به گزارش خبرگزاری تسنیم از همدان، بهمن ۵۷ آبستن حوادث متعدد بود و مبارزات انقلاب هر روز بیش از پیش قوت می گرفت. مردم همدان هم همگام با سایر شهرها و استان ها اعتراض خود نسبت به رژیم پهلوی را نشان داده و حرکت هایی انجام دادند که برخی از آن ها در نوع خود بی نظیر است.

مردم همدان در خلال سال های ۱۳۴۲ تا ۱۳۵۱ ش به رهبری آیت ا … مدنی و همگام با سایر مناطق کشور به مبارزه با رژیم پهلوی پرداخته و در برخی از موارد در کشور پیشگام بودند. در این بین می توان به سرنگونی مجسمه شاه در نهاوند اشاره کرد. ۱۵ آبان ۵۷ بود که مردم نهاوند برای نخستین بار در کشور، مجسمه شاه را سرنگون کردند. ۱۵ مهر ۵۷ هم برای نخستین بار، پرچم طاغوت در پایگاه سوم شاهرخی کبودراهنگ که حالا «شهید نوژه» می نامندش به آتش کشیده شد.

در خاطرات سردار سرلشکر شهید حاج حسین همدانی استان از مبارزات انقلابی آمده است: «نخستین جرقه علنی انقلاب در همدان بعد از شهادت آقا سید مصطفی خمینی زده شد. ما یک شهرستانی در حاشیه شهر همدان به نام «مریانج» داریم که مردم متدین و سلحشوری دارد و برادرانی مثل شهید یارمحمدی مراسمی برگزار کردند که کار از آنجا آغاز شد.

از سوی دیگر آقای عالمی که یکی از روحانیون بزرگ همدان بود خیلی راحت بچه ها را جذب می کرد و به خصوص در صحبت هایش اسم امام را می آورد. بدین ترتیب مسجد پیغمبر(ص) به محفل و پایگاهی برای بچه های همدان تبدیل شده بود که صبح، ظهر و شب پر از جمعیت بود».

کتاب «انقلاب اسلامی در همدان» وقایع بهمن ۵۷ را اینطور روایت می کند: «پس از خروج شاه و غیرقانونی دانستن دولت بختیار ، زمام اداره کشور از دست سران رژیم پهلوی خارج شده بود و رتق و فتق امور به دست مردم صورت می گرفت. در روز دوم بهمن، مردم همدان، نام مراکز دولتی را تغییر داده و محل برخی از آن ها را برای فعالیت گروه های انقلابی در اختیار گرفتند؛ چنانکه خانه جوانان به انجمن اسلامی جوانان و ساختمان حزب رستاخیز به دبیرستان دکتر حسین فاطمی اختصاص یافت.

در پی قوت گرفتن شایعه اغتشاشات چماقداران، جوانان همدان، آمادگی خود را برای حفاظت از شهر اعلام کردند. در روز ۴ بهمن ۱۳۵۷ عده ای از چماق به دستان رژیم در مسیر جاده ملایر همدان اجتماع کردند تا به شهر همدان حمله کنند. پس از اعلام این خبر، جوانان همدان به اتفاق دیگر طبقات مردم با چوب دستی و بیل و کلنگ در خیابان شورین جمع شدند و به سوی محل اجتماع آنان به راه افتادند. چماق به دستان با دیدن سیل جمعیت، پا به فرار گذاشتند.

جوانان و مردم همدان پس از تسلط بر شهر با برپایی یک راهپیمایی گسترده در هوای سرد همدان، خواستار برقراری جمهوری اسلامی شدند. آن ها همچنین مسئولیت توزیع و رساندن نفت به منازل مردم را عهده دار شدند.

مردم همدان به رهبری آیت الله مدنی و عالمی دامغانی، کنترل شهر را در دست گرفته، در ستادی که آیت الله مدنی تشکیل داده بود؛ بر همه اوضاع نظارت داشتند. از سوی آیت الله مدنی، گروهی که حاج جواد نوریان نیز عضو آن بود، مأمور شدند که افراد بازاری را که به دلیل تعطیلی بازار و همچنین مردم دیگری که در تنگنای مالی بودند، شناسایی و به آن ها کمک کنند».

حمایت همافران از امام(ره) با اعتصاب غذا

پایگاه هوایی شاهرخی همدان به عنوان «سومین پایگاه شکاری نیروی هوایی ایران» از اهمیت ویژه ای برخوردار بود. افسران و همافران انقلابی این پایگاه جزء نخستین گروه های نظامی کشور بودند که حمایت خود از نهضت امام خمینی(ره) را اعلام کرده و ورود ایشان به میهن را خواستار شدند.

برخی نظامیان این پایگاه هم از مدت ها پیش با گروه های انقلابی شهر همدان و آیت الله مدنی همکاری و رابطه صمیمانه داشته و اخبار و اطلاعات را در اختیار آن ها قرار می دادند.

آن ها با اطلاع از تصمیم امام(ره) برای بازگشت به کشور و مخالفت دولت بختیار در اقدامی جالب، اعتراض خود نسبت به اقدام دولت را اعلام کردند.

