مورینگا؛ معجزه طبیعت
گز روغن به دلیل ارزش های دارویی و تغذیه ای فراوان به درخت معجزه یا معجزه طبیعت لقب گرفته است.
به گزارش ایسنا، «استفاده از گیاهان دارویی با زندگی بشریت گره خورده است. انسان های اولیه برای درمان بیماری های خود به گیاهان دارویی و طبیعت رجوع می کردند و اسناد چند هزار ساله نشان دهنده تجربیات و اطلاعات ارزشمند گذشتگان ما در رابطه با کاربردهای متنوع گیاهان دارویی است. در سال های اخیر مطالعات ارزشمندی در مورد گیاهان دارویی و داروهای گیاهی انجام گرفته و کتاب های بسیاری در موضوعات مختلف مرتبط با گیاهان دارویی وجود دارند. هرچند گیاهان دارویی پتانسیل بسیار زیادی جهت فعالیت های پژوهشی دارند؛ اما متأسفانه در رابطه با درختان و درختچه های دارویی فعالیت های علمی و پژوهشی بسیار کمی به دلیل چندساله بودن و هزینه بر بودن آن ها، انجام شده است.» (یادگاری و همکاران ۱۳۹۷ :۴)
«یافته های محمد بیگی و واشقانی (۲۰۰۵) نشان داده است خانواده گز رخان که تیره کوچکی از گیاهان جداگلبرگ است، فقط شامل یک جنس به نام مورینگا و مرکب از معدودی انواع درختی است و دارای خواص دارویی فراوان می باشد.» (بانژاد و همکاران، ۱۳۹۱ : ۸۳)
« انور و همکاران (۲۰۰۵) بیان داشتند، دو گونه از چهارده گونه جنس مورینگا در ایران حضور دارد که یکی از آنها به نام گز روغنی، گز روغن یا گازرخ (Moringa peregrina) به عنوان دومین گونه مهم از این جنس بعد از گونه lamark Moringa Oleifera شناخته شده است. قهرمان (۲۰۰۱) بیان داشته گونه M. peregrine به دلیل داشتن مقادیر زیاد روغن در بذر و نیز شباهت های ظاهری آن به درخت گز، به گز روغنی مشهور شده است. این گونه یکی از گونه های قابل رویش در مناطق گرمسیری و بیابانی است که در عرصه وسیعی از مناطق جنوب شرقی کشور، در استان های هرمزگان و سیستان و بلوچستان پراکنش دارد» (اسدی کرم و همکاران ، ۱۳۹۲ : ۱۷۵-۱۷۴)
«به گزارش میرزایی ندوشن و اسدی کرم (۲۰۱۰)، کاربردهای وسیعی برای گونه های مختلف مورینگا ارائه شده است. خواص متعدد گزارش شده برای برخی از گونه های این جنس ازجمله گونه های M. oleifera و M. peregrinaبسیاری از کشورهایی که هیچ یک از گونه های مورینگا را به صورت بومی ندارند، بر آن داشته است تا اقدام به وارد کردن یکی از این گونه ها نموده و آن را در نظام تولید کشاورزی و باغبانی خود قرار دهند.» (اسدی کرم و همکاران ، ۱۳۹۲ : ۱۷۵)
« فاحی (۲۰۰۵) گزارش داده است، خواص متعددی به فرآوردههای حاصل از درختان خانواده مورینگاسه نسبت داده شده است که به دلیل وجود ترکیبهایی همچون نیازیمیسین ] (Niazimicin) … [ و مقادیر زیادی از ویتامین های گروه B ،ویتامین C ،مقادیر بالای آهن، کلسیم، پتاسیم و همچنین بتاکاروتن میباشد . اصغری و همکاران (۲۰۱۱) دریافتند بیشتر اجزای رویشی و زایشی این دو گونه به شکل های مختلفی به عنوان دارو، برای درمان بیماری های مختلف، ازجمله درد مفاصل، التهاب و ده ها کاربرد دیگر دارویی و همچنین به عنوان ماده غذایی و صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد.» (اسدی کرم و همکار ان ،۱۳۸۹ :۱۶۹)
