از خاور تا باختر / شاهنامه چگونه جهان را فتح کرد؟

به گزارش خبرگزاری تسنیم از مشهد، نشست های علمی همایش ملی بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی، روز چهارشنبه ۲۴ اردیبهشت ماه، به همت انجمن آثار و مفاخر فرهنگی و با همکاری اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان رضوی و دانشگاه فردوسی مشهد در دو نوبت صبح و عصر برگزار شد.
این همایش با حضور پرشمار استادان، پژوهشگران و علاقه مندان به فردوسی و شاهنامه، محملی برای تبادل اندیشه در حوزه های میان رشته ای شاهنامه پژوهی بود.
فردوسی، ستون هویت ملی ایران است
جعفر یاحقی، استاد برجسته زبان و ادب فارسی و رئیس علمی همایش، با تأکید بر نقش محوری شاهنامه در حافظه فرهنگی ایران گفت:
«برگزاری این نشست های علمی فرصتی ارزشمند برای پیوند میان سنت فرهنگی ایران و نگاه های نو به شاهنامه است. فردوسی را نمی توان تنها در چارچوب ادب فارسی محدود کرد؛ او ستون هویت ملی و حافظ وجدان تاریخی ملت ایران است.»
او افزود: «این همایش نشان داد شاهنامه همچنان زنده است، چون می توان پرسش های نو از آن مطرح کرد و پاسخ های تازه گرفت.»
یاحقی با اشاره به تنوع مباحث مطرح شده، از جمله بازتاب اسطوره ها در ادبیات معاصر، زیبایی شناسی نگاره ها، و اثرگذاری فرامرزی شاهنامه، تأکید کرد که ظرفیت های شاهنامه برای تفسیرهای نو همچنان گشوده است. او خواستار استمرار این قبیل نشست ها به منظور تقویت زبان فارسی در سطح ملی و جهانی شد.
از شاهنامه خوانی تا فلسفه نفرین ها
در نوبت صبح، مجموعه ای از سخنرانی های علمی با محور شاهنامه و روایت های اسطوره ای، هنر سنتی و ادبیات معاصر ارائه شد. از جمله موضوعات مطرح شده می توان به موارد زیر اشاره کرد:
بررسی پیرامتنیت ژنت در دیباچۀ نوین شاهنامه بهرام بیضایی – زهرا یزدان نژاد
رستم و سهراب به روایت نقاشی قهوه خانه ای – نفیسه زمانی
جایگاه پادشاهان ایران باستان در شعر شهریار – سعید طرزمی
حذف پهلوان از کتب درسی پهلوی اول – الناز صحراییان
تطبیق سفر قهرمان در «زیغون نامه» با هفت خوان رستم – زهرا اختیاری
تحلیل نگاره بهرام و آزاده در ظروف مینایی سلجوقی – مریم کیان اصل
زیبایی شناسی نبرد رستم و دیو سپید – مهنوش غفوریان
بازتاب های فرهنگی شاهنامه از ایران تا اسپانیا
در ادامه نوبت پیش ازظهر، سخنرانی هایی با محور اسطوره و فرهنگ شاهنامه برگزار شد:
بازتاب فردوسی در شعر لایق شیرعلی، شاعر ملی تاجیک – پرستو یمینی
فلسفه نفرین های لری با تکیه بر شاهنامه – نجم الدین گیلانی
وجه تسمیه زرین پاشنگی، اژدهای گندرو – جلال الدین گرگیج
تأثیر سنت شفاهی هخامنشی بر داستان بهمن – آرمان فاتح دولت آبادی
شاهنامه در متون الخمیادو-موریسکو اسپانیا – سعید فیض آبادی
تحلیل اسطوره، سیاست و جنسیت در شاهنامه
در نوبت عصر، سخنرانی هایی با تمرکز بر خوانش های نوین از شاهنامه برگزار شد:
مفهوم خدای صانع در شاهنامه – حسن اکبری بیرق
تحلیل گفتمانی داستان شغاد و هژمونی قدرت – محمود فیروزی مقدم
شاهنامه به مثابه نخستین متن ملت ساز ایرانی – حسین اکبری
ژئوپلیتیک فرهنگی شاهنامه – سید هادی زرقانی
کنشگری اجتماعی زنان شاهنامه – علی باغدار دلگشا
تمایز دو سلسله اساطیری ایران – علیرضا مظفری
پایان بخش: شاهنامه به مثابه ادبیات جهانی
در بخش پایانی، چهره های سرشناس شاهنامه پژوهی به تحلیل های نو و مقایسه ای از شاهنامه پرداختند:
تجربه زیبایی شناسی مرگ اسطوره ای در انیمیشن سهراب و رستم – ابوالفضل حری
تبارشناسی ضحاک ماردوش – محمود رضایی دشت ارژنه
رستم در آیینه پیکره سازی – محمدرضا صرفی
امتزاج افق ها در خوانش معاصر شاهنامه – مسعود آل گونه جونقانی
مقایسه ضحاک با آشوکا – حمیدرضا اردستانی رستمی
آیین شاهنامه خوانی در شهرستان بافت – حمیدرضا خوارزمی
مرگ رستم و بازتاب هویتی آن در دوران اسلامی – محمود حسن آبادی
انتهای پیام/۲۸۲
این همایش با حضور پرشمار استادان، پژوهشگران و علاقه مندان به فردوسی و شاهنامه، محملی برای تبادل اندیشه در حوزه های میان رشته ای شاهنامه پژوهی بود.