روحانیون همدان در ۳۰ دی ماه با صدور اعلامیه ای از مردم خواستند که به یاری و کمک نیروهای پایگاه شاهرخی همدان بشتابند. اعتصاب غذای همافران، درجه داران و افسران پایگاه شاهرخی و تظاهرات خانواده های آنان بر ضد رژیم، انعکاس گسترده ای در شهرستان های دیگر داشت و از طرف مردم و سایر همافران و درجه داران دیگر مورد حمایت قرار گرفت؛ از جمله در شهرهای بندرعباس، مشهد و شاهرود».

روزنامه کیهان یکم بهمن ۱۳۵۷ در این باره چنین نوشت: «به دنبال یک هفته اعتصاب غذای ۲۸۰۰ همافر در پایگاه شاهرخی، عده ای افسر و درجه دار نیروی هوایی نیز به آن ها پیوستند. این عده صبح روز جمعه با خانواده هایشان در اجابت دعوت امام خمینی در محوطه پایگاه نیروی هوایی دست به راهپیمایی و تظاهرات گسترده ای زدند که با مقاومت شدید پلیس امنیت پایگاه روبرو شد.

در نتیجه ۱۱ نفر از زنان پایگاه بازداشت شدند. بعدازظهر نیز تظاهرات کنندگان به راهپیمایی پرداختند و خواستار آزادی ۱۱ نفر دستگیر شده شدند. سرانجام چون از تلاش های خود نتیجه ای نگرفتند؛ متفرق شدند، اما ساعت ۱۰ شب جمعه برای سومین بار، همه اعتصاب گران و خانواده های آن ها به خیابان های پایگاه ریختند و به تظاهرات باشکوهی پرداختند و همبستگی خود را با نهضت و جنبش ملت ایران اعلام داشتند.

سپس تظاهرکنندگان در مقابل بازداشتگاه پایگاه شروع به دادن شعارهای مذهبی ملی کردند و خواستار آزادی دوستان خود شدند. سرانجام فرمانده پایگاه شاهرخی، تسلیم نظر آنان شد و بازداشت شدگان را آزاد کرد و در حال حاضر رفت و آمد برای نظامیان پایگاه غیرممکن است».

اشتیاق کلیمیان همدان برای دیدار با بت شکن قرن

روزنامه ها در روز اول بهمن ۱۳۵۷ از بازگشت امام خمینی(ره) به کشور خبر دادند. با انتشار این خبر، موجی از جشن و شادی کشور را فراگرفت، اما با اعلام ممانعت دولت بختیار از ورود امام به کشور، این موج تبدیل به خشم شد و مردم در سراسر کشور اقدام به تظاهرات کردند.

مردم همدان که برای ورود امام خمینی(ره) به کشور لحظه شماری می کردند؛ بعد از شنیدن خبر بسته شدن فرودگاه ها توسط بختیار در یک تظاهرات گسترده، از اقدام دولت اعلام انزجار کردند و خواهان رفع موانع ورود امام شدند.

در روز هشتم بهمن، بیش از نیم میلیون نفر از مردم همدان طی یک تظاهرات گسترده، خواستار بازگشت امام شدند و همزمان، افسران، همافران و کارکنان پایگاه شاهرخی نیز دست به یک راهپیمایی به طرفداری از امام خمینی زدند.

حمایت از امام خمینی(ره) و درخواست بازگشت ایشان، منحصر به گروه و طیف خاصی نبود؛ حتی کلیمیان همدان نیز ضمن اعلام حمایت از انقلاب اسلامی مردم ایران و امام خمینی(ره)، یک کنیسه را طی مراسمی با حضور آیت الله مدنی به مسلمانان تقدیم کردند که کنیسه مذکور به نام مسجد امام خمینی(ره) نام گذاری شد؛ بدین ترتیب، اقلیت های همدان نیز در مبارزه بر ضد رژیم پهلوی با مردم همراه شدند».

کتاب انقلاب اسلامی در همدان با اشاره به دیگر وقایع همزمان با ورود بنیان گذار کبیر انقلاب به میهن هم آورده است: «روحانیون همدان به رهبری آیت الله مدنی، پس از برگزاری نماز مغرب و عشا در مسجد میرزا داود متحصن شدند و اعلام کردند که تا بازگشت امام خمینی(ره) به ایران در تحصن خواهند ماند و جمع کثیری از مردم نیز به این اجتماع ملحق شدند.

به همین منظور، بیش از ۲۰ هزار نفر از مردم «بهار» و مناطق اطراف نیز به رهبری روحانیون، دست به یک راهپیمایی گسترده در حمایت از امام خمینی(ره) و برقراری نظام اسلامی زدند و از نماینده بهار در مجلس شورای ملی خواستند استعفا بدهد.