«گز روغنی یک درختچه بیابانی است که در مناطقی با بارندگی بسیار ناچیز رویش داشته و ارزش غذایی، دارویی، زیست محیطی، صنعتی و اقتصادی زیادی دارد. از نظر مواد غذایی، پروتئین حاصل از اندام های رویشی و اثرات متعدد دارویی مطالعات گسترده ای بر روی گونه های مختلف این جنس صورت گرفته است .» (اسدی کرم و همکاران، ۱۳۹۲ :۱۷۵)
«این گونه درختچه ای بومی با ارزش در سطحی قریب به یک میلیون هکتار در مناطق کوهستانی و تپه ماهوری جنوب شرق ایران، از بشاگرد هرمزگان تا مرز پاکستان گسترش دارد.» (کنشلو و همکاران،۱۳۹۲ : ۱)
«گز روغن به دلیل ارزش های دارویی و تغذیه ای فراوان به درخت معجزه یا معجزه طبیعت لقب گرفته است. این گیاه منبعی غنی از پروتئین ها، ویتامین ها، بتاکاروتن، اسیدهای آمینه و فنولیک های مختلف است که از اعصار و قرون گذشته توسط ساکنان محلی مورد استفاده های مختلف قرار می گرفت. این گونه تاکنون بیشتر به دلیل بذر مملو از روغنش در کانون توجه ساکنان محلی بوده ولی ظرفیت ها و قابلیت های بالقوه ای دارد.» (میرزایی ندوشن، ۱۳۹۷ : ۱۶)
« گد ال هک (۲۰۱۸) مشخص کرده است، یکی از ارزشمندترین ویژگیهای مورینگا خاصیت ایجاد ایمنی در بدن است که به تازگی توسط برخی از محققان مطرح شده است. ضمن اینکه حتی مصرف دزهای بالای مواد گیاهی حاصل از گز روغن، بدون هیچ گونه عارضه هایی توصیه شده است.» (میرزایی ندوشن، ۱۳۹۷ : ۱۷)
«از مورینگا پرجنریا در مبازره علیه سوء تغذیه به ویژه در بین کودکان و مادران شیرده استفاده گسترده ای میشود. همچنین به عنوان آنتی بیوتیک ، کاهش دهنده فشار خون ، ضد اسپاسم ،ضد التهاب ، پایین آورنده کلسترول خون ،کاهش دهنده قند خون و درمان عفونت مجاری ادراری مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین تصفیه آب اشامیدنی یکی دیگر از کاربردهای این گیاه در صنعت است.» (اسدی کرم و همکاران ، ۱۳۸۹ : ۱۷۵)
«کلیمن و همکاران (۲۰۰۸) نشان داده اند، روغن بذر این گونه کیفیتی در حد روغن زیتون دارد که علاوه بر کاربردهای تغذیهای-دارویی، به علت مقاومت در برابر حرارت های بالا، در صنایع عطرسازی، ساعت سازی و خودروسازی نیز مورد توجه است. همانطورکه زیتون در مناطقی از کشور سبب اشتغال و درآمدزایی شده است گز روغن هم میتواند موجب اشتغال و درآمدزایی زیادی در جنوب شرقی کشور شود.» (میرزایی ندوشن، ۱۳۹۷ : ۱۶)
«علاوه بر گز روغن، گونه دیگری از این جنس مورینگا به نام اولیفرا به تازگی وارد کشور ما شده و در مناطق جنوب و جنوب شرقی کشور استقرار مناسبی یافته است تحقیقات انور و همکاران (۲۰۰۷) نشان داده است، این گونه دارای فهرستی از عناصر مهم غذایی و معدنی بوده و به عنوان منبعی غنی از پروتئین ها، ویتامین ها، بتاکاروتن، اسیدهای آمینه و فنولیکهای مختلف شناخته شده است » (میرزایی ندوشن، ۱۳۹۷ : ۱۶)
«گونه اولیفرا در اصل بومی هند شمالی و معروف ترین گونه در بین گونه هاست. این درخت که نسبت به خشکی مقاوم است هم در نواحی خشک و نیمه خشک و هم در نواحی مرطوب رشد میکند. کتایون و همکاران (۲۰۰۵) گزارش کردند، در بعضی از بخش های هند و آفریقا غلافها، برگ ها و گلهای این درخت به عنوان یک منبع غذایی به کار میروند. برگ های این درخت سرشار از ویتامین ها، مواد غذایی و پروتئین ها است . روغن استخراج شده از دانه های این درخت دارای ۷۳ درصد اولئیک اسید است و جهت پخت و پز و روغن کاری به کار می رود. مورینگا الیفرا به سرعت رشد کرده و ارتفاع آن در یک سال به بیش از ۴ متر میرسد و ارتفاع نهایی این درخت ۶ تا ۱۵ متر است» (بینا و همکاران ،۱۳۸۶ : ۲۵)
