چهل حدیث درباره شرم وحیا

«امام موسی كاظم(علیه السلام)»: الحیاءُ مِنَ الایمانِ وَالایمانُ فی الجَنَّهِ. شرم و حیا نشانة ایمان است و جای ایمان در بهشت است. (بحار، ج ٧٨، ص ٤٠٩)

١ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و سلم»:

اِنَّ الحَیاءَ زینَةُ الاِسلام.

حُجب و حیا زینت و زیور اسلام است. (سفینه، ج ١ ص ٣٦٢)

٢ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و سلم»:

اَلحَیاءُ شُعْبَةٌ مِنَ الایمانِ.

شرم و حیا خود شعبه ای از ایمان است. (مستدرک، ج ٨، ص ٤٦٦)

٣ـ «امام موسی كاظم(علیه السلام)»:

الحیاءُ مِنَ الایمانِ وَالایمانُ فی الجَنَّهِ.

شرم و حیا نشانة ایمان است و جای ایمان در بهشت است. (بحار، ج ٧٨، ص ٤٠٩)

٤ـ «امام جعفرصادق(علیه السلام)»:

لاایمانَ لِمَن لاحَیاءَ لَهُ.

كسی كه حیا ندارد ایمان ندارد! (اصول كافی، ج ٣، ص ١٦٤)

٥ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه السلام»:

عَلی قَدرِ الحیاءِ تكونُ العِفَّةُ.

عفت و پاكدامنی اشخاص به اندازة شرم و حیای آنهاست. (فهرست غرر، ص ٨٧)

٦ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه السلام»:

اَفضلُ الحیاءِ اِستحیاؤكَ مِنَ اللهِ.

اعلا مراتب شرم و حیا، شرم کردن تو از خداست. (فهرست غرر، ص ٨٧)

٧ـ «امام رضا(علیه السلام)»:

الحیاءُ والدّینُ مَعَ العَقلِ حَیثُ كانَ.

عقل هر کجا باشد حیا و دین نیز به همراه اویند. (مواعظ عددّیه، ص ٥٣)

٨ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و سلم»:

اَلحیاءُ جَوهرٌ یُزیلُهُ الطَّمَعُ.

حیا یک گوهری است که حرص و طمع آن را از انسان سلب می کند. (آدم طمعکار دیگر حُجب و حیا ندارد) (زبدة الاحادیث، ج ١، ص ١٦٧)

٩ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه السلام»:

حیاءُ الرَّجُلِ مِن نَفسِهِ ثَمَرةُ الایمانِ.

آن کس که از خود (حتی در خلوت) شرم و حیا می کند نتیجة دین و ایمان او است. (فهرست غرر، ص ٨٧)

١٠ـ «امام محمدباقر(علیه السلام)»:

اِنّ اللهَ یُحبُّ الحَیِیَّ الحَلیمَ العَفیفَ المُتَعفِّف.

خداوند، آدم حیادارِ خویشتن دارِ پاکدامن و بامناعت را دوست می دارد. (اصول کافی، ج ٣، ص ١٧٤)

١١ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و سلم»:

إنَّ لِكُلِّ دینٍ خُلقاً و خُلقُ الاِسلامِ اَلحَیاءُ.

هر دین و آئینی خُلق و خویی دارد، خوی دین اسلام حُجب و حیا است. (مستدرک، ج ٨، ص ٤٦٥)

١٢ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه السلام»:

اَلحَیاءُ سَببٌ الی كُلِّ جَمیلٍ.

حیا و حشمت وسیلة هرگونه جمال و خوبی ها است. (بحار، ج ٧٧، ص ٢١١)

١٣ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه السلام»:

الحیاءُ یَصُدُّ عَن فِعلِ القَبیح.

حُجب و حیا، انسان را از كارهای زشت و ناروا باز می دارد. (فهرست غرر، ص ٨٧)

١٤ـ امام موسی بن جعفر(ع):

اِستَحیوُا مِن اللهِ فی سَرائِرِكُم كما تَستَحیوُنَ مِنَ النّاسِ فی عَلاِنَیِتكم.

همان گونه که در ظاهر از مردم حُجب و حیا می کنید در خلوت و نهان نیز از خدا شرم داشته باشید. (بحار، ج ٧٨، ص ٣٠٩)

١٥ـ «امام رضا(علیه السلام)»:

مَن اَلقی جِلبابَ الحَیاءِ فلا غیِبةَ لَهُ.

كسی كه جامة شرم و حیا را از تن به دور كرد دیگر غیبت كردن او جایز و بلامانع است. (مُسند الاِمام الرضا علیه السلام، ج ١، ص ٢٨٠)

١٦ـ «امام محمدباقر(علیه السلام)»:

اَلحَیاءُ وَ الایمانُ مَقرونانِ فی قَرَنٍ واحدٍ فَاذا ذَهَبَ اَحَدُهُما تَبِعَهُ صاحِبُه.

