان بیمارگونه و مطرودی است که شما برکشیده و فرع بر روح و روحیه ای است که شما در آن مزاج های علیل دمیده و عارضه ای از بیماری مهلک اختناق و تفتیش عقاید است که شما برای سرپوش گذاشتن بر فساد و چپاول اموال عمومی، بر کل جامعه فرمانروا کرده اید. به عبارت دیگر اگر اختناق و انگیزیسیون برای حفظ تعادل دولت شما ضروری نمی نمود نه چنین آدمیانی از زباله دان جامعه برکشیده می شدند و نه چنان روحیه ی تجاوزکاری در مسئولان امور دمیده می شد.

حال اگر به جای آغاز کردن از فساد و رسیدن به اختناق، از اختناق بگیریم و پیش برویم و سر کلاف را دنبال کرده به مبدأ و ریشه ی آن برسیم، باز همان نتیجه عاید ما می گردد. به عبارت دیگر اگر از خود بپرسیم که خفه کردن حتی مردم ملی و وطن پرست چه علتی می تواند داشته باشد به عامل فساد دست می یابیم و می نگریم همان طور که تشدید فساد به تشدید اختناق انجامیده تشدید اختناق نیز به نوبه ی خود به شدت یافتن بیش از پیش فساد منجر شده است.

البته نمی توانید امیدوار باشید که ناآگاه نگهداشتن مردم بتواند این رابطه را پوشیده بدارد چون پی بردن به رابطه ی متقابل اختناق و فساد چیزی نیست که از عهده ی مردم ساده دل برنیاید. هر ایرانی اصیل فاسد ناشده ای کافی است از خود بپرسد که در این دوران سخت هجوم امپریالیسم ها، که ملت ایران به ناچار باید پیرامون خود را بشناسد و فرهنگ سیاسی خود را با نیازهای زمان و مکان تطبیق دهد، خفه کردن بی امان جامعه چه علتی می تواند داشته باشد، تا به آسانی پی ببرد که فساد محسوس و ملموس اساس و پایه ی اختناق است.

توجه یافتن به علت این کیفیت که جریان های زیر پرده را کسی حق ندارد ببیند و اگر دید حق ندارد به زبان آورد یا بنویسد و اگر نوشت حق ندارد منتشر کند، و این که، هر یک از این مراحل با مجازات های ویژه ی خود سرکوب می شود، کار آن چنان مشکلی نیست چون دزدها و چپاولگرهای زیر حمایت دولت بین همین جامعه زندگی می کنند و زندگانی باشکوه و پرجبروت ایشان از دیده ی تیزبین انسان ایرانی نمی تواند پنهان بماند. انسان ایرانی از خود سؤال می کند که آیا بی خبر نگهداشتن جامعه از جریان های زیر پرده معلول این امر نیست که دولت در آن زیرها به انجام فعل و انفعال هایی اشتغال دارد که نمی خواهد برملا شود؟ و کنجکاو می شود ببیند علت تشدید روز افزون اختناق چیست.

این است آقای هویدا دلیل این نکته که چرا مردمان آگاه و ناآگاه ایرانی به رقم های جعلی درآمد سرانه و درآمد ملی شما نه توجه و نه باور دارند، چون دریافته اند که درآمد ملی پیش از آن که بتواند سرانه تقسیم شود بین اجنه پخش شده، راه خارجه را پیش گرفته است. هر ایرانی به تجربه دریافته که چپاول اگر در گذشته با صد هزار تومان بیان می شد اکنون از صدهزار به میلیون ها و از میلیون ها به میلیاردها سرکشیده است.

شما بارها از شکست انقلاب اداری و بیچارگی در برابر فساد سخن گفته و گناه آن را بر ((عادات و رسوم و سنت های جامعه)) بار کرده و جامعه ای مغرور و سربلند را، که به موجب هرج و مرج به راه منافع فردی رانده گشته است، بدنام کرده اید. چرا؟ آیا واقعا نمی دانید که این ملت با آن نبردهای تاریخی و مداوم پشت سر از معنویتی ضبط شده در ذهن برخوردار است که به این آسانی ها دگرگون نمی شود؟ چنین به نظر می رسد که می دانید، چون، آگاه شدن مردم را از جریان های زیر پرده با بیم و هراس می نگرید. پس چرا؟ چون چاره ای جز این ندارید.