«به گزارش استینیتز و همکاران (۲۰۰۹) سالهاست که گونه M. oleifera در مناطق مختلف جهان جهت بهره برداری در زمینه های متفاوت مورد کشت کار قرار گرفته است و گفته می شود این تنها گونه جنس مورینگا است که به طور مصنوعی کشت و کار میشود» ( اسدی کرم و همکاران، ۱۳۹۲ :۱۷۵)
«تحقیقات میرزایی ندوشن و اسدی کرم (۲۰۱۰) نشان داده است که ، از آنجا که شاخههای درختان این گونه بسیار شکننده بوده و به راحتی از درخت جدا میشوند، برداشت بذر از درخت به شکستن شاخه های آن منجر میشود به نحوی که پایه هایی که در دشت ها و اراضی نزدیک به روستاها قرار داشتهاند از بین رفته و پایههای بالغ این گونه اغلب به ارتفاعات و مناطق صعب العبور پناه برده اند. موجودیت این گونه در سایر رویش گاهای آن نیز در معرض خطر قرار گرفته است. ازاین رو شناخت کامل این گونه از جنبه های مختلف زیستی و دستیابی به روش های مختلف تولید بهینه نهال به ویژه نهالهایی با قابلیتهای ژنتیکی بالا می تواند در توسعه آن کمک شایانی بنماید. (اسدی کرم و همکاران، ۱۳۹۲: ۱۷۵)
«فقر شدید ساکنین مناطق رویشی این گونه و نیاز مبرم آنها به بهره برداری از گیاهان منطقه ، موجب شده است که تقریبا تمامی میوه های این درختان برای مصارف خوراکی چیده شود . همچنین به دلیل کاربردهای متعدد ، بذر این گونه توسط ساکنین محلی برداشت و به کشورهای عربی جنوب خلیج فارس نیز صادر میگردد. در حالی که به دلایل مختلف ازجمله از بین رفتن پرندگان منطقه، تولید میوه در این درختان کاهش یافته است.» (اسدی کرم و همکاران،۱۳۹۸ : ۱۷۰)
«با وجود استفاده گسترده ای که از این گونه ها در پزشکی، صنعت و کشاورزی می توان نمود ولی تا کنون در کشور کمتر مورد توجه بوده و در معرض خطر نابودی ست. عوامل متعددی سبب از بین رفتن پایه های گز روغن میشود که در بیشتر آنها انسان رکن اصلی را برعهده دارد. » (میرزایی ندوشن، ۱۳۹۷ : ۱۹)
«تشکیل باغ الگویی از مورینگا اولیفرا و مشاهدات مردم از اینکه میتوان باغی را احداث کرد که ضمن داشتن کمترین توقع از نظر نهادهای مورد نیاز، محصول زیادی هم تولید میکند، باعث می شود ۱-افراد به تشکیل چنین با غهایی ترغیب میشوند. ۲- از این باغهای الگویی میتوان به عنوان باغ مادری این گونه نیز استفاده کرد تا برای تأمین مواد رویشی مورد نیاز در تکثیر پایههای برتر مورد استفاده قرار گیرد. ۳- در میان مدت میتواند سبب اشتغال بسیاری از جوانان و اهالی جویای کار شود و از تبعات بیکاری در منطقه بکاهد. ۴ – دست اندازی مردم به رویشگاه های طبیعی به شدت کاهش پیدا میکند. همچنین نقش یکی از عوامل اصلی فرسایش رویشگاهی این گونه که اثر مرگباری در از بین رفتن پایههای آن در ارتفاعات پایین داشته است، کمرنگ میشود. ۵۶ - بخشی از نیاز کشور به روغن نیز میتواند از محتوای ۳۰ تا۴۰ درصدی روغن بذر این گونه تأمین شود. ۶ - رویشگاههای اولیه این گونه احیا میشود. (میرزایی ندوشن، ۱۳۹۷ :۲۱)
منابع:
اسدی کرم، ف و دیگران . (۱۳۹۲). «بررسی شاخه زایی در تعدادی از جمعیت های گز روغنی (Moringa peregrina )». تحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان جنگلی و مرتعی ایران. شماره ۲۱ :صص ۱۸۲- ۱۷۴.
