به گزارش خبرنگار مهر، کتاب عرفان و مدرنیته حاصل ۱۰ جلسه سخنرانی دکتر عبدالحمید ضیایی در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران بوده که در پاییز ۱۳۹۶ به پیشنهاد پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، و با همکاری و حمایت انجمن جامعه شناسی ایران و انجمن انسان شناسی ایراد شده است.

نویسنده که دانش آموخته دکترای مطالعات تطبیقی عرفان است در پیشگفتار کتاب در باب اهمیت و ضرورت موضوع پژوهش آورده است: هرچند به نظر برخی از اندیشمندان، روزگار مدرن سپری شده و ما در عهد پسامدرن نفس می کشیم و باید از «عرفان پس از مدرنیته» به مثابه تفسیری مابعد مدرن، درکی ساختارشکنانه و ضد واقع گرایانه برای برون رفت از معضلاتی مثل دوآلیسم شناختی و سنتی میان عالم بالا و عالم پایین یا جهان درون و جهان برون، یا دعوی صدق و دعوی کذب از نگرش عرفانی و … سخن در میان آوریم، اما چنان که در فصول کتاب پیش رو می آید، معضل و مسئله ما ایرانیان، فعلا مدرنیته است و گذار از جهان سنت به روزگار مدرن، نه پست مدرنیسم!

تبیین نسبت عرفان و علم، توجه به مرزهای باریک و لغزان علم و شبه علم، سوء فهم های موجود در جامعه ایرانی در باب متافیزیک و عدم تفکیک و تشخیص مابعدالطبیعه از ماوراءالطبیعه از اولویت ها و ضرورت های پژوهشی ایران امروز است.

مولف به آسیب شناسی مطالعات عرفانی در ایران معاصر نیز پرداخته و معتقد است که یکسان انگاری شیادی ها و شعبده بازی های ذهنی با فضایل عرفانی، کرامت بازی و فضیلت سازی بیهوده و زیان بار، بی اعتنایی به عقلانیت و علم، ارادت سالاری و مریدسازی، ادعاهای گزاف و نامدلل، تحقیر پرسشگری و دلیل طلبی و … از جمله آفات و آسیب هایی است که در بندبند این باغ هزاربهار تماشایی، رخنه و رسوخ کرده و همواره نقد و آسیب شناسی این معضلات از دغدغه های نگارنده این سطور بوده است.

فهرست مباحث ارائه شده در کتاب شامل موضوعاتی مهم و در خور اعتنا از جمله ابعاد تعارض جهان مدرن و عرفان کلاسیک، جغرافیای مفهومی عرفان و تجارب عرفانی، تیپولوژی مکاتب و جریانات عرفانی، بررسی تطبیقی انسان شناسی عرفانی و انسان شناسی مدرن، جایگاه سیاست و امر سیاسی در عرفان، امکان یا امتناع تأسیس اندیشه سیاسی برمبنای معرفت عرفانی، عرفانهای نوظهور و مسئله علم، استفاده و سوءاستفاده از علوم تجربی در معنویت های مدرن، روانشناسی اجتماعی عرفان؛ جنگ کرامتها، بررسی نقادانۀ روش شناسی و معرفتشناسی عرفان ایرانی اسلامی می باشد.

از مهمترین ویژگی های این کتاب، زبان ساده و نثر روان آن است و مؤلف کوشیده تا به زبانی ساده و قابل فهم، مسائل فنی و غامض عرفانی را تبیین و تشریح نماید و چنان که در پیشگفتار آمده، مقصود و محور اصلی این کتاب، پرسش از نسبت عرفان با زندگی انسان مدرن است. آرزوی راقم سطور، رسیدن به نگاهی است که می کوشد بدون تحریف و تخفیف مفاهیم، طرح گفتگو را بین دو افق متفاوت دراندازد و امید بسته است که با نقد آموزه ها و ورزه های عرفانی، بتواند به کاهش فریب و خشونت جاری در جامعه مدد برساند.

کتاب عرفان و مدرنیته(بررسی امکان یا امتناع تأسیس اندیشۀ علمی و سیاسی برمبنای اندیشۀ عرفانی در ایران)، به اهتمام پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در شمارگان هزار نسخه و قیمت ۴۲۰۰۰ تومان منتشر گردیده است.