بگذارید صریح بگویم آقای هویدا، شما می دانید که ریشه ی فساد در کجاست و آگاهید که ملتی معنوی و عرفان منش مانند ملت ایران عامل اصلی فساد نیست اگرچه، بی اختیار، گرد و خاکی هم بر چهره اش نشسته باشد.

آقای نخست وزیر. چگونه ممکن است هفتاد و پنج درصد بودجه ی پیمانکاری ها و آبادانی ها، به قول رییس کشور، خورده شود و شما از آن بی خبر باشید؟ چگونه امکان دارد با ۲۵ درصد باقیمانده کارهای پوک تحویل دهند و شما این پوکی را درنیابید؟ اما مگر می شود بدون دستیاری برکشیدگان شما هفتاد و پنج درصد بودجه های آبادانی را زیر کشید؟ پس چطور ممکن است این خان های نوع جدید، سازمان دولتی شما را بین خود تقسیم کرده و دولت هایی در دولت شما به وجود آورده باشند و شما پی نبرده باشید؟ نفهمیده باشید که فرمان آن ها براتر و خط آن ها خواناتر از فرمان و خط شماست؟

پس به ناچار این سؤال پیش می آید که جنابعالی برای باقی ماندن بر کرسی نخست وزیری باج گزار چه کسانی هستید؟

دیدن دولت های غیررسمی در بطن دولت رسمی، و حاکم بر دولت رسمی، با یاری شما به وجود آمده اند. شمایید که مسئول این هرج و مرج نابودکننده می باشید. آیا برای پوشاندن همین اوضاع و احوال نیست که تمام روزنامه ها را تعطیل و تنها سه روزنامه ی باطنا دولتی را ناشر ((افکار عمومی)) نموده اید و این سه روزنامه را به عنوان سه منفذ و نفس کش مردم، بر حباب عظیم دربرگیرنده ی ملت تعبیه کرده اید؟

شما جامعه را مانند جانوران آزمایشگاهی از زندگی در شرایط طبیعی محروم و از محیط برانده اید. برای چنین جامعه ای جز خوگرفتن به زندگی حیوانی چه حقی قائل شده اید؟

حال ازاین میان آدمک های بیمار را چرا برمی کشید و آدمیان فاسد ناگشته و مقاوم را چرا دشمن دولت می دارید، و در این صورت، چرا از عدم موفقیت در انقلاب اداری شکوه می کنید؟ چگونه می خواهید با این آدمک های مسخ شده ای که دورسر چپاولگران کلان هاله گشته یا در آن ها جوش خورده اند انقلاب کنید؟ مگر ممکن است که در این گیرودار، کارمندان پاک نهاد و دلسوز و وطن پرست ته نشین نشوند و کارهای کلید را از دست ننهند؟ پس چرا سنت ها و آداب و رسوم جامعه را سد راه انقلاب[اداری] وانمود می کنید؟ مگر می شود بدون سرنگون کردن خان های فرمانروا انقلاب اداری کرد؟ حال اگر بسیاری از کارمندان دولتی ابراز انزجار می کنند و فراگشت های شوم زدوبند را همه جا بازگو می کنند مایه ی خوشوقتی و امیدوارکننده و دلیل بر زنده بودن جامعه ی ایرانی است. شگفت آور می نمود اگر اینان نیز همدست چپاولگران می گشتند.

مگر ممکن است انسان ایرانی با آن فداکاری ها و جانبازی هایی که طی تاریخ نموده، با آن فرهنگ اخلاقی و سیاسی گهرباری که از آن نبردها در ذهن خود انباشته، بتواند چپاول اموال عمومی را ببیند و دژم نشود. خفقان جامعه را بنگرد و بی آرام نگردد، چیرگی عده ای توخالی شده از ویژگی های اصیل ایرانی را بر قلب و روح خود بپذیرد و فرمانبری کند و آنگاه دل خوش دارد که اگر کل درآمد ملی را، پیش از آب شدن همچو برف در آفتاب تموز، به شمار کل نفوس بخش کنند درآمد سرانه ای چنین و چنان پدید خواهد آمد؟

آقای نخست وزیر شما تاریخ خوانده و دریافته اید که ایرانیان پیوسته همچو آب زیر پای مهاجمان را خالی کرده اند. شما غافل مانده و این تنها شمایید که غافل مانده اید. دارودسته ای که از قبال شما سود می برد هوشیار است. تنها در طی یک سال دو میلیارد دلار به خارجه انتقال داده است. دوازده هزار ایرانی فقط در بریتانیا خانه خریده اند. چه بسیار که کارخانه و بیلدینگ در خارجه خریداری کرده اند.