حیا و ایمان هر دو به یک ریسمان بسته اند، یکی از آن دو چون برود دیگری نیز به دنبال آن خواهد رفت. (مستدرک، ج ٨، ص ٤٦١)

١٧ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه السلام»:

مَن كَساهُ الحیاءُ ثَوبَهُ لَم یَرَ الناسُ عَیبَهُ.

کسی که جامة حیا به تن کرد عیب های او از دید مردم پوشیده می ماند. (نهج البلاغه، کلمة ٢١٤)

١٨ـ «امام جعفرصادق(علیه السلام)»:

اِلاسلامُ عُریانٌ وَ لباسُهُ الحَیاءُ.

اسلام برهنه و عریان است و شرم و حیا پوشاك آن است. (سفینه، ج ١، ص ٣٦١)

١٩ـ «امام رضا(علیه السلام)»:

اذا لَم تَستَحی فَافعَلْ ما شِئتَ!

اگر هیچ شرم و حیا نداری، دیگر هر چه دلت خواست عمل كن! (مستدرك، ج ٨، ص ٤٦٦)

٢٠ـ «امام محمدباقر(علیه السلام)»:

إن كُنتَ لا مِمَّن فی السَّماء تخافُ و لامِمّن فی الاَرضِ تَستَحی، تَعُدُّ نَفسَكَ فی البَهائِم!

اگر (گستاخی تو به حدی است كه) نه از حكومت آسمانی می ترسی و نه از مردم روی زمین شرم داری، خود را در عداد حیوانات بشمار! (كتاب الحدیث، ج ٢، ص ٢١٤)

٢١ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و سلم»:

الحیاءُ حیاءانِ: حیاءُ عَقلٍ وَ حیاءُ حُمْقٍ، فَحیاءُ العَقلِ هُو العِلمُ وَ حیاءُ الحُمْقِ هُوَ الجَهلُ.

حیا دو نوع است: حیای عقلی و حیای حِماقتی، حیای عقلی فهم و دانایی است و حیای حماقتی جهل و نادانی است. (اصول کافی، ج ٣، ص ١٦٦)

٢٢ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه السلام»:

مَنِ استحَی مِن قَولِ الحَقِّ فَهُوَ أحمق.

کسی که از گفتن قول حق حیا می کند دلیل بر حماقت و اَبلهی او است. (فهرست غرر، ص ٨٨)

٢٣ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه السلام»:

لایَستَحی جاهِلٌ أَن یَسأَلَ عمّا لایَعلَم.

کسی که چیزی را که نمی داند نباید از فراگرفتن آن حُجب و حیا داشته باشد. (مواعظ عددیّه، ص ١٥٨)

٢٤ـ «امام جعفرصادق(علیه السلام)»:

من رَقَّ وَجهُهُ رَقَّ عِلمُه!

کسی که در پرسیدن مسائل کم رو و خجالتی باشد به همان اندازه دانش و معلومات او نیز اندک خواهد بود! (مشکلات نوین و علمی اش حل نمی شود و این همان مصداق حیای بد و مذمّت شده است) (اصول کافی، ج ٣، ص ١٦٥)

٢٥ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و سلم»:

اذا رَأَیتَ مِن اَخیكَ ثَلاثَ خِصالٍ فَارْجُه: الحیاءُ وَ الأَمانَةُ وَالصِّدقُ و اذا لَم تَرَها فَلا تَرجُهْ.

اگر برادر دینی ات سه خصلت حیا و امانت و صداقت را داشت به او امید داشته باش واِلّا از او قطع امید کن. (نهج الفصاحه، ج ١، ص ٣٩)

٢٦ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه السلام»:

شَرُّالأَشرارِ مَن لا یَستَحی مِنَ النّاسِ ولایَخافُ اللهَ سُبحانَه.

بدترین مردم آن کسی است که نه از دیگران شرم و حشمت دارد و نه از خدای سبحان خوف و هراسی دارد. (فهرست غرر، ص ٨٧)

٢٧ـ «امام زین العابدین(علیه السلام)»:

خَفِ الله تَعالی لِقُدرتِهِ عَلَیكَ وَ استحَی مِنُه لِقُربِه مِنكَ.

از خدای متعال بترس که او قاهر و قادر بر تو است و از او شرم داشته باش که او با تو و همراه تو است. (بحار، ج ٧١، ص ٣٣٦)

٢٨ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه السلام»:

لایَستَحِیَنَّ احدٌ مِنكُم اذا سُئِل عمّا لایَعلمُ أَن یَقولَ لاأَعلَم.

اگر از یکی از شما چیزی سؤال کنند که آن را نمی داند نباید حیا کند از اینکه بگوید: من نمی دانم.(نهج البلاغه، کلمة ٧٩)

٢٩ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و سلم»:

قِلّةٌ الحَیاءِ كُفرٌ.