فردوسی، ستون هویت ملی ایران است
جعفر یاحقی، استاد برجسته زبان و ادب فارسی و رئیس علمی همایش، با تأکید بر نقش محوری شاهنامه در حافظه فرهنگی ایران گفت:
«برگزاری این نشست های علمی فرصتی ارزشمند برای پیوند میان سنت فرهنگی ایران و نگاه های نو به شاهنامه است. فردوسی را نمی توان تنها در چارچوب ادب فارسی محدود کرد؛ او ستون هویت ملی و حافظ وجدان تاریخی ملت ایران است.»
او افزود: «این همایش نشان داد شاهنامه همچنان زنده است، چون می توان پرسش های نو از آن مطرح کرد و پاسخ های تازه گرفت.»
یاحقی با اشاره به تنوع مباحث مطرح شده، از جمله بازتاب اسطوره ها در ادبیات معاصر، زیبایی شناسی نگاره ها، و اثرگذاری فرامرزی شاهنامه، تأکید کرد که ظرفیت های شاهنامه برای تفسیرهای نو همچنان گشوده است. او خواستار استمرار این قبیل نشست ها به منظور تقویت زبان فارسی در سطح ملی و جهانی شد.
از شاهنامه خوانی تا فلسفه نفرین ها
در نوبت صبح، مجموعه ای از سخنرانی های علمی با محور شاهنامه و روایت های اسطوره ای، هنر سنتی و ادبیات معاصر ارائه شد. از جمله موضوعات مطرح شده می توان به موارد زیر اشاره کرد:
بررسی پیرامتنیت ژنت در دیباچۀ نوین شاهنامه بهرام بیضایی – زهرا یزدان نژاد
رستم و سهراب به روایت نقاشی قهوه خانه ای – نفیسه زمانی
جایگاه پادشاهان ایران باستان در شعر شهریار – سعید طرزمی
حذف پهلوان از کتب درسی پهلوی اول – الناز صحراییان
تطبیق سفر قهرمان در «زیغون نامه» با هفت خوان رستم – زهرا اختیاری
تحلیل نگاره بهرام و آزاده در ظروف مینایی سلجوقی – مریم کیان اصل
زیبایی شناسی نبرد رستم و دیو سپید – مهنوش غفوریان
بازتاب های فرهنگی شاهنامه از ایران تا اسپانیا
در ادامه نوبت پیش ازظهر، سخنرانی هایی با محور اسطوره و فرهنگ شاهنامه برگزار شد:
بازتاب فردوسی در شعر لایق شیرعلی، شاعر ملی تاجیک – پرستو یمینی
فلسفه نفرین های لری با تکیه بر شاهنامه – نجم الدین گیلانی
وجه تسمیه زرین پاشنگی، اژدهای گندرو – جلال الدین گرگیج
تأثیر سنت شفاهی هخامنشی بر داستان بهمن – آرمان فاتح دولت آبادی
شاهنامه در متون الخمیادو-موریسکو اسپانیا – سعید فیض آبادی
تحلیل اسطوره، سیاست و جنسیت در شاهنامه
در نوبت عصر، سخنرانی هایی با تمرکز بر خوانش های نوین از شاهنامه برگزار شد:
مفهوم خدای صانع در شاهنامه – حسن اکبری بیرق
تحلیل گفتمانی داستان شغاد و هژمونی قدرت – محمود فیروزی مقدم
شاهنامه به مثابه نخستین متن ملت ساز ایرانی – حسین اکبری
ژئوپلیتیک فرهنگی شاهنامه – سید هادی زرقانی
کنشگری اجتماعی زنان شاهنامه – علی باغدار دلگشا
تمایز دو سلسله اساطیری ایران – علیرضا مظفری
پایان بخش: شاهنامه به مثابه ادبیات جهانی
در بخش پایانی، چهره های سرشناس شاهنامه پژوهی به تحلیل های نو و مقایسه ای از شاهنامه پرداختند:
تجربه زیبایی شناسی مرگ اسطوره ای در انیمیشن سهراب و رستم – ابوالفضل حری
تبارشناسی ضحاک ماردوش – محمود رضایی دشت ارژنه
رستم در آیینه پیکره سازی – محمدرضا صرفی
امتزاج افق ها در خوانش معاصر شاهنامه – مسعود آل گونه جونقانی
مقایسه ضحاک با آشوکا – حمیدرضا اردستانی رستمی
آیین شاهنامه خوانی در شهرستان بافت – حمیدرضا خوارزمی
مرگ رستم و بازتاب هویتی آن در دوران اسلامی – محمود حسن آبادی
انتهای پیام/۲۸۲
پرسش و پاسخ در
از خاور تا باختر / شاهنامه چگونه جهان را فتح کرد؟
گفتگو با هوش مصنوعی