به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری تسنیم، با روی کار آمدن سلمان بن عبدالعزیز در پادشاهی عربستان در سال ۲۰۱۵ و پیشرفت سریع محمد بن سلمان در هرم قدرت و تبدیل شدن وی به شخص دوم قدرتمند در عربستان، او بیشترین تلاش خود را برای تحت کنترل گرفتن منافذ قدرت و ثروت در این کشور به کار گرفت تا بتواند زمینه را برای انتقال حاکمیت سعودی به نسل جدید مهیا کند.

بن سلمان در همین راستا بلافاصله سرکوب سیاسی مخالفان خود را آغاز کرده و شخصیت های مطرح سیاسی از جمله متعب بن عبدالله، محمد بن نایف، احمد بن عبدالعزیز و سعد الجبری و … را از سمت هایی که در اختیار داشتند، کنار گذاشته یا آنها را در حصر خانگی قرار داد. او در فضای فرهنگی و اجتماعی نیز همین اقدام را در پیش گرفت و با به کار انداختن گروهی از فعالان فضای مجازی که در محافل اجتماعی منتقدان سعودی تحت عنوان «مگس های الکترونیک» معروف شدند، تلاش کرد ابتکار عمل را در تبلیغات فضای مجازی در اختیار بگیرد.

این گروه با تشدید نظارت بر فضای مجازی صدای مخالفان بن سلمان در شبکه های اجتماعی را خفه کرده و در موارد متعددی فعالان رسانه ای منتقد محمد بن سلمان را با شکنجه و حبس های طولانی مدت آزار دادند. سلمان العوده، عوض القرنی و محمد المنجد از جمله این فعالان فرهنگی و رسانه ای هستند که در حال حاضر در زندان های سعودی به سر می برند.

ترور شخصیت های فرهنگی مخالف دولت از دیگر اقدامات محمد بن سلمان برای تقویت موقعیت خود در هرم قدرت در عربستان بود. حذف جمال خاشقجی از منتقدان حاکمیت بلا منازع بن سلمان در فضایی دراماتیک در داخل کنسولگری عربستان در استانبول، از جمله اقداماتی بود که در جهت تحکیم سرپنجه های قدرت بن سلمان در محافل قدرت در عربستان انجام شد.

بخشی از اقدامات بن سلمان در این عرصه اما رنگ و بویی اقتصادی داشت که البته با پوششی ضد فساد دنبال شد تا علاوه بر حذف مخالفان، ولیعهد سعودی را به عنوان شخصیتی ضد فساد در داخل عربستان معرفی کند. ما در این گزارش سعی داریم ابعاد اقدامات ولیعهد کنونی بر کنترل منافذ قدرت اقتصادی در عربستان را بر شمریم.

فعالیت های اقتصادی بن سلمان برای تسلط بر شاهراه های حیاتی عربستان

سه سال پیش محمد بن سلمان تعداد قابل توجهی از بازرگانان و شاهزادگان سعودی را به بهانه برگزاری جلسه با آنان در هتل ریتز کارلتون جمع کرده و همگی آنها را به دلیل فساد مالی در همین هتل زندانی کرد. این افراد بعد از ماه ها باقی ماندن در این زندان لوکس مجبور شدند بخشی از دارایی های خود را به عنوان غرامت مالی به محمد بن سلمان بدهند تا از زندان آزاد شوند. سعود المعجب، دادستان کل عربستان توافق های امضا شده با برخی از این افراد برای آزادی آنها را به ارزش بیش از ۴۰۰ میلیارد ریال(۱۰۷ میلیارد دلار) اعلام کرد.

ارتش سایبری محمد بن سلمان تلاش زیادی به کار گرفت تا این اتفاق را در چارچوب طرح ولیعهد جدید برای مبارزه با فساد و ویژه خواری در عربستان توصیف کند، اما واقعیت امر آن است که تنها شاهزادگانی شلاق تیز مبارزه با فساد محمد بن سلمان را بر تن خود احساس کردند که وی از نفوذ اقتصادی آنها و به کارگیری پتانسیل و قدرت آنها در مقابله با خود هراس داشت.

