به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، ازدواج، پیوندی مقدس بین مرد و زن است که پایه اولیه خانواده را شکل می دهد؛ اگر از منظر الهی به مسئلۀ ازدواج نگریسته شود،در پرتو این پیوند آسمانی، انسان ها به مراحل بالاتر از رشد دست می یابند و یا پلکان رشد را طی می کنند و تقریبا تمام خوبان عالم از انبیاء تا رسولان نسبت به این امر اهتمام ویژه ای داشتند و بلکه پلکان بعدی رشدشان پس از ازدواج رقم خورد.

بنابراین در نگاه معرفت دینی، ازدواج محمل رشد است نه صرفا تأمین نیاز و آرامش. در نگاه قرآن، نازل ترین لایۀ ازدواج تأمین آرامش است و لایه های بالاتری نیز مطرح شده است که بدون توجه به آنها، به مرور زمان لایۀ آرامش ممکن است به مرور از میان برود.

خداوند در آیۀ ۲۱ روم می فرماید «و من آیاته أن خلق لکم من أنفسکم أزواجا لتسکنوا إلیها و جعل بینکم مودة و رحمة إن فی ذلک لآیات لقوم یتفکرون»؛ یعنی «و از نشانه های او این است که برای شما از جنس خودتان همسرانی آفرید تا در کنارشان آرامش یابید و در میان شما مودت و رحمت قرار داد؛ یقینا در این [ کار شگفت انگیز ] نشانه هایی است برای مردمی که می اندیشند.» معمولا وقتی این آیه در جامعه تفسیر می شود، تا همان لایۀ سکونت و آرامش معنا می شود، اما از لایۀ مودت و رحمت غفلت می شود؛ سوگوارانه این نوع برخورد یک جانبه گرایانه با آیات قرآن را حتی در برخورد با احادیث عترت می بینیم که مجال بحث نیست.

در این آیه، حداقل دربارۀ سه لایه از هدف ازدواج و تشکیل خانواده صحبت شده است: لایۀ آرامش و سکونت «لتسکنوا إلیها »، لایۀ مودت «جعل بینکم مودة» و لایۀ رحمت «(جعل بینکم) رحمة»؛ اگر بخواهیم مثال ازدواج را مطرح کنیم، حرکت هواپیما مثال خوبی است. در این نگاه، پایین ترین ارتفاع، ارتفاع آرامش، ارتفاع میانی، مودت و ارتفاع بالا، رحمت است.

اما مودت، حب آرمانی است و محبت کردن است، آنطور که محبوب می پسندد. در آیۀ مودت نیز این معنا جایگاه دارد؛ وقتی خداوند خطاب به پیامبر صلی الله علیه و آله می فرماید بگو اجری جز مودت اهل عترتم نمی خواهم، یعنی به گونه ای به اهل بیت علیهم السلام محبت داشته باشید که خدا، رسول و آن انوار مقدس می پسندند نه آنطور که ما می خواهیم. یا اینکه دوبار واژه «ودود» در قرآن دربارۀ خداوند آمده است؛ یعنی خداوند به صورتی محبت می کند که بنده اش خوشحال شود، کیف کند و لذت ببرد.

اما سطح سوم پرواز، فضای «رحمت» است و رحمت یعنی عطای بدون استحقاق. این لایه بر دیگر لایه ها حاکمیت دارد و اگر خانواده ای در این سطح پرواز باشند، هم مودت شان تأمین می شود و هم در زندگی آرامش دائمی می یابند. فضای رحمت، به حسب تأمین نیاز همسر هم نیست. مودت بینابین است، یعنی محبت کن آن طور که همسر می پسندد، همسر دوست دارد، متناسب با خواست همسر رفتار کن، اما رحمت یعنی تا می توانید محبت کنید، تا می توانید عطا کن هرچند همسر نیاز ندارد و یا توقع ندارد، و یا استحقاق محبت را ندارد.

بنابراین با این ویژگی هایی که خداوند قرار می دهد و یا به تعبیر قرآنی «جعل» می کند، خانواده صرفا برای تأمین نیاز نیست بلکه ابتدای آن برای تأمین نیاز است و یا با تأمین نیاز خود شروع می شود، اما مانند هواپیما مدام باید اوج بگیرد تا به سطح مودت برسد و در سطح پرواز سوم، به فضای رحمت برسد. اگر زوجی در سطح آرامش یا «لتسکنوا إلیها» باشد، با اندک تلاطمی یا بی مهری از هم گسسته می شود. اگر در سطح مودت باشد، به حدی از قوام دست می یابد، به این معنا که فرد آنگونه که همسر می پسندد رفتار می کند نه اینکه خودسرانه رفتار کند. آفت این سطح، تکبر و غرور و منیت است. با این حال سطحی بالاتر از آرامش است. در سطح سوم که رحمت است، اگر هر کدام از زوجین ناملایمتی هم به خرج دهند، دیگر با دیدۀ رحمت می بخشند و گذشت می کنند و بلکه محبت بیشتری ابراز می کنند. البته دستیابی به چنین سطحی نیاز به تمرین فراوان و یا واجد شدن به صفات عالیه دارد که یک روزه یا دو روزه کسب نمی شود بلکه ممکن است گاهی بیش از ۱۰ یا ۲۰ سال یا بیشتر به طول انجامد.

نکتۀ آخر اینکه در مثال هواپیما و یا سطح پرواز، هر اندازه ارتفاع پست تر باشد، بیشتر در معرض آسیب قرار دارد و سطح «لتسکنوا إلیها» پایین ترین سطح است. در این فضا افراد تحت تأثیر وسوسه ها و القائات شیاطین جنی و انسی مدام در معرض آسیب و سقوط قرار دارند تا اینکه سطح پرواز خود را تا مودت و بعد تا محبت ارتقاء دهند. در این نگاه، خانواده و ازدواج دیگر برای تأمین نیاز نیست بلکه مفهومی متعالی برای قرارگیری در پلکان رشد است. از مهم ترین عوامل طی کردن پلکان بعدی نیز مطالعه و مشورت با مشاوران اهل دین و مذهب، همنشینی با خوبان و رشدیافتگان و قرارگیری در معرض نصیحت های خیرخواهانۀ واعظان متدین و اهل تذکر است.

انتهای پیام/