میرزایی ندوش، ح. (۱۳۹۷). «گز روغن؛ بیم از غفل تها، امید به ظرفیتها». طبیعت ایران شماره ۳- صص۲۱- ۱۶.
اسدی کرم، ف و دیگران. ( ۱۳۸۹) . «بررسی تنوع درون و بین جمعیتهای مختلف گز روغنی Moringa peregrina (Forssk.) Fiori ) در رویش بذر نارس». تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران. شماره۲۶- صص ۱۸۴- .۱۶۸
کنشلو، ه و دیگران. ( ۱۳۹۲). «گز روغنی چشم اندازی جدید در باغبانی دیم در جنوب شرق کشور». پایگاه سیویلیکا: https://www.civilica.com/Paper-HORTISYMP۰۱-HORTISYMP۰۱_۱۲۲.html
بینا، ب و دیگران . (۱۳۸۶). «مقایسه کارایی عصاره دانه مورینگا اولیفرا و پلی آلمینیوم کلراید در حذف کدورت آب». آب و فاضلاب. شماره ۶۱- صص ۳۳-۲۴.
یادگاری، ه و دیگران. (۱۳۹۷). درختان و درختچه های دارویی. ج ۱- تهران: آموزش و ترویج کشاورزی.
بانژاد،ح . و دیگران . (۱۳۹۱). «ارزیابی عملکرد پودر دانه های مورینگا پرگرینا در تصفیه فاضلاب خانگی.» آب و فاضلاب. شماره۱- صص ۹۲-۸۴
انتهای پیام
به گزارش ایسنا، «استفاده از گیاهان دارویی با زندگی بشریت گره خورده است. انسان های اولیه برای درمان بیماری های خود به گیاهان دارویی و طبیعت رجوع می کردند و اسناد چند هزار ساله نشان دهنده تجربیات و اطلاعات ارزشمند گذشتگان ما در رابطه با کاربردهای متنوع گیاهان دارویی است. در سال های اخیر مطالعات ارزشمندی در مورد گیاهان دارویی و داروهای گیاهی انجام گرفته و کتاب های بسیاری در موضوعات مختلف مرتبط با گیاهان دارویی وجود دارند. هرچند گیاهان دارویی پتانسیل بسیار زیادی جهت فعالیت های پژوهشی دارند؛ اما متأسفانه در رابطه با درختان و درختچه های دارویی فعالیت های علمی و پژوهشی بسیار کمی به دلیل چندساله بودن و هزینه بر بودن آن ها، انجام شده است.» (یادگاری و همکاران ۱۳۹۷ :۴)
«یافته های محمد بیگی و واشقانی (۲۰۰۵) نشان داده است خانواده گز رخان که تیره کوچکی از گیاهان جداگلبرگ است، فقط شامل یک جنس به نام مورینگا و مرکب از معدودی انواع درختی است و دارای خواص دارویی فراوان می باشد.» (بانژاد و همکاران، ۱۳۹۱ : ۸۳)
« انور و همکاران (۲۰۰۵) بیان داشتند، دو گونه از چهارده گونه جنس مورینگا در ایران حضور دارد که یکی از آنها به نام گز روغنی، گز روغن یا گازرخ (Moringa peregrina) به عنوان دومین گونه مهم از این جنس بعد از گونه lamark Moringa Oleifera شناخته شده است. قهرمان (۲۰۰۱) بیان داشته گونه M. peregrine به دلیل داشتن مقادیر زیاد روغن در بذر و نیز شباهت های ظاهری آن به درخت گز، به گز روغنی مشهور شده است. این گونه یکی از گونه های قابل رویش در مناطق گرمسیری و بیابانی است که در عرصه وسیعی از مناطق جنوب شرقی کشور، در استان های هرمزگان و سیستان و بلوچستان پراکنش دارد» (اسدی کرم و همکاران ، ۱۳۹۲ : ۱۷۵-۱۷۴)
