افشار خاکباز معاون فناوری اطلاعات و آمار جمعیتی سازمان ثبت احوال کشور در خصوص سامانه هدا اظهار کرد: به منظور ارائه خدمات هویتی در سطوح مختلف اطمینان و به صورت آسان با امکان بهره برداری در اغلب بسترها، درگاه هدا (هویت دیجیتال ایرانیان) طراحی شده است و در حالت کلی، درگاهی مرجع به عنوان پنجره واحد ارائه خدمات هویتی ایرانیان در نظر گرفته می شود.

وی ادامه داد: در حالت کلی، سازوکار سامانه هدا، بدین صورت است که ابتدا شهروند یک بار برنامه تلفن همراه هدا را بر روی تلفن همراه خود نصب می کند و یا در صورت عدم دسترسی به تلفن همراه هوشمند، شهروند می تواند از طریق وب و به صورت برخط یک بار در سامانه هدا ثبت نام کنند؛ سپس در فضای مجازی، هر زمان که کسب وکار بهره بردار از سامانه هدا نیاز به شناسایی شهروند داشته باشد، بدون نیاز به ثبت نام یا اخذ اقلام هویتی از شهروند، وی را به درگاه اینترنتی هدا سازمان ثبت احوال کشور انتقال داده و پس از شناسایی شهروند توسط سازمان ثبت احوال، چنانچه شهروند با ارائه اطلاعات مورد نیاز پذیرنده (بهره بردار) موافقت کند، اطلاعات مربوطه توسط سازمان ثبت احوال کشور در اختیار کسب وکار مذکور قرار خواهد گرفت. مجددا یادآوری می شود که شهروند در این عملیات کاملا نظارت، آگاهی و اختیار دارد.

معاون فناوری اطلاعات و آمار جمعیتی سازمان ثبت احوال کشور با اشاره به اهداف سامانه هدا گفت: هدف کلان این پروژه، ارائه خدمت احراز هویت ملی از مجموعه خدمات ملی هویتی اشخاص حقیقی ایرانی، به صورت یکپارچه و متمرکز در سطوح مختلف اطمینان است.

وی تصریح کرد: از مهمترین اهداف پروژه می توان طراحی، پیاده سازی و گسترش راهکار جامع احراز هویت و مدیریت دسترسی اشخاص حقیقی، ارائه بسته های متنوع از خدمات احراز هویت مبتنی بر ریسک، ارائه تجربه کاربری بهینه برای جذب حداکثری کاربران در مدت زمان کوتاه، ارائه راهکار قوی از لحاظ امنیتی با کمترین جعل و انکار هویت، امکان تبادل اطلاعات از طریق پروتکل های امن با بهره برداران سامانه احراز هویت سازمان ثبت احوال، کمتر کردن مراجعه حضوری افراد برای احراز هویت اشاره کرد.

خاکباز اظهار کرد: از دیگر اقدامات این پروژه نیز استفاده بهینه از کارت هوشمند ملی جهت استفاده در فرایند های احراز هویت با ریسک بالا و امضای دیجیتال، استفاده از تکنولوژی های جدید مانند NFC برای افزایش ضریب نفوذ رویکرد های احراز هویت در فضای مجازی، استفاده از روش های تطبیق بیومتریک مانند LIVENESS DETECTION برای کم کردن ریسک احراز هویت، پوشش طیف گسترده ای از نیازمندی های احراز هویت بهره برداران شامل سرویس های تجارت الکترونیک، سرویس های حاکمیتی و دولتی و سرویس های با ریسک کم، متوسط و بالا، استفاده از کانال های متنوع ارتباط با مشترکین مانند درگاه وب، موبایل اپلیکیشن، پیامک و USSD، استفاده از کانال های متنوع ارتباط با کسب وکار ها مانند پرتال های G۲B، جلوگیری از تقلب و حفظ محرمانگی داده در فرایند احراز هویت و ارائه راهکار های استاندارد جهت حفظ داده و محافظت از آن در برابر ریسک های مختلف می توان نام برد.