در این راهپیمایی، مردم اسامی میدان ها را به نام علما و شهدا نام گذاری کردند. آن ها در تظاهرات خود ضمن حمایت و درخواست بازگشت امام خمینی(ره)، خواستار آزادی زندانیان سیاسی شدند. در پی این اقدام، شش نفر از آنان به اسامی حسین خوشبین، مرتضی حیدری، اصغر کهوند، هاشمی، رهروی و تخمه چی از زندان آزاد شدند. مردم هم با نثار دسته های گل از آنان استقبال کردند».

عزیمت مردم به تهران برای استقبال از امام(ره)

کتاب «انقلاب اسلامی در همدان» با اشاره به وقایع روز ۱۲ بهمن ۵۷ در همدان از زبان مرحوم دادفرما، مبارز انقلابی آورده است: ««وقتی امام می خواست تشریف بیاورد، ما اصلا می خواستیم از شوق و شادی پرواز کنیم. مردم زیادی در جلوی مسجد جامع همدان تا امام زاده عبدالله جمع شدند و آیت الله مدنی آنان را رهبری می کرد.

ما با ۶۶ دستگاه مینی بوس و اتوبوس و تعداد بی شماری سواری به سوی تهران حرکت کردیم که ساعت ۳ بامداد ۱۲ بهمن به میدان آزادی رسیدیم. از میدان آزادی، اول صبح آفتاب به سوی دانشگاه تهران حرکت کردیم. در دو سوی خیابان، مستقبلین و انتظامات ایستاده بودند که نوار سبز رنگ به بازوان خود بسته بودند و وقتی که این جمعیت انبوه از همدانی ها را دیدند؛ گفتند آیا در همدان کسی باقی مانده است؟

ما به همراه مردم به سوی بهشت زهرا حرکت کردیم و در آنجا بعد از ۱۵ سال از نزدیک به سخنرانی امام خمینی گوش فرا دادیم».

پس از ورود امام خمینی به ایران، در شهر همدان، ده هزار نفر از اهالی با سر دادن شعار «فرمانده ی کل قوا خمینی»، در خیابان های شهر تظاهرات کردند. از سوی دیگر، کارکنان اداره ها و اصناف مختلف همدان به محض شنیدن خبر ورود امام خمینی با انتشار اعلامیه و نصب پلاکارد، ضمن خیرمقدم گویی با مردم و انقلاب، اعلام همبستگی کردند.

در این بین، سایر مردم که نتوانسته بودند به تهران سفر کنند به وسیله تلویزیون شاهد مراسم استقبال از امام(ره) بودند. تصاویری که از ماهواره اسدآباد برای تلویزیون ای. سی.سی آمریکا مخابره می شد به وسیله کارکنان مرکز «مایکرویو» برای مردم استان همدان هم پخش شد و مردم استان همدان، تنها ایرانیانی بودند که توانستند پخش مستقیم مراسم را از فرودگاه تا بهشت زهرا به طور کامل تماشا کنند.

هزاران نفر از اهالی اسدآباد به محض شنیدن خبر ورود امام خمینی(ره) به ایران به خیابان های شهر ریخته و به شادی پرداختند. همه اتومبیل ها چراغ های خود را روشن و با زدن بوق ممتد ابراز شادمانی می کردند. این مراسم از صبح تا ساعت ۵ بعدازظهر ادامه یافت. از طرف دیگر ۲۰۰ نفر از جوانان، حفاظت شهر را به عهده گرفتند».

حماسه فراموش ناشدنی ۲۱ بهمن ۵۷

اما آنچه استان همدان را در مبارزات انقلابی متمایز می کند، ایستادگی و مقاومت مردم آن در برابر ستون زرهی ارتش بود که ۱۹ بهمن از کرمانشاه به راه افتاده بود تا با رسیدن به تهران حکومت نظامی ایجاد کند.

ابتدا مردم اسد آباد در مسیر عبور این تانک قرارگرفته و با پرتاب سنگ نفرت خود را از این کار نشان دادند، اما نتوانستند مانع حرکت آن ها شوند و ارتش به سمت آن ها تیراندازی کرد. ستون زرهی در حال حرکت بود و اگر به تهران می رسید معلوم نبود چه فاجعه ای رخ می داد، اما لطف خداوند که همواره همراه انقلاب بود این بار هم رخ نمود و فردی ملکوتی چون آیت الله شهید مدنی با رهبری هوشمندانه خود مانع حرکت ارتش شد.

وی به کمک مبارزان انقلابی چون شیخ علی اکبر یارمحمدی که آن روزها چشم راست شهید مدنی بود، مردم را فراخواند و با ایجاد دیوار انسانی از حرکت تانک ها جلوگیری کرد.

مردم شهرهای بهار، مریانج و همدان که در مسیر جاده کرمانشاه قرار داشتند در طول مسیر و چهار راه میدان بار جمع شده و بر کف خیابان خوابیدند.

فرمانده ستون که قصد درگیری با مردم و عبور از بین آن ها را داشت با سخنرانی روشنگرانه و دلسوزانه آیت الله مدنی منصرف شد و ایشان ارتش را برادر ملت خواند و آن ها را از ادامه مسیر منصرف کرد.

انتهای پیام/۷۴۴/ ع