«به گزارش میرزایی ندوشن و اسدی کرم (۲۰۱۰)، کاربردهای وسیعی برای گونه های مختلف مورینگا ارائه شده است. خواص متعدد گزارش شده برای برخی از گونه های این جنس ازجمله گونه های M. oleifera و M. peregrinaبسیاری از کشورهایی که هیچ یک از گونه های مورینگا را به صورت بومی ندارند، بر آن داشته است تا اقدام به وارد کردن یکی از این گونه ها نموده و آن را در نظام تولید کشاورزی و باغبانی خود قرار دهند.» (اسدی کرم و همکاران ، ۱۳۹۲ : ۱۷۵)
« فاحی (۲۰۰۵) گزارش داده است، خواص متعددی به فرآوردههای حاصل از درختان خانواده مورینگاسه نسبت داده شده است که به دلیل وجود ترکیبهایی همچون نیازیمیسین ] (Niazimicin) … [ و مقادیر زیادی از ویتامین های گروه B ،ویتامین C ،مقادیر بالای آهن، کلسیم، پتاسیم و همچنین بتاکاروتن میباشد . اصغری و همکاران (۲۰۱۱) دریافتند بیشتر اجزای رویشی و زایشی این دو گونه به شکل های مختلفی به عنوان دارو، برای درمان بیماری های مختلف، ازجمله درد مفاصل، التهاب و ده ها کاربرد دیگر دارویی و همچنین به عنوان ماده غذایی و صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد.» (اسدی کرم و همکار ان ،۱۳۸۹ :۱۶۹)
«گز روغنی یک درختچه بیابانی است که در مناطقی با بارندگی بسیار ناچیز رویش داشته و ارزش غذایی، دارویی، زیست محیطی، صنعتی و اقتصادی زیادی دارد. از نظر مواد غذایی، پروتئین حاصل از اندام های رویشی و اثرات متعدد دارویی مطالعات گسترده ای بر روی گونه های مختلف این جنس صورت گرفته است .» (اسدی کرم و همکاران، ۱۳۹۲ :۱۷۵)
«این گونه درختچه ای بومی با ارزش در سطحی قریب به یک میلیون هکتار در مناطق کوهستانی و تپه ماهوری جنوب شرق ایران، از بشاگرد هرمزگان تا مرز پاکستان گسترش دارد.» (کنشلو و همکاران،۱۳۹۲ : ۱)
«گز روغن به دلیل ارزش های دارویی و تغذیه ای فراوان به درخت معجزه یا معجزه طبیعت لقب گرفته است. این گیاه منبعی غنی از پروتئین ها، ویتامین ها، بتاکاروتن، اسیدهای آمینه و فنولیک های مختلف است که از اعصار و قرون گذشته توسط ساکنان محلی مورد استفاده های مختلف قرار می گرفت. این گونه تاکنون بیشتر به دلیل بذر مملو از روغنش در کانون توجه ساکنان محلی بوده ولی ظرفیت ها و قابلیت های بالقوه ای دارد.» (میرزایی ندوشن، ۱۳۹۷ : ۱۶)
« گد ال هک (۲۰۱۸) مشخص کرده است، یکی از ارزشمندترین ویژگیهای مورینگا خاصیت ایجاد ایمنی در بدن است که به تازگی توسط برخی از محققان مطرح شده است. ضمن اینکه حتی مصرف دزهای بالای مواد گیاهی حاصل از گز روغن، بدون هیچ گونه عارضه هایی توصیه شده است.» (میرزایی ندوشن، ۱۳۹۷ : ۱۷)
«از مورینگا پرجنریا در مبازره علیه سوء تغذیه به ویژه در بین کودکان و مادران شیرده استفاده گسترده ای میشود. همچنین به عنوان آنتی بیوتیک ، کاهش دهنده فشار خون ، ضد اسپاسم ،ضد التهاب ، پایین آورنده کلسترول خون ،کاهش دهنده قند خون و درمان عفونت مجاری ادراری مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین تصفیه آب اشامیدنی یکی دیگر از کاربردهای این گیاه در صنعت است.» (اسدی کرم و همکاران ، ۱۳۸۹ : ۱۷۵)
