به گزارش خبرنگار مهر، متن زیر برشی از کتاب «روزه دریچه ای به عالم معنا» اثر اصغر طاهر زاده است که در ادامه می خوانید؛

انتظار ما از روزه

اما نکتة دوم این که: شما از روزه چه انتظاری دارید؟ می خواهید چه چیزی به دست آورید؟ مطلوبتان از روزه چیست که دنبالش می گردید؟ اول باید مطلوب انسان مشخص شود، چون ما از روزه به اندازة مطلوبمان بهره می گیریم و خداوند به ما بهره می دهد.

مولوی داستان گاوی را نقل می کند که در تمام شهر بغداد گردش کرد و در عین این که با آن همه غذاها و خوراکی های گوناگون روبه رو می شد جز پوست خربزه چیزی نمی دید! چرا؟ چون مطلوب جسم و روح گاو، پوست خربزه است بقیه چیزها ازنظر او چیزی نیست. مولوی می گوید:

گاو را آری به بغداد ناگهان

بگذرد از این کران تا آن کران

از همه خوب وخوشی ها و مزه

او نبیند غیر قشر خربزه

بعد نتیجه می گیرد که:

طالب هر چیز ای یار رشید

جزهمان چیزی که می خواهد ندید

عمدة مطلب همین است که هرکس در هر عرصه ای دنبال مطلوب خود است و جز آن را نمی بیند، حالا در عرصه روزه هم اگر مطلوب ما چیز کمی باشد، از آن حقایق برین روزه که مطلوب اولیای الهی است محروم خواهیم ماند. پس اول باید روشن شود از ماه رمضان چه انتظاری می توانیم داشته باشیم، اگر انتظارمان کم باشد بهرة کمی می گیریم، و اگر همت ما بلند باشد، حقایق عالی نصیب ما می شود. مثل آن گاو که از آن همه چیز فقط پوسته خربزه را می خواست. گندم، هم مغز دارد و هم کاه، باید مطلوب ما فقط کاه نباشد، اگر مغز را بخواهیم کاه هم نصیبمان می شود.

از طریق روزه هم می شود از خداوند دنیای بهتر بخواهیم و هم می شود مطلوبمان وجه حق باشد، یعنی «ابتغاء لوجه الله» روزه بگیریم تا خداوند، خودش را به ما بدهد.

روزه دار شبیه خدا می شود

در حدیث قدسی داریم: «الصوم لی و انا اجزی به »[۱] می فرماید: روزه از آن من است و خودم هم جزایش هستم. چون در هیچ عبادتی به این اندازه بنده شبیه خدا نمی شود. انسان از طریق روزه داری، ظهوری از غنای حق می گردد، همچنان که خداوند هیچ نیازی به غذا ندارد، روزه دار به نحوی در حد خودش شبیه چنین حالتی می شود. اگر حدیث «انا اجزی به» باشد، یعنی خودم جزایش را می دهم، این هم مژدة بزرگی است، یعنی نتیجة روزه و جزای روزه دار را به واسطه ها واگذار نمی کنم و به واقع این هم مقام کمی نیست، چون در هر صورت در این حالت هم کمالات بسیار متعالی را از خدا دریافت می کنید.

شما در روزه، کمی از گرایش به دنیا منصرف می شوید و در نتیجه یک غنای مختصری نسبت به دنیا در شما پدیدار می شود و لذا به یک اعتبار صفتی از صفات علیای خداوند یعنی صفت «غنی» در قلب شما تجلی می کند و نیازتان به دنیا کم می شود و با خدا مأنوس می گردید. یعنی اگر روزه دار همت خود را بلند کند و در طلب حق باشد، نور حق در صفت غنی در قلبش می تابد و این یک نحوه قرب به حق است.

پس اگر از روزه، نور حق خواستید، همین را به شما می دهند. خودتان را آماده کنید و همت خود را بلند کنید تا از روزه مقام بگیرید، اصلا طوری شود که مقامتان تغییر کند.