امپراتوری مالی محمد بن سلمان در بخش خصوصی

در همین رابطه به تازگی سایت موسوم به الخط البلدة به بیان جزئیات و اسامی تعدادی از بازرگانان سعودی پرداخته که مورد حمایت قوی بن سلمان قرار گرفته اند و بعد از رسیدن بن سلمان به ولایت عهدی با افزایش نجومی سرمایه های خود مواجه شده اند تا ولیعهد در روند انتقال قدرت از نفوذ آنها بهره بگیرد.

بر اساس این گزارش، محمد بن سلمان به دنبال ایجاد یک امپراتوری مالی است تا طبقه ای از تجار و شاهزادگان سعودی بعضا ناشناس را ایجاد کند که حمایت مطلق از وی دارند. این افراد بعد از روی کار آمدن محمد بن سلمان ثروت خود را به طرز افسانه ای افزایش داده اند. این عده انحصار بسیاری از پروژه های کلان کشوری به ویژه پروژه ای مربوط به چشم انداز ۲۰۳۰ و قراردادهای های صندوق سرمایه گذاری عربستان را در انحصار خود گرفته اند.

یاسر الرمیلان و خالد الفالح و احمد الخطیب سه رکن اساسی اقتصادی هژمونی محمد بن سلمان بر بازارهای سعودی را تشکیل می دهند. آنها مدیریت و توزیع پروژه های کلان کشوری را در انحصار خود گرفته اند و این پروژه ها را در اختیار افراد مد نظر خود قرار دهند.

این سایت اینترنتی به نام تعداد دیگری از این بازرگانان اشاره کرده و فعالیت های تجاری آنها را نیز برشمرده است.

صالح الترکی بازرگان و موسس شرکت با مسئولیت محدود نسما است که امروزه یکی از مهم ترین ویترین های تجاری محمد بن سلمان به شمار می رود و به این ترتیب موفق شده رانت های قابل توجهی را از طریق صندوق سرمایه گذاری ملی عربستان به دست بیاورد.

مشعل الکثیری مالک مجموعه الکثیری است. سهام این شرکت در سال ۲۰۱۸ با رشد بسیار عجیبی در بورس عربستان مواجه شد که نشان از معامله های مشکوک و غیر قانونی دارد. سهام این شرکت طی شش ماه در سال ۲۰۱۸ از ۱۰ ریال به ۲۰ ریال افزایش پیدا کرد و ارزش این سهام در سال ۲۰۲۰ به حدود ۱۰۰ ریال رسید.

محمد بن عبدالله ابونیان یکی از سرمایه داران و مالکان اصلی شرکت اکوا پاور است که در تولید انرژی و شیرین کردن آب تخصص دارد. این شرکت ۴۱ پروژه کلان را در داخل عربستان سعودی اجرا می کند. نام این شرکت در درجه اول در پروژه انرژی های تجدیدپذیر بر اساس چشم انداز ۲۰۳۰مطرح شده و در لیست ۱۰۰ شرکت برتر عربستان سعودی در سال ۲۰۱۹ در رتبه بیست و ششم قرار داشت.

عبدالمحسن العثمان رئیس شرکت توسعه صنایع تکوین است، شرکتی که چندین بار با ضرر و خسارت مواجه شد، اما به بنا به دلایل نامعلوم تنها طی چند سال بعد از روی کار آمدن بن سلمان سرمایه خود را از ۱۰۰ میلیون ریال در سال ۲۰۱۰ به ۹۵۰ میلیون ریال در حال حاضر افزایش داده است.

عامر عبدالله الزینل رئیس مجموعه زینل از مهمترین سرمایه داران و سهامداران شرکت خدمات صنعتی شیسکو است که از آغاز سال ۲۰۱۶ تاکنون با گسترش سریع سهام خود مواجه شده تا ارزش سهام این شرکت از ۱۱ ریال به ۳۰ ریال تنها طی چند سال افزایش پیدا کند.