بی حیایی (در حد) کفر و بی دینی است! (مستدرک، ج ٨، ص ٤٦٦)

٣٠ـ «امام جعفرصادق(علیه السلام)»:

الحیاءُ علی وَجهَین: فَمِنِهُ ضَعفٌ و مِنُه قُوَّةٌ و اسلام.

منشأ حیا دوگونه است: یکی از روی ضعف و زبونی و دیگری در اثر نیروی اسلام و قوّت ایمانی است. (بحار، ج ٧٨، ص ٢٤٢)

٣١ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و سلم»:

اِستحی مِنَ اللهِ كَما تَستحی مِنَ الرَّجُلِ الصّالِح مِنَ قَومِك!

همانگونه که از یک انسان صالح و متقی قوم خودت ملاحظه می کنی از خدای بزرگ «الله» هم حیا و رودرواسی داشته باش! (مستدرک، ج ٨، ص ٤٦٦)

٣٢ـ «امام جعفرصادق(علیه السلام)»:

ثلاثٌ مَن لَم تَكُن فیهِ فَلا یُرجی خَیرُهُ اَبداً: مَن لَم یَخشَ اللهَ فی الغَیبِ وَ لَم یَرْعَ فی الشَّیبِ وَ لَم یَستَحِ مِن اَلعَیبِ.

این سه چیز در هر کس نباشد دیگر هرگز خیر و امیدی به او نیست: کسی که در خلوت و نهان از خدا نمی ترسد و در سنین پیری متنبه و بیدار نمی شود و از عیوب و زشتی های خود شرم و حیا نمی کند. (وسائل، ج ١١، ص ٣٨٢)

٣٣ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و سلم»:

مَن لَم یَستَحِ مِن الله فی العلانِیَةِ لَم یَستَحِ مِنَ اللهِ فی السِّرِّ.

کسی که آشکارا و در انظار مردم از خدا حیا نمی کند (مسلّماً) در تنهایی و خلوت هم از خدا شرم نخواهد داشت. (میزان الحکمة، ج ٢، ص ٥٦٦)

٣٤ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه السلام»:

مَن قَلَّ حیاؤُهُ قَلَّ وَرَعُه.

به هر مقدار که حُجب و حیای انسان کم می شود به همان میزان تقوا و پرهیزکاری او (نیز) کم رنگ تر می گردد. (نهج البلاغه، کلمة ٣٤١)

٣٥ـ «پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه و آله و سلم»:

الحیاءٌ خیرٌ، كُلُّه الحیاءٌ لاَیأتی اِلاّ بِخَیر.

حیا، سراسر خیر و خوبی است. (آری) حیا جز خیر و خوبی حاصلی ندارد. (مجموعة وراّم، ج ٢، ص ٣٣)

٣٦ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه السلام»:

الحیاءُ یَمحو كثیراً مِنَ الخَطایا.

شرم و حیا بسیاری از گناهان را پاک می کند. (میزان الحکمه، ج ٢، ص ٥٦٦)

٣٧ـ «امام جعفرصادق(علیه السلام)»:

صاحبُ الحیاءِ خیرٌ كلُّه وَ مَن حَرُمَ الحَیاءَ شرٌ كلُّه وَ إن تعبَّد وَ تَوَرَّع.

آدم حیادار سراسر وجودش خیر و سعادت است و آن کس که از نعمت حیا ناکام مانده سراسر وجودش شرّ و نگون بختی است هر چند عبادت کند و متقی و پرهیزکار هم باشد. (مستدرک، ج ٨، ص ٤٦٣)

٣٨ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه السلام»:

الحیاءُ مِنَ اللهِ سُبحانَهُ یَقی عَذابَ النّارِ.

حیا کردن از خداوند سبحان، انسان را از عذاب دوزخ ایمن می دارد. (فهرست غرر، ص ٨٧)

٣٩ـ «امام جعفرصادق(علیه السلام)»:

إنَّ مِنَ النّاسِ لولاَ الحیاءُ لَم یَرْعَ حَقَّ والدَیهِ وَ لَم یَصِلْ ذارَحِمٍ وَ لَم یُؤَدِّ اَمانةً وَ لَم یَعِفَّ عَن فاحِشةٍ!

برخی از مردم به راستی اگر حیا و حشمت نبود نه حق پدر و مادر را رعایت می کردند و نه صلة ارحام به جا می آوردند، هیچ امانتی را به صاحبانش رد نمی کردند و از هیچ عمل ناروا و بی عفتی رو گردان نبودند! (سفینه، ج ١، ص ٣٦٢)

٤٠ـ «مولی امیرالمؤمنین علیه السلام»:

الحیاءُ قرینُ العَفافِ.

شرم و حیا همدم ملازم و لاینفكّ عفّت و پاكدامنی است. (فهرست غرر، ص ٨٦)

منبع: شکوفه های حکمت

https://hedayatgar.ir/fa/news/101/%DA%86%D9%87%D9%84-%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%B4%D8%B1%D9%85-%D9%88%D8%AD%DB%8C%D8%A7