آقای نخست وزیر آیا فکر نمی کنید که دیگر بس است. چرا از مسند نخست وزیری دل نمی کنید، چرا کنار نمی روید تا بتوانید واقعا روزی یک کتاب بخوانید. آقای هویدا. این شما هستید که در برابر قانون اساسی و ملت مسئولید. در برابر قانون اساسی و ملت این شما هستید که بار گناه را به دوش می کشید.

تا کی خواهید توانست از رشد و تکامل ملتی ممانعت کنید؟ تا کی می توان عقب نگهداشتگی فرهنگی جامعه را از نظرها پوشانید.

صریح بگویم که شما مسئول از دست رفتن احتمالی ایران خواهید بود. استنباط من این است که شما خواسته اید ایرانی بدون ملت ایران به وجود آورید: ملتی که نتواند یا نگذارند فرهنگ سیاسی خود را با شرایط و نیازهای زمان و مکان تطبیق دهد، رشد و تکامل بخشد و شکوفا کند، قادر به دفاع از کشور خود نخواهد بود.

جنابعالی سالانه هزارها عنوان کتاب را در دستگاه سانسور و ممیزی خود نابود می کنید و صدها هزار مقاله ای را که ممکن است رفتگر آشغال ها و روشنگر راه ها باشند ، به دست فنا می سپرید. آیا تصور می فرمایید با آدمک های پرداخته با مصالح پیش ساخته می توان ایران را در این شرایط سخت در راه فراز پیش برد؟ آیا شما غافل هستید که ما ایرانیان با چه مسائل حادی در داخل کشور مواجهیم؟ اگر جواب منفی است پس چرا ملت را برای مقابله با حوادث سخت آماده نمی کنید؟ به جامعیت ملی و زدودن جای پای هجوم های تاریخی بی اعتنا و نسبت به آموزش و پرورش نسل جوان که اهم مسائل است گرفتار بهت و فراموشی هستید؟ بگذریم. کوتاهی های شما یکی دوتا نیست. همین قدر بگویم که شما آن نخست وزیری نیستید که ایران امروز می طلبد. بروید و خدمتی بزرگ به ایران عزیز روا دارید.

برگردیم به آغاز سخن، به آن مقاله ای که به صورت دلمه ای پر شده با یاوه ها و به نام من به خورد مردم دادید. چرا؟ چون تشخیص داده بودید که مردان جان سختی که از هفت خان فساد و اختناق و تبلیغات و دروغ و جذبه ی پول و نوازش ریایی شما گذشته اند در خان هفتم بدنامی، پا در گل، در نظر مردم خوار خواهند شد و مردم خواهند گفت که این چه طرفه مردمانی هستند که هر روز سرودی دیگر ساز می کنند. آفرین بر شما.

نتیجه آن شد که در اثر خدمت آقایان مأموران شما آن چه را در کتاب ها نوشته و پرداخته و برای آینده گذاشته بودم با زبان این نامه فریاد بزنم. اکنون آقای نخست وزیر به شما هشدار می دهم که اگر اعتراضنامه ی من در کیهان شما چاپ نشود فریادم را تا پای مرگ در تمام ایران بلند خواهم کرد و همچنین اگر کسانی یافت شوند که برخلاف نیت قلبی من، در خارجه، از این فریاد علیه شاه بهره برداری کنند خود را مسئول نمی دانم. این را بدانید که من مرد خارجه نیستم.

در این نبرد حیثیتی و شرافتی من چیزی از دست نخواهم داد. نه ثروتی دارم که به عنوان مرتع ضبط کنید و نه آزادی که از من بگیرید. شرافت مرا هم که مأموران شما برایش نقشه کشیده اند. چند لیتر خون در رگ ها برای من مانده است و قلبی سوزان که آن را نثار شرافتم و وطنی خواهم کرد که پنجاه سال برایش غصه خورده ام.

با احترام

نویسنده ی کتاب میراث خوار استعمار: دکتر مهدی بهار