عبدالمحسن الراشد صاحب بیشترین سهام شرکت سیمان و از سهامداران پروژه نئوم است که بعد از آن که موفق شد قرارداد چشم انداز ۲۰۳۰ را برنده شود، ارزش سهام آن در سال ۲۰۱۹ به رقمی بالغ بر ۳٫۳ میلیارد ریال سعودی افزایش پیدا کرد.

ابراهیم الحدیثی یکی از مالکان شرکت سعودی ساسکو در خدمات خودرویی و تجهیزات خودرو است که سهام آن در سال ۲۰۱۶ از ۱۰ ریال به ۳۶ ریال افزایش پیدا کرده و در سال ۲۰۲۰ نیز موفق به عقد قرارداد انحصاری واردات تجهیزات با سرویس های امنیتی رژیم آل سعود شد.

عبدالمجید العساکر موسس شرکت العساکر در تجهیزات پزشکی است که برادر بدر العساکر رئیس دفتر بن سلمان است.

بن سلمان با استفاده از این شخصیت ها که حمایت مطلقی از وی در عرصه های سیاسی و تجاری دارند، هژمونی خود را بر بخش خصوصی اقتصاد عربستان گسترش داده تا بتواند در مواقع لزوم از این اهرم ها برای سرکوب مخالفانش استفاده کند.

انحصار اقتصاد دولتی عربستان در دستان بن سلمان

محمد بن سلمان علاوه بر جلب حمایت بخش خصوصی انحصار قدرت در عرصه اقتصاد دولتی عربستان را نیز در اختیار گرفته است. بسیاری از تحلیلگران مسائل سیاسی و اقتصادی آغاز به کار پروژه هایی نظیر شهر مدرن نئوم را در راستای استفاده از رانت های کلان و میلیاردی توسط بن سلمان ارزیابی می کنند. این در حالی است که بن سلمان به عنوان مسئول اول اقتصادی کشور برخی سیاست گزاری های مشکوک را در دستور کار خود قرار داده که به نظر می رسد برای کنترل اهرم های اقتصادی کشور انجام می شود. از جمله این سیاست گزاری ها ادغام سرمایه های صندوق بازنشستگی و بیمه تامین اجتماعی عربستان در یکدیگر است.

یک اقتصاددان سعودی در این خصوص به سایت خبری سعودی لیکس گزارش داد که با این اقدام محمد بن سلمان نگرانی بخش خصوصی در کنترل بن سلمان بر اموال صندوق بازنشستگی و تامین اجتماعی افزایش پیدا کرده و این ترس به وجود آمده است که وی اموال موجود در این صندوق ها را با ایجاد بهانه ها و پروژه های موهوم مصادره کند.

شبکه بلومبرگ نیز از انگیزه عربستان برای ایجاد یک رژیم اقتصادی جدید با سرمایه ۲۹ میلیارد دلاری در مسیر ادغام این دو صندوق خبر داد، این شبکه خبری در ادامه تاکید می کند که نگرانی هایی وجود دارد که محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی از این سرمایه هنگفت برای پیشبرد پروژه های شکست خورده و آرمانگرایانه خود استفاده کند.

بلومبرگ همچنین تاکید می کند که این دو صندوق سرمایه های هنگفتی در شرکت های سعودی دارند که از جمله آنها می توان به هشت و نیم میلیارد دلار از سهام بانک ملی عربستان و ۴٫۳ میلیارد دلار از سهام بانک الراجحی اشاره کرد.

بلومبرگ در این مقاله به چشم انداز ۲۰۳۰ محمد بن سلمان که ۵ سال از آغاز آن می گذرد نیز اشاره و تاکید می کند که این چشم انداز کاملا دور از واقعیت های اجتماعی و اقتصادی در عربستان است. این در حالی است که یکی از اهداف چشم انداز مذکور که در سال ۲۰۱۶ مطرح شد، این بود که با آغاز سال ۲۰۲۰ میلادی، عربستان سعودی کاملا از درآمدهای نفتی مستغنی شده و سعودی ها بتوانند بدون نفت زندگی کنند، موضوعی که نه تنها عاری از واقعیت است، بلکه واقعیت های کنونی نشان از افزایش وابستگی اقتصاد عربستان به نفت این کشور دارد.

انتهای پیام/