«کلیمن و همکاران (۲۰۰۸) نشان داده اند، روغن بذر این گونه کیفیتی در حد روغن زیتون دارد که علاوه بر کاربردهای تغذیهای-دارویی، به علت مقاومت در برابر حرارت های بالا، در صنایع عطرسازی، ساعت سازی و خودروسازی نیز مورد توجه است. همانطورکه زیتون در مناطقی از کشور سبب اشتغال و درآمدزایی شده است گز روغن هم میتواند موجب اشتغال و درآمدزایی زیادی در جنوب شرقی کشور شود.» (میرزایی ندوشن، ۱۳۹۷ : ۱۶)
«علاوه بر گز روغن، گونه دیگری از این جنس مورینگا به نام اولیفرا به تازگی وارد کشور ما شده و در مناطق جنوب و جنوب شرقی کشور استقرار مناسبی یافته است تحقیقات انور و همکاران (۲۰۰۷) نشان داده است، این گونه دارای فهرستی از عناصر مهم غذایی و معدنی بوده و به عنوان منبعی غنی از پروتئین ها، ویتامین ها، بتاکاروتن، اسیدهای آمینه و فنولیکهای مختلف شناخته شده است » (میرزایی ندوشن، ۱۳۹۷ : ۱۶)
«گونه اولیفرا در اصل بومی هند شمالی و معروف ترین گونه در بین گونه هاست. این درخت که نسبت به خشکی مقاوم است هم در نواحی خشک و نیمه خشک و هم در نواحی مرطوب رشد میکند. کتایون و همکاران (۲۰۰۵) گزارش کردند، در بعضی از بخش های هند و آفریقا غلافها، برگ ها و گلهای این درخت به عنوان یک منبع غذایی به کار میروند. برگ های این درخت سرشار از ویتامین ها، مواد غذایی و پروتئین ها است . روغن استخراج شده از دانه های این درخت دارای ۷۳ درصد اولئیک اسید است و جهت پخت و پز و روغن کاری به کار می رود. مورینگا الیفرا به سرعت رشد کرده و ارتفاع آن در یک سال به بیش از ۴ متر میرسد و ارتفاع نهایی این درخت ۶ تا ۱۵ متر است» (بینا و همکاران ،۱۳۸۶ : ۲۵)
«به گزارش استینیتز و همکاران (۲۰۰۹) سالهاست که گونه M. oleifera در مناطق مختلف جهان جهت بهره برداری در زمینه های متفاوت مورد کشت کار قرار گرفته است و گفته می شود این تنها گونه جنس مورینگا است که به طور مصنوعی کشت و کار میشود» ( اسدی کرم و همکاران، ۱۳۹۲ :۱۷۵)
«تحقیقات میرزایی ندوشن و اسدی کرم (۲۰۱۰) نشان داده است که ، از آنجا که شاخههای درختان این گونه بسیار شکننده بوده و به راحتی از درخت جدا میشوند، برداشت بذر از درخت به شکستن شاخه های آن منجر میشود به نحوی که پایه هایی که در دشت ها و اراضی نزدیک به روستاها قرار داشتهاند از بین رفته و پایههای بالغ این گونه اغلب به ارتفاعات و مناطق صعب العبور پناه برده اند. موجودیت این گونه در سایر رویش گاهای آن نیز در معرض خطر قرار گرفته است. ازاین رو شناخت کامل این گونه از جنبه های مختلف زیستی و دستیابی به روش های مختلف تولید بهینه نهال به ویژه نهالهایی با قابلیتهای ژنتیکی بالا می تواند در توسعه آن کمک شایانی بنماید. (اسدی کرم و همکاران، ۱۳۹۲: ۱۷۵)