معاون فناوری اطلاعات و آمار جمعیتی سازمان ثبت احوال کشور با اشاره به مزایای مورد انتظار از عملیاتی سازی سامانه هدا افزود: اجرای سامانه هدا مزایای متعددی برای کشور و شهروندان به همراه دارد که برخی از مهم ترین آن ها شامل حفظ محرمانگی و حریم خصوصی کاربران در تراکنش های فضای مجازی و حضوری، کاهش مخاطرات ناشی از هویت جعلی و انکار هویت، دسترسی آسان به خدمات دیجیتال بدون نیاز به ثبت نام، حذف نیاز به ارائه کپی اسناد و مدارک به سازمان ها و نهادها، دسترسی ایرانیان به خدمت متعدد و متنوع دولتی و خصوصی از راه دور و از طریق فضای مجازی، اشراف شهروندان بر تراکنش های احراز هویت خودشان به منظور جلوگیری از سو استفاده از اسناد و آگاهی و اختیار است.

بیشتر بخوانید

خاکباز گفت: در خصوص موضوعات خدمت دهنده این سامانه می توان به فرایند های اصلی کسب وکار و برون سپاری فرایند ها و خدمات احراز هویت به سامانه هدا، اجرای الزامات و قوانین بالادستی با کمترین هزینه بدون نیاز به راه اندازی سامانۀ مجزا، کاهش هزینه های ناشی از جعل و انکار هویت، کاهش ریسک جعل و انکار هویت در تراکنش های مهم، کاهش مسئولیت، اطمینان از هویت خدمت گیرنده و سهولت در راه اندازی کسب وکار (آینده) اشاره کرد.

وی تصریح کرد: این سامانه منجر به کاهش جرائم فضای مجازی و کمک به حفظ امنیت فضای مجازی و امکان تصمیم گیری های مربوط به حفظ امنیت، کاهش گمنامی در فضای مجازی و به تبع آن کاهش تخلفات در این حوزه، فراهم آوردن اشراف مدیریتی بر آمار ها و اطلاعات احراز هویت، کاهش تخلفات ناشی از جعل و انکار هویت، کاهش ریسک جعل و انکار هویت در تراکنش های مهم، کاهش هزینه های حاکمیت، افزایش سهولت در راه اندازی کسب وکار، شفافیت داده ها، سیاست گذاری، عدم تشکیل پایگاه های موازی با پایگاه اطلاعات جمعیت کشور می شود

خاکباز در ادامه با اشاره به خدمات سامانه هدا گفت: سامانه هدا امکان خدمت احراز هویت الکترونیکی را در سطوح مختلف و برای بخش های دولتی و غیردولتی مانند کسب و کار ها محقق می سازد. سازوکار سامانه مذکور بدین گونه است که یک دستگاه دولتی یا غیردولتی، حاکمیتی، تعاونی، خصوصی یا یک کسب وکار اینترنتی و … هنگامی که نیاز به احراز هویت هریک از شهروندان ایرانی در سطوح مختلف اطمینان داشته باشد، می تواند بدون درگیر شدن در پیچیدگی های معمول این فرآیند (مانند ثبت نام، اخذ اطلاعات هویتی از شهروند، راستی آزمایی، بررسی بیومتریک، رعایت اصول آگاهی و اختیار، حفاظ حریم خصوصی شهروندان، تبدیل شهروند به کاربر احراز هویت شده و …) این مهم را از طریق درگاه هدا سازمان ثبت احوال کشور، انجام دهد. در این شیوه نیازی به ثبت نام کاربر، در هریک از سایت های اینترنتی نبوده و اقلام هویتی مورد نیاز کسب وکار، توسط سازمان ثبت احوال کشور به عنوان متولی هویت اشخاص حقیقی ایرانی دریافت و بررسی می شود. در این فرایند، شهروند کاملا نظارت، آگاهی و اختیار دارد.

وی تصریح کرد: یکی از کاربرد های برنامه تلفن همراه هدا، تولید رمز های یک بار مصرف کوتاه مدت جهت شناسایی در درگاه هدا است. شهروندانی که دسترسی به تلفن همراه هوشمند ندارند و یا تمایل به نصب برنامه مذکور ندارند می توانند به صورت تحت وب و برخط (بدون نیاز به نصب برنامه) ثبت نام کنند و هنگام شناسایی در درگاه هدا، رمز های یک بار مصرف را از طریق پیامک دریافت کنند.

معاون فناوری اطلاعات و آمار جمعیتی سازمان ثبت احوال کشور با بیان اینکه سامانه هدا در ساعات اداری دارای پشتیبانی تلفنی است، اضافه کرد: از منظر هزینه خدمات، سامانه هدا برای شهروندان و بخش دولتی رایگان است.