برکات روزه

در روایت از امام صادق داریم ؛[۲] روزه هوس را می کشد «فالصوم یمیت هوی النفس» یکی از امتیازات مؤمنین وارسته این است که اصلا گرفتار میل های پست نیستند، و روزه چنین هنری را دارد که دردسر هوسرانی را از سر ما بر می دارد. بعد ادامة روایت این است: «و شهوة الطبع» روزه؛ شهوت و میل های سرکش و افراطی طبع و طبیعت و بعد حیوانی شما را می کشد.

«و فیه حیاة القلب» و در روزه حیات قلب هست. مگر همة ما نمی خواهیم قلبمان بیدار شود و درک و فهممان اوج بگیرد؟ با روزه درک و فهم عوض می شود، آن چیزهایی را که مفید نبود و دنبالش بودیم با بیداری قلب دیگر نمی خواهیم، و آن چیزهایی را که مفید بود و میلی به آنها نداشتیم، اهمیتش در قلبمان روشن می شود و مطلوبمان می گردد. این جاست که ابزار هدایت را دوست خواهیم داشت نه عوامل ضلالت را. این جاست که وجود عالم غیب و ملائکه و قیامت را به نحوی و تا حدی احساس می کنیم. چون وقتی قلب زنده شد، ادراک حقایق عالیه برایش میسر می شود، ادراک بیشتر آن حقایق، بستگی به شدت حیات قلب دارد.

«و طهارة الجوارح» روزه؛ موجب طهارت اعضاء و جوارح می شود، اعضای بدن شما از کارهای زشت باز می ماند. قلب روزه دار آنچنان اعضایش را در کنترل دارد که آن اعضاء به اعمال ناپاک نمی افتند، دل انسان بر اعضایش حاکم می شود، نه هوس انسان. دیگر چشم، آن چشمی نیست که با قصد گناه، نظر کند و یا به چیزی که توجه به آن گناه است، نظر بیفکند.

«و عمارة الظاهر و الباطن» روزه؛ هم ظاهر را از سنگینی و بد قواره بودن در می آورد، و هم باطن را از میل های ظلمانی آزاد و نورانی می کند، هم باطن متعادل می شود و هم ظاهر تابع باطن می گردد.

«و زیادة التضرع» روزه؛ زاری و تضرع در پیشگاه پروردگار را می افزاید، قلب آدم از قساوت در می آید و میل به نیایش با حق در آن پیدا می شود. چون اصل جان ما ملکوتی است و از نیستان عالم غیب بریده شده است، «ثم رددناه اسفل سافلین »[۳] و بنا به مصلحتی به عالم ماده و عالم بدن، هبوط کرده، ولی این جایی نیست، حالا با روزه داری، کمی از این منزل دروغین خود فاصله می گیرد، تازه یاد منزل حقیقی و عالم قرب با حق می افتد، و ناله و تضرع سر می دهد تا برگشت به آن عالم را برای خود ممکن کند و راهی به سوی آن عالم باز نماید و ثابت کند هنوز دلش در هوای آن نیستان عالم قرب است.

روزه، گرسنگی یا بندگی؟

مهم این است که ما روزه بگیریم، نه این که فقط گرسنگی بکشیم، روزه یک نحوه صعود روحانی برای انسان است از دریچة بندگی خداوند، ولی گرسنگی یک عمل بدنی است مثل ورزش که یک عمل بدنی است. شما در روزه به یک صعود روحانی نظر دارید منتها از طریق گرسنگی بدن. ولی گاهی ما به جای این که در مغرب افطار کنیم، در مغرب روزه خود را خراب می کنیم. فرق است بین افطار کردن روزه و خراب کردن آن. افطار کردن؛ یعنی روزه را شکستن. ولی خراب و باطل کردن روزه، یعنی غذاهایی را که در روز نخورده ای در فرصتی که داری، جبران کنی، و در واقع آن مقاومت و کنترل روحانی را که در طی روز در خودت تقویت کردی از دست بدهی.

[۱] - من لا یحضره الفقیه، ج ۲، ص ۷۵.

[۲] - مصباح الشریعه، باب روزه.

[۳] - سوره تین، آیه ۵.