«فقر شدید ساکنین مناطق رویشی این گونه و نیاز مبرم آنها به بهره برداری از گیاهان منطقه ، موجب شده است که تقریبا تمامی میوه های این درختان برای مصارف خوراکی چیده شود . همچنین به دلیل کاربردهای متعدد ، بذر این گونه توسط ساکنین محلی برداشت و به کشورهای عربی جنوب خلیج فارس نیز صادر میگردد. در حالی که به دلایل مختلف ازجمله از بین رفتن پرندگان منطقه، تولید میوه در این درختان کاهش یافته است.» (اسدی کرم و همکاران،۱۳۹۸ : ۱۷۰)
«با وجود استفاده گسترده ای که از این گونه ها در پزشکی، صنعت و کشاورزی می توان نمود ولی تا کنون در کشور کمتر مورد توجه بوده و در معرض خطر نابودی ست. عوامل متعددی سبب از بین رفتن پایه های گز روغن میشود که در بیشتر آنها انسان رکن اصلی را برعهده دارد. » (میرزایی ندوشن، ۱۳۹۷ : ۱۹)
«تشکیل باغ الگویی از مورینگا اولیفرا و مشاهدات مردم از اینکه میتوان باغی را احداث کرد که ضمن داشتن کمترین توقع از نظر نهادهای مورد نیاز، محصول زیادی هم تولید میکند، باعث می شود ۱-افراد به تشکیل چنین با غهایی ترغیب میشوند. ۲- از این باغهای الگویی میتوان به عنوان باغ مادری این گونه نیز استفاده کرد تا برای تأمین مواد رویشی مورد نیاز در تکثیر پایههای برتر مورد استفاده قرار گیرد. ۳- در میان مدت میتواند سبب اشتغال بسیاری از جوانان و اهالی جویای کار شود و از تبعات بیکاری در منطقه بکاهد. ۴ – دست اندازی مردم به رویشگاه های طبیعی به شدت کاهش پیدا میکند. همچنین نقش یکی از عوامل اصلی فرسایش رویشگاهی این گونه که اثر مرگباری در از بین رفتن پایههای آن در ارتفاعات پایین داشته است، کمرنگ میشود. ۵۶ - بخشی از نیاز کشور به روغن نیز میتواند از محتوای ۳۰ تا۴۰ درصدی روغن بذر این گونه تأمین شود. ۶ - رویشگاههای اولیه این گونه احیا میشود. (میرزایی ندوشن، ۱۳۹۷ :۲۱)
منابع:
اسدی کرم، ف و دیگران . (۱۳۹۲). «بررسی شاخه زایی در تعدادی از جمعیت های گز روغنی (Moringa peregrina )». تحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان جنگلی و مرتعی ایران. شماره ۲۱ :صص ۱۸۲- ۱۷۴.
میرزایی ندوش، ح. (۱۳۹۷). «گز روغن؛ بیم از غفل تها، امید به ظرفیتها». طبیعت ایران شماره ۳- صص۲۱- ۱۶.
اسدی کرم، ف و دیگران. ( ۱۳۸۹) . «بررسی تنوع درون و بین جمعیتهای مختلف گز روغنی Moringa peregrina (Forssk.) Fiori ) در رویش بذر نارس». تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران. شماره۲۶- صص ۱۸۴- .۱۶۸
کنشلو، ه و دیگران. ( ۱۳۹۲). «گز روغنی چشم اندازی جدید در باغبانی دیم در جنوب شرق کشور». پایگاه سیویلیکا: https://www.civilica.com/Paper-HORTISYMP۰۱-HORTISYMP۰۱_۱۲۲.html
بینا، ب و دیگران . (۱۳۸۶). «مقایسه کارایی عصاره دانه مورینگا اولیفرا و پلی آلمینیوم کلراید در حذف کدورت آب». آب و فاضلاب. شماره ۶۱- صص ۳۳-۲۴.
یادگاری، ه و دیگران. (۱۳۹۷). درختان و درختچه های دارویی. ج ۱- تهران: آموزش و ترویج کشاورزی.
بانژاد،ح . و دیگران . (۱۳۹۱). «ارزیابی عملکرد پودر دانه های مورینگا پرگرینا در تصفیه فاضلاب خانگی.» آب و فاضلاب. شماره۱- صص ۹۲-۸۴
انتهای پیام
پرسش و پاسخ در
مورینگا؛ معجزه طبیعت
گفتگو با هوش مصنوعی