خبرگزاری مهر، گروه بین الملل-آذر مهدوان: در سالیان اخیر٬ کشور ترکیه و امارات متحده عربی در مورد مسائل منطقه ای٬ همواره کشمکش داشته اند. پرونده سوریه٬ مساله قطر و موضوع لیبی از جمله موضوعاتی است که دو کشور همیشه درباره آنها اختلاف نظر داشته اند. اختلافهایی که به تازگی آتش آن شعله ور شده است؛ همین هفته گذشته بود که امارات متحده عربی در مورد تحولات لیبی کشور ترکیه را به دخالت در مسائل داخلی آن متهم کرد و سیاست این کشور را حامی تروریست خواند.

در واکنش به این موضع گیری ابوظبی، «حامی آکسوی» سخنگوی وزارت امور خارجه ترکیه طی سخنانی امارات متحده عربی را به ریاکاری و حمایت از کودتاگران متهم کرد و از این کشور خواست که حد و مرز خود را بداند.

واقعیت این است رقابت منطقه ای آنکارا وابوظبی از یک سو و موضوع لاینحل لیبی از سوی دیگر بر روی روابط سیاسی دو کشور سایه افکنده است و در این میان هر چند تنش میان دو کشور ماهیت سیاسی دارد اما تاثیر آن در روابط اقتصادیشان نیز مشهود است. به طوری که شاهد کاهش روند مبادلات تجاری دو کشور به خصوص از سال ۲۰۱۸ به این طرف هستیم.

در خصوص روابط سیاسی جمهوری ترکیه و امارات متحده عربی خبرنگار مهر گفتگویی با پروفسور «چنگیز تومار» کارشناس خاورمیانه و رئیس دانشگاه احمد یسوی قزاقستان داشته است که در ادامه آمده است.

*همانطور که می دانید هفته گذشته امارات متحده عربی در مورد تحولات لیبی، ترکیه را به مداخله در مسائل داخلی لیبی و پشتیبانی از نیروهای تروریستی متهم کرد. در پی این نیز سخنگوی وزارت امور خارجه ترکیه هم طی سخنانی امارات متحده عربی را به ریاکاری و حمایت از کودتاگران متهم کرده و از این کشور خواست که حد و مرز خود را بداند. این نشان می دهد روابط ابوظبی و آنکارا به اوج تنش رسیده است. از این پس در روابط دو کشور شاهد چه رویدادهایی خواهیم بود؟

روابط سیاسی میان امارات و ترکیه در تناقض با رویدادها و بحران های منطقه است. در مساله سوریه، لیبی، مصر، یمن، فلسطین و حتی کودتای نافرجام ترکیه نیز جزو موضوعاتی است که دو کشور اختلاف نظر دارند. البته لازم است کشورهای غربی، مصر و عربستان سعودی را نیز به عنوان کشورهایی که مخالف سیاست ترکیه در خاورمیانه هستند نیز اشاره کرد.

البته امارات با در دست داشتن قدرت مالی سعی می کند دیگر کشورهای عربی را با خود همسو کند.

تا زمانی که سیاست و موضع دو کشور در منطقه به همین شکل ادامه داشته باشد این تنش ها همچنان برقرار خواهد بود زیرا این روند رقابتی روند برد- برد نیست بلکه برد- باخت است. یعنی برد یک کشور به معنای باخت کشور دیگر است وحالا با نگاهی اجمالی به شرایط منطقه ای و سیاست اعمال شده از سوی دو کشور درمی یابیم که این اختلافات همچنان ادامه خواهد داشت.

*تاثیر اختلافات دو کشور در مراودات تجاریشان چگونه بوده است؟

علی رغم اختلافات آنکارا و ابوظبی مراودات تجاری دو کشور از سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۷ بدون تاثیرپذیری از شرایط موجود ادامه داشت اما از سال ۲۰۱۸ شاهد کاهش روند روابط اقتصادی بین ترکیه و امارات هستیم. حالا با آمدن ویروس کرونا واز طرفی اختلافات و بیانیه های اخیر دو کشور و اخباری که از سوی رسانه ها به گوش می رسد نشان می دهد تاثیر منفی روابط سیاسی دو کشور در روابط اقتصادی نیز همچنان خواهدبود.

*از نظر برخی تحلیل گران تنش های موجود میان امارات و ترکیه ماحصل حمایت امارات از سیاست های عربستان سعودی در منطقه است. این تحلیل تاچه حد می تواند درست باشد؟

عربستان سعودی صرفا یکی از دلایل می تواند باشد اما دلیل مهم تر دیگری وجود دارد؛ در اصل ترکیه از سال ۲۰۱۱ حمایت خود را به سوی سیاست هایی که بیشتر طرفدار دموکراسی و آزادی بود، سوق داد. ترکیه با اعمال سیاستش در صنعت توریسم، آموزش و حتی ساخت سریال های مختلف توانسته بود توجه کشورهای عربی را جلب کند.

از طرفی حمایت ترکیه از اخوان مسلمین و نفوذ ایران در منطقه از جمله عواملی بود برخی کشورهای عربی که حامی جهان غرب هستند به عنوان یک تهدید ببینند، در نتیجه در کنار عربستان سعودی روابط دو کشور امارات و ترکیه همیشه بر سر قدرت نمایی و بر عهده گرفتن نقش رهبری در منطقه با تنش و اختلاف همراه بوده است.

*با نگاهی به رویدادهای اخیر در دریای مدیترانه و لیبی می توان دریافت که امارات، مصر، عربستان سعودی و حتی رژیم صهیونستی در مقابل ترکیه ائتلاف ایجاد کرده اند. ترکیه در مقابل این سیاست چه اقداماتی انجام خواهد داد؟

چند سالی هست که در مطالبم از این ائتلاف به عنوان ائتلاف «جبهه شرق» نام برده ام. ترکیه در مقابل این ائتلاف روابط خود را با روسیه و ایران گسترش داده و در جهان عرب هم با لیبی، الجزایر و قطر روابط گسترده ای ایجاد کرده است. توافقاتی که ترکیه انجام داده است نتیجه بخش بوده است.

ترکیه در خصوص مدیترانه توافق بسیار مهمی با لیبی امضا کرده است. موفقیت هایی هم بدست آورده است. همچنین دولت ترکیه با استفاده از ابزارهایی مانند نیروی نظامی، مالی و تکنولوژی و به عنوان یک کشور اسلامی سعی کرده در میان اعراب محبوبیت کسب کند. همه اینها فاکتورهایی است که ترکیه در مقابل ائتلاف عربستان و امارات بکار می گیرد.